Insiguro yo Ku Musozi (The Sermon on the Mount)

Igice C’Umunani (Chapter Eight)

Kubera ishaka ryo kugira abigishwa bumvira amategeko ya Kristo, umukozi agira abigishwa anezererwa Insiguro ya Yesu yo ku musozi. Ntituzi uburebure bw’iyo nsiguro ya Yesu, ico tuzi n’uko bwuzuyemw’amategeko yiwe. Umukozi agira abigishwa agaragaza ukwumvira kwiwe mu kwigisha abigishwa biwe amategeko yose ya Yesu mur’iyo nsiguro.

Ngomba kuvuga ivyo ntahura mur’iyo nsiguro dusanga muri Matayo 5-7 nkatera akamo abakozi bose ngo bigishe abigishwa babo iyo nsiguro yo ku musozi akarongo ku kandi. Nkumbure ivyo nanditse birashobora kubagirira ikimazi.

Musangamw’ibice bigize insiguro yo ku musozi, ni vyo biduha iciyumviro ngenderwako n’ishimikiro dusangamwo.

I.) Yesu akoranya abashaka kumwumviriza (5:1-2)

II.) Intangamarara (5:3-20)

A.) Imigisha n’ibiranga abahirwe (5:3-12)

B.) Akamo ko kuguma turi umunyu n’umuco (5:13-16)

C.) Itegeko ry’imigenderanira ya Kristo n’abamukurikira (5:17-20)

III.) Insiguro: Kuruta Abafarisayo n’abanyabwenge ukugororoka (5:21-7:12)

A). Kuruta Abafarisayo n’abanyabwenge gukundana (5:21-26)

B.) Kwirinda ubuhumbu kuruta Abafarisayo n’abanyabwenge (5:27-32)

C.) Kuvuga ukuri kuruta Abafarisayo n’abanyabwenge b’ivyanditswe (5:33-37)

D.) Ntiwihore nk’Abafarisayo n’abanyabwenge (5:38-42)

E.) Ntiwanke abansi bawe nk’Abafarisayo n’abanyabwenge (5:43-48)

F.) Kora iciza n’umutima mwiza ntube nk’Abafarisayo n’abanyabwenge (6:1-18)

1.) Fasha aboro n’umutima mwiza (6:2-4)

2.) Senga ku ntumbero nziza (6:5-6)

3.) Gukebura abasenga n’abaharira (6:7-15)

a.) Inyigisho zo gusenga (6:7-13)

b.) Itegeko ryo guharira (6:8-15)

4.) Isonzeshe ku ntumbero nziza (6:16-18)

G.) Ntujakarire amahera nk’Abafarisayo n’abanyabwenge (6:19-34)

H.) Ntushingwe kurondera amakosha ya bene so (7:1-5)

I.) Ntute umwanya wawe ubwira ukuri abatakunezwe (7:6)

J.) Akamo ko gusenga (7:7-11)

IV.) Incamake: Indunduro y’Insiguro

A.) Amajambo yo kurangiza (7:12)

B.) Impanuro yo kwumvira (7:13-14)

C.) Uko twomenya abizera n’abavugishwa b’ibinyoma (7:15-23)

D.) Incamake n’impanuro za nyuma ku batumvira (7:24-27)

Yesu akoranya abashaka kumwumviriza (Jesus Gathers His Audience)

Abonye iryo shengero, aduga umusozi. Amaze kwicara, abigishwa biwe baramwegera. Yanzika kuvuga, arabigisha (Mat. 5:1-2).

Yesu yagabanije igitigiri c’abamwuviriza mu kuduga umusozi yitandukanya n’ “ishengero” ryari ngaho. Tubwirwa yukw’“abigishwa biwe bamwegereye,” abashaka kumwumviriza bemeye umuruho wo kuduga umusozi ngo bamumvye. Abo bari bakeya; ni ryo “shengero”, 7:28.

Yesu aratangura insiguro yiwe. Kuva ku ntango turabona ico yari atumbereye muri iyo nsiguro. Ababwira ko bazoba bahiriwe ni bagira ingeso kanaka. Izo ngeso ziranga abaja mw’ijuru. Urwo ni ryo rifatiro rw’insiguro yiwe—abera nibo bazoragwa ubwami bw’Imana. Abahirwe nyabo, dusanga muri 5:3-12, ni bo bavugwa muri iyi nsiguro.

Yesu yaradondaguye ibiranga abahirwe basezeraniwe imigisha itandukanye. Hari abantu bavuga k’umukristo wese ategerezwa kugira ingeso imwe gusa muri zo. Abandi bizera ko Yesu atarikw’adondagura ubwoko bw’abantu batandukanye bazohabwa imigisha, ariko yavuga kw’ abakristo bose babushitse ari bo bazohabwa umugisha rusangi muri kazoza: kuragwa ubwami bwo mw’ijuru. Nta buryo bwiza busumba ubu dushobora kuronka ngo dusobanure amajambo ya Yesu.

Hahirwa aboro mu mitima yabo, kuk’ubwami bwo mw’ijuru ar’ubwabo.

Hahirwa abatuntuye, kukw’aribo bazokwirurwa.

Hahirwa abatekereza, kukw’ari bo bazoragwa isi.

Hahirwa abafise inzara n’inyota vyo kugororoka, kukw’ari bo bazohazwa.

Hahirwa abagira imbabazi, kukw’ari bo bazozigirirwa.

Hahirwa abafise imitima itanduye, kukw’ari bo bazobona Imana.

Hahirwa ababanguranya, kukw’ari bo bazokwitwa abana b’Imana.

Hahirwa abahamwa bahorwa ukugororoka, kuk’ubwami bwo mw’ijuru ar’ ubwabo.

Namwe muzoba muhiriwe aho bazobatuka bakabahama bakabarementaniriza ibibi vyose babampoye. Munezerwe, muhimbarwe, kukw’impera zanyu ari nyinshi mw’ijuru: kukw’ari ko bahama abavugishwa n’Imana ba mbere (Mat. 5:3-12).

Imigisha n’Ibiyiranga (The Blessings and Character Traits)

Dutangurire ku migisha yose yasezeranywe. Yesu yavuze (1) kw’abahirwe bazoragwa ubwami bwo mw’ijuru, (2) bazokwirurwa, (3) bazoragwa isi, (4) bazohazwa, (5) bazogirirwa imbabazi, (6) bazobona Imana, (7) bazokwitwa abana b’Imana, kandi (8) ubwami bwo mw’ijuru ar’ubwabo (hasubiwemwo #1).

Mbega Yesu atumenyesha kw’aboro mu mitima n’abahamwa kuber’ukugororoka ari bo bazoragwa ubwami bw’Imana? Abafise imitima itanduye gusa ni bo bazobona Imana, ababanguranya ni bo bazokwitwa abana b’Imana, ariko ntibazoragwa ubwami bw’Imana? Mbega ababangurukanya ntibazogirirwa imbabazi cank’abagira imbabazi ntibazokwitwa abana b’Imana? Biragaragara kw’atari vyo na gato. Ahubwo, iyo migisha yose ivugwa ihishijwe mu mugisha rusangi witwa—kuragwa ubwami bw’Imana.

Twiheze ingeso zitandukanye Yesu yavuze: (1) aboro mu mitima, (2) abatuntuye, (3) abatekereza, (4) abafise inzara n’inyota vyo kugororoka, (5) abagira imbabazi, (6) abafise imitima itanduye, (7) ababangurukanya, n’ (8) abahamwa.

Mbega Yesu ashaka kutumenyesha k’umuntu ashobora kugira umutima utanduye ntagire imbabazi? Har’uwushobora guhamwa kuber’ukugororoka ariko ntagire inzara n’inyota vyo kugororoka? Siko bimeze. Ibiranga umuhirwe ni vyo bigize ingeso z’abizera bose.

Insiguro yo ku musozi igaragaza ingeso z’abakurikira Yesu mu kuri. Igihe yadondagurira abigishwa biwe izo ngeso, Yesu yabatahuje ko bahiriwe, ko bakijijwe kandi bazoba mw’ijuru mu munezero kuri wa musi. Mur’iki gihe, barashobora kutabona ko ari abahirwe ariko mu nyonga z’Imana niko bari.

Abadakwije ivyo Yesu yasavye s’abahirwe kandi ntibazoragwa ubwami bwo mw’ijuru. Umwungere agira abigishwa ntahunyiza umukuku wiwe utaramenya ukwo kuri.

Ibiranga Abahirwe (The Character Traits of the Blessed)

Izo ngeso umunani ziranga abahirwe zishobora gusobanurwa mu buryo bwinshi. Akarorero, mbega kuba “umworo mu mutima” ni bwo bweranda? Yesu yerekanye ikintu nya mukuru umuntu ashaka gukizwa ategerezwa kugira—ategerezwa kumenya ko ari umworo. Imbere yo gukizwa umuntu wese ategerezwa kwemera ko akeneye Umukiza, abo ni bo bantu batahura ubukene bwabo. Ese ingene bahiriwe kuruta Abisirayeli bikakisha badashobora kubona ivyaha vyabo!

Nta muntu ashobora kwikiza canke akizwe kubera ibikorwa vyiwe. Umuhirwe ni umuntu atahura kw’ata kintu ashobora guha Imana imukize kandi agatahura yuko ukugororoka kwiwe ubwiwe kumeze nk’”uducocerwa” (Yes. 64:6, Bibiliya yitwa KJV).

Yesu yatahuje abantu kw’ata n’umwe ashobora kwiha ingeso ziranga abahirwe. Umuhirwe ni umuntu afise ibiranga abahirwe vyemewe n’Imana. Vyose tubihabwa ku buntu bw’Imana. Yesu yavuze kw’abantu bahiriwe, atari kubera umunezero bazohabwa mw’ijuru gusa, ariko no kubera igikorwa Imana ikorera muri bo ngaha kw’isi. Igihe mbonye ibimenyetso biranga abahirwe muri jewe, sinibuka ivyo nakoze, nibuka igikorwa c’ubuntu bw’Imana muri jewe.

Abatuntuye (The Mournful)

Nimba ikimenyetso ca mbere kivugwa ari yo ngeso ya mbere dukeneye nk’abantu baja mw’ijuru, ikimenyetso cashizwe mu kibanza ca kabiri, gifise insiguro idasanzwe: “Hahirwa abatuntuye” (Mat. 5:4). Mbega Yesu yavuze k’ukwihana canke k’ukubabara? Ni ko niyumvira kukw’ivyanditswe bivuga k’umubabaro wo mu buryo bw’Imana uzana ukwihana (raba 2Kor. 7:10). Umubabaro wa wamutoza kori Yesu yatanze kw’akarorero ni ikimenyetso kiranga umuhirwe. Yarunamitse umutwe mu ngoro aciye bugufi, yikubita mu gikiriza atakamba asaba Imana imbabazi. Si nka wa Mufarisayo yibutsa Imana mu bwibone bwinshi kw’atanga ibigiracumi no kwisonzesha kabiri mu ndwi igihe yarikw’arasenga Wa mutoza kori yavuye ngaho ahariwe ivyaha vyiwe. Mur’iyo nkuru, umuhirwe ni umutoza kori; Umufarisayo nta mahirwe yar’afise (raba Luka 18:9-14). Ndazi ko hari abantu nk’abo mu bo yariko arabwira, batuntuye mu mitima igihe Mpwemu Year yabemeza. Indemesho iva kuri Mpwemu Yera ni rwabo!

Nimba Yesu atarikw’avuga ku ntuntu uwihanye wese agira igihe yiwera Kristo, yarikw’avuga ku mibabaro abizera bagira igihe bihweza ubugarariji buri muri iyi si. Paulo yavuze ati “mfise intuntu nyinshi n’umubabaro udahengeshanya mu mutima” (Rom. 9:2).

Abatekereza (The Gentle)

Ugutekereza ni ikimenyetso ca gatatu kivugwa nk’icamwa ca Mpwemu (raba Gal. 5:22-23). Gutekereza s’ivy’umuntu yigira. Abantu bamaze kwakira ubuntu bw’Imana bagaha Mpwemu Year ikibanza muri bo ni bo bagira ugutekereza. Hari umusi bazoragwa isi kukw’abagororotsi ni bo Imana yabikiye isi nsha yiremeye. Abiyita abakristo bakigira agahambaye no gutsitaza abandi baragaba. Ntibari mu gitigiri c’abahirwe.

Kugira Inzara yo Kugororoka (Hungering for Righteousness)

Kugira inzara n’inyota vyo kugororoka ni ikimenyetso ca kane cerekana ishaka Imana ishira mu bantu bavutse ubwa kabiri, ni bo batuntuzwa n’ukugabitanya kuri mw’isi. Banka icaha (raba Zab. 97:10; 119:128, 163) bagakunda ukugororoka.

Igihe dusoma mu vyanditswe ijambo ukugororoka, twihutira kurisobanura nk’”ikibanza co kugororoka Kristo yaduhaye”, ariko ntiryama risobanurwa gurtyo. Hari igihe risobanurwa nk’“ ingeso yo kugendera mu bugororotsi nkukw’Imana ibishaka.” Iyi ni yo nsobanuro y’amajambo Yesu yavuze ngaha, kuko umukristo adashobora kugira inzara y’ico amaze kuronka. Abavyawe na Mpwemu bifuza kubaho mu bugororotsi, kandi barasezeranywe “guhazwa” (Mat. 5:6) Kubw’ubuntu bwayo, Imana izosozera igikorwa yatanguje muri bo (raba Flp. 1:6).

Aya majambo ya Yesu ahishura ivy’isi nsha “irangwamwo ukugororoka” (2 Pet. 3:13). Nta caha kirimwo. Umuntu wese azobayo azokundisha Imana umutima wiwe wose akunde na bagenzi biwe nk’uko yikunda. Twebwe abafisi inzara n’inyota vyo kugororoka mur’iyi si nitwe tuzohazwa mw’isi nsha. Ni ho isengesho ry’umutima wacu rizokwishurwa, “Ivyo ushaka bibe kw’isi nk’uko biri mw’ijuru” (Mat. 6:10).

Abagira Imbabazi (The Merciful)

Ikimenyetso ca gatanu ni ukugira imbabazi. Umuntu wese amaze kuvuka ubwa kabiri ategerezwa kugira iyo ngeso kukw’Imana iba muri we ari inye mbabazi. Abatagira imbabazi s’abahirwe kandi berekana ko atari abaragwa bayo. Intumwa Yakobo yavuze ati: “Kuk’urubanza rutagirira akagongwe uwutagize akagongwe” (Yak. 2:13). Iyo umuntu ahagaze imbere y’Imana agacibwa urutagira akagongwe, wiyumvira kw’azokwinjira mw’ijuru?

[1]

Inyishu irazwi.

Yesu yaciye umugani w’umushumba yaronse imbabazi za shebuja, we ntiyazigirira umushumba nkawe. Shebuja amenye ivyabaye, “amushikiriza abasoda gushik’aho ariha ivyo yari aheranye vyose” (Mat 18:34). Yaciye yishuzwa imyenda yose yar’amaze guharirwa. Ni ho Yesu yaca ahanura abigishwa biwe, ati “Na Data wo mw’ijuru ni kw’azobagira, ni mutaharirana, umuntu wese ngw’aharire mugenzi we bivuye ku mutima” (Mat. 18:35). Kwanka guharira mwene so muri Kristo yagusavye imbabazi bituma usubira guharurwako ivyaha wari umaze guharirwa. Ukudaharira bituma dushikirizwa abasoda gushik’aho turiha ivyo twari duheranye vyose. Ntibisa n’ukuja mw’ijuru. Abadatanga imbabazi ntibazozihabwa. S’abahirwe.

Imitima Itanduye (The Pure in Heart)

Ikimenyetso ca gatandatu kiranga abaja mw’ijuru ni ukugira umutima utanduye. Abo s’abiyita abakristo, bakurikira Kristo kandi ukwera kwabo s’ukwo hanze gusa. Imitima yabo yatunganijwe ku buntu bw’Imana. Bakundisha Imana imitima yabo yose, ivyo ni vyo bihindura ivyiyumviro n’intumbero z’ubuzima bwabo. Yesu yabasezeranye kubona Imana.

Nsubire mbaze nti, mbega turashobora kwemera ko hari abizera bafise imitima yanduye bazobona Imana? Mbeg’Imana irashobora kubabwira ngo, “ murashobora kwinjira mw’ijuru, ariko ntimuzombona kukw’imitima yanyu yanduye?” Oya na gato, uwizera wese ashaka kuja mw’ijuru ategerezwa kugira umutima utanduye.

Ababangurukanya (The Peacemakers)

Ababangurukanya bazokwitwa abana b’Imana. Yesu yarikw’avuga ibiranga abigishwa biwe nyakuri, kuk’uwizera Kristo wese ni umwana w’Imana (raba Gal. 3:26).

Abavyawe na Mpwemu babangurukanya mu buryo butatu n’imiburiburi:

Ubwa mbere, bihuza n’Imana ubwabo, kuko bari basanzwe ari abansi (raba Rom. 5:10).

Ubwa kabiri, babana n’abandi amahoro, aho bishoboka hose. Ntibarangwa n’intambara no kwica ibice. Paulo yanditse avuga kw’abagendera mu burake, ikeba, kwitandukanya, ibice badashobora kuragwa ubwami bw’Imana (raba Gal. 5:19-21). Abizera b’ukuri barwanira amahoro bakabungabunga imigenderanire yabo n’abandi. Ntibashobora kuvuga ko bihuje n’Imana igihe badakundana (raba Mat. 5:23-24; 1Yohana 4:20).

Ubwa gatatu, mu kuvuga ubutumwa bwiza, abigishwa ba Kristo bafasha abandi bantu kugiranira amahoro n’Imana hamwe na bene wabo. Kumbure Yakobo yanditse yisunga uyo murongo uri mu nsiguro ya Yesu ku musozi igihe yandika, ati “Kand’imbuto zo kugororoka zibibwa mu mahoro n’ababanguranya” (Yak. 3:8).

Abahamwa (The Persecuted)

Ubwa nyuma, Yesu yise abahirwe abantu bose bahamwa kubw’ukugororoka. Yarikw’avuga ku bantu babaho mu kugororoka, s’abiyumvira ivy’ukugororoka. Abumvira amabwirizwa ya Kristo ni bo bahamwa n’abatizera. Ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana.

Ni ubuhe bwoko bw’ihamwa Yesu yarikw’aravuga? Gucibwa amazosi? Oya, yadomye urutoke k‘ugutukwa no kuvugwa nabi kubwiwe. Ni co cerekana k’umuntu yabaye umukristo mwiza. Abatizera barihuta kubibona, ahandi ho abanyamahanga ntibomuvuga nabi. Ni abakristo bangahe ushobora gutandukanya n’abatizera? Kuko biberaho ata munyamahanga n’umwe abavuga nabi. Ubwo s’ubukristo. Yesu yavuze ko “bazobona ibara, ah’abantu bose bazobashemagiza; kukw’ariko ba sekuruza babo bashemagije abigira abavugishwa n’Imana” (Luka 6:26). Igihe uvugwa neza n’abatizera bose, menyako ugeze ahatemba. Isi iranka abakristo b’ukuri (raba Yohana 15:18-21; Gal. 4:29; 2Tim. 3:12; 1 Yohana 3:13-14).

Umunyu n’Umuco (Salt and Light)

Yesu amaze gutahuza abigishwa biwe ababwira ko bari mu gitigiri c’abahirwe bazoragwa ubwami bwo mw’ijuru, ni ho yaca abagabisha. Aratandukanye n’abagisha b’iki gihe bemeza impene ko zidashobora gutakaza agakiza n’aho vyogenda gute, Yesu yakunze abigishwa biwe gushika aho abagabisha ngo ntibazohave bakurwa mu gitigiri c’abahirwe.

Mur’umunyu w’isi. Arik’umunyu, iy’ushize uburyohe, uba ukiryoshwa n’iki? Nta co uba ukimaze atar’ugutabwa hanze ugakandagirwa n’abantu. Mur’umuco w’isi. Igisagara cubatswe ku mpinga y’umusozi ntigishobora guhishwa. Nta bodomeka itara ngo baryubikekw’igisimbo, ariko baritereka ku gitereko caryo, ngo riboneshereze abari mu nzu bose. Abe arik’umuco wanyu ubonesha imbere y’abantu, ngo babone ibikorwa vyanyu vyiza, bahimbaze So wo mw’ijuru (Mat. 5:13-16).

Menya ko Yesu atahanuye abigishwa biwe ngo babe umunyu cank’ umuco. Yavuze (mu mvugo ngereranyo) ko bamaze kuba umunyu, abahanura kuguma nk’uko. Yabise (mu mvugo ngereranyo) umuco, abahanura ko batohisha umuco uva muri bo, ushishikare ubonesha. Biratandukanye n’inyigisho zihamagarira abakristo kuba umunyu n’umuco. Abatari umunyu n’umuco, s’abigishwa ba Kristo. S’abahirwe. Ntibariko baja mw’ijuru.

Mu gihe ca Yesu, umunyu wakoreshwa mu kubika inyama. Nk’abakurikira kandi bumvira Kristo, ni twe dushishikara kuzigama iyi si y’ivyaha ngo ntirandurwe na bugingo n’ubu. Tugize ingeso z’ab’isi, “ntaco tuzoba tukimaze” (akar. Ka 13). Yesu aragabisha abahirwe ngo bazigame uburyohe, ni zo ngeso zabo nziza zidasanzwe. Bategerezwa gutandukana n’isi ibakikuje kugira ngo ntibatakaze “uburyohe bwabo,” ngo bahave “batabwa hanze bakandagirwe n’abantu.” Iyi nkebuzo ni imwe muri nyinshi zivuga k’ugusubira inyuma kw’umukristo mw’Isezerano Rishasha. Nimba umunyu ari umunyu koko, utegerezwa kugira uburyohe, abakurikira Yesu nabo babaho nk’abakurikira Yesu nyene. Ahandi ho ntibashobora kuba abigishwa ba Yesu n’aho boba baravyigeze.

Abakurikira Kristo mu kuri ni umuco w’isi. Umuco wama ubonesha. Igihe utabonesha, ntuba ukiri umuco. Umuco ni ibikorwa vyacu vyiza (raba Mat. 5:16). Yesu ntiyabwiye abatagira ibikorwa ngo bihayagize, yahanuye abafise ibikorwa vyiza ntibahishe uburwaneza bwabo. Bagize bartyo, bazoba bashimagije Data wo mw’ijuru kukw’ibikorwa vyiwe ari ryo soko ry’uburwaneza bwabo. Ubu ni bwo buryo bwiza bwo gutahura igikorwa c’ubuntu bw’Imana n’ugukorana kwacu na we; vyompi ni nkenerwa ku muntu wese ashaka kwezwa.

Gucudika n’Abakurikira Yesu

(Relationship to Christ’s Followers)

Dutanguye igice gishasha. Ni igice gikomeye cane, ni intangamarara ngira kamaro cane kukw’itwibutsa ivyo Kristo yavuze mu nsiguro yiwe.

Ntimugire ngo naje gusenyura ivyagezwe cank’amajambo y’abavugishwa n’Imana. Si naje kubisenyura, naje kubishitsa. Ndababwire ukuri, Gushits’ah’ijuru n’isi bizoviraho, nta kanyuguti na kamwe cank’akazatsa bizova ku vyagezwe, gushitsa aho vyose bizoheraherezwa. N’uk’uzorenga ibwirizwa na rimwe ryo mu yoroshe hanyuma y’ayandi, akigisha abantu ngo bagire bartyo, mu bwami bwo mw’ijuru azokwitwa muto hanyuma y’abandi. Arik’uwuyitondera, akayigisha, uyo we azokwitwa mukuru mu bwami bwo mw’ijuru. Ariko ndababwira yuk’ukugororoka kwanyu ni kutaruta ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’ukw’Abafarisayo, mutazoruha mwinjira mu bwami bwo mw’ijuru (Mat. 5:17-20).

Nimba Yesu yagabishije abantu bariko baramwumviriza ngo ntibiyumvire ko yaje gusenyura ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana, bisigura ko bamwe mu bariko baramwumviriza ari ko biyumvira. Icatuma biyumvira gurtyo turashobora kuciyumvira natwe. Kumbure Yesu yarikw’arihanikiriza abigisha ivyagezwe n’Abafarisayo kuko bamurega yukw’ariko asenya ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana.

N’aho bimeze gurtyo, Yesu yagombakw’abigishwa biwe batahura kw’ivyo vyiyumviro ari bibi. Niwe yahumekeye isezerano rya kera ryose, ntashobora gusenyura ivyo yavugiye muri Mose n’abavugishwa n’Imana. Ahubwo, nk’uko yabivuze, yazanywe no gushitsa ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana.

None yaje gushitsa gute ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana? Bamwe biyumvira ko Yesu yarikw’avuga kwaje gushitsa ivyavugishijwe kuri Mesiya. N’aho yabishikije (cank’azobandanya kubishitsa), s’ivyo gusa vyamuzanye. Hari iyindi mirongo yerekana ko yaje gushitsa ivyanditswe vyose n’amajambo y’abavugishwa n’Imana, n’“akanyuguti cank’akazatsa” (akar.18) k’ivyagezwe, n’amabwirizwa “mato” kuruta ayandi yose (akar.19).

Hari abandi biyumvira ko Yesu yavuzekw’aje gushitsa ivyanditswe mu gushitsa ico ivyagezwe bidusaba mu kwitanga kwiwe gushika no ku rupfu (raba Rom.8:4). Arikw’ivyo, nkukw’iyindi mirongo ivyerekana, sivyo yar’afise mu ciyumviro. Mu mirongo ikurikira, ntahantu na hamwe Yesu yavuzeko ubugingo cank’urupfu rwiwe bifitaniye isano n’igikorwa co gushitsa ivyagezwe. Ahubwo, ku murongo ukurikirana uwo twasomye, yavuze kw’ivyagezwe bizokwubahwa gushika ah’”ijuru n’isi bizokurwaho”, har’imirongo yerekana ko bishika inyuma y’urupfu rwiwe. Ingene abantu biyumvira bizotuma baja canke bataja mw’ijuru (akar.19), kandi kw’abantu bategerezwa kwubaha ivyagezwe kuruta abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ahandi ho ntibazokwinjira mu bwami bwo mw’ijuru (akar. 20).

Nta nkeka, hamwe n’ugushitsa ivyavugishijwe kuri Mesiya n’ibigereranyo vyiwe dusanga muri Bibiliya, Yesu yashaka kw’abamwumviriza bitondera ivyagezwe no gukora ivyavugishijwe n’Imana. Mu buryo bumwe, Yesu yaje gushitsa ivyagezwe mu guhishura ico Imana yabishiriyeho, kubisobanura no kuvyunganira kugira ngw’ababwirwa bashobore gutahura.

[2]

Ijambo ry’ikigiriki ryasobanuwemwo ijambo gushitsa riri ku karongo ka 17 ni guheraheza, gusozera, kwuzuza, kurangura. Ivyo ni vyo Yesu yaje kugira, nk’uko ayo majambo ibisobanura.

Yesu ntiyazanywe no gusenyura ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana, ahubwo yazanywe no kuyashitsa, “kuyuzuza no kuyasozera”. Igihe nigisha iki gice c’insiguro yo ku musozi, nkunda kwereka abantu ikirawuri c’amazi ndakigereranya n’uguhishurirwa Imana yatanze mw’isezerano rya kera icishirije mu bavugishwa n’Imana. Yesu ntiyaje gusenyura ivyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana (nca ngira nk’uwugomba kujugunya ca kirawuri kirimw’amazi make). Ahubwo, yazanywe no kubishitsa (ni ho nca mfata icupa ry’amazi nkuzuza ca kirawuri gushitsa kikanengesera). Ni ho abantu baca batahura ivyo Yesu yavuze.

Akamaro ko Kwitondera Ivyagezwe (The Importance of Keeping the Law)

Kuvyerekeye kwitondera ivyo dusanga mu vyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana, Yesu ntiyari gushobora kubibuganiza abantu. Yari yiteze kw’abigishwa biwe bamwumvira. Kanatsinda, uburyo bitondera ivyagezwe bifitaniye isano rinini n’ivy’icaro bazogira mw’ijuru: “ Nuk’ uzorenga ibwirizwa na rimwe ryo mu yoroshe hanyuma y’ayandi, akigisha abantu ngo bagire bartyo, mu bwami bwo mw’ijuru azokwitwa muto hanyuma y’abandi. Arik’uwuyitondera, akayigisha, uyo we azokwitwa mukuru mu bwami bwo mw’ijuru” (5:19).

Umurongo wa 20: “Ariko ndababwira yuk’ukugororoka kwanyu ni kutaruta ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’ukw’Abafarisayo, mutazoruha mwinjira mu bwami bwo mw’ijuru.”

Menya kw’izi atari inyigisho nshasha, ahubwo ni incamake kubera akajambo ariko. Urabona akamaro ko kwitondera ivyagezwe? Dutegerezwa kuvyitondera kuruta abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo nimba dushaka ubwami bwo mw’ijuru. Yesu ntiyari kure ya ya nyigisho yiwe—Abafise imitima itanduye ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana.

Kiretse ahisemwo kurwanya Kristo, umukozi agira abigishwa ntashobora kwemeza umuntu kw’afise agakiza mu gihe ukugororoka kw’uyo muntu kutaruta ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo.

Ni Ukuhe Kugororoka Yesu Yavuga?

(Of What Kind of Righteousness Was Jesus Speaking?)

