20
1 Rượu và bia khiến người ta ăn nói bừa bãi và xấc láo,
Kẻ say sưa thiếu khôn ngoan.
2 Cơn giận của vua như sư tử gầm thét.
Chọc giận vua là mất mạng.
3 Kẻ ngu dại luôn luôn tranh cãi,
còn ai tránh được đôi co mang lại vinh dự cho mình.
4 Nông gia biếng nhác không chịu cày bừa đúng lúc;
đến mùa họ mong gặt hoa lợi mà chẳng thấy gì.
5 Tư tưởng con người ta như giếng sâu,
nhưng ai khôn ngoan sẽ hiểu được các tư tưởng ấy.
6 Nhiều người tự cho mình trung thành,
nhưng kiếm được người đáng tin cậy không phải dễ.
7 Người công chính sống đời ngay thẳng,
là nguồn phước cho con cái.
8 Khi ngồi trên ngôi phân xử,
vua phải thận trọng phân biệt điều lành và điều ác.
9 Ai dám nói, “Tôi vô tội;
Tôi không hề làm điều gì quấy”?
10 CHÚA ghét hai điều sau:
trái cân giả và lít giả.
11 Nhìn hành động trẻ con cũng biết tính tình nó ra sao;
xem tác phong nó cũng biết nó làm điều phải hay quấy.
12 CHÚA tạo dựng nên hai thứ sau:
tai để nghe, mắt để thấy.
13 Kẻ hay ngủ sẽ nghèo khó.
Nếu muốn có đầy đủ lương thực phải thức.
14 Người mua chê, “Món nầy xấu.”
Rồi bước khỏi đó khoe món hàng mình đã mua được.
15 Vàng và châu ngọc dễ kiếm,
nhưng lưỡi nói ra sự hiểu biết là châu ngọc quí giá.
16 Hãy giữ lấy áo của kẻ bảo lãnh cho người lạ,
giữ nó làm của tin cho đến khi người trả xong nợ.
17 Thức ăn đánh cắp có vẻ ngon,
nhưng về sau giống như miệng ngậm sỏi.
18 Các kế hoạch nhờ ý kiến hay sẽ thành công.
Trước khi ra trận hãy góp nhặt nhiều ý kiến.
19 Kẻ bép xép không thể giữ được điều bí mật,
cho nên hãy tránh xa kẻ nói nhiều.
20 Kẻ chưởi rủa cha mẹ mình,
giống như đèn bị tắt trong đêm tối mịt.
21 Tài sản kiếm được vội vàng lúc đầu chẳng có bền lâu*.
22 Đừng nói, “Tôi sẽ lấy ác trả ác.”
Hãy chờ đợi CHÚA, Ngài sẽ cứu ngươi†.
23 CHÚA ghét trái cân giả, và cái cân gian.
24 Các bước con người đều do CHÚA định;
Ai biết được đường lối mình sẽ ra sao?
25 Đừng vội hứa nguyện gì với Thượng Đế,
vì con có thể hối hận về sau.
26 Vua khôn ngoan thanh lọc kẻ ác,
và trừng phạt chúng‡.
27 Thần linh của con người là ngọn đèn của CHÚA.
Ngài dùng nó để dò xét tư tưởng họ§.
28 Sự trung kiên và thành tín giúp vua bảo vệ ngôi báu;
vua ngự trị nhờ lòng trung kiên.
29 Sức lực là niềm kiêu hãnh của thanh niên,
còn tóc bạc là điều hãnh diện của người già.
30 Hình phạt nặng sẽ trừ khử được điều ác,
còn roi vọt luyện sạch cõi lòng.
* 20:21: Tài sản … bền lâu Hay “Di sản được canh giữ hấp tấp lúc đầu không thể trở nên phúc lành về sau.”
† 20:22: Ngài sẽ cứu ngươi Hay “Ngài sẽ lo liệu.”
‡ 20:26: trừng phạt chúng Nguyên văn, “cán bánh xe trên chúng.”
§ 20:27: Thần linh … tư tưởng họ Hay “CHÚA dò xét hơi thở và tư tưởng thầm kín của con.”