Igihe Yesu yavuga yuko ukugororoka kwacu gutegerezwa kuruta ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo, ntiyarikw’avuga ku gihagararo co kugororoka twahawe nk’ingabire? Oya, sivyo kubera imvo idasanzwe. Ica mbere, iyindi mirongo ntiyemeranya n’iyo nsobanuro. Imbere n’inyuma y’iryo jambo (no mu nsiguro yiwe yose ku mu musozi), Yesu yavuga ku vyerekeye kwitondera amabwirizwa, ni ukugendera mu kugororoka. Intumbero y’amajambo yiwe ni uko tugendera mu kugororoka kuruta abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo. Kugira abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo icitegerezo c’ukwera ni ubujuju butagira izina. Mbega s’ubujuju kwiyumvira ko Yesu yarikw’acira imanza abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ku vyaha adashobora gucirakw’imanza abigishwa biwe igihe bobikoze ngo ni uko bagize rya “sengesho ryo kwakira agakiza”

[3]

 

Ingorane yacu ni uko tudashaka kwemera insobanuro kama y’uyu murongo, kukw’iyo nsobanuro isa n’ukugendera mu vyagezwe. Arikw’ingorane nyakuri ni uko tudashobora gutahura isano riri hagati yo guharurwako ukugororoka no kugendera ukugororoka. Intumwa Yohana yarabitahuye. Yanditse ati: “Bana bato, ntihakagire uwubazimiza: uwukora ibigororotse ni we agororoka, nk’uk’uwo agororoka” (1 Yohana 3:7). Canke ntidutahura isano riri hagati yo kuvuka ubwa kabiri no kugendera ukugororoka nka Yohana: “Uwukora ivy’ukugororoka wese yavyawe na we” (1 Yohana 2:29).

Yesu yari gushobora kwongera ku majambo yiwe yo kuri 5:20, “kand’iyo mwihanye, muba muvutse ubwa kabiri, muhabwa ingabire yanje yo kugororoka mu kwizera, ukugendera mu bugororotsi kwanyu kuzoruta ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’ukw’Abafarisayo igihe mwemeye gukorana na Mpwemu wanje aba muri mwebwe.”

Kwera Kuruta Abanyabwenge b’Ivyanditswe n’Abafarisayo

(How to be Holier than the Scribes and Pharisees)

Inyishu iza mu bwenge kubera amajambo ya Yesu dusanga kuri 5:20 ni: mbeg’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bageza hehe kwera? Inyishu ni: si kure.

Ikindi gihe, Yesu yabise “imva zihomeshejwe ingwa, ziboneka inyuma zikuyengeje, arikw’imbere zuzuye amagupfa y’abapfuye n’ibihumanya vyose” (Mat. 23:27). Ni vyo, hanze baboneka ko bagororotse, imbere ari babi. Baragerageje kwitondera inyuguti z’ivyagezwe, ariko bibagira impwemu yavyo, bironderera ibituma mu guhindura canke kwonona amabwirizwa y’Imana.

Uyu mugaga w’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ukurwaho n’inyigisho za Yesu dusanga muri iyi nsiguro yo ku musozi. Tubonako yavuga amabwirizwa y’Imana azwi cane, kand’inyuma y’ibwirizwa ryose, yerekana itandukaniro riri hagati yo kwitondera inyuguti z’ivyagezwe n’impwemu yavyo. Yabigira ngo yerekana inyigisho z’ibinyoma n’uburyarya bw’abanyebwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo, kandi yarahishura ico yiteze ku bigishwa biwe.

Yesu yatanguza iryungane ryose n’ijambo, “Mwarumvise.” Bishoboka ko yabwira abantu batigeze gusoma ivyanditwe, ariko bumva abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo basoma imizingo y’Isezerano rya Kera mu masinagogi. Twovuga kw’abantu bamwe bari bamenyere kwicara bumviriza inyigisho z’ibinyoma igihe cose bumviriza abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo, abo ni bo bahindura insobanuro y’ijambo ry’Imana no kugendera mu ngeso zabo mbi.

Mukundane Kuruta Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo

(Love Each Other, Unlike the Scribes and Pharisees)

Mu gukoresha ibwirizwa rya gatandatu nk’urufatiro rwiwe, Yesu atangura kwigisha abigishwa biwe ic’Imana ibashakako. Yabigize yerekana uburyarya bw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo.

Mwarumvise kw’abakera babwiwe, “ngo Ntukice”: “uwica aba ashikiwe no gutsindwa n’urubanza.” Ariko jeho ndababwira yuk’umuntu wese azorakira mugenzi we azoba ashikiwe no gutsindwa n’urubanza; uwuzotuka mugenzi we, ngo “wa kijuju we!” Azoba ashikiwe no gucibwa kw’iteka; uwuzomutuka, “ati wa gipfu we!” Azoba ashikiwe no gutabwa mu muriro wa Gehinomu (Mat. 5:21-22).

Ica mbere, menya ko Yesu yabagabisha ku bintu bishobora gutuma umuntu aja muri Gehinomu. Ni yo nsiguro yiwe ya mbere—abafise imitima itanduye gusa ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana.

Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo babuza abantu kwica, mu gusoma ibwirizwa rya gatandatu, kuko kwica bishobora gutuma umuntu atabwa mu vyuto.

Yesu yagomba kw’abigishwa biwe bamenya ico abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo batabona—har’ivyaha “bitobito” bishobora gutuma umuntu atsindwa muri sentare y’Imana. Kubera kw’ari nkenerwa cane gukundana (ibwirizwa rikuru rya kabiri), igihe dushavuriye mwene Data dutegerezwa kumenya ko tuzokwitaba muri sentare y’Imana. Igihe ishavu ryacu turisohoye mu majambo mabi, icaha kirongerekana, kandi dutegerezwa kumenya ko tuzorengutswa muri sentare y’Imana. Iyo tubandanije, tugatukana, Imana idufata nk’abanyavyaha bakwiriye gutabwa muri Gehinomu!

[4]

Birakomeye!

Imigenderanire dufitaniye n’Imana ibonekera mu migenderanire dufitaniye na bene Data. Iyo twanka mwene Data, nta bugingo budashira dufise. Yohana yanditse ati,

Uwanka mwene Data wundi ni umwicanyi; kandi murazi yukw’ata mwicanyi yogira ubugingo budashira ngo bugume muri we (1 Yohana 3:15).

Umuntu ni yavuga ati “Nkunda Imana”, akanka mwene Data wundi, aba ari umubeshi; kand’uwudakunda mwene Data yabonye ntashobora gukunda Imana atabonye (1 Yohana 4:20).

Nk’uko Yesu yabitegetse, dutegerezwa gukundana no kwiyuzuza igihe twacumuye kuri mwene Data wundi (raba Mat. 18:15-17).

Yesu arabandanya ati:

Ni wajana ishikanwa ryawe ku gicaniro, ukahibukira kw’arih’icupfa na mugenzawe, usige ishikanwa ryawe imbere y’igicaniro, ubanze ugende wikiranure na mugenzawe, uce ugaruka, ushikane ishikanwa ryawe (Mat. 5:23-24).

Bisigura kw’igihe imigenderanire yacu na bene Data itari mwiza, imigenderanire yacu n’Imana si myiza. Abafarisayo bagawe kuko bitwararika ivy’igiciro gitoya bakirengagiza ivy’igiciro kinini, “bamimina agatuku, bakayongobeza ingamiya” (Mat. 23:23-24). Bashimikira ku bigiracumi n’amashikanwa bakibagira ibikenewe cane, ni ibwirizwa rikuru rya kabiri, gukunda mugenzi wawe nk’uko wikunda. Mbega uburyarya bwo gushikanira Imana ng’uyeretse urukundo uyikunda kand’uriko urahonyanga ibwirizwa ryayo rikuru rya kabiri.

Tukiri kur’iyo nyigisho ya sentare y’Imana, Yesu abandanya avuga ati:

Wuzure vuba n’uwukurega mukiri mu nzira; uwukurega ntagushikirize umucamanza. Umucamanza akaguha umusoda, ugashirwa mw’ibohero. Ndakubwira ukuri yuk’utazohava na gatoya utishuye n’ikuta ry’imperera (Mat. 5:23-26).

Twirinde cane kuja muri sentare y’Imana mu kugiriranira amahoro na bene Data uko dushobora kwose. Iyo mwene Data adushavuriye tukanka kwihuza nawe “tuba dufashe inzira ijana kuri sentare” guhagarara imbere y’Imana, kandi ntihazobura ukwicuza. Ivyo ntibitandukanye na wa mugani w’umushumba mubi dusanga muri Matayo 18:23-35. umukozi yagiriwe imbabazi akanka kuzigirira uwuzimusavye bituma yishuzwa imyenda yari amaze guheberwa, ashikirizwa “abasoda” ngw “arihe ivyo aheranye vyose” (Mat. 18:34). Aha Yesu aragabisha abantu ku ngaruka mbi z’ibihe bidashira zizanwa n’ukudakunda bene Data canke ukudaharira.

Mwirinde Gusambana Kuruta Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo

(Be Sexually Pure, Unlike the Scribes and Pharisees)

Ibwirizwa ry’indwi ni ryo Yesu yatanzekw’akarorero k’ingene abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bitondera inyuguti z’ivyagezwe kuruta impwem yavyo. Yesu yagomba kw’abigishwa biwe birinda gusambana kuruta abanyabwenge n’Abafarisayo.

Mwarumvise ko vyavuzwe ngo, “Ntu gasambane”; ariko jeho ndababwira yuk’umuntu wese araba umugore akamwifuza, aba amaze gusambana na we mu mutima wiwe. Ijisho ryawe ry’iburyo ni ryagutsitaza, urinogore, urite kure: vyokubera vyiza gupfa ijisho ryawe rimwe, hak’umubiri wawe wose utabwa muri Gehinomu. N’ukuboko kwawe kw’iburyo ni kwagutsitaza, uguce igikonjo, ugite kure: vyokubera vyiza gupfa urugingo rwawe rumwe, hak’umubiri wawe wose woja muri Gehinomu (Mat. 5:27-30).

Menya kandi ko no ngaha Yesu akiri ku nyigisho yiwe ya mbere—abafise imitima itanduye ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana. Yabwiye abantu ku vyerekeye Gehinomu n’ico bokora kugira ntibahonereyo.

Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ntibashobora kwibagira ibwirizwa ry’indwi, ni co gituma baboneka nk’abaryubahiriza, bakigira abizigirwa ku bagore babo. Ariko barangwa no gusambanya abandi bagore. Mu vyiyumviro vyabo barashobora kwambura impuzu abagore bahurira mu tuguriro. Basambanira mu mitima yabo, ni ho barenga ku mpwemu y’ibwirizwa ry’indwi. Ni bangahe dufise mw’ishengero bameze nk’abo basambanyi karuhariwe?

Imana yagomba kw’abantu birinda ubusambanyi. Ni bibi gusambanya umugore w’umubanyi canke uwo wese mutubakanye, ni bibi kwiyumvira gusambana na we. Yesu ntiyariko yongera imitwaro ku mabwirizwa yahaye Mose. Ibwirizwa rya cumi rirabuza ukwifuza: “Ntukifuze umugore w’umubanyi wawe” (Kuv. 20:17).

Hari abantu banyuzwe n’inyigisho za Yesu. Mbega bishitse baca bakora iki? Baca bihana nk’uko Yesu yavyigisha. Abifuza bategerezwa guhagarika ukwifuza kwabo hatisunzwe inyungu bakuramwo kukw’abifuza bazoja muri Gehinomu.

Nta muntu muzima yovugako Yesu yigisha abantu kwinogora amaso canke kwica ibikonjo. Uwifuza n’aho yokwinogora ijisho acika uwifuza w’ijisho rimwe. Uwifuza yica igikonjo, aguma yifuza n’ahw’afise ukuboko kumwe! Yesu yariko yerekana mu buryo bwisanzuye igiciro co kwumvira impwemu y’icagezwe c’indwi. Ijuru rihagaze ngaho.

Akurikije akarorero ka Kristo, umukozi agira abigishwa azohanura abigishwa biwe “bacacure” ibitsitaza vyose. Ari urutsinga rw’imbonesha kure, rutegerezwa gusokorwa. Ari imbonesha kure ubwayo, itegerezwa kuzima. Ari ikinyamakuru, utegerezwa kugiheba. Ari bwa buhinga bwa none bwitwa internet, butegerezwa guhindurwa. Ari idirisha ryuguruye, ryugarwe. Nta kintu na kimwe mur’ivyo kiruta ijuru, kandi kubera yuk’umukozi agira abigishwa ategerezwa gukunda intama ziwe, azozigabisha nk’uko Yesu yabigiriye abigishwa biwe.

Iyindi Nzira yo Gusambana (Another Way to Commit Adultery)

Akarorero ka Yesu gakurikira kagomba gusa n’ako duhejeje kuraba, kumbure ni co gituma bikurikirana. Ntitwiyumvire kw’ari inyigisho yiyongeyeko. Ni “ikindi kintu Abafarisayo bakora kingana no gusambana.”

Kandi vyaravuzwe ngw’ “Umuntu wese yirukana umugore wiwe n’amuhe icete co kuvavanura”; Ariko jeho ndababwira yuk’umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, aba amusambanishije: kand’uwabira uwahukanye azoba asambanye (Mat. 5:31-32).

Ng’ak’akarorero k’ingene abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bahindura ivyagezwe vy’Imana kugira ngo biborohereze mu buzima bwabo.

Dufate akarorero k’Umufarisayo wo mu gihe ca Yesu. Uyo mugabo afise umugore w’akaranga yifuza kw’ibarabara akunda gucako. Ukw’amukubise ijisho ni kw’amwifuza. Wa mugore aratanguye kumwiyegereza, umugabo nawe ati, urakaza neza. Atanguye kwifuza ico mumwereka ari amenya, ivyiyumviro vyiwe bitanguye kumwereka bariko barasambana. Ngw’ese ico mumpa!

Ariko uyu mugabo arafise ingorane. Arubatse, idini ryiwe riramubuza gusambanya. Ntashaka kurenga ibwirizwa ry’indwi (n’aho yama arirenga ukw’amwifuje kwose). None yokora iki?

Har’ihw’inyishu! Iyaba yarahukanye na wa mugore asigaye yita mubi, yorongoye uwuri mu ciyumviro ciwe! Mbega none biremewe kwahukana? Wa mufarisayo at’Ego cane! Mbega har’icagezwe conshigikira! Nawe ati Gusubira mu vyagezwe 24:1 havuga ko woha umugore wawe icete co kwahukana umwirukanye. Kwahukana birashobora kwemerwa mu gihe kanaka! Ni ryari none? Aratanguye gusoma ivy’Imana yavuze:

Umuntu ni yarongora umugeni, hanyuma ntamushime, kuko har’igiteye isoni yamubonyeko, amwandikire icete co kuvavanura, akimuhe, amwirukane mu rugo rwiwe… (Gus. 24:1).

Aha! Arashobora kumwirukana igihe amubonyeko igiteye isoni! Kand’arafise ic’abona! Nta nganya akaranga na wa wundi aba kw’ibarabara ryo hepfo yanje! (Aka karorero s’aka kure. Rabbi Hillel yari afise inyigisho ziharawe ku vyo kwahukana mu gihe ca Yesu. Umugabo yarashobora kwahukana bikemerwa igihe abonye uwundi mugore asumba akaranga umwe wa mbere. Uyo mugore yaca abonekako “igiteye isoni”. Rabbi Hillel yarigisha kandi k’umugabo ashobora kwirukana umugore wiwe igihe yarunze umunyu mwinshi, cank’avuganye n’uwundi mugabo, cank’atavyara abahungu.)

Wa mufarisayo araronse uburenganzira bwo kwirukana mukiwe no kumuha icete co kuvavanura ngo yirongorere wa mugore yifuza. Ivyo vyose abigize ata jwi rimwagiriza kuko yiyumvira ko yumviye ivyanditswe!

Indabo Nshasha (A Different View)

Imana ntiraba nk’abantu. Ntiyigeze isobanura ”igiteye isoni”kivugwa mu Gusubira mu vyagezwe 24:1-4. Ntiyatomoye ngw’ivuge imvo nyakuri yo kwahukana. Iki canditswe ntikivuga k’ukwahukana vyemerwa ryari. Kibuza gusa k’umugore yahukanye rimwe canke kabiri cank’ar’umupfakazi gusubira kurongorwa n’umugabo yamwirukanye. Kuvuga kw’igihe ari “igiteye isoni” kanaka mu nyonga z’Imana ni ho kwahukana vyemerwa ni nko kuvugisha ivyanditswe ico bitagomba kuvuga.

Uko bimeze kwose, mu ciyumviro c’Imana, wa muntu twafashe ko akarorero ntaho atandukaniye n’umusambanyi. Yarenze ibwirizwa ry’indwi. Mbere, aruta n’abasambanyi basanzwe, kuko yagirizwa “gusambana kabiri.” None bimeze gute? Ubwa mbere, ubwiwe aramaze gusambana. Mu nyuma Yesu yavuze ati, “Umuntu wese yirukana umugore wiwe atamuhoye ubusambanyi, akabira uwundi, aba asambanye” (Mat. 19:9).

Ubwa kabiri, umugore wiwe yahukanye ategerezwa kurondera uwundi mugabo bazobana mu buzima. Mu ciyumviro c’Imana biboneka ko wa mufarisayo yategetse umugore wiwe gusambana n’uwundi mugabo. Ni we yatumye mukiwe “asambana” (Mat. 5:32, hashimikiwe ku nsobanuro).

Yesu ashobora kuba yarikw’aharura icaha c’“ubusambanyi incuro gatatu” nimba amajambo yiwe, “umuntu wese arongora umugore yahukanye aba asambanye” (Mat. 5:32), bisigura yukw’Imana imuharurako n’icaha c’umugabo yarongoye uwahoze ari mukiwe.

[5]

 

Ibi vyarimw’ibihari mu gihe ca Yesu, hari ahandi hantu abafarisayo baza kumubaza, “Mbega biremerwa k’umuntu yirukana umugore wiwe kubw’inyanduruko y’ikintu cose?” (Mat. 19:3). Iki kibazo gihishura imitima yabo. Biragaragara, n’imiburiburi bamwe muri bo bashaka kwizera k’ukwahukana vyemewe n’amategeko.

Ntegerezwa kandi kuvuga ko biteye isoni kubona ingene abakristo bishimira iyi mirongo mu kwahukana, bayisobanura nabi, bakikoreza abana b’Imana imitwaro. Yesu ntiyarikw’avuga umukristo yahukanye atarakizwa, arongora canke arongorwa amaze gukizwa. Ubwo s’ubusambanyi. Nimba ivyo ari vyo Yesu yavuze, dutegerezwa guhindura ubutumwa bwiza, kuko ntibuzoba bugishobye kuzanira imbabazi abanyavyaha bihanye. Twoca twigisha duti, “Yesu yapfuye kubwawe, ihane umwizere ivyaha vyawe vyose guharirwa. Nimba umaze kwahukana, ni wirinde ntuzosubire kurongora kuko woba usambanye. Bibiliya yigisha kw’abasambanyi bazoherera mu muriro. Nimba warahukanye ugasubira kurongora utarakizwa, utegerezwa gukora ikindi caha kimwe co kwahukana n’uwo mwubakanye ubu kukw’atari rwawe. Utagize gurtyo uzoba uriko ugendera mu busambanyi kandi abasambanyi ntibakijijwe.”

[6]

Wumva ubwo ari ubutumwa bwiza?

[7]

 

Ba Imvugakuri, Ntube Nk’Abanyebwenge b’Ivyanditswe n’Abafarisayo

(Be Honest, Unlike the Scribes and Pharisees)

Akarorero ka gatatu Yesu yatanze avuga ku ngeso y’uburyarya no kurenga amabwirizwa kw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ari igihushane c’itegeko ry’Imana ryo kuba imvugakuri. Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bari barashinze uburyo bushasha bwo kubesha. Muri Matayo 23:16-22 bavugako bashobora kudashitsa indahiro yabo igihe barahiye ku ngoro, igicaniro, cank’ijuru. Ariko, igihe barahiye ku nzahabu zo mu ngoro, amashikanwa yo ku gicaniro, cank’Imana yo mw’ijuru, bategerezwa gushitsa ivyo basezeranye! Bisa n’umuntu akuze yiyumvirako igihe asobanije intoke ku mugongo adashobora kuvuga ukuri. Yesu ategeka abigishwa biwe kuvuga ukuri

Mwarumvise kandi kw’abakera babwiwe, ngo “Ntukarahire wirahuruze, arik’uzo korere Uhoraho ivyo wamusezeraniye.” Ariko jeho ndababwire, ntukarahire namba; nturahire ijuru, kukw’ar’intebe y’Imana; cank’isi, kukw’ari yo ndava y’ibirenge vyayo; cank’i Yerusalemu, kukw’ar’umurwa w’Umwami ahambaye. Nturahire umutwe wawe, kuko udashobora guhindura agashatsi na kamwe ngo kere canke kirabure. Arikw’ijambo ryanyu ribe “Ego, ego” cank’”Oya, oya” ikirenze ivyo kiva kuri wa Mubi (Mat. 5:33-37).

Ibwirizwa ry’Imana rivuga ivy’indahiro ntiryigeze kuvuga ivy’ukurahira kw’izina ry’ikintu na kimwe. Imana yashaka kw’abantu bayo bavuga ukuri umwanya wose, bimeze gurtyo nta muntu yoba akeneye kurahira.

Nta kibi kiri mu gusezerana. Isezerano ringana n’indahiro. Kanatsinda, indahiro yo kwihebera Imana ni nziza cane. Agakiza kazanwa n’indahiro yo gukurikira Yesu. Arikw’igihe abantu batanguye kurahira mu mazina y’ibintu kugira ngw’abantu biwere ivyo tuvuze, ni ikimenyetso kigaragarira bose ko harimwo kubesha. Imvuga kuri ntizirinda kurahira ngo zemeze abantu.

Ingeso y’umukozi agira abigishwa ni yo ituma abigishwa biwe bavuga ukuri. Araziko Yohana yagabishije ababeshi bose ababwira ku bazotabwa mu muriro (raba Ivyah. 21:8).

Ntukihore, nk’Abanyabwenge b’Ivyanditswe n’Abafarisayo

(Don’t Take Revenge, as do the Scribes and Pharisees)

Igikurikira kuri rwa rutonde rwiwe rw’ingeso z’Abafarisayo zimubabaza tugisanga ku murongo ukurikira.

Mwarumvise ko vyavuzwe, “ngw’ijisho rihorwe irindi, n’iryinyo rihorwe irindi” ariko jeho ndababwira ntimukarwanye umunyakibi; Uwugukubise urushi mu musaya w’i buryo umuhindukirize n’uwundi; Umuntu ni yagomba kukuburanya ngw’akunyage ipfundo, umuhebere n’umutamana; uwugufata ngo umurenze umusozi umwe, umurenze n’uwa kabiri, uwugusaba, umuhe, uwugomba kukugurana, ntu mutere ibitugu” (Mat. 5:38-42).

Ivyagezwe vya Mose bivuga yuk’umuntu yitwariwe muri Sentere kuko yatukanye, igihano ciwe gitegerezwa kungana n’icaha yakuze. Ahongoye umuntu iryinyo, ubutungane bukurikijwe, na we ategerezwa guhongorwa irindi. Iki cagezwe catanzwe kugira ngw’ivyaha binibini bishikirizwe ubutungane. Imana yashizeho amasentare n’abacamanza igihe c’ivyagezwe kugira ngw’ivyaha biranduranwe n’imizi, ubutungane bukore igikorwa cabwo, agatima ko kwihorana gateshwe gate. Kandi Imana yategetse kw’abacamaza batagira aho bahengamiye igihe baca imanza. Bategerezwa gushitsa icagezwe “ijisho ku rindi n’iryinyo ku rindi” arikw’ayo majambo tuyasanga mu vyanditswe vyerekana ivy’imanza zicirwa muri sentare.

Ubugira kandi, n’aho nyene, abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo barahinduye ico cagezwe, bagihinduramw’icagezwe ceranda co kwihora. Bacitse abantu “batihanganirana”, bihorana no ku tuntu dutoduto.

Imana yamwe yitega vyinshi ku bantu bayo. Yarababujije Kwihora (raba Gus. 32:35). Isezerano rya kera ryerekana kw’abantu b’Imana bategerezwa kugirira imbabazi abansi babo (raba Kuv. 23:4-5; Imig. 25:21-22). Yesu yunganiye iyi nyigisho mu kubwira abigishwa biwe bazohore bahindukiza uwundi musaya, bagenda umusozi wa kabiri igihe bahanganye n’abanyakibi. Igihe ducumuweko, Imana igomba ko dutanga imbabazi, dusubize iciza abatugiriye nabi.

Mbega Yesu agomba ko twemerera abantu kutunyaga turorera, dusahurwe urukombamazi? Ni bibi kwitwarira uwutizera muri sentare? Oya. Yesu ntiyarikw’atubuza gutaka ubutungane igihe turenganijwe, ahubwo yanseko twihora, ikosha ari ritoya canke rinini. Menya ko Yesu atatubwiye kwemerera abaduhotora izosi uko bashaka. Ntiyavuze k’umuntu atunyaze imodoka duca tumuhebera n’inzu turimwo. Yesu yarikw’atubwira ko tugira imbabazi no kwihangana cane uko duhura n’ibitugerageza n’ibibi dukorerwa uko bukeye uko bwije. Agomba ko tuba agahore kuruta ukw’abantu batwiyumvira. Ico citegerezo, abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo ntaco bafise.

Ni kuki abiyita abakristo benshi batsitazwa n’ubusa? Ni kuki barakazwa n’utuntu dutoduto tudashobora kugereranywa no gukubitwa ku musaya? Mbega barakijijwe? Umukozi agira abigishwa aba icitegerezo mu guhindukiza uwundi musaya, kandi yigisha abigishwa biwe kugira nkawe.

Ntiwanke Abansi Bawe, nk’Abanyabwenge b’Ivyanditswe n’Abafarisayo

(Don’t Hate Your Enemies, as do the Scribes and Pharisees)

Ubwa nyuma, Yesu aravuga ikindi cagezwe c’Imana cahinduwe n’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo nk’ukw’imitima yabo iri.

Mwarumvise ko vyavuzwe ngo “Mukunde bagenzi banyu, mwanke abansi banyu.” Ariko jeho ndababwire, mukunde abansi banyu, musabire ababahama, kugira ngo mube abana ba So wo mw’ijuru, kukw’atuma izuba ryiwe rirasira ababi n’abeza, kand’aha imvura abagororotsi n’abagabitanya. Ni mwakunda ababakunda, muri n’impera ki? Mbeg’abatoza kori bo si ko bagira? Ni mwaramukanya n’incuti zanyu gusa, abandi muzoba mubarusha iki? Abanyamahanga bo si ko bagira? Mwebwe ni mube agahore, nkuk’uko So wo mw’ijuru ari agahore (Mat. 5:43-48).

Mw’isezerano rya Kera, Imana yaravuze iti, “Mukunde bagenzi banyu nkuko mwikunda” (Lew. 19:18), abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo basobanuye ko umugenzi ari umuntu abakunda. Abasigaye bose ni abansi, ngw’Imana yavuze ko dukunda ababanyi bacu gusa, birumvikana ko dushobora kwanka abansi bacu. Dufatiye ku vyo Yesu yavuze, ivyo si vyo Imana yari itumbereye.

Niho Yesu yabacira umugani w’Umusamariya w’imbabazi werekana ko dutegerezwa gufata umuntu wese nk’umubanyi wacu.

[8]

Imana ishaka ko dukunda abantu bose, abansi bacu barimwo. Ni co citegerezo c’abana b’Imana, na we ubwiwe aracitondera. Ntarungika imvura n’izuba ryiwe mu mirima y’abagororotsi gusa, ariko n’iy’abagabitanya. Dutegerezwa gukurikira akarorero kiwe, tukagirira ubuntu canecane abantu batoya cane. Tubikoze gurtyo, twerekana ko “turi abana ba Data wo mw’ijuru” (Mat. 5:45). Abavutse ubwa kabiri bakora nk’ivyo Se akora.

Urukundo Imana yacu igomba ko tugirira abansi bacu s’urushigikira canke ngo rwifatanye n’ububi bwabo. Imana ntishaka ko twihambira turondera ubucuti n’abantu baturwanya. Ntishaka ko tubesha tuvuga kw’abansi bacu ari abantu beza cane. Arikw’ishaka ko tubagirira imbabazi tukagira ibishoboka vyose ngo tubababarire, n’imiburiburi tukabaramutsa no kubasengera.

Menya ko Yesu yasubiye gushimangira ya nsiguro yiwe ya mbere—abafise imitima itanduye gusa ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana. Yabwiye abigishwa biwe ko ni bakunda ababakunda gusa, ntaco bazoba barushije abanyamahanga n’abatoza kori, ubwo ni bwo bwoko bubiri bw’abantu umuyuda wese yar’azi ko bubikiwe kuja i kuzimu. Yar’iyindi nzira yo kuvuga kw’abantu bakunda ababakunda gusa bazoja i kuzimu.

Kora Iciza n’Umutima Mwiza, Ntube nk’Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo

(Do Good for the Right Motives, Unlike the Scribes and Pharisees)

Yesu ntashaka gusa kw’abigishwa biwe baba abera, ashaka ko bagira n’intumbero nziza mu mitima yabo. Urashobora kuba wumvira Imana arikw’igihe uyumvira ufise intumbero mbi yo mu mutima birabaza Imana. Yesu yakariye abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo kuko bakora ibikorwa vyiza ngo bashimwe n’abantu (raba Mat. 23:5). Ashaka kw’abigishwa biwe baba akarorero keza.

Mwirinde ntimugakorere ivyaza vyanyu imbere y’amaso y’abantu kugira ngo babarabe; ni mwagira murtyo, ntimuzogira impera kuri So wo mw’ijuru. Ni wagira ubuntu, ntuzuvugishe inzamba imbere yawe, nkukw’indyarya zibikora mu masinogogi no mu nzira [abariko barumviriza Yesu baratahura abavugwa abaribo]. Ariko weho ni wagira ubuntu, ntumenyeshe ukubamfu kwawe ic’ukuryo kwawe gukora; kugira ng’ubuntu bwawe bugirirwe mu mpisho: kandi So, abona ibihishijwe, azoguhera (Mat. 6:1-4).

Yesu ashaka kw’abigishwa biwe bafasha aboro. Ivyagezwe ni ko bivuga (raba Kuv. 23:11; Lew. 19:10; 23:22; 25:35; Gus. 15:7-11), arikw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bavuza inzamba iyo bagize ubuntu, baratondeka aboro ku mirongo ngo bakire imfashanyo bagomba kubaha. Mbega abakristo badafasha aboro ni bangahe. Ntibarashikira n’intambuko y’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo. Nimba abo babikoreshwa n’umutima wo kwikunda, none abakristo birengagiza aboro bakoreshwa n’uwuhe mutima? Dufatiye ngaho, wumva ukugororoka kwabo kuruta ukw’abanya-bwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo?

Nk’uko Paulo yavuze mu 1 Ab’I Korinto 3:10-15, turashobora kugira ibikorwa vyiza n’umutima mubi. Iyo intumbero y’umutima wacu atari nziza, ibikorwa vyiza twakoze nta mpera bizohabwa. Paulo yanditse avuga k’umuntu ashobora n’ukuvuga ubutumwa bwiza afise intumbero mbi (raba Flp. 1:15-17). Nk’uko Yesu yabivuze, inzira nziza yo gusuzuma kw’intumbero yo mu mitimaywacu ari nziza ni igihe dutanga. Reka rero ukubamfu kwacu nti kumenye ico ukuryo kwacu kugize aho bishoboka hose. Umukozi agira abigishwa yigisha abigishwa biwe kugirira ubuntu aboro (kubaha ivya nkenerwa), kandi yagendera ivyo yigisha.

Gusenga no Kwisonzesha ku Ntumbero Nziza

(Prayer and Fasting for the Right Reasons)

Yesu ashaka kw’abantu bamukurikira basenga no kwisonzesha, bakabigira bahimbaza Imana, badahimbaza abantu. Batagize gurtyo, nta tandukaniro rizoba hagati y’abizera n’abatizera. Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo basenga no kwisonzesha ngo bashimwe n’abantu, iyo mpera ni iy’igihe gito. Yesu yahanuye abigishwa biwe ati:

Iyo musenga nti mukabe nka za ndyarya, kuko bakunda gusenga bahagaze mu masinagogi no mu mayirabiri, ngo biyerekane imbere y’abantu [abariko bumviriza Yesu bari bazi ababwirwa ab’ari bo]; ndababwire ukuri: Baramaze guhabwa impera zabo. Ariko weho, iy’usenga, uje haruguru mu nzu yawe, wugare urugi, usenge So aba mu mpisho, kandi So, akuboneye mu mpisho azo guhera.

Kand’iyo mwisonzesha, ntimwijirirwe nkuko za ndyarya zibigira. Kuko biyoberanya mu maso ngo babonwe n’abantu ko bisonzesheje [ubugira kandi ababwirwa bari biyizi]. Ndababwire ukuri: Baramaze guhabwa impera zabo. Ariko weho, ni wisonzesha, wisige amavuta mu mutwe, wiyuhagire mu maso, ngo ntubonwe n’abantu ko wisonzesheje, arik’ubonwe na So aba mu mpisho, kandi So, abona ivyo mu mpisho azoguhera (Mat. 6:5-6, 16-18).

Abakristo badasenga canke bisonzeshe ni bangahe?

[9]

Mbega ukugororoka kwabo kurusha gute ukw’abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo bakora vyompi (n’aho babikorana intumbero mbi)?

Ijambo Kuvyo Gusenga no Kwisonzesha

(A Digression Regarding Prayer and Forgiveness)

Tukiri ngaho nyene, Yesu yarabwiye abigishwa biwe ingene basenga. Yesu agomba ko dusenga mu buryo budatukisha Se wo mw’ijuru, ku vyerekeye ivyo amaze guhishura kuri we ubwiwe. Akarorero, kubera kw’Imana izi ivyo dukenye tutarabisaba (izi ibintu vyose), ntidukwiriye gusubiramwo amajambo atagira akamaro:

Kandi ni mwasenga, nti mukabomboranye amanwa nkukw’abanyamahanga bagira: biyumvira yuko bazokwumvirwa kubw’amajambo yabo menshi. Ntimuze muse nabo ; kuko So azi ivyo mukennye mutaramusaba (Mat. 6:7-8).

Vy’ukuri, amasengesho yacu yerekana aho tugeza mu kumenya Imana. Abayizi nkukw’ihishurwa mu majambo yayo basaba kugira ng’ubugombe bwayo bube ibone gushimagizwa. Ico bipfuza kurusha ibindi vyose ni ukwera, kuyihimbaza cane. Ibi bihishurwa mu karorero ko gusenga Yesu yahaye abigishwa biwe, isengesho rya Data wa Twese, vyunganira impanuro Yesu yahaye abigishwa biwe. Rihishura ivyo yiteze ku migambi yacu n’ukwitanga kwacu:

[10]

 

Nuko musenge murtya: “Data wa twese wo mw’ijuru, izina rwawe ryubahwe, ubwami bwawe buze, ivyo ugomba bibe mw’isi nk’uko biba mw’ijuru. Uduhe ivyo kurya bidukwiriye uyu musi” (Mat. 6:7-11).

Ikintu abigishwa ba Kristo bitwararika kuruta ibindi vyose ni ukw’izina ry’Imana ryubahwa, risonerwa, rishirwa hejuru, kandi ryemerwa ko ari iryera.

Vy’ukuri, abasaba kw’izina ry’Imana ryubahwa ni abare, barubaha izina ry’Imana. Bitamewe gurtyo ni uburyarya. Iri sengesho ryerekana ko twumvira Imana nk’uko abandi bayumvira.

Igisabwa kigira kabiri dusanga mur’iryo sengesho gisa n’ica mbere: “Ubwami bwawe buze.” Iciyumviro tubona mu bwami n’uko haba Umwami aganza ubwami bwiwe. Umukirsto yigana Kristo yifuza kubona Umwami wiwe, umwe aganza ubugingo bwiwe, aganza isi yose. Kugira ngw’amavi yose azopfukamire Umwami Yesu abantu bagire ukwizera kwumvira!

Igisabwa ca gatatu cunganira ica mbere n’ica kabiri: “Ivy’ushaka bibe kw’isi, nkuko biba mw’ijuru.” Dushobora gute gusenga iryo sengesho twebwe ubwacu tutumvira ubugombe bwayo mu bugingo bwacu? Abigishwa nyabo bifuza k’ubugombe bw’Imana buba kw’isi nk’uko buri mw’ijuru—bukwiye kandi butunganye.

Kwubahiriza izina ry’Imana, k’ubugombe bwayo baba, k’ubwami bwayo buza, ni isengesho ritegerezwa kugira ikibanza kinini muri twebwe kuruta uguhabwa “ivyo kurya bidukwiriye ku musi.” Iki kintu ca kane cashizwe mu kibanza ca nyuma ku ntumbero. Nico gituma dushobora gutondeka neza ivyo dukeneye, aho ntabusambo burimwo. Abigishwa ba Kristo bakorera Imana ntibakorera amahera. Ntibirundaniriza ivy’isi.

Iki kintu ca kane ni isengesho rya buri musi, tugitangura umusi.

AKarorero ko Gusenga Karabandanya (The Model Prayer Continues)

Mbega abigishwa ba Kristo barigeze gucumura? Birashoboka ko bamwe bacumuye, kuko Yesu yabigishije gusaba imbabazi.

“Uduhebere imyenda yacu, nkuko natwe twahebeye abari n’imyenda yacu. Kandi ntutujane mu bitwosha nabi, ariko udukize wa Mubi. Kuk’ubwami n’ubushobozi n’icubahiro ar’ivyawe ibihe bidashira. Amen.” Kuko ni mwaharira abantu ivyaha vyabo, na So wo mw’ijuru azobaharira namwe. Ariko ni mutaharira abantu ivyaha vyabo, na So na we ntazobaharira ivyaha vyanyu (Mat. 6:12-15).

Abigishwa ba Yesu baratahura k’ubugarariji bwabo bubabaza Imana, igihe bacumuye, baramaramara. Bipfuza kw’ingese ikurwaho. Biranezereza kwumva ko Data wo mw’ijuru yihutira kubaharira. Ariko bategerezwa gusaba imbabazi, ni co gisabwa ca gatanu dusanga mw’isengesho rya Data wa twese.

Uguharirwa kwabo, gushimikiye ku buryo nabo baharira abandi. Kuko bahariwe vyinshi, nabo bategerezwa guharira ababasaba ikigongwe bose (gukunda no gukora ibishoboka vyose ngo bihuze n’abatavyitaho). Iyo banse guharira, Imana na yo ntibaharira.

Igisabwa ca gatandatu ari na co ca nyuma, cerekana ko umwigishwa nyakuri agerageza kwama yejejwe: “Ntutujane mu bitwosha nabi , arik’udukize wa Mubi.” Abigishwa nya kuri bifuza cane ukwera gushika aho basaba Imana ntibajane mu bintu vyoberageza, bakagwa mu caha. Vyongeye, barasaba kw’Imana ibarokora mu bibi bibizingiyeko. Iri isengesho riragutse kand’umuntu ashobora kurivuga igihe cose atanguye umusi mushasha, tutarinjira mw’isi yuzuye ikibi n’ibigeragezo. Imana yo idutegeka kurisenga, irafise inyishu y’amasengesho yose!

Abazi Imana baratahura igituma ibi bisabwa bitandatu vyo mur’iri sengesho ari ngenderwako. Imvo ihishurwa ku murongo wa nyuma w’iri sengesho: “Kuk’ubwami n’ubushobozi, n’icubahiro ar’ivyawe ibihe bidashira” (Mat. 6:13). Imana ni Umwami ahambaye aganza ubwami bwiwe natwe turi abakozi muri bwo. Ni nyen’inkomezi zose, kandi nta n’umwe ashobora guhangana n’ubugombe bwiwe. Icubahiro cose ni rwiwe ibihe bidashira. Akwiriye kwubahwa.

Ni iyihe nyigisho iruta izindi dusanga mw’isengesho rya Data wa twese? Ukwera. Abigishwa ba Kristo bifuza kw’izina ry’Imana rishirwa hejuru, inganji yiwe itsimbatare kw’isi yose, kand’ubugombe bwiwe buba hose. Ibi nivyo bikenewe cane kuruta vya vyokurya vyo ku musi. Bifuza kumuhimbara, iyo bananiwe baramusaba ikigongwe. Nk’abahirwe, bifuza kuba abera batunganye rwose gushika aho basaba kutajanwa mu bibagerageza, kukw’ibigeragezo bishobora kubacumuza. Umwigisha agira abigishwa yigisha abigishwa biwe ivyo bintu.

Umwigishwa n’Ubutunzi Bwiwe (The Disciple and His Material Possessions)

Inyigisho ikurikira insiguro yo ku musozi irashobora kunyiganyiza abiyita abakristo kukw’intumbero yabo ar’ukwirundaniriza ibintu mur’iyi si:

Ntimukirundanirize ubutunzi mw’isi, ah’inyenzi n’ingese bibumara, n’ibisuma bikimba bikabwiba. Ariko mwirundanirize ubutunzi mw’ijuru, ah’inyenzi n’ingese bitabumara, hatariho n’ibisuma vyimba ngo vyibe. Kukw’ah’ubutunzi bwawe buri, ari ho umutima wawe uzoba. Itara ry’umubiri n’ijisho. Ijisho ryawe iy’ari ryiza, umubiri wawe wose uba uri n’umuco. Arikw’ijisho ryawe iy’ari ribi, umubiri wawe wose uba uri n’umwiza. Nuko wa muco uba muri wewe, woramuka ubaye umwiza, uwo mwiza wongana ute. Nta wusaba abami babiri: kuko yokwnka umwe, agakunda uwundi, canke yoguma kur’umwe, akagaya wa wundi. Ntimushobora gusaba Imana n’itunga (Mat. 6:19-24).

Yesu yaratubujije kwirundaniriza ubutunzi kw’isi. Mbega “Itunga” ni iki? Mu bisanzwe itunga ni ikintu cose kibikwa mw’isandugu, gishingurwa mu bwigobeko, kidakoreshwa cane. Yesu yavuzekw’ari ibintu bikwega inyenzi, ingese, n’ibisuma. Mu yandi majambo ni, “ibintu bidasanzwe.” Inyenzi zirya impuzu duhisha cane, tudakunda kwambara. Ingese itonda ku bintu tudakunda gukoresha. Mu bihugu biteye imbere vyinshi, abasuma biba ibintu abantu batagikenera cane: ibishushanyo, imiringa, n’ivy’igiciro mu vyabajwe.

Abigishwa nyabo “barahevye ubutunzi bwabo” (raba Luka 14:33). Bahindutse abazezwa ubutunzi bw’Imana, rero ingingo yose yo gukoresha amahera iva mu mpwemu. Ico dukoza amahera dufise ni co ciganziye ubugingo bwacu. Igihe twirundanirije “ubutunzi”, twongera amahera ku yandi tugura ivy’igiciro gike, tuba twerekanye ko Yesu atari we atuganza, kukw’iyaba ari we atuganza, twogeze ibintu vy’igiciro igihe dukoresha amahera yatubikije.

Mbeg’ivyo bintu vyiza ni ibihe? Yesu adutegeka kwirundaniriza ubutunzi mw’ijuru. Mbega birashoboka? Atubwira mu butumwa bwa Luka ati: “Mugure ivyo mufise, mutange ibiguzi vyavyo kubw’ubuntu, mwibaririre imipfuko idashira, ubutunzi budashira buri mw’ijuru, ahategererwa n’igisuma, ata n’inyenzi zonona” (Luka 12:33).

Igihe dutanga amahera yacu ngw’afashe aboro no gukwiza ubutumwa, tuba twirundanirije ubutunzi mw’ijuru. Yesu atubwira gufata ivyo tuzi ko bitegerezwa kwononekara no gushira, tubiguze n’ibintu bizokwamaho. Ico ni co umukozi agira abigishwa akora akigisha abigishwa biwe kugira nk’uko nyene.

Ijisho Ribi (The Bad Eye)

Mbega Yesu yigishije iki igihe yavugako kw’abantu bafise amaso abona neza imibiri yabo iguma mu muco n’abantu bafise amaso atabona neza imibiri yabo iba mu mwiza? Ayo majambo yiwe ategerezwa kuba afitaniye isano n’amahera n’itunga ryo mw’isi, kukw’ivyo ni vyo yarikw’aravuga imbere n’inyuma y’uyu murongo.

Ijambo ry’ikigiriki ryasobanuwemwo ijambo “ribi” muri 6:23 ni ryo risobanuwe muri Matayo 20:15 nka “ribi canke ryifuza.” Aho tubona umutunzi abwira umushumba wiwe, ati “Ijisho ryawe ribabajwe n’uko ndi umurwaneza?” (menya neza kw’ayo majambo asobanuwe gurtyo muri Bibiliya y’icongereza) biragaragara kw’ijisho ridashobora kubabara. Duca dutahura imvugo ”ijisho ribabaye (canke) ribi” risobanura igisambo. Ibi biradufasha gutahura ico Kristo yavuze muri Matayo 6:22-23.

Umuntu afise ijisho ribona neza agereranywa n’umwe afise umutima utanduye, yemerera umuco w’ukuri kuza muri we. Akorera Imana yirundaniriza n’ubutunzi mw’ijuru ah’umutima wiwe uri. Umuntu w’ijisho ritabona neza azibira umuco w’ukuri ntiwinjire muri we, yiyumvirakw’azi ukuri kwose, kandi yizera ibinyoma. Yirundaniriza ubutunzi kw’isi aho umutima wiwe uri. Ntarikw’aja mw’ijuru. Kuko yibereyeho mu kwinezereza gusa. Amahera yahindutse Imana yiwe. Ntajuru azojamwo.

Kugira amahera kuba Imana yawe bisigura iki? Bisigura kw’amahera yafashe ikibanza Imana yategerezwa kugira muri wewe. Amahera ni yo asigaye arongora umutima wawe. Yaranunuje inguvu zawe zose, ivyiyumviro n’umwanya wawe. Ni yo soko ry’umunezero wawe. Urayakunda.

[11]

Nico gituma Paulo yavuze ko ugukunda amahera arikwo gusenga ibigirwamana. Nta nkunzi y’amahera izobona ijuru (raba Ef. 5:5; Kol. 3:5-6).

Imana n’amahera ni nde wotangura guha ikaze mu bugingo bwawe? Yesu yavuze ko abo bami tudashobora kubakorera bompi. No ngaha dusanga Yesu yar’akiri kuri ya nyigisho yiwe—abafise imitima itanduye ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana. Yaravuze kw’abantu buzuye umwiza, bagize amafaranga Imana yabo, imitima yabo yabohewe kw’isi kuko birundaniriza ubutunzi kw’isi, ntibari mw’irembo ripfunganye rijana ku bugingo.

Kwifuza Ibitagira Igiciro (The Covetous Poor)

Kwitwararika ibintu vy’umubiri si bibi igihe ari ivy’igiciro. Umuntu arashobora kwitwararika ibintu bitagira igiciro. Ni co gituma Yesu avuga ati:

Ni co gitumye ndababwira, nti ntimukaganyire amagara yanyu ku vyo muzorya canke ku vyo muzonywa, cank’umubiri wanyu ku vyo muzokwambara. Mbeg’amagara ntaruta ivyo kurya, cank’umubiri nturuta ivyambarwa? Ni murabe ibiguruka vyo mu kirere, ntibibiba, ntibishwabura, kandi ntivyimburira mu bigega, ariko So wo mw’ijuru arabitunga: Mbega mwebwe ntimubiruta cane? Ni nde muri mwebwe yoshobozwa n’amaganya kwisumvya uko yareha nk’ukuboko kumwe? Ikibaganyisha impuzu n’iki? Ni murabe amashurwe yo ku misozi ingene akura, ntiyirigwa aratama, ntajisha impuzu; ariko ndababwira yuko na Salomo mu bwiza bwiwe bwose atar’asharije nka rimwe mur’ayo. Non’Imana ko yambika ivyatsi vyo ku misozi irtyo, biriho uyu musi, ariko nk’ejo bigatererwa mu ziko, mbega ntizorushiriza kubambika, mwebw’abu kwizera guke mwe? (Mat. 6:25-34).

Hari abasomyi benshi b’iki gitabo barashobora gusanga aya majambo Yesu avuze atabaraba. Hari aabantu batacibuka igihe biganyira kubera ivyo kurya, ivyo kunywa n’ivyo wambara?

Arikw’amajambo ya Yesu ategerezwa kwitonderwa n’abantu bose. Nimba kwitwararika ibigize ubu buzima ari bibi, ukwitwararika ibidakenewe mur’ubu buzima ni bibi cane? Yesu yashaka kw’abigishwa biwe bitwararika ibintu bibiri: Ubwami bwiwe n’ukugororoka kwiwe. Igihe umukristo adashobora gutanga ibigiracumi (kandi ari cagezwe gitoya co mw’Isezerano rya Kera), arikw’ agashobora kugura utuntu twinshi ata kamaro dufise muri mpwemu, wumva yitwararika ubwami bw’Imana n’ukugororoka kwayo? Inyishu irazwi.

Ntushingwe no Kurondera Amakosha Ku bandi (Don’t be a Fault-Finder)

Yesu yaciye akurikiza itegeko ribuza gucira imanza abandi no kurondera amakosha ku bandi:

Ntimugahinyurire mu mitima yanyu, namwe mukazohinyurwa. Kuko, uko muhinyura abandi, ari ko muzohinyurwa namwe; kand’ingero mugeramwo muzoyigererwa namwe. Urabira iki akabango kari mu jisho rya mugenzawe, kandi inkingi iri mu jisho ryawe ntuyitegereze? Wobwira ute mugenzawe, uti “zana ngutosore akabango kari mu jisho ryawe” nawe ufise inkingi mu jisho ryawe? Wa ndyarya we, banza witosore inkingi iri mu jisho ryawe, uheze ubone neza gutosora akabango kari mu jisho rya mugenzawe (Mat. 7:1-5).

N’aho Yesu atadomye urutoke ku banyabwenge b’ivyanditswe cank’Abafarisayo, ico caha kirabafata; Abantu batoye Yesu ikosha!

Mbega Yesu yarikw’avuga iki mur’iki gice mu vyo gucira abandi imanza?

Ica mbere, reka turabe ico atavuze. Ntiyavuze ko dushobora gucira abantu imanza kubera ivyo bakoze. Ibi birumvikana. Rero inyuma y’iki gice, Yesu yabwiye abigishwa biwe ngo ntibagaterere ingurube imarigarita zabo canke bahe imbwa ivyera vy’Imana (raba 7:6). Yakoresheje imvugo ngereranyo avuga abantu kanaka, abagereranya n’ingurube n’imbwa, abantu batanezererwa ivyera vy’Imana, “imarigarita” bahawe. Ni abantu badakijijwe, dutegerezwa kumenya gutandukanya imbwa n’ingurube nimba dushaka kwumvira itegeko ryiwe.

Ikirengeye vyose, Yesu yareretse abamukurikira ingene bashobora guhinyura abigisha b’ibinyoma, “amabingira yambaye insato z’intama” (raba 7:15), mu gusuzuma ivyo bama. Kugira dushobore kwubaha itegeko rya Yesu dutegerezwa kwitegereza ingeso z’abantu imbere yo guca imanza.

Nk’uko nyene, Paulo yabwiye abizera b’i Korinto ati:

Ariko burya nabandikiye ko mutivanga n’uwiyita mwene Data, namb’ar’ umusa-mbanyi, cank’uwifuza, cank’uwusenga ibigirwamana, cank’uwutukana, cank’uwu- borerwa, cank’umunyazi: umeze artyo, no gusangira ntimugasangire na we (1 Kor. 5:11).

Kugira ngo twumvire iyi nyigisho dutegerezwa gusuzuma ingeso z’abantu niho dushobora guca urubanza rubereye.

Intumwa Yohana yaratweretse ingene dutandukanya uw’Imana n’uwa wa Mubi. Uraba ingeso z’abo, urashobora kumenya abakijijwe n’abadakijijwe (raba 1Yohana 3:10).

Menya yuko icaha Kristo yarikw’aravuga ataru ukuraba ingeso z’abantu n’ibikorwa vyabo kugira ng’umenye abakijijwe n’abadakijijwe. None yavuga iki?

Yesu yarikw’avuga ku vyo kuraba amakosha matomato kuri mwene So, akanenge ( Yesu yakoresheje ijambo mwene Data incuro zitatu mur’uyu murongo).Yesu ntiyavuze yuko igihe turaba amakosha n’ivyaha vy’abadakijijwe tuba tubaciriye imanza (nk’uko tubibona muri ya nsiguro yiwe). Ahubwo, izi ni nyigisho z’ingene abakristo bategerezwa kubana n’abandi bakristo. Ntibategerezwa kurondera utunenge tw’abandi. Ivyo bigirwa n’abantu bibagira kuraba amakosha yabo ubwabo imbere yo kuraba ayabandi. Abo bitwa indyarya. Nk’uko Yesu yabibwiye umugwi w’abacamanza b’indyarya, ati “uwuzi kw’ata caha afise, abe uwa mbere kumutera ibuye” (Yohana 8:7).

Icete c’intumwa Yakobo gisa cane n’insiguro yo ku musozi, yanditse ati “ntimwidodomberanire, bene Data, kugirango ntimucirwekw’iteka; eh’umucamanza ahagaze ku rugi” (Yak. 5:9). Ibi ni vyo bidufasha kumenya bimwe mu vyo Yesu yagabishijeko abigishwa biwe—kurondera amakosha kuri bene Data no kwamamaza ivyo twabonye, kwidodomberanira. Iki ni co caha ciganziye ishengero, abacirwa imanza ni bo barwa mu mporero. Igihe tuvuze nabi mwene Data, twereka abandi amakosha yiwe, tuba turenze kw’itegeko ritugenga, kuko natwe ntidushimishwa no kuvugwa nabi.

Turashobora kwegera mwene Data mu rukundo igihe tumwereka icaha ciwe, ariko bigirwe ata buryarya, imbere yo kumuhanura dutegerezwa kuraba kw’ico caha tutagikora (canke ducumura cane kuruta uwo tugomba guhanura ). Guhanura umuntu atizera ni uguta umwanya, iyo ni yo nyigisho dusanga ku murongo ukurikira. Yesu avuga ati:

Ivyera vy’Imana ntimukabihe imbwa, kand’imarigarita zanyu ntimukaziterere ingurube, kugira ngo ntizizihonyange n’inzara zazo, maze zikabahindukirira, zikabatabagura (Mat. 7:6).

Ni nka wa mugani uvuga ngo “Ntiwihanize umucokoranyi, yohava akwanka; wihanize umunyabwenge, azogukunda” (Imig. 9:8). Ikindi gihe Yesu yabwiye abigishwa biwe gukunkumura umukungugu w’ibirenge vyabo aho bazokwanka kwizera ubutumwa bwabo. ”Imbwa” ntiyerekwa ukuri ni co gituma Imana idashaka ko abigishwa bayo bata umwanya kur’izo mbwa kandi hari abandi banyotewe kwumva ubwo butumwa bwiza.

Akamo ko Gusenga (Encouragement to Pray)

Dushitse ku gice ca nyuma c’insiguro ya Yesu. Gitangurira kw’isezerano ryo gusenga:

Musabe, muzohabwa; murondere muzoronka; muramutse muzokwugururirwa. Kuk’usaba wese ahabwa; urondera aronka; uwuramutsa yugururirwa. Har’umuntu muri mwebwe, umwana wiwe yo musaba umutsima, akamuha ibuye? Canke yomusaba ifi, akamuha inzoka? None mwebwe, ko muzi guha abana banyu ingabire nziza muri babi, mbega So wo mw’ijuru ntazorushiriza rwose guha ivyiza abamusavye! (Mat. 7:7-11).

“Aha!” har’uwushobora kwibwira ngo: “Ngiki gice c’insiguro kitavuga ku kwera.”

Vyose biva kuco dusaba, kudodora no kurondera mu gusenga. Nka bamwe “bagira inzara n’inyota yo kugororoka,” twifuza cane kwumvira ico Yesu adutegeka mu nsiguro yiwe yo ku musozi, kand’ico cifuzo kibonekera mu gusenga kwacu. Isengesho Yesu yigishije abigishwa biwe ryerekana inyota yo gushitsa ubugombe bw’Imana no kugendera mu kwera kwayo.

Vyongeye, mu njili ya Luka, iryo sengesho rirangizwa n’iryungane, “None mwebwe, ko muzi guha abana banyu ingabire nziza muri babi, mbega So wo mw’ijuru ntazorushiriza rwose guha Mpwemu Yera abamumusavye?” (Luka 11:13). Yesu yariko asotera ku bintu vy’agaciro igihe yadusezerana “ingabire nziza”. Mpwemu Yera niwe atweza kandi adushoboza kwamamaza ubutumwa bwiza bweza ababwakiriye. Kabejejwe ni bo bazoja mw’ijuru.

Izindi ngabire nziza ziri mu bugombe bw’Imana. Imana iritwararika ubugombe n’ ubwami bwayo cane, ni co gituma dutegerezwa kumenya kw’ico dusaba cose mu kwagura ubwami bw’Imana izokiduha.

Iryungane Ryo Kurangiza (A Summarizing Statement)

Dushitse ku murongo uvunagura amajambo n’inyigisho za Yesu tumaze kubona. Abadondora Bibiliya benshi ntibabitahuye, ariko we utegerezwa kubitahura. Uyu murongo uboneka neza cane nk’ijambo ry’incamake, kuko ritangura n’ijambo nuko. Dufatiye ku nyigisho tumaze kubona, reka mbazi nti: ni ncamake y’izihe nyigisho Yesu amaze kuvyga? Reka dusome duhekenyera:

Nukw’ivyo mugomba kw’abantu babagirira vyose mube ari ko mubagirira namwe; kukw’ivyo ari ivyagezwe n’ivy’abavugishijwe n’Imana (Mat. 7:12).

Iri ryungane ntirishobora kuba incamake y’imirongo mikeya gusa twasomwe ivuga kuvyo gusenga. Ntibishobora kwumvikana na gato.

Ibuka yukw’agitangura insiguro yiwe, Yesu yabwiye abantu kw’atazanywe no gusenyura ivyagezwe n’ivy’abavugishwa n’Imana (raba Mat. 5:17). Uhereye ku ntango y’insiguro yiwe ugashika kur’uyu murongo tugezeko, nta kindi yagize Atari ukwemeza n’ugushigikira amabwirizwa yo mw’isezerano rya Kera. Iyi ni incamake y’amabwirizwa yose, ivyo dusanga mu vyagezwe n’amajambo y’abavugishwa n’Imana: “Nukw’ivyo mushaka kw’abantu babagirira vyose mube ari ko mubagirira namwe; kukw’ivyo ar’ivyagezwe n’ivyavugishijwe vyose” (7:12). Ijambo , “ivyagezwe n’ivyavugishijwe,” rihuriza hamwe n’inyigisho za Yesu ziri hagati ya Matayo 5:17 na 7:12.

Mur’iyi ncamake, Yesu arashimangira ya nyigisho yiwe ya mbere—Abafise imitima itanduye gusa ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana:

Muce mw’irembo ripfunganye; kukw’irembo ryagutse, n’inzira y’igihamo, ari vyo bijana abantu mu mahonero, kand’abahaca ni benshi. Arikw’irembo ripfunganye, n’inzira ntoya, ni vyo bija mu bugingo, kand’abahaca ni bake (Mat. 7:13-14).

Irembo ripfunganye n’inzira ijana mu bugingo icamwo bake ni agakiza. Irembo ryagutse n’inzira y’igihamo bijana mu mahonero, ari yo nzira y’abanshi ni umuriro udashira. Ivyo Yesu yavuze imbere y’iri jambo birafise insiguro yavyo. Kubera yuko Yesu yar’afise ubwenge bwo gushikiriza inyigisho ziwe, insobanuro nziza y’irembo ripfunganye ni ugukurikira Yesu no kwumvira amategeko yiwe. Inzira y’igihamo ni igihushanye c’ivyo. Ni abakristo bangahe baca mur’iryo rembo ripfunganye tubwirwa mur’iyi nsiguro? Umukozi agira abigishwa aba mu nzira ipfunganye akayoborera abigishwa biwe muri yo.

Hari abakristo bibaza icatumye Yesu atavuga k’ukwizera canke ngw’atange inyigisho imwe rudende hakuvuga ibintu vyinshi bitandukanye kubijanye n’ubugingo n’amahonero. Kuri barya batahura isano riri hagati y’ivyizerwa n’ingeso, iyi nsiguro nta kibazo ibatera. Abantu bumvira Yesu bagaragaza ukwizera kwabo mu bikorwa. Abatamwumvira ntibizera n’ukw’ari Umwana w’Imana. Agakiza kacu ntikerekana gusa ubuntu bw’Imana kuri twebwe, kerekana n’ihinduka ryabaye mu bugingo bwacu. Ukwera kwacu niko kwera kwiwe koko.

Ingene Tumenya Abarongozi b’Ibinyoma

(How to Recognize False Religious Leaders)

Uko Yesu yashishikara agabisha abantu, ni ko yagabisha abigishwa biwe ku vyerekeye abavugishwa b’ibinyoma bashorera inzirakarengane mu nzira y’amahonero. Ntibari mu gutigiri c’abana b’Imana, n’aho bavyiyitira. Twomenya gute abigisha n’abarongozi b’ibinyoma?

Mwirinde abigira abavugishwa n’Imana; baza kuri mwebwe bambaye nk’intama arikw’imbere ar’amabingira y’inkazi. Muzobamenyera ku vyo bama. Mbega har’uwo kwamura inzabibu ku munyinya, cank’insukoni ku bitovu? Nukw’igiti ciza cose cama ivyiza, arikw’igiti kibi cama ibibi. Igiti ciza ntigishobora kwama ibibi, kand’igiti kibi ntigishobora kwama ivyiza. Igiti cose kitama ivyiza kiracibwa, kigatererwa mu muriro. Nuko muzobamenyera ku vyo bama. Umuntu wese amvumereza ati “Mwami, Mwami”; siwe azokwinjira mu bwami bwo mw’ijuru, atar’ukora ivyo Data wo mw’ijuru agomba. Benshi bazombwira kuri wa musi ngo, “Mwami, Mwami” ntitwavugishwa n’Imana mw’izina ryawe, ntitwasenda abadayimoni mw’izina ryawe, ntitwakora ibitangaza vyinshi mw’izina ryawe? Ni ho nzobajinjiburira, nti “Nta ho nigeze mbamenya; mviraho, mwa bakora ibizira mwe” (Mat. 7:15-23).

Yesu yerekana ubube gito bw’abigisha b’ibinyoma. Bafise ibimenyetso vyo hanze bihuma amaso ababitegereza. Yesu bamwita Umwami wabo, baravugishwa, barasenda abadayimoni bagakora ibitangaza. Ariko ni “amabingira y’inkazi”yihisha mu “nsato z’intama.” S’intama z’ukuri. None tumenya gute kw’ari bo canke atari bo? Tubamenya twitegereje “ivyo bama.”

Mbega ivyo vyamwa Yesu yavuze ni ibihe? Biragaragara, s’ivyamwa vy’ibitangaza. Ahubwo, ni ivyamwa vyo kwumvira itegeko n’inyigisho za Yesu. Intama zikora ubugombe bwa Data. Abanyabinyoma “bakora ibizira” (7:23). Duca tugereranya ingeso zabo n’ivyo Yesu yigishije.

Abigisha b’ibinyoma bari no mw’ishengero, ntibitangaje kuko Yesu na Paulo batugabishije kuva kera. Ukw’iherezo ryegereza, ivyo ntibizobura gushika (raba Mat. 24:11; 2Tim. 4:3-4). Abavugishwa b’ibinyoma bazwi cane mur’iki gihe ni bamwe bigisha kw’ijuru rizojamwo n’abagabitanya. Abo bazobazwa amamiliyoni y’abantu arikw’arahona kubera inyigisho zabo. Kuri bo, ni ho John Wesley yandika ati,

Birateye ubwoba!—Igihe abaserukira Imana bahinduka abakozi ba wa Mubi!—igihe abashiriweho kwigisha abantu inzira ija mw’ijuru babigisha iyijana i kuzimu….Igihe mbajijwe ngo, “Ni kuki, ni nde yubahutse gukora…nk’ibi?”…Nishura nti, ibihumbi vy’abanyabwenge n’abanyacubahiro; mbere na bamwe ntazi amadini bavamwo, baremesha abibone, ibipfu, ibinebwe, abakunzi b’isi, abinezereza, abagabitanya n’abarenganya abandi, aboroshe, inzirakarengane, bantayegayezwa, imburakimazi, abatitaho ivyo kugororoka, ngo biyumvire ko bari mu nzira ija mw’ijuru. Abo ni abavugishwa b’ibinyoma b’urwego rwa mbere. Bagunga Imana n’abantu …. bagwiza igitigiri c’abo mu bwami bw’umwiza; kand’igihe cose baronse umutima w’umworo barawusenyura, “ umunwa w’i kuzimu urarangaye binjire bagwire!”

[12]

 

Wesley yarikw’avuga ku bigisha b’ibinyoma Yesu yavuze ko twirinda muri Matayo 7:15-23.

Menya kandi ko Yesu yavugiye ku mugaragaro ibihushana n’ivy’abigisha b’ibinyoma bigisha. Yavuzeko abatigira ivyamwa vyiza bazotabwa i kuzimu (raba 7:19). Ikirengeye vyose ni ukw’ibi bitaraba gusa abigisha n’abavugishwa n’Imana, biraba umuntu wese. Yesu yavuze, ati “Umuntu wese amvumereza, ngo Mwami, Mwami siwe azokwinjira mu bwami bwo mw’ijuru, atar’uwukora ivyo Data wo mw’ijuru agomba” (Mat. 7:21). Ibibwirwa abavugishwa bibwirwa bose. Niyo nyigisho nya mukuru ya Yesu—Abafise imitima itanduye gusa nibo bazoragwa ubwami bw’Imana. Abatumvira Yesu bazoherera i kuzimu.

Rana neza isano Yesu yashize hagati y’ibiri imbere mu muntu n’ibiri hanze kur’uyo muntu. Ibiti “vyiza” vyama ivyamwa vyiza. Ibiti “bibi” ntibishobora kwama ivyamwa vyiza. Isoko ry’ivyamwa vyiza biboneka hanze ni kamere y’umuntu. Kubw’ubuntu bwayo, Imana yarahinduye kamere y’abizeye Yesu bose.

[13]

 

Impanuro n’Incamake (A Final Warning and Summary)

Yesu arangiza insiguro yiwe ku mpanuro n’incamake. Nkuko umaze kubimenyera ni —abafise imitima itanduye ni bo bazoragwa ubwami bw’Imana.

Uwumva aya majambo yanje wese, akayakora, asa n’umuntu w’ubwenge yubatse inzu yiwe ku rutare. Isegenya iragwa, inkukura iratwaza, igihuhuta kirahuhuta, bisurira kuri nya nzu, nti yagwa, kuko yar’imase ku rutare. Arik’uwumva ayo majambo yanje wese, ntayakore, asa n’umuntu w’imburabwenge, yubatse inzu yiwe ku musenyi. Isegenya iragwa, inkukura iratwaza, igihuhura kirahuhuta, bisurira kuri ya nzu, irasenyuka, kand’isenyerana ryayo riba rikomeye. (Mat. 7:24-27).

Yesu ntiyarangirije avuga ivyo “ivy’imihewagiro” nk’uko bamwe ba bivuga. Hari iyindi mirongo yerekana kw’atarikw’avuga ku vy’imihezagir ngw’abantu bahave bubaka ukwizera kwabo ku vy’imihezagiro. Iyi ni yo ncamake y’insiguro Yesu yatangiye ku musozi. Abitondera amategeko yiwe ni bo banyabwenge, ni bo barinda akaje. Ntibashobora gutinya igihe c’uburake bw’Imana. Abatumwumvira ni bo bipfu kandi bari mu buhombe, bazohanishwa “umuriro udashira” (2 Tes. 1:9).

Inyishu y’Ikibazo (Answer to an Question)

Insiguro yo ku musozi ntiyabwirwa abakurikira Yesu imbere y’ugupfa n’ukuzuka kwiwe? Agakiza ntibagaheshwa n’ukwitondera ivyagezwe? None Yesu amaze gupfa kubera ivyaha vyabo, ntibaciye bakizwa kubwo kwizera? Iyi nsiguro hari akamaro igifise?

Iyo nyigisho ni mbi cane. Nta muntu yigize akizwa kubw’ibikorwa vyiwe. Bose bakizwa ku bw’ukwizera, imbere n’igihe c’isezerano rya kera. Paulo yerekana neza mu Baroma 4 yuko Aburahamu (imbere y’isezerano rya Kera) na Dawidi (igihe c’isezerano rya Kera) batsindanishirijwe no kwizera atari ibikorwa vyabo.

Ikirengeye vyose, mu bantu bose bumviriza Yesu, nta n’umwe yari gukizwa n’ibikorwa vyiwe, kuko bose bakoze ivyaha ntibashikira ubwiza bw’Imana (raba Rom. 3:23). Ubuntu bw’Imana gusa nibwo bwashobora kubakiza, kandi ubwo buntu buronkeka mu kwizera.

Ikimbabaza ni ukw’abantu benshi mw’ishengero bavugako Yesu yavuze ivyo bintu vyose kugira ngo yongereze ku mitwaro abantu bari basanganywe. Iyo mitwaro ni ukwitondera ivyagezwe. Ngo yashaka kw’abantu bemere yuko badashobora gukizwa n’ibikorwa vy’ivyagezwe. Ko tumaze “gutahura iyo nsiguro” kandi kotumaze gukizwa kubwo kwizera, turashobora kwirengagiza ayo mategeko. Kumbure nimba dushaka gusa kw’abandi aba aribo “bakizwa” twebwe ntidukizwe. N’aho nyene dutegerezwa guca twereka abanyavyaha ivyaha vyabo bagakizwa n’”ukwizera” kutagira ibikorwa.

Ingorane zihari, ni uko Yesu atabwiye abigishwa biwe ati, “Mugende mw’isi yose mugire abigishwa, kandi bamenye yuko bakizwa n’ukwizera igihe batahuye ivyaha, abashaka nibo bazokwitondera amategeko yanje.” Ahubwo yababwiye ati, “Nuko ni mugende, muhindure amahanga yose abigishwa banje…mubigishe kwitondera ivyo nabageze” (Mat. 28:19-20, dushimikiye ku nsiguro). Ni co gikorwa c’umukozi agira abigishwa.

 


[1]

Umurongo ukurikira mu gitabo ca Yakobo ni, “Vyomara iki, iyo mwene Data, avuze kw’afise ukwizera, ariko ntagire ibikorwa? Mbega ukwo kwizera kwo mukiza?” (Yak. 2:14).

[2]

Ivyo birashoboka dufatiye ku “bikorwa vy’ivyagezwe” n’ “intumbero y’ivyagezwe” Mpwemu Yera ni we atanga insobanuro yo gushitsa ibikorwa vy’ivyagezwe inyuma y’izuka rya Yesu. Ubu turatahura igituma tutagikeneye kubaga ibimazi mw’isezerano rishasha, Yesu ni we mwagazi w’Imana. Kandi ntituziririza ivyo kurya kuko Yesu yavuze kw’indya zose zejejwe (raba Mariko 7:19). Ntidukeneye gusengerwa n’umuherezi mukuru kuko Yesu ari we muherezi mukuru twahawe. Atari ibikorwa vy’ivyagezwe gusa, intumbero y’ivyagezwe ntiyahinduwe n’ivyo Yesu yavuze canke yakoze imbere n’inyuma y’izuka ryiwe, ahubwo, Yesu yarasobanuye kandi arashigikira intumbero y’ivyagezwe vy’Imana, nkukw’abigishwa biwe babikoze inyuma y’izuka rya Yesu. Intumbero y’amabwirizwa ya Mose ni yo ntumbero y’amabwirizwa ya Kristo n’amabwirizwa y’isezerano rya kera. Menya kandi ko kur’uwo musi nyene Yesu yarikw’avugana n’abayuda baganzwa n’ivyagezwe vya Mose. Ni co gituma ivyo yavuze muri Mat. 5:17-20 bitegerezwa gusobanurwa hisunzwe uguhishurirwa kwiwe dusanga mw’Isezerano Rishasha.

[3]

Ikirengeye vyose, nimba Yesu yarikw’avuga k’uguharurwa ukugororoka duhabwa nk’ingabire igihe tumwizeye, ni kuki ataduduriyeko? Ni kuki yavuze ibintu bizazanisha abantu yarikw’arabwira kandi aziko batize, badashobora kw’ariko avuga ivy’uguharurwa nk’umugororotsi?

[4]

Ibi bivuga ku migenderanire yacu na bene Data. Hari abarongozi b’amadini Yesu yise ibipfu (rab Mat. 23:17), nk’ukw’ivyanditswe bivuga muri rusangi (raba Imig. 1:7; 13:20).

[5]

Imana ntishobora guharura icaha ku mugabo mushasha. Aba agize igokorwa ciza co kurongora no kwitwararika umugore yirukanywe. Hamwe n’ivyo, umugabo agobereye umugore w’abandi kwahukana kugira ngw’amurongore, ni ho aharurwako ubusambanyi, birashoboka kw’ari co caha Yesu yarikw’aravuga ngaha.

[6]

Hariho ibindi vyinshi dushobora kuvuga. Akarorero, umugore yizera akirukanwa n’umugabo atizera igihe arongowe n’uwundi mugabo yizera nta caha c’ubusambanyi kimuharurwako.

[7]

Muri ca gice co kwahukana no gusubira kwabirana, ibi narabivuzeko cane.

[8]

Yari umwigisha w’ivyagezwe w’umuyuda, ni we yabajije Yesu ikibazo ngw’amugeze, ati “umubanyi wanje ni nde?” yagira ngw’afise inyishu nziza. Yesu amwishura akoresheje umugani w’Umusamariya w’imbabazi, umuntu w’ubwoko abayuda bazinukwa, yagiriye neza umuyuda yambuwe no kugirirwa nabi (raba Luka 10:25-37).

[9]

Mu kurangiza iki gitabo, narashize ho igice cose ku vyo kwisonzesha.

[10]

Har’abantu bavuga kw’iri sengesho tudakwiriye kurisenga kuko ritarimw’”izina rya Yesu”. Dufatiye ngaho dusanga amasengesho menshi yagizwe mu gitabo c’ivyakozwe n’intumwa “atarimw’izina rya Yesu.”

[11]

Yesu yarigeze kuvuga ijambo risa n’iryo aho yavuga kw’atawushobora gukorera Imana n’amahera. Luka nawe avuga, ati “Abafarisayo, inkuzi z’amafaranga, bariko barumviriza ivyo vyose bashangashiwe” (Luka 16:14). Mur’iyi nsiguro yo ku musozi, Yesu arikw’aragaragaza inyigisho n’ibikorwa vy’Abafarisayo.

[12]

Ibikorwa vya John Wesley (Baker: Grand Rapids, 1996), vyagizwe na John Wesley, bisubiragusohorwa muri 1872 bitangwa na Wesleyan Methodist Book Room, London, ku rupapuro rwa. 441, 416.

[13]

Sinogenda ntavuze amajambo abantu bakunda gukoresha iyo bahishira icaha kiri mu bandi: “Ntituzi ikiri mu mitima yabo.” Igihushanye c’ibi, Yesu yaravuze kw’ibiboneka inyuma ari vyo bihishura ibiri imbere mu muntu. Ahandi, aravuga ati, “Akanwa kasamira kuvuga ibibogaboga mu mutima” (Mat. 12:34). Igihe umuntu avuga amajambo y’urwanko, vyerekana k’urwanko rwuzuye mu mutima wiwe. Yesu yaratubwiye kandi ati “kukw’imbere mu mitima y’abantu havamw’ivyiyumviro bibi, ubushakanyi,ubusuma, ubwicanyi, ubusambanyi, ukwifuza, kugira nabi, ubugunge, ivy’isoni nke, ijisho ribi, ibitutsi, ubwibone, ubupfu (Mariko 7:21-22). Igihe umuntu asambanye, tumenya yuko mu mutima wiwe harimw’ubusambanyi.

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Insiguro yo Ku Musozi (The Sermon on the Mount)

Ibango Ryo Kwigisha (The Ministry of Teaching)

Igice Ca Gatandatu (Chapter Six)

Mur’iki gice twihweza ibintu bitandukanye bigize ibango ryo kwigisha. Kwigisha ni igikorwa c’intumwa, abavugishwa n’Imana, abavugabutumwa,[1] abungere/ abashingantahe b’ishengero/abazezwashengero n’ abigishwa (nk’uko bisanzwe). Mu buryo bumwe canke ubundi, abakurikira Kristo twese twahamagariwe kugira abigishwa bubaha amategeko yose ya Kristo.[2]

Nk’uko nigize kubivuga, umwungere cank’umukozi wese agira abigishwa yigisha mu mvugo no mu ngiro. Yigisha ivyo akora. Intumwa Paulo yashoboye igikorwa co kugira abigishwa ni we yanditse, ati:

Munyigana, nk’uko nanje nigana Kristo (1 Kor. 11:1).

Iyi ni yo ntumbero y’umukozi wese—kubwira abo uyobora, uti “Munyigane. Ushaka kumenya ingene abigishwa ba Kristo babayeho itegereze ingene mbayeho.”

Igihe narongora ishengero rinini, nararibwira nti “Ntimunyigane…Igane Kristo!” N’aho ntabitahura mur’ico gihe, nariko nemeza ko ntari icitegerezo ku bantu narongora. Kanatsinda, nariko nemeza ko ntigana Kristo nk’uko nategerezwa, nabwira abantu bagire ivyo jewe ubwanje ntashobora kugira! Biratandukanye cane n’ivyo Paulo yavuze. Tudashobora kubwira abantu batwigane nk’uko natwe twigana Kristo, iryo bango si ryacu kukw’abarongozi bategerezwa kuba icitegerezo. Ishengero rigira ishusho ry’abarirongora.

Kwigisha Ubumwe Bugaragarira Mu Ngeso (Teaching Unity by Example)

Turabire hamwe ukwigisha gushimikiye ku ngeso zacu dufatiye ku karorero ko kwigisha ubumwe. Abungere/abashingantahe b’ishengero/abazezwashengero barifuza kw’imikuku yabo igira umubiri umwe. Abafise iyo ntumbero, barwanya ukwicamwo ibice mu mashengero yabo. Ukwicamwo ibice ntiguhimbara Umwami. Yesu yaradutegetse gukundana nk’uko yadukunze (raba Yohana 13:34-35). Urukundo dukundana rumenyesha ab’isi ko turi abigishwa Biwe. Ni co gituma abarongozi bategerezwa guhanura intama zabo gukundana no gukomeza ubumwe.

Imbere y’izindi nyigisho dutanga, ingeso zacu ni zo abo twigisha barereka. Igihe ingeso zacu zidashingirwa intahe n’inyigisho z’urukundo n’ubumwe twigisha, turatsindwa. Igihe tugaragaje ubumwe n’urukundo rw’uruheyiheyi ku bandi bungere, ingeso zacu zirwanya ivyo twigisha mu mashengero yacu. Tuba tubwiye abanyeshengero bacu gukora ivyo natwe dukora.

Biboneka yukw’amajambo menshi Yesu yavuze kuvy’ubumwe yafatira cane ku migenderanire iri hagati y’ abarongozi na bagenzi babo. Akarorero, igihe c’ingaburo Yera ahejeje kwoza intumwa ziwe ibirenge, Yesu avuga, ati

Munyita Mwigisha na Shobuja; kandi mubivuga ko, kukw’ariko ndi. Nuko rero, ko jewe mbogeje ibirenge, ndi Shobuja n’Umwigisha, namwe mukwiye kwozanya ibirenge. Kuko mbahaye akarorero, kugira ngo nk’uko jewe mbagiriye, abe ari ko namwe mugira (Yohana 13:13-15). [Yesu yakoze ivyo yigisha.]

Kenshi, abungere bakoresha iki gice c’Ivyanditswe igihe bigisha imikuku yabo gukundana, kandi ni vyiza. Amajambo yo mur’iki gice yabwirwa abarongozi, za ntumwa cumi na zibiri. Yesu yamenye kw’igihe ishengero ryiwe ryicamwo ibice canke rikoriba rihiganwa riba ryerekanye ivyizigiro bikeya. Ni co gituma yategetse abigishwa biwe guca bugufi no kwikoreranira imitwaro.

Yesu yerekanye uguca bugufi igihe yakora igikorwa cakorwa n’umukozi mutoya wa nyuma mu gihe ciwe: kwoza ibirenge. Mu mico y’ibindi bihugu, yarikuzibura umusarani cank’agakubura mu nzu z’abigishwa biwe. Ni abarongozi bangahe bashobora kwerekana ubumwe n’urukundo bakunda bagenzi babo mur’ubwo buryo?

Isaha itarahera, Yesu asubiramwo iyo nyigisho. Ahejeje kwoza abigishwa biwe ibirenge, Yesu avuga ati:

Ndabaha icagezwe gisha, ni mukundane; Nk’uko nabakunze, abe ariko namwe mukundana. Ni mwagiriranira urukundo ni ho bose bazomenya ko mur’abigishwa banje (Yohana 13:34-35).

Ayo majambo abwirwa abigishwa bose ba Kristo cane cane abarongozi kugira ngo bitwararike imigenderanire yabo n’abandi.

Haheze iminota mikeya, Yesu yongera kuvuga ati,

Ngiki icagezwe canje: ni mukundane, nk’uko nabakunze. Nta wogira urukundo ruruta urw’uk’umuntu yigura abakunzi biwe (Yohana 15:12-13).

Menya kandi ko Yesu yavuga abwira abarongozi.

Buno nyene, yongerako ati,

Ivyo ndabibageze kugira ngo mukundane (Yohana 15:17).

Ako kanya nyene, asengera abigishwa biwe aranguruye ijwi, ati

Sinkiri mw’isi, ariko bo bari mw’isi, nanje ndaje kuri wewe. Data wera, ubazigamire mw’izina ryawe wampaye, ngo babe umwe nk’uko natwe turi umwe (Yohana 17:11, hashimikiwe ku nsobanuro).

Haheze akanya isase, Yesu ari kumwe n’abigishwa biwe n’ishengero ryamugendanira aravuga, ati

Sinsabira aba gusa, ariko nsabira n’abo bazonyizera kubw’ijambo ry’aba; kugira ngo bose babe umwe; nk’uko wewe, Data, uri muri jewe, nanje nkaba muri wewe, ngo na bo abe ari ko baba muri twebwe, ngw’isi yizere kw’ari wewe wantumye. Nanje nabahaye ubwiza wampaye; ngo babe umwe, nk’uko natwe tur’umwe; Jewe mbe muri bo, ube muri jewe, ngo bahingurwe babe umwe, kugira ngw’isi imenye kw’ari wewe wantumye, ukabakunda, nk’uko wankunze (Yohana 17:20-23, hashimikiwe ku nsobanuro).

Mw’isaha imwe, Yesu yavuze ku barongozi bashasha incuro zitandatu. Yavuzeko ubu-mwe bugaragirira mu guca bugufi, umuntu wese agakorera uwundi. Ivyo ni vyo Yesu yashimikiyeko cane. Ubumwe bwabo ni bwo rufunguruzo rwo kwizera kw’ab’isi.

Mbega Tubigejeje Hehe? (How Well Are We Doing?)

Ni akaga kubona twifuza kw’imikuku yacu igendera mu bumwe n’urukundo kandi duhiganwa n’abandi barongozi, twubaka amashengero yacu twifuza kw’ayandi yugarwa. Benshi muri twebwe tuzinukwa abungere bafise inyigisho zitandukanye n’iz’iwacu. Ibicapo dushira imbere y’insengero zacu ni vyo vyamamaza ukudashirahamwe kwacu. Bimwe muri vyo bitanga ubutumwa bukurikira: “Ntitumeze nk’abandi bakristo bo mu yandi mashengero.” (Ni co gituma igikorwa cose dukora cerekana ko tutagira ubumwe. Abatizera bazi yuk’ubukristo burangwa no kwicamwo imice.)

Muri make, ntitugendera muvyo twigisha, kandi ingeso zacu zisumba ijwi ubutumwa tuvugira mu mashengero yacu ku vyerekeye ubumwe. Ni ubujuju kwiyumvira kw’abakristo bashobora kuba mu bumwe n’urukundo abarongozi babo batabikora.

Umuti ni umwe, ni ukwihana. Dutegerezwa kwihana ingeso zacu mbi tugaragariza isi n’abizera. Dushingure uturimbi twokwicamwo imice dukundane nk’uko Yesu yadukunze.

Imbere ya vyose, twihutire kuvugana n’abungere n’abandi bakozi hamwe na bamwe tuvugako bigisha inyigisho zitandukanye n’izacu. Simvuze gufatanya n’abungere bataravuka ubwa kabiri, batumvira Yesu, canke abashaka gutungira mu gikorwa c’Imana. Ayo ni amabingira mu nsato z’intama. Yesu yavuzeko tuzobamenyera ku vyo bama.

N’aho bimeze gurtyo, ntiwibagire ko ndiko mvuga ku bungere n’abakozi bubaha amategeko ya Kristo mu vyo bakora vyose, bene Data muri Kristo. Mwungere, kunda abandi bungere. Garagariza imikuku yawe urwo rukundo mu buryo butandukanye. Gendera abandi bungere bo mu micungararo yawe, basabe imbabazi kuk’utabakunda nk’uko wategerezwa kubakunda. Ivyo birashobora gusangangura ibisika bimwe-bimwe. Mutegure imyanya yo gusangirira hamwe, mwirurana, muremeshanya no gusengeranira. Aho ni ho mushobora kuvugana mu rukundo ku nyigisho zibatandukanya. Mukorere mu bumwe n’aho mudahuza canke mutemeranya ku nyigisho kanaka. Ubugingo bwanje n’igikorwa canje vyarateye imbere cane igihe natangura kwumviriza abandi bakozi n’aho tudahuriza ku nyigisho kanaka. Ukwitandukanya n’abandi vyanyaze imigisha myinshi.

Urashobora kugaragaza ubumwe n’urukundo igihe utumira abandi bungere kwigisha mw’ishengero ryawe cank’ishengero ryo mu nzu. Ishengero ryawe rirashobora gutegurira hamwe n’irindi shengero ibikorane kanaka.

Urashobora guhindura izina ry’ishengero ryawe igihe rigaragariza abo mw’isi ko utandukanye n’abagize umubiri wa Kristo. Uca uhindura ibintu vyose biri mw’ishengero ryawe bituma utishushanya n’umubiri wa Kristo. Uba utanze ubutumwa buvuga ko wizerako Yesu afise ishengero rimwe gusa, rigizwe n’amashami yumvikana n’ayandi.

Ndaziko bitoroshe. Ni kuki wokora ico Yesu atigeze ashakako ukora? Ni kuki wokora ibitamushimisha? Nta dini cank’ishirahamwe rivugwa mu vyanditswe. Igihe ab’i Korinto bica ibice kubera abigisha babo, Paulo yarabakankamiye avuga k’ibice vyabo vyerekana ko ari abanyamubiri n’inzoya mu mpwemu (raba 1Kor. 3:1-7). Har’ikindi kintu imice isigura?

Dutegerezwa guhunga ikintu cose kidutandukanya. Amashengero yo mu nzu ategerezwa kwirinda amazina canke gushirahamwe n’amashirahamwe afise izina. Mu vyanditswe, amashengero yamenyekana ku nzu bakoraniramwo. Imirwi y’amashengero yamenyekana ku mazina y’ibisagara yari iherereyemwo. Abo bose bizera ko bagize ishengero rimwe, umubiri wa Kristo.

Hari Umwami umwe n’ubwami bumwe gusa. Umuntu wese yishira hejuru akiyitirira abizera canke amashengero kanaka, yubaka ubwami bwiwe mu bwami bw’ Imana. Yitegure guhagarara imbere y’Umwami “Adashobora gukaba Icubahiro Ciwe” (Yes. 48:11).

Ibi bisigura kw’abakozi b’Imana bategerezwa kugaragariza abantu bose babitegereza ko bumvira Kristo, kukw’abantu bakurikiza akarorero kabo. Akarorero batanga ni inyigisho ikomeye. Paulo yandikiye abizera b’i Filipi, ati:

Bene Data, munyigane, mwitegereze abagenda batwigana nkuko badufise ko icitegerezo (Fil. 3:17, hashimikiwe ku nsobanuro).

Ivyo Twigisha (What to Teach)

Nka Paulo, umukozi agira abigishwa afita intumbero. Iyo ntumbero ni “gushikiriza Kristo umuntu wese atunganye” (Kol. 1:28b). Nka Paulo, umukozi w’Imana ategerezwa “guhanura no kwigisha umuntu wese n’ubwenge bwose” (Kol. 1:28a, hashimikiwe ku nsobanuro). Paulo ntiyigisha mu majambo gusa canke ngo yigishe ibinezereze abantu.

Umukozi agira abigishwa ategerezwa kuvuga nka Paulo, ati “Inyanduruko y’ukwigisha kwacu ni kugira ngo bagire urukundo ruva mu mutima utanduye, utarimw’ijwi ribagiriza ikibi, n’ukwizera kutarimwo uburyarya” (1 Tim. 1:5). Vyerekana kw’agomba kugira abantu bafise ishusho rya Kristo kandi bagendera mu kwera. Ni co gituma yigisha abizera kwubaha amategeko yose ya Kristo. Yigisha ukuri, agahanura abamwumviriza “kurondera amahoro n’abantu bose n’ukwezwa [kugendera mu kwera] kuk’utejejwe atazobona Umwami” (Heb. 12:14).

Umukozi agira abigishwa aratahura ko Yesu yategetse abigishwa biwe kugira abigishwa bumvira amategeko yiwe yose yabategetse (raba Mat. 28:19-20). Ategerezwa gusuzuma kw’ata tegeko na rimwe rya Kristo ryirengagizwa. Yigisha umurongo ku wundi injili n’ivyete vyandikiwe amashengero. Aho ni ho amategeko ya Yesu yanditswe.

Kwigisha umurongo ku wundi bituma inyigisho ziwe zitahurwa ku rugero rwiza. Igihe twigisha ubutumwa bw’akarongo kamwe gusa, dushobora kuguma ku nyigisho ziharawe gusa, ibitagezweho tukabica ku ruhande. Uwigisha umurongo ku wundi, ntazokwigisha ku rukundo rw’Imana gusa, yigisha n’ivy’amateka y’Imana na vyo. Ntazokwigisha ku mihezagiro y’ubukristo gusa, yigisha inshingiro z’ivyanditswe na zo. Ntazohengamira ku nyigisho nini-nini canke ntonto, ntazoshimangira ibitagira ikimazi canke ngo yirengagize ibifise akamaro. (Nkuko Yesu avyerekana, ayo ni yo makosha y’abafarisayo; Mat. 23:23-24.)

Kunesha Ubwoba Bwo Kwigisha Umurongo ku Wundi

(Overcoming Fears of Expository Teaching)

Abungere benshi baratinya kwigisha umurongo ku wundi kuko har’ibintu vyinshi mu vyanditswe badatahura, kandi ntibashaka kw’amashengero yabo amenya ko hari ivyo batazi! Ubwo ni ubwibone. Nta muntu n’umwe kw’isi atahura ivyanditswe vyose. Na Petero yaravuze ko bimwe mu vyo Paulo yanditse bigoye gutahura (raba 2Pet. 3:16).

Igihe umwungere yigisha umurongo ku wundi agashika ku murongo adatahura, abwira umukuku wiwe kw’adatahura ico gice, akagisimba. Arashobora kubwira ishengero ryiwe rimusengere kuri Mpemu Yera amuhe ugutahura. Uguca bugufi kwiwe imbere y’ishengero ryiwe ni ubutumwa mu bundi.

Umwungere/umushingantahe w’ishengero/umuzezwashengero arongoye ishengero ryo munzu arashobora kwigisha neza ubwo bwoko bw’inyigisho kukw’ibibazo bishobora kubazwa igihe yigisha. Ubwo buhinga bukingurira Mpwemu Yera urugi rwo guha abantu ubwenge butahuza abandi bo mu murwi ivyanditswe biriko biravugwa. Ico ni icigwa ciza ku umuntu wese ari aho.

Umuntu ashaka kwigisha amategeko ya Kristo yohera ku nsiguro yo ku musozi dusanga muri Matayo 5-7. Yesu yarahatangiye amabwirizwa atari make. yarafashije abayuda bamukurikira gutahura neza amabwirizwa ya Mose. Kure mur’iki gitabo, har’inyigisho kuri ubwo butumwa, uzobona uko bikorwa.

Gutegura Ubutumwa (Sermon Preparation)

Nta cemeza ko mw’Isezerano Risha umwungere/umushingantahe w’ishengero/ umuzezwashengero yigeze gutegura inyigisho/ubutumwa bwo ku wamungu. Ntitubona aho bategura canke bandika ikintu cose n’uturorero twose baza gutanga, nk’ukw’abakozi benshi b’iki gihe babigenza. Nta muntu n’umwe ashobora kuvuga ko Yesu yandika ubutumwa n’uturorero aza gutanga mu nyigisho ziwe! Ukwigisha ko mw’ishengero rya mbere cari ikiyago giha umuntu wese uburenganzira bwo kuvuga canke kubaza ikibazo nkukw’imico y’abayuda imeze, ntikwari ukwivugana, nkukw’Abagiriki n’Abaroma babigenza. Ishengero ryatanguye kwisunga imico y’ab’isi aho ritanguriye gukurikiza imitegekere y’amashirahamwe ari kw’isi. Yesu yabujije abigishwa biwe kwiyumvira ico bazokwishura igihe barengukijwe mu butugane kuko Mpemu Yera azobaha ico bishura, ni co gituma twizera kw’Imana ishoboye gufasha no guha amajambo mashasha abungere igihe bigisha amashengero yabo!

Simvuze kw’abakozi badakwiriye kwitegura mu gusenga no gusoma ijambo ry’Imana. Paulo ni we yahanuye Timoteyo, ati:

Wame ugira umwete wo kwiha Imana nk’uwumaze kurama, umukozi atarinda guteterwa, aramiriza neza mw’ijambo ry’ukuri (2 Tim. 2:15).

Abakozi bumvira impanuro Paulo yatanze zivuga kw’“Ijambo rya Kristo riba muri twebwe rigwiriye” (Kol. 3:16) bafita amajambo y’Imana “yiburuka” muri bo igihe bigisha. Mwungere nkunda, usabwa kwibira muri Bibiliya. Nimba utahura kandi unezererwa inyigisho ushikiriza, har’integuro nkeya gusa ushobora kugira ugashikiriza ukuri Imana ishira mu mutima wawe. Vyongeye, igihe wigisha umurongo ku wundi utegerezwa kwitondera ico imirongo iwukikuje yigisha. Integuro yawe ibe ugusenga n’uguhekenyera ivyanditswe ushaka kwigisha. Urongoye ishengero ryo mu nzu na ho, ukw’abantu bashishikara kugira ico bashikirije ku nyigisho yawe nikw’inyota yo kuvuga ubutumwa bwanditswe igabanuka.

Igihe umukozi yizera kw’Imana ari yo imushoboza kwigisha, Imana iramufasha koko. Gabanya ukwiyizigira canke kwizigira integuro yawe n’ivyo wanditse, izigira Umwami. Shishikara kwizera no kwizigira Umwami, andika ibintu bike bishoboka gushika aho usigarana iciyumviro ngenderwako gusa.

Umuntu yiyizigira ubwiwe yishimira cane ivyo yanditse, ntashaka kwihenda ngw’ahave yibagira integuro yiwe. Umukozi amaze gurtyo ategerezwa gutahura yuk’ubwo bwoba buva ku bwibone bwiwe. Ntukwiye kwitwararika cane ingene uboneka mu maso y’abantu, itwararike cane ingene wewe n’abakwumviriza baboneka mu nyonga z’Imana. Nta nyigisho wotegura ifise ububasha bwo kunyiganyiza abantu kurusha inyigisho zibogaboga mu mutima wawe, izivugutiwe na Mpwemu Yera. Iyumvire ingene ikiyago comera igihe abantu bavuga amajambo banditse gusa! Nticoba ari ikiyago! Ikiyago c’abantu bavugana ibibogaboga mu mitima yabo kiruta ikiyago c’abavugana ivyo banditse gusa. Kwigisha s’ugutambatamba. Kwigisha ni uguhishura ukuri kanaka. Twese turamenya igihe turiko twigisha amajambo-jambo. Igihe bimeze gurtyo twumva tugomba kugarukiriza ngaho inyigisho.

Ibindi Vyiyumviro Bine (Four More Thoughts)

(1) Abakozi bamwe-bamwe bagereranywa na ka kanyoni gasubira abantu mu kanwa, ivyo bigisha babikura mu bitabo vyanditswe n’abandi bakozi. Ntibigishwa na Mpwemu Yera, ni co gituma basubiramwo amakosha yakozwe n’abanditse ivyo bitabo basoma.

(2) Abungere benshi bigana uburyo bwo kwigisha canke kuvuga ubutumwa babonye ku bandi bungere cank’abandi bigisha, ubwo buhinga burashaje. Akarorero, har’abantu biyumvira k’ubutumwa bufise inkomezi igihe buvuzwe mw’ijwi rirerire canke buvuzwe n’ingoga-na-n’ingoga. Ni co gituma abinjira mur’iryo shengero bose atakindi bumva Atari ubutumwa bw’induru gusa kuva ku ntango gushika kw’iherezo. Ico bakora, abo bantu bahunga ngo baruhurire amatwi yabo izo nduru, ni ko bimeze n’igihe umuntu yigisha nk’uwivuga amazina. Guhindura amajwi biryohera abumviriza ubutumwa bwawe. Ijwi ryo kuvuga ubutumwa si ryo jwi ryo guhanura, kwigisha kugirwa mw’ijwi ry’ikiyago.

(3) Igihe nitegereje abumviriza ubutumwa mu mashengero atandukanye, ntangazwa n’ukubona kw’ abigisha n’abavugabutumwa bigira nk’abatabona ibimenytetso vyerekana kw’abantu barambiwe/batariko barabumviriza. Mwungere, igihe abantu basa n’abarambiwe baba barambiwe koko! Abataguhanga amaso igihe wigisha ntibariko barakwumviriza. Abantu batakwumviriza ntibafashwa n’inyigisho zawe na gato. Igihe abahizi barambiwe kandi/canke batakikwumviriza, ukeneye guhindura ingene uvuga ubutumwa. Tanga uturorero. Vuga inkuru z’ukuri. C’imigani y’ukuri. Vyoroshe. Igisha ijambo riri mu mutima wawe. Ba imvuga kuri. Ba wewe. Hindura ijwi iyo bikenewe gusa. Hanga amaso abantu benshi bashoboka. Koresha ibimenyetso vy’ishusho ryawe. Koresha amaboko yawe. Genda genda. Nturondogore. Umurwi ari muto, reka abantu babaze ibibazo ku kintu cose badatahura.

(4) Iciyumviro c’uko ubutumwa bwose butegerezwa kugira ibice bitatu cazanywe n’ubwenge bw’abantu. Intumbero ni ukugira abigishwa, s’ugutanga inyigisho ziharawe. Yesu yavuze, ati “Gaburira intama zanje,” ntiyavuze ati “Hendahenda intama zanje.”

Abo Twigisha (Whom to Teach)

Dukurikije akarorero ka Yesu, tubona k’umukozi agira abigishwa ategerezwa kurobanura abantu yigisha. Birashobora kugutangaza, ariko ni ko bimeze. Yesu yabwira amakoraniro mu migani ku ntumbero kanaka: Ntiyashaka k’umuntu wese atahura ivyo yigisha. Ivyanditswe birabigaragaza:

Abigishwa baramwegera, baramubaza, “mbeg’ikigutera kubigishiriza mu migani n’iki?” Arabishura, ati “mwebwe mwahawe kumenya amabanga y’ubwami bwo mw’ijuru, ariko bo ntibabihawe. Kuk’ufise azohabwa, bikamucagatira; arik’udafise azokwakwa n’ico yar’asanzwe afise. Igituma mbabwirira mu migani, n’ukw’iyo baraba batabona, kand’iyo bumva, badatahura” (Mat. 13:10-13).

Abihanye no gukurikira Yesu ni bo bahawe gutahura imigani ya Yesu. Abanse kwihana, bakanka Imana, Imana irabarwanya. Imana irwanya abibone, ikagirira ubuntu abicishije bugufi (raba 1Pet. 5:5).

Nk’uko nyene, Yesu yabwiye abamugendanira, ati: “Ivyera vy’Imana ntimukabihe imbwa, kand’imarigarita zanyu ntimuziterere ingurube, kugira ngo ntizizihonyange n’inzara zazo, maze zikabahindukirira, zikabatabagura” (Mat. 7:6). Aho Yesu yigishije mu migani. Yavuze, ati “Ntimugahe ivy’igiciro ababisuzugura.” Ingurube ntizizi kw’imara-garita zifise igiciro, n’ingurube mu mpwemu ntiziha agaciro ijambo ry’Imana. Iyo bizera kw’ijambo babwirwa ari iry’Imana boryumviye, borihaye agaciro.

Womenya gute k’umuntu ar’ingurube mu mpwemu? Muterere imarigarita urabe ico ayikoresha. Ayikengereye, azoba ari ingurube mu mpwemu. Ayirukiye, azoba atari ingurube mu mpwemu.

Abungere benshi bariko bakora ivyo Yesu yababujije gukora, bashishikara guta imarigarita zabo imbere y’ingurube, bigisha abantu barwanya ijambo ry’Imana. Abo bakozi bafisha ubusa umwanya bahawe n’Imana nk’ingabire. Bategerezwa gukunkumura umuku-ngugu w’inkweto zabo bakaja mu bindi bibanza nk’uko Yesu yabitegetse.

Intama, Impene n’Ingurube (The Sheep, Goats and Pigs)

Umuntu adafise ugushaka, ntushobora kumuhindura umwigishwa, kukw’adashaka kwubaha Yesu. Akaga ni ukw’abantu buzuye mu mashengero menshi ari abo nyene, ni abantu bafise imico nk’iy’abakristo, abenshi muri bo biyumvira ko bamaze kuvuka ubwa kabiri kuk’ubwenge bwabo bwemeye inyigisho za teologiya zivuga ku vya Yesu n’ubukristo. Izo ni ingurube n’impene nsa, s’intama. Ibice 90% vy’umwanya w’abungere benshi vyononekarira k’ukunezereza ingurube n’impene. Abo bungere birengagiza intama z’ukuri zikwiriye kwitwararikwa ngo zishobore gukorera Imana! Mwungere, Yesu agomba ko uragira intama ziwe, si impene canke ingurube (raba Yohana 21:17)!

Womeya gute intama? Ni bamwe bazindukira mu makoraniro bagataha abandi bose batashe. Bafise inyota yo kumenya ukuri, bifuza kunezereza Umwami wabo Yesu. Ntibakorana ku wamungu gusa, bakorana igehe cose bikenewe. Bakorera mu mirwi mito- mito. Bafise ikibazo ntibacigumizamwo. Banezererwa Umwami. Bama bakorera Imana.

Mwungere, shira umwanya wawe ku bantu nk’abo. Abo ni bo bigishwa. Bwira ubutumwa impene n’ingurube zinjira mw’ishengero ryawe zikizwe. Ni wavuga ubutu-mwa bw’ukuri, ntizizo bwihanganira. Zizohunga ishengero canke zifise ububasha, zizokwirukana. Ni zabigenza gurtyo, kunkumura umukungugu w’ibirenge vyawe wigire. (Ivyo ntivyoshika mw’ishengero ryo mu nzu cane cane igihe rikoranira mu nzu yawe!)

Nk’uko nyene, abavugabutumwa ntibakwiriye kwama babwira ubutumwa abantu bamaze kwerekana ko batabushaka. Reka abapfu bahambe abapfu babo (raba Luka 9:60). Wewe userukira Kristo, ufise iganuke ry’Umwami w’abami! Ufise icicaro c’icubahiro mu bwami bw’Imana, igikorwa cawe ntigisanzwe! Ntute umwanya ubwira umuntu umwe ubutumwa incuro zibiri.

Ugomba kuba umukozi agira abigishwa, robanura abantu ukwiye kwigisha, ntute umwanya ku bantu badashaka kwubaha Yesu. Paulo yandikiye Timoteyo, ati

Kand’ivyo wanyumvanye mu maso y’ivyabona vyinshi, ubishikirize abantu bo kwizigirwa, bazoshobora kuvyigisha abandi (2 Tim. 2:2, hashimikiwe ku nsobanuro).

Gushitsa intumbero (Reaching the Goal)

Amashengero y’iki gihe akora ibintu Yesu atigeze akora. Iyumvire nk’igihe Yesu yazutse, yari kwigumira kw’isi agatanguza ishengero rinini cane nk’ayo tubona kw’isi, akarirongora imyaka mirongwitatu. Akigisha iryo shengero ku wamungu gusa. Petero, Yakobo na Yohana bakaguma ku ntebe z’imbere Yesu akama ari we yigisha imyaka irenga mirongwibiri. Petero akama yongorera Yohana mu gutwi ati, “Tumaze kwumva ubu butumwa incuro cumi zose.”

Turaziko bitagenze gurtyo kuko Yesu adashobora kugira ubuzima nk’ubwo canke ngw’abwifurize abigishwa biwe. Yesu yagize abigishwa bazwi mu buryo buzwi n’ikiringo kizwi neza. Yigishije Petero, Yakobo, Yohana n’abandi mu kiringo c’imyaka itatu. Ntiyabigisha rimwe mu ndwi mu rusengero kanaka. Yabana na bo, yishura ibibazo vyabo, akabaha akaryo ko gukorera Imana. Igikorwa ciwe carabandanije gushika uyu musi.

Ni kuki none dukora ivyo Yesu atokoze? Twokwitega gute gushitsa ubugombe bw’Imana igihe tubwira ubutumwa abantu bamwe gusa imyaka n’imyaka? Tuzoshitsa ryari igikorwa twahamagariwe? Ni kuki abigishwa bacu badashobora kugira abigishwa babo n’aho twobigisha imyaka n’imyaka?

Mvuze yukw’igihe dukoze neza igikorwa twahawe, abigishwa bacu bazokura ntibabe bagikenerako twama hafi yabo. Bitagenze gurtyo ntibashobora kugira abigishwa. Dutegerezwa gushikira intumbero Imana yadushize imbere, Yesu yaraduciriye umuhora. Ntararangiza, menya kw’ishengero ryo mu nzu rirangwa n’inyota yo kugira abigishwa no kuramura abarongozi bashasha. Ishengero ryiza ryo mu nzu ntirishobora kwama ryigishwa n’umuntu umwe imyaka yose.

Intumbero Nziza (Right Motives)

Kwigisha inyigisho zishigikira igikorwa co kugira abigishwa, bizanwa no kugira intumbero nziza mu gikorwa. Iyo umuntu afise intumbero mbi mu gikorwa, akora nabi. Ni vyo bizana inyigisho mbi n’uburyarya mw’ishengero. Igihe umukozi afise agatima ko kuba rurangiranwa, ko kubahwa n’abantu, canke ko kwironderera itunga mu gikorwa c’Imana, arananiwe mu nyonga z’Imana. Arashobora gushikira intumbero yiwe, akaba rurangi-ranwa, abantu bakamwubaha no kumushimagiza, agatungira mu gikorwa c’Imana, ikibabaza ni uko har’umusi intumbero ziwe mbi zizohishurirwa imbere y’intebe y’amateka ya Kristo, ivyo yakoze vyose bigahinduka umuguruka. N’iyo yokwemererwa kwinjira mw’ijuru,

[3]

umuntu wese azomenya ubupfu bwiwe, ukudashumbushwa n’uguhabwa icubahiro gitoya ni vyo bizobihishura. Hazoba impembo zitandukanye. Yesu yaburiye abantu, ati:

Nuk’uwuzorenga ibwirizwa na rimwe ryo muyoroshe hanyuma y’ayandi, akigisha abantu ngo bagire bartyo, mu bwami bwo mw’ijuru azokwitwa muto hanyuma y’abandi. Arik’uwuyitondera, akayigisha, uyo we azokwitwa mukuru mu bwami bwo mw’ijuru (Mat. 5:19).

Abakozi bumvira kandi bakigisha amategeko ya Kristo, bazohamwa aha mw’isi. Yesu yarahaye isezerano abakozi bose bamwumvira (raba Mat. 5:10-12; Yohana 16:33). Ni bato kw’isi, baboneka nk’abadashoboye mu buzima, s’abatunzi kandi si rurangiranwa. Abo basezeranywe amashimwe n’ingororano ziva ku Mana. Utoye iki mur’ivyo? Paulo ni we yanditse ati:

None Apolo ni iki? Kandi Paulo ni iki? Mbega s’abakozi batumye mwizera Imana, nk’ukw’Imana yahaye umuntu wese? Ni jewe nateye imbuto, Apolo arazivomera, arikw’Imana niyo yazikujije. N’uk’uwuzitera nta co amaze, cank’uwuzivomera, atar’Imana izikuza. Uwuzitera n’uwuzikuza ni bamwe: arik’umuntu wese azogererwa nk’uko yakoze igikorwa ciwe. Kukw’Imana ari yo dukorana, namwe mur’indimiro y’Imana, mur’inzu yubakwa n’Imana.

Nk’uko nahawe ubuntu n’Imana, nashizeh’itanguriro, nk’umwubakisha mukuru w’ubwenge, uwundi yubakako. Kukw’irindi tanguriro nta muntu ashobora kurishiraho, atar’iryashizweho, ni ryo Yesu Kristo. Arikw’iryo tanguriro, umuntu niyaryubakishakw’izahabu, cank’ifeza, cank’amabuye y’igiciro kinini, cank’ibiti, cank’ubwatsi, cank’ibishakashaka, igikorwa c’umuntu wese kizoseruka, wa musi uzogiserura, kuk’uzohishuranwa n’umuriro, kand’igikorwa c’umuntu wese uyo muriro uzokigeza ico kirimwo. Igikorwa c’umuntu, ico yubatse kur’iryo tanguriro, ni carama, azohabwa ingero; igikorwa c’umuntu ni casha, azobura ingero, yamara ubwiwe azokira, ariko nk’uwokowe mu muriro (1Kor. 3:5-15).

Paulo yiyita umwubakisha mukuru ashirah’itanguriro. Apolo, umwigisha yashitse i Korinto Paulo amaze gutanguza ishengero, Paulo amugereranya n’uwubaka kw’itanguriro rimaze gushirwaho.

Menya ko Paulo na Apolo bazohembwa hisunzwe ubwoko, si ubwinshi bw’ibikorwa vyabo (raba 3:13).

Mu mvugo ngereranyo, Paulo na Apolo bashobora kwubaka ingoro y’Imana n’ibikoresho vy’ubwoko butandatu, bitatu muri vyo turabimenyereye, ntibizimvye ariko umucanwa urabibasha cane, bitatu bisigaye ntitubimenyereye, birazimvye cane kandi ntibishobora gusha. Umusi umwe, ivyo bikoresho bubakishije bizoca mu muriro ari wo amateka y’Imana. Ibiti, ubwatsi n’ibishakashaka bizotongorwa, ni ho ubwoko bwavyo buzomenyakanako bwari bubi kandi butaramba. Izahabu, ifeza n’amabuye y’igiciro, ni ibikorwa biramba mu nyonga z’Imana, bizohangama bishizwe mu birimi vy’umuriro ubigeza.

Inyigisho zitisunga Bibiliya zizotongorwa n’umuriro w’amateka ya Kristo. Ni vyo bizoshikira ikintu cose cagizwe mu nkomezi, ubuhinga, cank’ubwenge bw’umubiri kiryanya Imana, co kimwe n’ikintu cose cokozwe ku ntumbero mbi. Yesu yaratumenye-sheje kw’ikintu cose dukora mu mutima wironderera amashimwe y’abantu ata mpembo tuzogihererwa (raba Mat. 6:1-6, 16-18). Ibikorwa birumvye, birashobora kudahinyurwa n’abantu gushika kuri nya musi, nk’uko Paulo abivuga. Ku bwanje, nimba ibikorwa vyanje ari ivy’ibiti, ivyatsi n’ibishakashaka, vyombera vyiza kubibona hatararengerana. Iki ni co gihe co kwihana; Ejo ntihagushikeko giturumbuka.

Gusuzuma Intumbero Zacu (Checking Our Motives)

Biroroshe kwihenda igihe dusuzuma intumbero z’imitima yacu. Vyama binshikira. Twomenya gute kw’intumbero zacu ari nziza canke mbi?

Uburyo burashe ni ugusaba Imana ikaduhishurira kw’intumbero zacu ari mbi canke nziza, natwe tugasuzuma ivyiyumviro n’ibikorwa vyacu. Yesu yaratubwiye ibikorwa vyiza dushobora kugira, gusenga, gufasha abakene mw’ibanga kukw’ari yo nzira yo kumenya ko dukoze iciza ngo dushimwe n’Imana canke dushimwe n’abantu. Twumviye Imana igihe tubonwa n’abantu gusa, bisigura ko hari ikitagenda neza muri twebwe. Canke, igihe twirinda ivyiha karuhariwe gusa kuko bishobora gusambura intahe zacu n’igikorwa dukora, ariko dukora ivyaha bitobito ataco twinona, vyerekana kw’intumbero zacu ari mbi. Igihe dushimisha Imana—yo izi ivyiyumviro vyacu vyose, ivyo tuvuga n’ivyo dukora—ni ho tumunezereza akanya kose, bigumye canke vyoroshe, bimenyekanye canke ntibimenyekane.

Intumbero zacu ari nziza, ntidukoresha ubuhinga bubi ngw’ishengero ryacu riboneke ko rikuze canke ngo dupfe kugira abigishwa batumvira amategeko ya Kristo.

Twigisha ijambo ry’Imana rishitse, ntiturondera inyigisho ziharawe canke zikundwa n’abatitaho ivya mpwemu.

Ntidusigura ijambo ry’Imana nk’uko tuvyishakiye canke ngo twigishe ibitari mu vyanditswe kukw’ari ugukaba ukuri kwa Bibiliya.

Ntiturondera ivyubahiro n’amashimwe. Ntiturondera kumenyekana.

Ntitubeshwaho n’ugushimisha abatunzi gusa.

Ntitwirundaniriza ubutunzi kw’isi, ariko tubaho twiyoroheje dutanga uko dushobozwa na Yo, twereka amasho yacu icitegerezo ciza c’ubunyabigega.

Twitwararika cane ivy’Imana yiyumvira k’ubutumwa tuvuga kuruta ivy’abantu biyumvira kuri twebwe.

Mbeg’intumbero zacu zimeze gute?

Inyigisho Zigwanya Ukugira Abigishwa (A Doctrine that Defeats Disciple-Making)

Umukozi agira abigishwa ntiyigisha ibirwanya igikorwa co kugira abigishwa. Ntiyigera yigisha abantu kwidibamira canke kutumvira Umwami Yesu. Ntiyigera yigisha ubuntu butuma abantu bashishikara gucumura badatinya urubanza rw’Imana. Yerekana k’ubuntu bw’Imana ari akaryo ko kwihana no kubaho ubuzima bunesha icaha. Ivyanditswe, nk’uko dusanzwe tubizi, bivuga kw’abanesha ari bo bazoragwa ubwami bw’Imana (raba Ivyah. 2:11; 3:5; 21:7).

Birababaje kubona har’abakozi bigisha inyigisho zirwanya Bibiliya zikonona umutima wo kugira abigishwa. Imwe mur’izo nyigisho ziharawe muri Amerika ni agakiza k’ibihe bidashira, ngo “ukijijwe uzokwama ukijijwe.” Izi nyigisho zemeza kw’abantu bavutse ubwa kabiri badashobora gutakaza agakiza n’iyo bogendera mu vyaha. Ngw’agakiza ni ku buntu , ubwo buntu butuma abantu bakizwa buzobazigamira mu gakiza. Ikindi bakunda kwigisha, ngw’abantu barashobora gukizwa kubera ibikorwa vyabo vyiza.

Mu bisanzwe, izo nyigisho zititura ukwezwa. Kubera yuko n’uwutuvira Kristo ashobora kuja mw’ijuru, nta gituma twumvira Kristo cane cane igihe kumwumvira kutaduha kwidegemvya.

Nk’uko nabivuze ku ntango y’iki gitabo, ubuntu Imana itanga ntibutuma abantu batumvira amategeko yayo. Ivyanditswe vyerekana kw’agakiza atari ku buntu gusa, n’ukwizera nakwo (raba Ef. 2:8). Ubuntu no kwizera bikenerwa vyompi kugira agakiza karonkeke. Ukwizera gutuma twakira ubuntu bw’Imana, kandi ukwizera nyakuri kubangabangana n’ukwihana n’ukwumvira. Ukwizera kutagira ibikorwa kuba gupfuye, ntaco kumaze, ntigushobora gukiza nk’uko Yakobo abivuga (raba Yakobo 2:14-26).

Ni co gituma ivyanditswe bidahengeshanya kwerekana kw’agakiza kazanwa kandi kagashigikirwa n’ukwizera hamwe n’ukwumvira. Har’ivyanditswe vyinshi bigaragaza ivyo mvuze. Paulo yavuze mu cete ciwe ku b’i Kolosayi ati:

Namw’abari baratandukanijwe n’Imana kera, mugahindurwa abansi bayo mu mitima yanyu n’ivyo mwakoze bibi, none yabuzurije na yo mu mubiri wiwe w’umuntu kubw’urupfu yapfuye, ngw’ibashikane imbere yayo mur’abera, mudafise agasembwa, mutagira ico mwogawa—asangwa muhora mwizeye, mushinzwe neza mutanyiganyiga, mudatirimuka mu vyizigiro biheshwa n’ubutumwa mwumvise bwavuzwe mu baremwe bose bo mw’isi n’ijuru, ubwo jewe Paulo nacikiye umukozi wabwo (Kol. 1:21-23, hashimikiwe ku nsobanuro).

Birasiga ubwenge kwumva hari abize teologiya bahindura ivyo Paulo yavuze. Gushishikara mu kwizera gutuma tutagira agasembwa mu nyonga za Yesu. Uku kuri gusubirwamwo mu Baroma 11:13-24, 1Kor. 15:1-2 n’Abaheburayo 3:12-14; 10:38-39. Ivyo vyanditswe vyemeza yukw’agakiza gashitswa igihe umuntu ashishikaye mu kwizera.

Akamaro k’Ukwezwa (The Necessity of Holiness)

Mbeg’umukristo ashobora gutakaza agakiza iyo agendeye mu vyaha? Inyishu tuyisanga mu vyanditswe bitandukanye vyemeza kw’abagendera mu vyaha batazoragwa ubwami bw’Imana. Uwizera asubiye mu vyaha nk’uko Paulo abivuga, arashobora gutakaza agakiza :

Ntimuzi kw’abagabitanya batazoragwa ubwami bw’Imana? Ntimuzimire: abasha- kanyi, cank ’abasenga ibigirwamana, cank’ abasambanyi, cank’ abagabo bendwa, cank’ abagabo bendana, cank’ ibisuma, cank’ abifuza, cank’ imborerwa, cank’ abatukana, cank’ abanyazi, ntibazoragwa ubwami bw’Imana (1Kor. 6:9-10, hashimikiwe ku nsobanuro).

Kand’ibikorwa vy’akameremere kacu biramenyekana, ni ibi: ubushakanyi, ibihumanya, ivy’isoni nke, gusenga ibigirwamana, uburozi, ubwansi, intonganya, ishari, uburake, ikeba, kwitandukanya,ibice, igono, kuborerwa, kudandahirwa, n’ibindi ben’ivyo, Ivyo ndabiba-buriye, nk’uko nabibaburiye kera, yukw’abakora ibisa birtyo batazoragwa ubwami bw’Imana (Gal. 5:19-21, hashimikiwe ku nsobanuro).

Kukw’ibi mubizi neza, yukw’ata mushakanyi, cank’ igihumane, cank’ uwifuza (ni we asenga ibigirwamana), azogira ico aragwa mu bwami bwa Kristo n’Imana. Ntihakagire umuntu abahendesha amajambo y’ubusa: kukw’ivy’ari vyo bizanira uburake bw’Imana abantu b’intabarirwa (Ef. 5:5-6, hashimikiwe ku nsobanuro).

Uko bimeze kwose, Paulo yandikiye abizera abagabisha. Yabagabishije incuro zibiri zose ngo ntibibeshe. Bisigura ko hari abizera bihenda igihe biyumvira ko bazoragwa ubwami bw’Imana kandi basanzwe bagendera mu caha.

Yesu yagabishije abigishwa biwe bamwama hafi, Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya avuga kw’abantu bose batitegurira ukugaruka kwiwe bazotabwa i kuzimu. Ayo majambo yabwirwa abigishwa (raba Mariko 13:1-4), ntiyabwirwa abatizera:

Nuko mwame mugavye, kuko mutazi umusi Umwami wanyu azozako. Arikw’ibi mubimenye, iyaba nyen’urugo yar’asanzwe azi igihe igisuma kiziramwo, yogavye, ntiyokunze kw’inzu yiwe yibwa. Nuko namwe [Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya] mwame mwiteguye, kuk’Umwana w’umuntu azoza mu gihe mutiyumviriye.

None ni nde mushumba wo kwizigirwa w’ubwenge shebuja yosigarana abo mu rugu rwiwe, ngw’abagaburire igihe kigeze? Hahirwa uwo mushumba shebuja agarutse azosanga akora artyo. Ndababwira ukuri yukw’azomuha kugaba ivy’afise vyose. Arik’umushumba mubi ni yibwira mu mutima wiwe, ati “Databuja aratevye”: maz’agatangura gukubita abashumba bagenzi biwe no gusangira n’ababorerwa; shebuja w’uwo mushumba azoza ku musi atamwiteze no mu gihe atazi, azomucamwo kubiri, amusangize umugabane wiwe n’indyarya; ni ho hazoba amarira no kuryana insya z’amenyo (Mat. 24:42-51, hashimikiwe ku nsobanuro).

Har’inyigisho dukuramwo? “Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya, ntimukagereranywe n’uyo mushumba mubi.”

[4]

 

Mu kwunganira ayo majambo yiwe, Yesu avuga umugani w’inkumi cumi. Izo nkumi cumi zose zariziteguriye umukwe, ariko zitanu muri zo ntizatashe ubukwe kuko zititeguye neza. Yesu yasozereye umugani wiwe ku majambo akurikira, “Nuko [Petero, Yakobo, Yohana na Nderera] mwame mugavye kuko [Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya] mutazi umusi cank’isaha” (Matayo 25:13). Bisigura ngo, “Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya, Ntimube ibipfu nka za nkumi zitanu.” Iyo Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya batari bakwiriye kugabishwa, Yesu ntiyociye n’amate hasi.

Yesu ashishikara mu kuvuga umugani w’italanto. Inyigisho ntirahinduka. “Ntimube nka wa mukozi yabuze inyungu yereka shebuja kuko yimbiye italanto yahawe.” Ni ho shebuja yavuga, ati “Uyo muntu wanje w’imburakimazi ni mumute hanze mu mwiza, ni ho hazoba kurira no kuryana insya z’amenyo” (Mat. 25:30). Yesu ntiyashobora kwisobanura kuruta ngaha. Uwiyumvira ko yize teologiya cane gusa ni we ashobora guhindura iyo nyigisho. Iyo Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya batabwa i kuzimu kuko batumviye Yesu ryari kuba ibara. Vyarashoboka kuri Petero, Yakobo, Yohana na Ndereya iyo batumvira inyigisho za Yesu. Ni co gituma natwe twese dushobora gutabwa i kuzimu igihe twanse kwumvira inyigisho za Yesu. Yesu yavuze kw’abakora ubugombe bwa Se gusa ari bo bazoja mu bwami bw’ijuru (raba Mat. 7:21).

[5]

 

Abigisha inyigisho z’ibinyoma, bavugakw’abantu badashobora gutakaza agakiza, bariko barwanya Kristo bagashigikira Satani kuko bigisha igihushanye c’ivyo Yesu n’intumwa bigishije. Bahindura ubusa amategeko ya Yesu yo kugira abigishwa bitondera ivyagezwe vyiwe vyose. Bugara irembo ripfunganye ryo mw’ijuru, bakugurura iry’i kuzimu.

[6]

 

Izindi Nyigisho Ziharawe Zigwanya Ukugira Abigishwa

(Another Modern Doctrine that Defeats Disciple-Making)

Inyigisho ziyovya abantu s’izigisha gusa k’uwizera adashobora gutakaza agakiza n’iyo yogendera mu vyaha, hari izindi zigisha k’ukwezwa Atari ngombwa cane mu buzima bw’uwizera. Urukundo rw’Imana rwigishwa mu buryo butari bwo bigasambura igikorwa co kugira abigishwa. Urashobora kwumva umuvugabutumwa abwira abanyavyaha ati, “Imana irabakunda cane.” Abo Bantu bagatahura yukw’ “Imana ibemera igihe bayumvira canke batayumvira.” Ubwo si bwo butumwa twahawe.

Abo bigisha nyene ni bo bizera kw’Imana ishiburira i kuzimu abantu bose bataravuka ubwa kabiri, ukwo kwizera ni kwo. Reka tuvyiyumvire ko gatoya. Biragaragara, abo bantu Imana ishiburira i kuzimu ntiba ibemera. None ni kuki bigishwa kw’ibakunda? Mbega abantu baja i kuzimu Imana irabakunda? Wiyumvirako k’uwuri i kuzimu yovuga kw’Imana imukunda? Oya namba. Mbega Imana yoyo yovuga kw’ibakunda? Ntibishoboka na gato! Ni igisesema kuri Yo, ni co gituma ibajugunyira i kuzimu. Ntibakunda kandi ntaho yigeze kubemera.

Ko bimeze gurtyo, turashobora kuvuga ko urukundo Imana ikunda abanyavyaha bari kw’isi ni urukundo rutuma ibagirira imbabazi zidahoraho, s’urukundo rutuma ibemera. Ibagirira imbabazi, ifatira urubanza rwayo ikabaha akaryo ko kwihana. Yesu yarabapfiriye, yarabahaye inzira yo guharirwamwo. Gushika ngaho, turashobora kuvuga kw’Imana ibakunda. Ariko ntiyigera ibemera. Ntiyigera ibagirira urukundo umuvyeyi agirira umwana wiwe. Ivyanditswe bivuga ngo, “Nk’uko se w’abana abagirira akagongwe, ni k’uhoraho agirira abamwubaha” (Zab. 103:13, hashimikiwe ku nsobanuro). Turashobora kuvuga kw’Imana atagirira abanyavyaha ikigumbagumba. Urukundo Imana igirira abanyavyaha rugereranywa n’imbabazi umucamanza agirira umwicanyi igihe amuciriye urwo guhera yo yari akwiriye urwo gupfa.

Nta hantu na hamwe mu gitabo c’ivyakozwe n’intumwa tubona umuvugabutumwa abwira abanyavyaha kw’Imana ibakunda. Muri Bibiliya, abavugabutumwa baraburira abantu ku burake bw’Imana bakabahamagarira kwihana. Barabamenyesha kw’Imana idashobora kubemera, bakababwira ko bategerezwa guhinduka bikagaragara. Iyo bahirahira kubwira abanyavyaha kw’Imana ibakunda (nk’ukw’abakozi benshi babigenza), bari kuba babagiriye nabi kukw’abo banyavyaha barikwiyumvira ko batari mu kaga, k’uburake bw’Imana butari kuri bo, bakiberaho ubukristo butazi icitwa kwihana.

Urwanko Imana Yanka Abanyavyaha (God’s Hatred of Sinners)

Biratandukanye n’ivyo abenshi bavuga babesha abanyavyaha ngw’Imana irabakunda, ivyanditswe biragaragaza kw’Imana izinukwa abanyavyaha:

Abibona ntibazohagarara mu nyonga zawe; Wanka inkozi z’ibibi zose. Uzohonya abanyabinyoma: Uhoraho yanka urunuka umwicanyi n’ingunge (Zab. 5:5-6, hashimikiwe ku nsobanuro).

Uhoraho asuzuma abagororotsi: arik’umunyakibi n’uwukunda umuryano, umutima wiwe urabanka (Zab. 11:5, hashimikiwe ku nsobanuro).

Nahevye inzu yanje, nataye ishamvu yanje; narekuriye inkundwakazi y’umutima wanje mu maboko y’abansi. Ishamvu yanje yampindukiye nk’intambwe yo mu kibira : irantontomoye, ni co gitumye ndayanka (Yer. 12:7-8, hashimikiwe ku nsobanuro).

Ibigabitanyo vyabo vyose vyagaragariye i Gilugali; Ni ho nabazinukiwe! Kubw’ibigabitanyo vy’ivyo bakoze nzobirukana mu nzu yanje! Sinzoba nkibakunda ukundi: abaganwa babo bose ni abagarariji (Hos. 9:15).

Ivyo vyanditswe ntibivuga gusa kw’Imana yanka abanyavyaha—bivuga kandi ko Ibazinukwa. Ibi bihinyanyurirwa muri rya jambo rimenyereye kuvugwa ngo: Imana ikunda abanyavyaha ikanka icaha. Ntidushobora gutandukanya umuntu n’ivyo akora. Ivyo akora vyerekana ico ari co. Ni co gituma Imana yanka abantu bakora icaha, ntiyanka ivyaha vyabo gusa. Imana ntishobora kwemera abantu bakora ivyo yanka, ntishobora kwirwanya ubwayo. Mu bucamanza bw’abantu, umuntu yagirwa n’icaha, aronka igihano gihwanye n’icaha yakoze. Ntidushobora kwanka ivyaha ngo dukunde ababikora.

Abantu Imana Izinukwa (People Whom God Abhors)

Ivyanditswe ntibivuga kw’Imana yanka abanyavyaha gusa, bivuga kandi kw’Imana izinukwa abanyavyaha, mu yandi majambo ni ibisesema ku Mana. Menya kandi kw’ivyanditswe bitavuga kw’Imana izinukwa ivyo abanyavyaha bakora, ariko nibo izinukwa. Ntibisigura kw’Imana yanka ivyaha bakora, Imana yanka ababikora:

[7]

 

Ntihaze hagire izinamukobwa yambarana impuzu n’izinamuhungu cank’izinamuhungu yambarana n’izinamukobwa: kuk’ukoze ivyo wese aba abaye ikizira k’Uhoraho Imana yanyu (Gus. 22:5, hashimikiwe ku nsobanuro).

Kukw’abakora bene ivyo bose, abakora ibidatunganye bose, baba babaye ikizira k’Uhoraho Imana yanyu (Gus. 25:16, hashimikiwe ku nsobanuro).

Muzorya abahungu banyu n’abakobwa banyu. Kandi nzokomvomvora ibitabo vyanyu vyo ku mpinga z’imisozi, nsiture ibishushanyo vyanyu vy’izuba, nshiburire imivyimba yanyu ku mirambararo y’ibigirwamana vyanyu, kandi nzobazinukwa mu mutima wanje (Lew. 26:29-30, hashimikiwe ku nsobanuro).

Abibona ntibazohagarara mu nyonga zawe; Wanka inkozi z’ibibi zose. Uzohonya abanyabinyoma: Uhoraho yanka urunuka umwicanyi n’ingunge (Zab. 5:5-6, hashimikiwe ku nsobanuro).

Kukw’ikidambidambi ni igisesema k’Uhoraho, arikw’abagororotsi bo, asangiye inbanga na bo (Imig. 3:32, hashimikiwe ku nsobanuro).

Abagoreka mu mitima ni igisesema k’Uhoraho, arikw’abatunganya mu nzira baramuhimbara (Imig. 11:20).

Umuntu wese w’ubwibone mu mutima ni igisesema k’Uhoraho;

Vy’ukuri akazobura guhanwa (Imig. 16:5, hashimikiwe ku nsobanuro).

Utsindanishiriza umunyakibi bo n’uwutsindisha umugororotsi, bompi nyene ni igisesema k’Uhoraho (Imig. 17:15, hashimikiwe ku nsobanuro).

Wumva ivyo vyanditswe vyemeranya n’abavuga kw’Imana ikunda abanyavyaha? Abanyavyaha bosesema gute Imana kand’ibakunda?

Dutegerezwa kwemenya k’urukundo rutangana. Har’urukundo rutaraba rw’uruhunyi. Turwita “urukundo rurenzako.” Ni urukundo ruvuga ngo, “Ndagukunda n’aho…” Rukunda abantu rutitaho ivyo bakora. Ni rwo rukundo Imana ikunda ibanyavyaha.

Urwo rukundo ruratandukanye n’urukundo ruvyeyi rushingiye ku bucuti. Turwita “urukundo rufatiye ku kintu kanaka.” Ni urukundo umuntu ashobora kuronka. Ni urukundo ruvuga ngo, “Ndagukunda kuko.”

Bamwe biyumvira kw’igihe urukundo rufatiye ku kintu kanaka, nta gukunda kuba kukirimwo. Har’abavuga k’urwo rukundo ari ukwikunda, ngo s’urw’Imana.

Ukuri ni uko urukundo Imana ikunda abantu rufita ico rufatiye ko, nk’uko tuza kubibona mu vyanditswe. Urukundo rufatira ku kintu kanaka s’urwo kwanjanjwako. Urukundo rufatira ku kintu kanaka Imana irugirira abana bayo nyakuri. Ni twifuze cane urukundo rutuma Imana itwemera kuruta urukundo rwayo rurenzako.

Mbega Urukundo rwatumye twemerwa ni ruto?

Hagarara wibaze ikibazo, uti: “Ni uruhe rukundo ngomba kw’abantu bangirira—-urwo kurenzako canke urufatiye ku bucuti dufitaniye?” ndazi ko ushaka kw’abantu bagukunda “kuko”, ntibagukunde “n’aho.”

Mbega wonezerwa kwumva uwomwubakanye akubwira ati, “Simbona igituma ndagukunda, kandi nta na kimwe cotuma ndakugirira neza” canke, ngo “hari ibintu vyinshi bituma ndakunda, har’ibintu vyinshi nkunda muri wewe”? Twoshima kw’abo twubakanye badukunda urukundo rufatiye ku kintu kanaka, urwo ni rwo urukundo ruhuza kandi rwubaka urugo. Igihe udafise ico ukunda ku wo mwubakanye, igihe ibituma umwemera bidahari, urwo rugo ntirushobora guhangama. Iyo ruramvye n’aho, rurangwa n’urukundo rwo kurenzako, kubera ugushishwa n’ingeso y’uwo mwubakanye.

Ibi vyose bitwereka yukw’urukundo rushingiye ku kintu kanaka, igituma kigaragara, atari rutoya namba. Urukundo rwo kurenzako ni rw’umuntu wese ategerezwa kugira, urukundo rufatiye ku mvo kanaka ni rwo rukundo umuntu ategerezwa kurondera. N’aho bimeze gurtyo, igituma urukundo rufatiye ku kintu kanaka rufise ikibanza ca mbere ni ukw’ari rwo rukundo Data afitiye Yesu. Imana ntiyigeze igirira Yesu urukundo rurenzako, kukw’ata kibi cigeze kuba muri Kristo. Yesu yarabishingiye intahe:

Igituma Data ankunda, ni uko ndekura ubugingo bwanje, mpeze nsubire kubwabira (Yohana 10:17, hashimikiwe ku nsobanuro).

Tubona kw’Imana yakunze Yesu kuko yumviye gushika ku rupfu. Ikintu ciza gusa ni co gituma umuntu akundwa urwo rukundo. Yesu akwiriye urwo rukundo rwa Se kuko yarukoreye.

Yesu yavuze k’ukwitondera amabwirizwa ya Se ari kwo kumuha kuguma muri urwo rukundo:

Nk’uko Data yankunze, ni ko nanje nabakunze: ni mugume mu rukundo rwanje. Ni mwitondera ivyagezwe vyanje, muzoguma mu rukundo rwanje, nk’uko nanje nitondeye ivyagezwe vya Data, nkaguma mu rukundo rwiwe (Yohana 15:9-10, hashimikiwe ku nsobanuro).

Nk’ukw’ivyanditswe bivuga, dutegerezwa gukurikira akarorero ka Yesu, tukaguma mu rukundo rwiwe kuko twitondera ivyagezwe vyiwe. Ico ni co gituma umuntu akundwa urwo rukundo. Atweretse ko dushobora gukora ibituma tugirirwa urwo rukundo, kandi turashobora kwikura m’ur’urwo rukundo igihe tutumvira ivyagezwe vyiwe. Tuguma mu rukundo rwiwe igihe twitondeye ivyagezwe vyiwe. Ivyo vyigishwa gake kabaho, bitegerezwa kwigishwa kukw’ari itegeko rya Yesu.

Yesu yemeje abitondera ivyagezwe vy’Imana ari bo bakundwa urwo rukundo:

Kuko Data na we ubwiwe abakunda, kuko mwankunze kandi mwizeye ko naturutse ku Mana (Yohana 16:27, hashimikiwe ku nsobanuro).

Uwuri n’ivyagezwe vyanje akavyitondera, uwo ni we ankunda, kandi uwunkunda azokundwa na Data, nanje nzomukunda kandi nzomwihishurira….Nihagira uwunkunda, azokwitondera ijambo ryanje, kandi Data azomukunda, maze tuzoza kuri we, tubane na we (Yohana 14:21, 23, hashimikiwe ku nsobanuro).

Mw’ijambo rya kabiri, amasezerano ya Yesu ntahawe abitwa abizera ariko batarahitamwo kwitondera amajambo yiwe, ngo bahave bizera kw’azobiyegereza. Oya, ayo masezerano yahawe umuntu wese akunda Yesu akitondera ijambo ryiwe. Se azokunda uyo muntu, kandi We na Se bazoza kuba mur’uyo muntu, ni kwo kuvuka ubwa kabiri. Umuntu wese amaze kuvuka ubwa kabiri Data na Mwana baba muri we bacishiriza muri Mpwemu Yera (raba Rom. 8:9). Dusubiye kubona kw’abamaze kuvuka ubwa kabiri koko ari abantu bamaze kwihana no gufata ingingo yo kwumvira Yesu, ni bo bashobora kuronka urwo rukundo.

Yesu aragirira abamwizera bose urukundo rurenzako. Igihe batumviye amategeko Yiwe, arabaharira kuko na bo baharira abandi.

Incamake (The Conclusion)

Ibi vyose bisigura kw’Imana idakunda abanyavyaha nkukw’ikunda abana bayo bayumvira. Ikunda abanyavyaha urukundo rurenzako, urukundo rw’akanya gatoya. Urwo rurangira ku musi bapfuye. Tukiri ngaho twovuga kw’Imana ibakunda urukundo rurenzako, ibafitiye urwanko ruzanwa n’ingeso zabo zitabereye. Ni kw’ivyanditswe bitwigisha.

Ku rundi ruhande, Imana ikunda abana bayo kuruta ukw’ikunda abataravuka ubwa kabiri. Imana ibakunda urukundo rushingiye ku kintu kanaka kuko bihanye kandi bahisemwo kwitondera ivyagezwe vyayo. Igihe bakobeje mu kwezwa, ntiba ikibanda urukundo rurenzako kukw’ifise ibituma ibakunda urukundo rushingiye ku kintu kanaka, ni rwo bifuza.

Ibi vyose vyerekana kw’amashusho abavugabutumwa benshi batanga ku rukundo rw’Imana azimiza kandi si yo. Mu kwisunga ico ivyanditswe bivuga, ni wiyumvire ku bintu bitandukanye bavuga k’urukundo rw’Imana:

1.) Nta kintu ushobora gukora cotuma Imana igukunda canke ikwanka.

2.) Nta kintu ushobora gukora cobuza Imana kugukunda.

3.) Urukundo rw’Imana ntirushingiye ku kintu na kimwe.

4.) Imana ikunda abantu bose ku rugezo rumwe.

5.) Imana ikunda abanyavyaha ariko yanka icaha.

6.) Nta kintu ushobora gukora gituma Imana ikwanka.

7.) Urukundo Imana idukunda ntirushingiye ku vyo dukora.

Ivyo vyose twavuze ngaho ni ibinyoma gusa kandi biyovya abatari bake, bamwe banka urukundo rw’Imana rushingiye ku kintu kanaka abandi bagasobanura nabi urukundo rwiwe rurenzako.

Ica mbere (1), har’ibintu abizera bashobora gukora bigatuma Imana ibemera cane: ni ukwumvira. Hari n’ikintu bashobora gukora kigatuma Imana itabemera: ni ukutayumvira. Ku banyavyaha, har’ikintu kimwe bashobora gukora kigatuma Imana ibakunda cane: ni kwihana. Imana ica ibagirira urukundo rushingiye ku kintu kuko babaye abayo. Har’ikindi kintu gituma Imana itabaha urwo rukundo: gupfa batihanye. Uwupfuye atihanye ntaba agikingiwe n’Imana canke ngw’imugirire urukundo rurenzako kukw’ apfuye atihanye.

Ica kabiri (2), umukristo arashobora gutakaza urukundo rwatuma Imana imwemera nk’uwayo igihe ahisemwo gusubira mu caha. Abo yijanye mu murwi w’abakundwa urukundo rurenzako. Ndabisubiyemwo, uwutizera apfuye ntaba akizigamwe na rwa rukundo rurenzako, urwo rukundo arugirirwa ngo yemere kwihana akiri kw’isi.

Ica gatatu (3), urukundo rutuma rw’Imana rushingiye ku kintu kanaka ruzanwa n’ikintu kanaka. Urukundo rurenzako na rwo rushoboka umuntu akiri muzima. Inyuma y’urupfu, Urukundo rurenzako rurarangira, urwo rukundo rugira aho rugarukira.

Ica kane (4), biragaragara kw’Imana idakunda abantu bose co kimwe, kuko bose hamwe, abera n’abanyavyaha abemera canke ntabemere ku rugero rutangana. Nta nkeka urukundo Imana ikunda abera n’urukundo ikunda abanyavyaha ntirungana.

Ica gatanu (5), Imana yanka abanyavyaha n’ivyaha bakora. Bitahurika neza igihe tuvuze kw’ikunda abanyavyaha urukundo rurenzako arikw’ikanka ivyaha bakora. Tugereranije urwo rukundo n’urukundo ikunda abiwe, dusanga Imana yanka abanyavyaha.

Ica gatandatu (6), umuntu wese arashobora kuronka urukundo rutuma yemerwa nk’uw’Imana. Kanatsinda, urukundo rwiwe rurenzako rushika kuri bose ataco urinze gukora, ukira kuba uri umunyavyaha.

Mu kurangiza, twihweje ikigira indwi (7), urukundo rw’Imana rurenzako ntirushingiye kuvyo twakora tutarakizwa, arik’urukundo rw’Imana rutwemera nk’abayo rushingiye ku vyo dukora igihe turi mu gakiza.

Ibi vyose bisigura k’umukozi agira abigishwa ategerezwa kuvuga ku vy’urukundo rw’Imana mu buryo bwiza, nkuko bivugwa muri Bibiliya, kukw’itagomba ko hagira uwibesha cank’abeshe aboyigisha. Abo Imana ikunda ibemera nk’abayo ni bo bazoja mw’ijuru, kandi abo ikunda urwo rukundo ni abantu bavutse ubwa kabiri kandi bumvira Yesu. Umukozi agira abigishwa ntashobora kwigisha ibitandukanya abantu canke bibashira kure yo kwiyeza. Intumbero yiwe ni nk’iy’Imana, kugira abigishwa bitondera amategeko yose ya Kristo.

 


[1]

Ukuvuga ubutumwa kw’abavugabutumwa ni uburyo bumwe bwo kwigisha, bavuga ubutumwa bwa Bibiliya.

[2]

Abizera bose ntibahawe kwigisha imirwi y’abantu ariko twese twahawe itegeko ryo kwigisha umuntu umwe-umwe tugira abigishwa (raba Mat. 5:19; 28:19-20; Kol. 3:16; Heb. 5:12).

[3]

Mvuze “N’iyo” kukw’amabingira yambaye insato z’intama ari “abakozi” bikunda, na bo bazetererwa i kuzimu. Niyumvira kw’ikintu kibatandukanya n’abakozi b’ukuri ni intumbero mbi n’inzego zose zishirirwaho iyo ntumbero.

[4]

Biratangaje kwumva har’abahakana ko Yesu atariko aburira abigishwa biwe kandi ko wa mushumba mubi agereranywa n’uwizera, bavuga kw’ikibanza co kurira no kuryana insya z’amenyo ar’ikibanza kiri hafi y’ijuru. Aho ni ho, abizera batabaye abizigirwa bazobabarizwa gatoya gushika aho Yesu azoza kubahanagura amosozi akabajana mw’ijuru!

[5]

Nta nkeka, igihe abakristo bakoze icaha ntibatakaza agakiza kabo. Abasaba ikigongwe c’ivyaha vyabo Imana irakibaha (basanzwe na bo baharira ababacumurako). Abadasaba ikigongwe Imana bishira mu kaga ko guhanwa n’Imana. Abadakangirwa n’Imana barashobora gutakaza agakiza kabo.

[6]

Abantu bataremera kw’abakristo bashobora gutakaza agakiza ni basome iyi mirongo y’Isezerano Rishasha. Mat. 18:21-35; 24:4-5, 11-13, 23-26, 42-51; 25:1-30; Luka 8:11-15; 11:24-28; 12:42-46; Yohana 6:66-71; 8:31-32, 51; 15:1-6; Ivyah. 11:21-23; 14:21-22; Rom. 6:11-23; 8:12-14, 17; 11:20-22; 1 Kor. 9:23-27; 10:1-21; 11:29-32; 15:1-2; 2 Kor. 1:24; 11:2-4; 12:21-13:5; Gal. 5:1-4; 6:7-9; Fil. 2:12-16; 3:17-4:1; Kol. 1:21-23; 2:4-8, 18-19; 1 Tes. 3:1-8; 1 Tim. 1:3-7, 18-20; 4:1-16; 5:5-6, 11-15, 6:9-12, 17-19, 20-21; 2 Tim. 2:11-18; 3:13-15; Heb. 2:1-3; 3:6-19; 4:1-16: 5:8-9; 6:4-9, 10-20; 10:19-39; 12:1-17, 25-29; Yak. 1:12-16; 4:4-10; 5:19-20; 2 Pet. 1:5-11; 2:1-22; 3:16-17; 1Yohana 2:15-2:28; 5:16; 2Yohana 6-9; Yuda 20-21; Ivyah. 2:7, 10-11, 17-26; 3:4-5, 8-12, 14-22; 21:7-8; 22:18-19. Ivyanditswe vyigishwa n’abavuga ko umuntu adashobora gutakaza agakiza n’aho yogendera mu vyaha usanga ari ivyanditswe bishimikira ku bwizigirwa bw’Imana mu kuzigama gakiza kacu, kandi nta co umuntu ategetswe gukora azigame agakiza kiwe. Bitegerezwa gusobanurwa mu gushigikira ivyanditswe maze kuvuga. Kubera kw’Imana isezerana kuba umwizigirwa nta cameza kw’abantu bose ari abizigirwa. Kubera nsezeranye umugore wanje ko ntazokwigera ndamuta kandi nkubahiriza ijambo ryanje, ntibisugurako we atazokwigera ampeba

[7]

Hari igihe bavuga kw’ivyo vyanditswe vyerekana ingene Imana izinukwa abanyavyaha ar’ivy’ Isezerano rya Kera. Ingene Imana ibona abanyavyaha ntiguhinduka uhereye kw’Isezerano rya Kera ugashika kuri Rishasha. Akarorero keza ni ikiyago ca Yesu n’umunyakaninikazi muri Matayo 15:22-28.Yesu ntiyashotse yumviriza ugutakamba kw’uyo mugore, mbere yamwise imbwa. Ugukovya kwiwe kwatumye Yesu amugirira akagongwe. Ikiyago ca Yesu n’abandishi n’abaferisayo cerekana ubwoko bw’urukundo abafitiye (raba Mat. 23).

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Ibango Ryo Kwigisha (The Ministry of Teaching)

Gukura Kwishengero (Church Growth)

Igice Ca Gatanu (Chapter Five)

Uri umwengere yifuza ugukura kw’ishengero ryiwe? Iki ni icipfuzo abungere bose bahurira ko. Ni kuki ugomba kw’ishengero ryawe rikura? Ishura n’umutima w’ukuri?

Ushaka kw’ishengero ryawe rikura ngo babone ko ushoboye igikorwa? Ushaka icubahiro n’abantu bagukurikira? Ushaka kugira ubushobozi ku bantu? Ushaka gutungira kw’ishengero? Izo nyishu zose ni mbi n’aho zirimwo ukwifuza ugukura kw’ishengero.

Gushaka ko ishengero ryawe rikura Imana igashimagizwa kukw’abantu bashishikara guhindurwa na Mpwemu Yera ni yo mvo yotuma wifuza ugukura kw’ishengero.

Turashobora kwibesha ngw’ivyiyumviro vy’imitima yacu ni vyiza ntitumenye ko tuganzwa n’umutima wo kwikunda.

Tumenya gute intumbero ziri imbere muri twebwe? Tumenya gute ko dushaka kwubaka ubwami bw’Imana canke kwiyubakira ubwami bwacu?

Tubimenya dusuzumye inyifato yacu igihe abandi bungere baroraniwe mu gikorwa. Nimba tuvuga ko intumbero z’imitima yacu ari nziza, nimba tuvuga ko twifuza ugukura kw’ubwami bw’Imana n’ishengero ryayo tugasanga har’ishari n’ipfuhe mu mitima kukw’ayandi mashengero yateye imbere intumbero z’imitima yacu zizoba ari mbi cane. Bisigura ko tutanezwe ugukura kw’ishengero ahubwo twironderera ugukura kw’idini ryacu gusa. Biva kuki none? Biva k’ukwikunda kuruta Imana n’abantu bayo.

Turashobora gutahura intumbero zo mu mitima yacu igihe havutse ishengero rishasha mu karere turimwo. Igihe bitujugumije duce dutahura ko umwitwarariko wacu ari mubi.

Abungere b’amashengero manini-manini na bo barashobora gusuzuma intumbero y’imitima yabo. Ni bibaze ibibazo bikurikira, “ubwo ndashobora gutanguza ishengero rishasha nkemera kurungika bamwe mu barongozi n’abantu bo mw’ishengero ryanje mu gikorwa c’Imana nkemera kw’ishengero ryanje rigabanuka” Umwungere adashobora kwemera ico ciyumviro azoba ariko yubaka ishengero rimuzanira icubahiro ciwe. (Hamwe n’ivyo, umwungere w’ishengero rinini arashobora gutanguza amashengero mashasha arondera icubahiro ciwe igihe yihayagiza mu mutima wiwe kukw’amaze kuvyara amashengero menshi.) Ikindi kibazo ashobora kwibaza ni “Mbega ndemera gukorera hamwe n’abandi bungere b’amashengero mato-mato canke shinshobora kuko ntangana nabo?” “Ndashobora kwemera kuragira abantu cumi na babiri canke mirongwibiri mw’ishengero ryo mu nzu? Ivyo narabirengeye.”

[1]

 

Ibihe Vy’Ugukura Kw’Ishengero (The Church Growth Movement)

Mu bibanza vy’ibitabo vy’abakristo muri Amerika na Canada har’ibitabo vyinshi bivuga k’ugukura kw’ishengero. Ivyo bitabo n’inyigisho zirimwo vyarakwiragiye mw’isi. Abungere banyotewe kubona amashengero yabo yuzura ni bo bemera impanuro zose zanditswe n’abungere bo muri Amerika bazwi ko bafise amashengero yuzuye abantu. Abo bungere biyumvirako ubunini bw’insegero zabo n’igitigiri c’abinjira ku wamungu ari vyo bishitsa umugambi w’Imana.

Abantu bazi ibintu n’ibindi barazi neza kw’igitigiri c’abaza mu makoraniro n’ubunini bw’insengero bitandukanye cane n’igikorwa co kugira abigishwa. Har’amashengero muri Amerika yuzuye abantu kuko yigisha ibihumanya. Ndamaze kuvugana n’abungere benshi kw’isi bababazwa no kwumva ko muri Amerika har’abantu bigisha kw’igihe umuntu akijijwe adashobora gutakaza agakiza n’aho yogendera mu vyaha. N’kuko nyene, hari abungere benshi muri Amerika bigisha ubuntu buzimbutse bwemeza abantu ko bashobora kuja mw’ijuru batejejwe. Har’abandi bigisha ubutumwa bw’imihezagiro gusa butuma abantu kwifuza ivy’isi ntibabwirwe ko bazobisiga mw’isi. Ubwo buhinga bubi bwo kwuzuza amashengero ntidushobora kubwigana.

Ndamaze gusoma umuganda w’ibitabo bivuga k’ugukura kw’ishengero, ukwo nsoma ni ko nzazanirwa. Vyinshi muri vyo, birimwo ubuhinga n’impanuro zisa n’iza Bibiliya. Ni co gituma bihurumbirwa n’isi yose. Nka vyose, bishingiye ku karorero k’ishengero ryo mu myaka 1700 gusa, ishengero ryo muri Bibiliya ntirivugwamwo. Vyerekana kw’intumbero yabo atari ukwubaka umubiri wa Kristo ngo bagire abigishwa n’abakozi bagira abigishwa ahubwo intumbero yabo ni ukwiyubakira amadini. Ni co gituma indoto zabo zo kugira insengero nini-nini, abakozi n’integuro z’ubwenge bituma bagereranywa n’amashirahamwe yo mw’isi.

Ubuhinga bumwe mu bwo kwagura ishengero ry’iki gihe ni ukwongereza ibitigiri. Ubwo buhinga bwigisha kuryosha amakoraniro kugira ngw’abantu bayazamwo baryoherwe n’aho badashaka kuba abigishwa ba Yesu. Ubutumwa bwo gukuyakuya abantu, amasengesho y’uruheyiheyi, gukora ibikorwa uko bavyiyumvamwo, aho ntituvuze ku nyigisho z’imihezagiro n’ibindi ni vyo biranga ayo makoraniro. Ivyo vyose tudondaguye n’aho bizana abantu mw’ishengero ntibifasha mu gikorwa co kugira abigishwa bumvira amategeko yose ya Kristo. Ni co gituma tubona hari abakristo badatandukanye na gato n’abatizera, bompi baja i kuzimu ni batahindura. Ubwo buhinga ntibushobora gukiza isi ahubwo bukoreshwa na Satani kugira ngo yigarurire ishengero. Ukwo s’“ugukura kw’ishengero” ni “ugukura kw’isi.”

Kuryohera Abantu (The Seeker-Sensitive Model)

Ubundi buhinga bugezweho mu gukuza ishengero muri Amerika bwitwa “kuryohera abantu”. Mur’ubu buhinga, amakoraniro yo ku wamungu mu gitondo ategerezwa (1) kubwira abakristo gutumira bagenzi babo batara kizwa, (2) kuryohera amatwi y’abantu batarakizwa bitavye amakoraniro yabo. Amakoraniro yo hagati mu ndwi n’imirwi mitomito ijejwe kugira abigishwa.

Ivyo biri mu vyatumye haba amashengero yaguka cane. Mur’ayo mashengero manini-manini yo muri Amerika ivyo babifashe nk’uburyo bwiza bwo kuvuga ubutumwa no kugira abigishwa. Basabwa kwinjiza umuntu wese wo mw’ishengero mu mirwi mitomito (kenshi ntavyobagira) akahigishirizwa inyigisho zitavanze (ivyo ntibivugwa i wabo kukw’intumbero yabo ari ukworohereza abantu, ubutumwa bwiza butegerezwa guhangana n’ubwibone bw’abantu). Amashengero arondera kuryohera abantu yarateguye ubuhinga bwo gushikira abantu batarakizwa, birababaje kubona amashengero yigisha ukuri atamenya ingene ashikira abatarakizwa.

Mbega har’isano riri hagati y’ubuhinga bw’amashengero y’iki gihe n’ubuhinga bwa bibiliya mu gukuza ishengero?

Mu gitabo c’Ivyakozwe n’Intumwa, intumwa n’abavugabutumwa bahamagawe n’Imana baravuga ubutumwa mu Bantu benshi no mu nzu ku yindi bakora ibimenyetso n’utwumiza. Ubwo ni bwo buhinga bakoresha. Abihana bakizera Umwami Yesu baguma mu vyo intumwa zigisha. Bakoranira mu mazu biga ijambo ry’Imana bagakorera mu ngabire za Mpwemu. Barasangira ingaburo y’Umwami, bagasenga n’ibindi nk’ivyo. Barongorwa n’abashingantahe b’ishengero/abungere/abazezwashengero. Abavugishwa n’Imana n’abigisha nk’uko bahamagawe n’Imana, bagendagenda mu mashengero bashikiriza ic’Umwami agomba. Umuntu wese yabwira ubutumwa bwiza abagenzi n’ababanyi biwe. Ntibubaka insengero kuko zikereza ugukura kw’ishengero zikagandagura amafaranga yokoreshejwe mw’ivugabutumwa no kugira abigishwa mu bwami bw’Imana. Abarongozi bigishirizwa mu bikorwa, ntibarungikwa mu mashule ya Bibiliya. Ibi ni vyo vyatumye ishengero rikura bihebuje, abantu bose batumberewe barashikirwa n’ubutumwa bwiza.

Ubuhinga bwo kuryohera abantu ntibugira ibimenyetso n’ibitangaza, nta bubasha buva mw’ijuru burimwo ngo bushobore gutumira no kwemeza abantu. Ubwo buhinga bushingiye ku bubasha bw’umubiri bwo gutumira no gukundisha abantu urusengero ni bwo butumwa bwabo. Ubwenge bw’uwigisha n’inkomezi ziwe zogutahuza abantu ni bwo butumwa bwiwe. Biratandukanye n’ubuhinga Paulo yakoresha nk’ukw’avyivugira “Imvugo yanje n’ukwigisha kwanje ntivyarimw’amajambo y’ubwenge yo kwemeza abantu ariko vyaserukamwo Mpwemu n’ubushobozi, kugira ng’ukwizera kwanyu ntiguhagarare mu bwenge bw’abantu ariko guhagarare mu bushobozi bw’Imana” (1 Kor. 2:4-5).

Ubundi budasa (More Differences)

Amashengero akoresha ubuhinga bwo kuryohera abantu mw’ishengero ntagiramwo intumwa n’abavugabutumwa, umukozi abonekamwo ni umwungere. Ikibazo: Igihe umwungere ari we akora ibintu vyose mw’ishengero ritagira intumwa n’abavugabutumwa mbega iryo shengero rirashobora gukura?

[2]

 

Umwungere avuga ubutumwa bwo kuryohera abantu arungika abakristo kuzana abatarakizwa mw’ishengero. Vyumvikana ko haba umusi wo kubwiriza abadakijijwe bari mw’ishengero. Ariko Bibiliya yerekana kw’intumwa n’abavugabutumwa bavuga ubutumwa ku mugaragaro no mpisho. Uwizera wese yakubitirwa kubwira abagenzi n’ababanyi biwe ubutumwa bwiza. Wumva ubuhinga butuma hakizwa benshi ni ubuhe?

Ubuhinga bwo kuryohera abantu bukenera inyubako nziza zidashobora gutera isoni abatumira n’abatumirwa. Izo nsengero zikegeta amafaranga Atari make. Biyumvira ko hategerezwa kwubakwa urusengero rw’akarorera kugira ng’ubutumwa “buvugwe.” Muri Amerika urusengero rw’akarorero rutegerezwa kuba mu kibanza ciza kirimwo abatunzi. Aho bitandukaniye n’ubuhinga bwakoreshwa n’ishengero dusanga muri Bibiliya ni ukw’ata nsengero zubakwa mur’ico gihe, kugira ubutumwa buvugwe nta kibanza canke amafaranga vyakenerwa. Nta sano riri hagati y’ ubutumwa n’urusengero.

Ubundi Budasa (Still More Differences)

Har’itandukaniro rikomeye hagati y’amashengero arondera kuryohera abantu n’ishengero dusanga muri Bibiliya.

Intumwa n’abavugabutumwa tubona mu vyakozwe n’intumwa babwira abantu kwihana, kwizera Umwami Yesu no kubatizwa buno nyene. Abakijijwe bahinduka abigishwa ba Kristo bakwije ibiranga abigishwa nk’uko Yesu avyerekana muri Luka 14:26-33 na Yohana 8:31-32. Abo bigishwa bakunda Yesu kuruta vyose, baguma mw’ijambo ryiwe, bikorera imisaraba yabo, bariyanka bakazezwa ubutunzi bw’Imana.

Ubutumwa buvugwa n’ayo mashengero aryohera abantu ntibuyoberana. Abanyavyaha babwirwa kw’Imana ibakunda, ishoboye kwishura imitwaro yabo kandi ko bakizwa igihe “bemeye Yesu nk’Umukiza.” Bahejeje kugira igisabisho citwa “isengesho ryo kwihana” baremezwa ko bakijijwe bagasabwa gukurikira ivyigwa vyo gukura muri Kristo, ntibigishwa guharura igiciro co kugira abigishwa. Iyo bahawe ivyo vyigwa, babihejeje abenshi ntibasubira kuza mw’ishengero. Bahabwa ivyigwa bishingiye ku mikorere n’ivyizerwa vy’ishengero ryabo. Ntibigishwa kugira abigishwa bumvira amategeko ya Kristo. Intumbero yabo si “ukugira abigishwa” ni ugushikana uwizera ku gutanga ikigiracumi kw’ishengero (rishobore kuriha amadeni no guhemba abakozi tudasanga muri Bibiliya. Bigisha nabi ibanga ry’ubunyabigega. Bashigikira ibintu Imana irwanya bagasahura ibigenewe gushigikira igikorwa c’Imana) no kwiyumvira kw’“igikorwa cagutse” kukw’abantu bashinzwe ibikorwa bitari mu vyanditswe.

Nk’ubu igihugu cawe kibuze abagabo b’indyamunyu baja mu rugamba kigaca cikoranyiriza “ingwiza murongo” zije kurwana urugamba ubona ingaruka yoba iyihe? Biragaragara kw’abiyandikishije batazokora icatumye biyandikisha—imishahara yabo yose bayihabwa nk’ingabire batakoreye kandi batari bakwiye kuronka. Bavyuka igihe bashakiye. Bimenyereza igihe bashikiye, barashobora no kwirabira imboneshakure igihe c’imyimenyerezo. Urugamba rukamvye, barashobora kuja kurwana canke bakaja ku kiyaga kwifatira akayaga. Inkurikizi zirazwi ?

Bimeze gurtyo, abiyandikisha boba injojo! Arikw’ico nticoba kikiri igisirikare, nticoshobora iryo banga. N’amashengero arondera ingwizamurongo amera gurto nyene. Kwiyobagiza ibisabwa abigishwa vyongereza igitigiri c’abinjira mw’isengero ku wamungu bigasibanganya igikorwa co kugira abigishwa bumvira. Ayo mashengero yuzuyemwo ingwizamurongo agerageza “kuvuga ubutumwa” ku wamungu no “kugira abigishwa” hagati mu ndwi. Ni co gituma badashobora kubwira abantu babo yuko abigishwa ba Yesu gusa ari bo bemerewe kuja mw’ijuru. Babivuze, abanyashengero ntibogaruka mu makoraniro yabo yo ku wamungu mu gitondo. Ayo mashengero ategerezwa kuguma mu bubeshi abwira abantu ko kugira abigishwa no kwumvira bigirwa n’umuntu avyishakiye ntibishobora kubuza umuntu kuja mw’ijuru.

[3]

 

Ndatahura ko har’amashengero menshi agerageza kwumvira Bibiliya. Ntakabuza, inyigisho ya Bibiliya yo kugira abigishwa no kuramura abakozi ni co citegerezo cacu twese.

Ni kuki amashengero menshi adakurikiza akarorero ka Bibiliya? Ibituma ni vyinshi cane arikw’indunduro yavyo ni imwe: imigenzo, ukutizera n’ukutumvira ni vyo bituma Bibiliya idakurikizwa. Abenshi bavuga ko gukurikiza Bibiliya bidashoboka mur’iki gihe turimwo. Ico ni ikinyoma kukw’ahantu henshi kw’isi bakurikiza Bibiliya. Umuvuduko w’ugukura kw’ishengero mu Bushinwa mu kinjana giheze watumwe no kugira abigishwa nk’uko Bibiliya ivyigisha. Mbega Imana ikorera mu Bushinwa si yo dusenga?

Bisigura yukw’abungere badakwiye kwigana ubuhinga bwose bwo kwagura ishengero bukoreshwa muri Amerika n’aho bwuzuye kw’isi yose. Iyo bwisunga ico Bibiliya ivuga k’ugukura kw’ishengero, ubwo buhinga bwobaye bwiza.

Inkurikizi (The Aftermath)

Igitigiri c’abakunda inyigisho z’ishengero ry’iki gihe ni gisumba igitigiri c’abungere beza kw’isi. Abungere benshi bafise amashengero y’abantu badashika ijana. Abenshi muri bo bagerageje ubwo buhinga bwo gukuza ishengero, ntirikura kandi bitabavako. Nta muntu atazi ko har’ibintu vyinshi abungere batazi bituma amashengero yabo adakura. Turabe bimwe muri vyo.

Ugukura kw’ishengero kugarukira ku gitigiri c’abantu baba mu karere ririmwo. Amashengero manini-manini usanga ari mu bisagara binini-binini. Har’amamiliyoni y’abantu bashobora kugiramwo abanyeshengero. Tuvuze kw’igitigiri ari co cerekana kw’ishengero riroraniwe, duca twitegereza ishengero twisunze igitigiri c’abagize igisagara iryo shengero ririmwo. Dufatiye ngaho, dushobora kuvuga ko har’amashengero agizwe n’abantu cumi asumba ugukura ayafise abantu ibihumbi cumi. Ishengero rifise abakristo cumi ku mutumba ugizwe n’abantu mirongwitanu risumba ugukura ishengero ry’abantu ibihumbi cumi riri mu gisagara c’abantu imiliyoni zitanu. (Ikibabaje n’ukw’abo bungere b’abantu cumi badashobora guhabwa akanya ko kwigisha mu nganda z’ugukura kw’ishengero kuko biyumvirwa ko badashoboye igikorwa c’ubwungere.)

Ikintu ca Kabiri Kizibira Ugukura Kw’Ishengero

(A Second Limiting Factor to Church Growth)

Ugukura kw’ishengero kuzibirwa n’ukurundana kw’amashengero mu ntara imwe. Har’ ibisagara bifise abantu benshi bemera ubutumwa kuruta ibindi. Igihe abo bantu bose bizeye, igitigiri c’abanyeshengero ntigisubira kuduga kiretse har’abasengera mu rindi shengero bimukiye yo (nikw’amashengero menshi manini-manini yuzura—anyaga ayandi mashengero).

Umukristo wese arafise igihe yigeze kwanka ubutumwa n’igihe yabwemera kuko yahisemwo kwumvira Mpwemu Yera. Bisigura kw’abantu batemera ubutumwa uyu musi bazobwemera ejo. Igihe babwizeye, igitigiri c’abanyeshengero kirongerekana. “Ikanguro” ni igihe abantu benshi bizera ubutumwa bigeze kwanka. Ntitwibagire kw’igihe umuntu umwe yizeye ubutumwa ari ikanguro ritoya. Ikanguro rinini ritangurira ngaho. Mwungere, ntukengere intango ntoya.

Yesu yarungitse abigishwa biwe kubwira ubutumwa ibisagara bimwe-bimwe kandi azi neza ko bitazokwizera ubwo butumwa, nta muntu n’umwe yihanye (raba Luka 9:5). N’aho bimeze gurtyo, yarabarungitse kubuvuga. Twovuga kw’abo bigishwa bananiwe? Oya, n’aho abantu batihanye (igitigiri kitongerekanye), abo bigishwa bararoraniwe kuko bumviye Yesu.

Nk’uko nyene, Yesu aracarungika abungere mu misozi, ibisagara n’intara zifise abantu bakeya biteguye kwizera ubutumwa bwabo. Abo bungere barongora amashengero yabo mu bwizigirwa, bararoraniwe mu nyonga z’Imana n’aho abahinga bigisha ivyo gukura kw’ishengero bavuga ko bananiwe.

Abungere bategerezwa kurema kukw’Imana ifasha abatizera kwizera ubutumwa kubw’ ubuntu bw’imana n’amasengesho y’abantu bayo. Mu kwemeza abadakijijwe, Imana icishiriza mw’ijwi ry’imitima yabo, ivyo yaremye, ibihe bitandukanye, urubanza rwo kw’isi, intahe y’ishengero, ubutumwa bwiza n’ukwemezwa na Mpwemu Yera. Bungere ni mukomere. Mubandanye kwumvira, musenge muvuge ubutumwa. Ikanguro ritarashika habaho inyota y’ikanguro. Hama hari abantu barota kandi banyotewe ikanguro. Ntimureke kurota!

Ikintu ca Gatatu Kizibira Ugukura Kw’Ishengero

(A Third Limiting Factor to Church Growth)

Ica gatatu kibuza ugukura kw’ishengero ni ububasha buke bw’umwungere. Abungere benshi ntibagira ububasha bwo kurongora ishengero rinini kandi s’ikosha ryabo. Iyo ngabire ntayo bafise. Ntibashobora gutunganya canke kuvuga/kwigisha amakoraniro manini-manini. Abo bungere ntibahamagawe n’Imana kurongora amashengero manini-manini. Igikorwa cose bakora ni ukwiruhiriza ubusa kiretse ukurongora ishengero.

Mperuka gusoma igitabo c’uburongozi kizwi cane canditswe n’umwungere mukuru w’ishengero rinini muri Amerika. Igihe nsoma impanuro yahaye abungere, naguma nibwira nti: “Ntariko atubwira uko twoba abungere— atubwira ingene twoba abayobozi b’amashirahamwe manini-manini.” Ico ni co abungere b’amashengero manini-manini yo muri Amerika barota. Bakenera abakozi benshi babafasha ibikorwa. Gutunganiriza abo bakozi bisaba kwitanga cane. Uyo mwanditsi agereranywa n’umuyobozi w’ishirahamwe ryo mw’isi. (Kanatsinda, igitabo ciwe kivuga cane ku bayobozi b’amahinguriro manini-manini. Abungere basoma ico gitabo ntibakwiye gukurikiza uturorero yatanze ku mashirahamwe yabo mw’isi.) Abantu benshi basoma ico gitabo ntibashobora kugira ubwenge bwo kurongora no gutunganya ivy’ishengero nk’uyo mwanditsi.

Mur’ico gitabo nyene, amwanditsi yaravuze ingene yakoze amakosha incuro nyinshi mu kwubaka ishengero ryiwe. Yarashize mu gatengo umuryango wiwe n’igikorwa yahamagariwe. Kuba akiriho ni ubuntu bw’Imana. Ivyo yaciyemwo binyibutsa ingene abungere benshi bacumukura ngo bashobore kuroranirwe nk’uyo mwungere. Nta nkeka bazokora amakosha yakoze, kandi barashobora bakaranduka. Abungere benshi bitangira amashengero yabo bagaheba abana babo bagasambura ingo. Bamwe barahahamutse kubera ingorane bikwegeye batabizi kuko biyumvira kw’Imana ishaka ko bayikorera mu gusambura ingo zabo. Barasambuye ibikorwa vy’amaboko yabo. Har’abandi bahevye barahunga ibikorwa batanguje ubwabo. Abandi benshi bakiriho nta vyizigiro bagifise kuko bikwegeye akarambaraye.

Uko nabandanya nsoma ico gitabo ni ko natahura kw’ibikorerwa mu mashengero menshi y’iki gihe bitigeze bikorwa mw’ishengero rya mbere. Nta mwungere yazezwa ishengero ry’abantu barenga mirongwibiri na batanu. Nk’uko nabivuze mu bice vya mbere, abungere biyumvira kw’amashengero yabo ari matoya ni basuzume ico ivyanditswe vyigisha. Ufise abantu mirongwitanu, menya kw’ishengero ryawe riramaze kuba rinini cane. Nimba uri umurongozi mwiza, saba ubwenge ugabure iryo shengero mu mashengero atatu yo mu nzu muce mugurisha iyo nyubako yanyu. Ayo mahera muyakoreshe mu gikorwa co kugira abigishwa mwubake ubwami nkukw’Imana ibishaka.

Wumvako bigumye cane, tangura gutegura abarongozi b’ejo. Tangura imirwi mito-mito canke imirwi mito-mito ufise mw’ishengero tangura kuyiha umwidegemvyo yemererwe gukora nk’amashengero yo mu nzu yigenge maze wirabire.

Ubundi Buhinga Ab’Iki Gihe Bakoresha mu Kwagura Ishengero

(Other Modern Church-Growth Techniques)

Har’ubundi buhinga ab’iki gihe bita bwiza kuko bwongereza igitigiri c’abanyeshengero turetse ubwo kugira abanyeshengero b’ingwizamurongo. Ubwo na bwo ntibwisunga Bibiliya. Ni ubuhinga bwo kurwana “intambara yo mu mpwemu.” Hakoreshwa amajambo nka “gusambura ibisika,” “Isengesho ryo kunesha”no”kugenekereza akarere k’intambara.”

Tuzobona bimwe mur’ivyo mu bindi bice vyahariwe intambara yo mu mpwemu, n’aho nyene, tuzokwibaza igituma imikorere n’ubuhinga intumwa zitigeze gukoresha vyafashe ikibanza kinini mu nyigisho z’ugukura kw’ishengero.

Vyinshi mu bituma ishengero rikura bishingiye ku buzima bw’umwungere kukw’umwungere avuga ati “nagize iki kintu abanyeshengero banje barongerekana. Nawe ugikoze abanyeshengero bawe bazokwongerekana.” Mu bisanzwe ukwongerekana kw’abanyeshengero babo ntikwatumwe n’ivyo bintazi bakoze nah’ari kwo biyumvira. Ikimenyamenya ni ukw’igihe abandi bungere biganye ivyo yakoze bagakora nka we, abanyeshengero babo ntibongerekana na gato.

Umwungere afise abanyeshengero benshi arashobora kuvuga ati, “Igihe twatangura gusenda abadayimoni biziziye igisagara cacu, ikanguro ryaciye rishka mw’ishengero ryacu. Nawe tangura gusenda abadayimoni ishengero ryawe rizoca rironka ikanguro.”

Ni kuki habaye ikanguro mw’ishengero ibihe bitandukanye mu myaka 2,000 iheze kandi ata muntu yasemerera asenda abadayimoni mu bisagara? Nta nkeka, umwungere yiyumvira kw’ikanguro ryazanywe n’ugusenda abadayimoni aribesha. Ikanguro ryabaye kukw’abantu bagize ivyo bisagara bitandukanye bemeye ubutumwa bwiza kukw’ amasengesho y’ishengero kanaka kubw’ivyo bisagara yatubiranye n’igihe uyo mwungere agiye kuvuga ubutumwa mur’ivyo bisagara. Imitima yabo bantu yari maze kwugurukira ubutumwa. Kenshi cane, igitigiri c’abanyeshengero congerekana igihe uri mu kibanza ciza ku mwanya mwiza. (Mpwemu Yera ni we adufasha kuba mu kibanza ciza ku mwanya mwiza.)

Nimba gusenda abadayimoni vyatumye ishengero ry’umwungere kanaka rigira ikanguro, ni kuki iryo kanguro rigenda rigabanuka gushika aho ritakivugwa ukundi? Nimba ugusenda abadayimoni ari rwo rufunguruzo, igihe cose dushishikaye mu gikorwa co gusenda abadayimoni umuntu wese aba mur’ico gisagara ategerezwa kuza kuri Kristo. Turazi ko bataza bose.

Ukuri kugaragara tuvyiyumviriyeko gatoya. Ibituma ishengero rikura muri Bibiliya ni gusenga, kuvuga ubutumwa, kwigisha, kugira abigishwa, kurongorwa na Mpwemu Yera n’ibindi nk’ivyo. Ivyo bituma dusanga muri Bibiliya ntivyama bituma ishengero rikura kukw’Imana yahaye umuntu wese umwidegemvyo wo guhitamwo gukizwa canke guhona. Barashabora guhitamwo kwihana canke kutihana. Nimba ugukura kw’ishengero kugaragazwa n’iyongerekana ry’abanyeshengero, Kristo ubwiwe azoba yarananiwe gukuza ishengero kuko har’ibisagara yabwira ubutumwa ntivyihane na gato.

Ibi vyose vyerekana ko dutegerezwa kugira ico Bibiliya yigisha mu kwubaka ishengero. Ibindi vyose ni uguta umwanya. Har’ibikorwa vy’ibiti, ivyatsi n’ibishakashaka bizoturirwa n’umuriro ku musi wa nyuma, bene kubikora ntibazobihererwa impembo (1Kor. 3:12-15).

Mu kurangiza, intumbero yacu ntiyoba kwongereza ibitigiri gusa, tugire abigishwa. Ishengero rikuze kuko rigira abigishwa, Imana irashimwa!

 


[1]

Iyindi nyungu y’ishengero ryo mu nzu—abungere ntibirundaniriza abakristo mw’ishengero, igitigiri c’abantu ntikirenga abokoranira mu nzu.

[2]

Iki ni co gituma mur’iki gihe har’abavugabutumwa, abigisha, abavugishwa n’Imana n’intumwa ziyobora amashengero. Abakozi bahamagawe n’Imana ntibagihabwa ikibanza kibakwirikiye mu mitegekere y’amashengero y’iki gihe, arikw’abakozi batahamagariwe kuyobora aka ari bo bazezwa amashengero bakagunga imigisha bohaye ishengero kuko bakorera mu mihamagaro y’abandi. Ni nk’igihe abantu bagenzwa no kwubaka ubwami bwabo babicishiriza mu kwubaka ishengero, n’aho ata muhamagaro abifitiye. Kuko bizwi yukw’abungere bahabwa ibigiracumi n’ “abantu babo’”, Amahera menshi mu yo batoza mu mashengero akoreshwa mu kwubaka canke gushariza impome z’urusengero, abakozi batahamagariwe kuyobora ni bo bayobora amashengero mu kwironderera amafaranga yo gukora ibikorwa bumva ko bahamagariwe vy’ukuri.

[3]

Ibuka kw’ibintu Yesu arondera k’umwigishwa w’ukuri muri Luka 14:26-33 bitabwirwa abizera. Ntituhave twiyumvira kw’igikorwa co kugira abigishwa ari intambuko ya kabiri umukirsto afata kukw’avyishakiye. Yesu yabwiye ayo majambo ishengero ryamugendanira. Kuba umwigishwa wa Yesu ni yo ntambuko imwe rudende Yesu yavuze. Iyo ntambuko ntitandukanye n’iyo gukizwa. Ibi birwanya ivyigishwa mu mashengero afise abakristo b’ingwizamurongo.

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Gukura Kwishengero (Church Growth)

Amashengero Yo Mu Nzu (House Churches)

Igice Ca Kane (Chapter Four)

Ari ubwa mbere wumva ivy’amashengero yo mu nzu ushobora kwiyumvira kw’atandukaniye n’amashengero manini-manini “ku mikore” n’ubunini. Har’abavuga kw’amashengero yo mu nzu adashobora gutunganiriza abera nk’amashengero tumenyereye. Arik’utahuye kw’“ibango” ari ryo rigira abigishwa, ugatahura ko vyoroshe cane gutunganiriza no kwitwararika abantu bakeya uca ubona igituma amashengero manini-manini ananirwa kugira abigishwa. Amashengero yo mu nzu ni yo akorera abera neza cane kukw’atagira ibikorwa bitandukanye bikorerwa mu mashengero manini-manini.

Har’abantu bavuga kw’amashengero yo mu nzu adakwije ibiranga ishengero nyakuri kukw’ata nyubako yogukoraniramwo agira. Abo Bantu ntibazi kahise k’ishengero ko mu binjana bitatu vya mbere. Iyo babona ishengero rya mbere bariguhava ba kekeranya kw’atari ryo. Yesu yavuze, ati “Aho babiri canke batatu bazoba bakoraniye mw’izina ryanje, nanje nzoba ndi hagati muri bo” (Mat. 18:20). Yesu ntiyivuze ikibanza co gukoraniramwo. N’aho boba abantu babiri gusa bakoraniye mw’izina ryiwe, asezerana kubana na bo. Abigishwa ba Kristo bakoranira mu buriro, bagasangira indya bigishanya no guhanurana Yesu aba hagati muri bo kuruta abakorana mu rusengero runini batagira intumbero yo kugira abigishwa.

Mu gice giheruka, naravuze ku karusho amashengero yo munzu agira ku mashengero manini-manini. Ntangure iki gice mvuga ku bindi bituma ishengero ryo munzu rigira imikorere ya Bibiliya kandi rigafasha cane mu gikorwa co kugira abigishwa. Ica mbere, ndabamenyesha ko ntarwanya amashengero manini-manini n’abungere bayarongora. Har’abungere beza bakunda Imana mu mashengero manini-manini bagakora ibishoboka vyose bahimbare Imana. Uk’umwaka utashe nigisha abungere benshi kw’isi, ndabakunda cane. Bari mu Bantu beza nzi kw’isi. Ndazi ingene ibikorwa vyabo biruhisha ni co gituma ngomba kubereka uburyo bwo kuva mur’ayo magorwa baronke umunezero n’ukuroranirwa. Imikorere y’ishengero ryo mu nzu ni ya Bibiliya kandi yagura ubwami bw’Imana mu kugira abigishwa. Abungure benshi b’amashengero manini-manini bonezerezwa n’iyi mpanuro bakayishira ku muzirikanyi yobashoboza gushitsa intumbero y’ishengero ryabo.

Igihe narongora ishengero rinini imyaka irenga mirongwibiri nakora ibishoboka vyose ngo nezereze Imana. Narafashe ingingo yo kugendera amashengero manini-manini ku misi ya mungu mugitondo, ni co gihe natahura icitwa kuja mw’ishengero utagira ico ukorayo kuko ari “umuntu mutoya.” Naratahuye kandi igituma abantu benshi batagira umwete wo kwitaba amakoraniro y’amashengero yacu. Kiretse mwungere, naricara nk’abandi bose nkatekereza gushika aho ikoraniro rirangira. Abarorerezi bose twari twemerewe kuramukanya no kuvuga na ikoraniro rirangiye. Ico kiri mu vyatumye ntangura kwiyumvira ikiruta ikindi ntangura gutohoza ivy’amashengero yo mu nzu. Naratangaye kwumva ko har’amamiriyoni y’amashengero yo mu nzu kw’isi ndibwira ko ntegerezwa kurondera ako karusho amashengero yo munzu afise ku mashengero manini- manini.

Ndazi kw’abungere benshi basoma iki gitabo baba rongoye amashengero manini- manini. Har’ibintu vyinsi nanditse mur’iki gitabo batihutira kwemera kuko umuntu wese abisoma aribwo mbere agira ngo ni ugushikuza. Ariko ndabasaba gufata akanya ko kwuyumvira ku vyo basoma, singomba ko bajaniranywa. Nandikiye abungere kubera urukundo ndabakunda n’amashengero yabo.

Ubwoko Bw’ishengero rya Bibiliya

(The Only Kind of Church in the Bible)

Amashengero manini-manini afise inyubako n’amakoraniro atazwi n’Isezerano Rishasha arikw’amashengero yo mu nzu ni yo mashengero y’igihe c’intumwa:

Amaze kuvyiyumvira, aja mu nzu kwa Mariya, nyina wa Yohana ari we Mariko, aho bari bakoraniye benshi, bariko barasenga (Ivyak. 12:12, hashimikiwe ku nsobanuro).

…murazi yukw’ata jambo ribereye nacishije i ruhande kubabwira canke kubigishiriza imbere y’abantu [atari mu nyubako z’amakoraniro] mu nzu no mu yindi …(Ivyak. 20:20, hashimikiwe ku nsobanuro)

Muntahirize Purisikila na akwila….kandi muntahirize ishengero ryo mu nzu yabo (Rom. 16:3-5, hashimikiwe ku nsobanuro; raba n’Abaroma 16:14-15 havugwa ayandi mashengero abiri yo mu nzu mu Buroma).

Abo mu mashengero yo muri Asiya barabaganutsa. Akwila na Pirusikila barabaganutsa cane mu Mwami wacu, bo n’ishengero ryo mu nzu yabo (1 kor. 16:19, hashimikiwe ku nsobanuro).

Muntahirize bene Data b’ishengero ry’i Lawodekiya na Numfa n’ishengero ryo mu nzu yiwe (Kol. 4:15, hashimikiwe ku nsobanuro).

Na Apiya mushiki wacu, na Arupiko turwanana, n’ishengero ryo mu nzu yawe… (Filemoni 1:2, hashimikiwe ku nsobanuro).

Har’abavuga kw’ishengero rya mbere ritagira inyubako kuko ryari rikiri ritoya. Non’ ubwo buto bwabandanije gute mu myika cumi yo gukura kw’ishengero (n’ibinjana birenga bitatu) nk’uko biri mw’Isezerano Rishasha. Tuvuze k’urusengero ari co kimenyetso co gukura kw’ishengero, inshengero ry’intumwa ntiryigeze rikura na gato.

Icatumye intumwa zitubaka insengero ni uko insengero zijana hanze y’ubugombe bw’imana, Yesu ntiyigeze abaha ako karorero cank’izo nyigisho. Yaragize abigishwa adafise inyubako, yabwiye abigishwa biwe kugira abigishwa gusa. Nta nyungu yo kwubaka urusengero bigeze kubona. Biroroshe, igihe Yesu yabwira abigishwa biwe guhindura amahanga ntibavuze ngo “Yesu agomba twubake insengero zokugiriramwo abigishwa rimwe canke kabiri mu ndwi.”

Vyongeye, kwubaka insengero bigereranywa no guhonyanga itegeko rya Yesu ritubuza kwirundaniriza ubutunzi mw’isi, gutakaza amafaranga ku bintu bidakenewe na gato. Ni ukwonona ivyo shigikiye no kwagura ubwami bw’Imana mu kugira abigishwa.

Ubunyabigega bwa Bibiliya (Biblical Stewardship)

Tugomba kuraba akarusho ka kabiri amashengero yo mu nzu afise ku mashengero manini-manini: Imikorere y’ishengero ryo mu nzu iteza imbere ingeso yo kubugabunga no gukoresha neza ubutunzi Imana ishira mw’ishengero, iyo ngeso ni nkenerwa k’uwushaka kuba canke kugira abigishwa.

[1]

Ntarufaranga rwononwa mu kwubaka insengero, gusanura, gukodesha, gushariza, kwagura, gukanyisha canke gususurutsa urusengero. Ya mafaranga yokoreshejwe mu kwubaka arashobora gukoreshwa mu gufungurira no kwambika abakene, kwamamaza ubutumwa no kugira abigishwa nk’uko vyakorwa mu gitabo c’ivyakozwe n’intumwa. Iyumvire ivyiza vyokorwa mu bwami bw’Imana igihe ayo mamiliyoni y’amadolari akoreshwa ku nsengero akoreshwa mu kwamamaza ubutumwa no gufasha aboro! Birasiga ubwenge.

Amashengero yo mu nzu agira abantu batarenga mirongwibiri barongowe n’umuntu ashobora “kwironderera” iki mubeshaho. Abashingantahe b’ishengero/abungere/ abazezwashengero ( “badakorera guhembwa”) barashobora gushigikirwa n’abizera bamaze gukura mu mpwemu. Ayo mashengero ntakenera amafaranga ngw’abeho.

Bibiliya ivuga kw’abashingantahe b’ishengero/abungere/abazezwashengero bakora neza bahemberwa ubutame bwabo, abitanga mu bikorwa vy’Imana mu bwizigirwa bategerezwa kurya ivyamwa vy’igikorwa cabo (raba 1Tim. 5:17-18). Ibigiracumi vy’abantu cumi birashobora gushigikira umwungere umwe mw’ishengero ryo mu nzu. Ibigiracumi vy’abantu batanu bishobora gufasha umwungere guheba imirimo imusamaza agakoresha uyo mwanya mu bikorwa vy’ishengero.

Twisunze akarorero k’ishengero ryo mu nzu tubona kw’amafaranga yokoreshejwe ku nyubako akoreshwa mu gushigikira abungere. Abungere b’amashengero manini-manini bayobora abantu bashaka gutanguza amashengero yo mu nzu ntibiyumvire ko baje kubakuza mu kazi. Banezerezwe n’ukw’abandi bakozi bashizwemwo umutima gufatanya ibikorwa bahamagariwe.

[2]

Uwo ni wo mutima utuma kugira abigishwa bishoboka. Igihe ishengero ryo mu nzu rigizwe n’abantu mirongwibiri bikorera utwabo rirashobora gutanga ica kabiri c’amashikanwa n’ibigiracumi rironka mu vugabutmwa no gufasha abakene.

[3]

 

Igihe ishengero rinini ryigabuye mu mashengero yo mu nzu, abajejwe gutunganya ivy’ishengero n’abahagarikizi b’imigambi canke imirwi ni bo bashobora kubura imishahara (nk’abarongozi b’urwaruka, abana bafise imishahara mu mashengero manini- manini). Ivyo ntibishobora gusubirira ico Bibiliya idutegeka gukora. Amashengero yo mu nzu ntakeneye imirwi y’abana n’urwaruka kukw’abavyeyi bahawe ico gikorwa na Bibiliya, ishengero ryo mu nzu rikurikiza inyigisho za Bibiliya kuruta imitegekere n’imico y’iki gihe cacu. Urwaruka rudafise abavyeyi bizera rushirwa mu mashengero yo mu nzu ashobora kubitwararika ukuri kwamye. Har’uwumaze kwibaza igituma ata “bungere b’urwaruka” n’ “abungere b’abana” bavugwa mw’Isezerano Rishasha? Ivyo bikorwa ntivyigize kubaho gushika mu mwaka wa 1900 Ubukristo butanguye. Mbega batanguye gukenerwa gute cane cane mu bihugu vya buraya bitunze?

[4]

 

Mukurangiza, abungere bari mu bihugu bikenye ntibashobora gukodesha canke kwubaka insengero badashigikiwe n’abakristo bo mu bihugu vya Buraya. Inkurikizi mbi zo kuzera inze ni nyinshi. Mu myaka 300 yambere ico kibazo nticavugwa mu bukristo. Nimba uri umwungere ukorera mu gihugu kitaratera imbere kandi ishengero ryawe ridashobora kwiyubakira urusengero ntukwiriye guhendahenda abanyamerika ngo wironkere izahabu. Imana iramaze gutorera umuti ikibazo cawe. Nta rusengero ukeneye mu kugira abigishwa. Kurikira akarorero ka Bibiliya.

Inyishu Y’Ingo Zasambutse (The End of Fragmented Families)

Akandi karusho amashengero yo mu nzu afise ni: kurera neza abana n’imiyabaga. Ikinyoma amashengero manini-manini ashira imbere (cane cane muri Amerika) ni ukubwira abantu ko bafise ibikorwa bifasha abana n’imiyabaga yabo. Arikw’abo bana n’imiyabaga bakamenyerezwa inkuru ziryohera amatwi zitigisha Bibiliya. Ni co gituma badasubira kw’ishengero igihe bacutse “batakiganzwa n’abavyeyi.” (Baza umwungere wese w’urwaruka aguhe ibiharuro—ategerezwa kubimenya.)

Ikindi, abo bungere b’abana n’urwaruka ntibemera ko bananiwe gutoza indero abo bana n’urwaruka mu mpwemu. Bama bavuga, bati “Reka tubandanye kubatoza indero mu mpwemu impera n’imperuka bazohinduka. Twebe ni ba karuhariwe.”

Uburyo bakoresha ni bwo butuma bananirwa. Ico bubaka cose kiruhira gusambuka. Abavyeyi barondera gusa amashengero abana bahurudukanye. Umusore Yohana atashe akavuga ko babanejereje cane kw’ishengero, abavyeyi bararyoherwa cane kuko bitiranya kunezerwa kwa Yohana mw’ishengero no gutozwa indero mu mpwemu. Ni ukwihenda.

Abungere bakuru baharanira kubona amashengero yabo akura, abungere b’abana n’urwaruka nabo bakubitirwa kugira integuro z’“akataraboneka” zinezereza abana. (“Akataraboneka”kuribo ni “ugutwenza abana” s’ugushikana abana ku kwihana, ku kwizera canke kwumvira amategeko ya Yesu.”) Abana boramuka bakunze iyi gahunda, abavyeyi bazobatuzeza bazane amafaranga ishengero na ryo rihatorera akoyoko.

Igitigiri c’abaza mu makoraniro y’urwaruka cisununuye bavuga kw’ibintu bigenda neza. Umwungere w’urwaruka yama yiyumvira ubuhinga bushasha bwo gukwega urwaruka, ntiyibuka kurondera uburongozi bwa Mpwemu. Abavyeyi b’urwo rwaruka bidoze kwa mwungere mukuru kw’inyigisho umwungere w’urwaruka asigaye yigisha zirambira no gucira imanza abana babo, umwungere w’urwaruka aca yirukanwa.

Mbega umugisha abungere b’urwaruka boronka barongoye amashengero yo mu nzu. Barafise ubuhinga bwo kwegeranya abantu, umwete n’inkomezi barafise. Abenshi batangurira mu rwego rw’abungere b’urwaruka kugira ngo bakwize ubwenge busabwa ibihangange vyitwa abungere bakuru. Biyumvira ko kuragira ishengero ryo mu nzu ar’igikorwa c’abakiri bato mu gakiza. Mu bisanzwe ibikorerwa mu murwi w’urwaruka ntibitandukanye n’ibikorerwa mw’ishengero ryemewe na Bibiliya, bisumba n’ibikorerwa mu makoraniro yo ku wamungu mugitondo mu rusengero! Ni co kimwe n’abungere b’abana, usanga barusha kure cane abungere bakuru ubukerebutsi bwo gukorera mu mashengero yo mu nzu aho umuntu wese n’abana barimwo, yicara mu kazingi gatoya, ashikiriza iciyumviro, abaza ikibazo canke atanga inyishu y’ikibazo mu munezero.

Abana n’urwaruka bo mu mashengero yo mu nzu baronka inyigisho zikwiye igihe babona ingene abakristo babana no kuvugana, babaza no kwishura ibibazo abantu bata-ndukanye batanganya imyaka ariko bagize umubiri umwe. Mu mashengero menshi, abana bahabwa inyigisho “ziryohera”amatwi yabo gusa ntibabone ingene umubiri wa Kristo ukora bagakura batemenye, nk’uko bigirwa kw’ishule, ico batazi cose bakimenyera kuri bagenzi babo.

None kw’ayo makoraniro agizwe n’abantu batandukanye, inzoya zirira n’abana bakubagana bobo bahabwa ikihe kibanza?

Dutegerezwa kubibuka tukabagirira integuro ituma batadurumbanya amakoraniro. Bashobora kujanwa ku ruhande bagahendahendwa canke bagahabwa ikaramu n’adupapuro bakandika mu kiringo co kudurumbanya ikoraniro. Mw’ishengero ryo mu nzu abana baritwararikwa, nti bajanwa mu bibanza bisigarana abana. Mu makoraniro yo mu nzu, umuntu wese anezerezwa no kubona umwana. Umwana atanguye kurira mw’ishengero rinini aba ateye uruyogoyogo no guhungabanya urutonde abavyeyi biwe bagacirwa urubanza canke bakarabwa igitsure n’abakoraniye aho hantu. Mw’ishengero ryo mu nzu, umwana ni ingabire y’Imana, ategerezwa gukundwa no gusengerwa n’umuntu wese ari mw’ikoraniro.

Abavyeyi b’abana bakubagana barashobora kwigishwa n’abandi bavyeyi ico bakeneye kumenya mu ndero y’abana. Vyongeye, abizera bategerezwa kwitwararikana no kwihanganirana. Baramenyana no gukundana.

Abungere Bahiriwe (Happy Pastors)

Kuba nararongoye ishengero imyaka irenga mirongwibiri, kuba mazekwigisha ibihumbi vy’abungere kw’isi, no kugira abagenzi benshi b’abungere, ndashobora kuvuga ko nzi imwe mu mitwaro y’abungere b’amashengero y’iki gihe. Nk’umwungere wese w’ishengero rinini, naraciye “mu mwiza” ntewe n’ivyo nkora. Har’igihe c’umwijima. Insibonuro nziza y’uwo mwijima ni “Umubabaro”.

Ivyo abungere benshi bizera ni vyo bibashira mu gatengo bikonona imigenderanire yabo ubwabo n’imiryango yabo. Har’ibintu vyinshi bica integer abungere. Kugira ngo baganze neza, bategerezwa kuba abanye politike, abacamanza, abakoresha, abavura indwara zo mu mutwe, abayobozi, abubakisha, abahanuzi b’ababiranye, imvuzi za cane, abatunganya ibintu, abafise ubwenge bwo gusoma no kuyobora. Bama bahiganwa n’abandi bungere bahiganirwa kwigarurira igihimba kinini c’umubiri wa Kristo. Bafise umwanya muto wokwitoza indero ubwabo. Bamwe bavuga k’umuhamagaro wabo wababereye umutego kuko bahembwa intica ntikize. Abanyeshengero babo ni bo bakozi n’abakoresha babo. Har’igihe abo banyeshengero nyene batuma ubuzima bubiha kurusha.

Umwungere w’ishengero yo mu nzu aroroherwa cane. Abaye icitegerezo nk’umwi-gishwa mwiza ashobora kwigisha abigishwa biwe kwumvira amategeko ya Kristo, impene nkeya cane ni zo zizobandanya mur’iryo shengero. Kanatsinda, gukoranira mu nzu guhindira hanze impene kukw’atakwiyorobeka mu bantu bakuzi nko mu mashengero tumenyereye.

Umwungere w’ishengero ryo mu nzu arashobora kugira intama ziwe abigishwa no kuzereka urukundo kukw’aragira abantu cumi na babiri gushika kuri mirongwibiri. Nka Se rugo, umwungere anezerezwa n’ukunywana kuri hagari y’intama ziwe. Arazironkera umwanya zifuza. Ndibuka igihe nar’umwungere w’ishengero rinini, kenshi nagira irungu. Nta muntu n’umwe mw’ishengero yamba hafi, abatari mu murwi w’abagenzi banje ba hafi baranyanka canke bagapfuhira abari mur’uyo murwi. Naranyoterwa kunywana n’abandi bizera ariko sinshobore kuriha ikiguzi binsaba.

Kubera ukunywana kuba mw’ishengero ryo mu nzu, abizera baritwararikana mu buryo biruhurira umwungere wabo. Kukw’ar’abagenzi n’abakozi basangiye intumbero, ntibatererana ibikorwa ariko bahana imbu.

Umwungere w’ishengero ryo mu nzu araronka umwanya wo gutegura abazorongora amashengero mashasha, hagize ishengero rishasha rivyarwa, abarongozi baba barateguwe kera. Ntiyihanganira gutakaza abarongozi ba kazoza baza kuzimirira mu mashule ya Bibiliya.

Araronka umwanya wo kujana no gushigikira igikorwa c’Imana hanze y’ishengero ryiwe. Arashobora gufasha imbohe, kugendera amazu y’irerero ry’imfuvyi n’abandi canke agashira ubutumwa impunzi n’abadandaza. Afatiye ku vyo amaze gutahura, araronka umwanya wo gutanguza amashengero mashasha no gufasha abungere b’amashengero amaze kuramura.

Ntashobora kuba umukozi wo ku wamungu mugitondo gusa. Ntategura ubutumwa bw’ingingo zitatu buca ari ku wamungu canke ngo yibaza ingene yoshimisha abazoza ku wamungu n’aho batanganya gutahura ivya Mpwemu.

[5]

Yemerera Mpwemu Yera gukoreshe uwo ashaka iyo bakoranye agaha ikibanza ingabire zose. N’aho yosiba ikoraniro ibikorwa vyose birarangurwa ukuri kwamye.

Nta nyubako zimusamaza kandi atunganiriza abakozi bakeya.

Nta gituma ahiganwa n’abandi bungere.

Nta “rwego rukuru rw’ishengero” ryo kumugora ruhari kukw’ari yo nzira ya politike zitera intambara mu bera.

Muri make, ategerezwa gushika aho Imana yamuteguriye gushika, ari hejuru y’icitwa imigenzo rukristo. Ntatamba yirorera, s’umukuru w’ishirahamwe, siwe agize umutima w’ishengero. Agira abigishwa agatunganya abera.

Intama Zihiriwe (Happy Sheep)

Amashengero yo mu nzu yemewe na Bibiliya ni co kibanza c’abera.

Abizera b’ukuri bagira inyota yo kunywana n’abandi kuk’urukundo rw’Imana rwasutswe mu mitima yabo. Ukunywana ni ko kuranga amashengero yo mu nzu. Bibiliya ivyita ugufatanya, ni ugusangira ubugingo na bene Data. Amashengero yo mu nzu atuma abizera bakora icobahamagariwe gukora. Bimwe mu vyo bahamagariwe gukora tubisanga mu mirongo myinshi y’Isezerano Rishasha ivuga “ivyo twokorera abandi”. Mw’ishengero ryo mu nzu, abizera barashobora guhanura, kuremesha, gukomeza, kwitwararika, kwigisha, gukorera no gusengera abandi. Barashobora kwereka abandi urukundo n’ibikorwa vyiza, kwaturirana ivyaha, kwikorerana imitwaro no kuremeshanya n’izaburi, indirimbo n’amashimwe yo mu mpwemu. Barirana n’abarira bakanezerwa n’abanezerewe. Ivyo ntibishobora gukorwa mu makoraniro yo ku wamungu mugitondo muri ya mashengero manini-manini kukw’abizera bose ari abarorerezi. Har’umuntu yinjira mw’ishengero ryo mu nzu yigeze kumbwira ngo, “Igihe har’umurwayi muri twebwe, sinja i we nk’uwugiye ku nzu y’umunyamahanga ‘kumugaburira.’ Njana indya ndazishira umuntu nzi kandi nkunda” kukw’abo dusangana tuzinanyi twese.

Abizera b’ukuri baranywana no gushirana imbere. Kwicara wumviriza ubutumwa budahindura abantu umwaka ugahera uwundi agatangura bisubiza abantu inyuma cane mu mpwemu. Abizera bashimishwa no kuronka akaryo ko gusangira n’abandi ivyo bazi canke ivyo biyumvira ku Mana n’Ijambo ryayo. Amashengero yo mu nzu ni yo atanga ako karyo yonyene. Kwumvira ico Bibiliya yigisha kuruta imigenzo y’abantu, bituma uwizera wese “afita indirimbo, cank’amajambo yo kwigisha, cank’amajambo ahishuriwe, cank’ururimi rutamenyekana, cank’amajambo yo kurusobanura” (1 Kor. 14:26). Mu mashengero yo mu nzu, nta n’umwe yinyegeza mu Bantu canke akumirwa.

Abizera b’ukuri bemera gukoreshwa n’Imana mu makoraniro yabo. Mw’ishengero ryo mu nzu, umuntu wese arashobora gukoreshwa n’Imana agahezagira abandi, kandi bose basangira ibikorwa, nta muntu n’umwe agira irungu nk’uko tubibona mu mashengero y’iki gihe. N’imiburiburi, umwe wese arashobora kuzana indya asangira n’uwundi, mbega Ivyanditswe bibwira iki “abakunda imisi mikuru” (Yuda 1:12). Amashengero menshi yo mu nzu yigana akarorero k’Ingaburo Yera mu kumenya ko car’igice c’indya za Pasika. Isangira Ryera si, nkuk’umuhungu ar’aho yayise mw’ishengero narongora ngw’“Ibinoboye vyeranda vy’Imana.” Iciyumviro co kurya umutsima mutoya no kunywa ikinyobwa gikeya hagati y’abanyamahanga babagendeye ntaho tubisanga muri Bibiliya canke mw’ishengero ryo mu nzu. Isakaramentu ryo gusangira ni ugusangira indya n’abandi bigishwa mu mutima w’urukundo n’ubumwe.

Mw’ishengero ryo mu nzu, ugusenga biroroha. Basenga mu kuri si ku cagezwe. Abizera nyabo basenga Imana mu mpwemu no mu kuri.

Gusuzuma no Kwemeranya n’Inyigisho (Doctrinal Balance and Toleration)

Igihe tugira ibiyago mu makoraniro yacu, inyigisho tuharonkera zitegerezwa gusuzumwa n’umuntu wese. Bene Data bakundana kandi bazinanyi bubaha ic’iyumviro c’umuntu wese n’aho coza gitandukanye n’ibindi vyose, n’aho ico ciyumviro kitemewe n’ikoraniro, urukundo rushishikara kubabohera hamwe. Inyigisho y’umuntu wese harimwo n’abashingantahe/abungere/abazezwashengero, irasuzumwa mu rukundo n’uwushaka wese kuk’Umwigisha mukuru aba mu muntu wese (raba 1Yohana 2:27). Ugusuzuma kwubaka kuva muri Bibiliya idufasha kuguma mu kuri.

Iki ni igihushanye c’ibikorerwa mu mashengero manini-manini, ishengero ryizera ikivuye i bukuru ata muntu wo hasi yemerewe kugisuzuma. Ingaruka ya vyo, ni uk’ata muntu yubahuka guhagarika iryo rwirirana ry’inyigisho mbi. Kukw’ata muntu yemerewe kuvuga ico yiyumvira n’ico ashaka kwizera, ubutumwa buvuzwe har’imirwi itandukanye ishobora kuva mw’ishengero nk’uko bamwe bose “biyumvira kumwe.” Baziko kubwira umwengere ivyo batemera mu nyigisho yatanze ari ukwikwegera intambara. Ukudahuza ku nyigisho kuri mu mashengero y’iki gihe gukiza bamwe kugacinyiza abandi. Kugira ngo batsinde iyo ngorane iva ku vyigishijwe, baca bigisha muri rusangi kugira ngo ntihagire ibihari vyotuma bacikamw’ibice. Ivyo na vyo bituma abantu bose biyumvirako bakijijwe.

Ikiranga Igihe ca None (A Modern Trend)

Biratangaje kubona kw’amashengero manini manini atanguza amakoraniro matomato. Baba berekanye ko batahura akamaro k’ayo makoraniro mu kugira abigishwa. Amashengero amwe ashika kure mu gushiraho integuro y’amakoraniro matomato mw’ishengero, ayafata nk’umushinge w’ibikorwa vyose bikorerwa mw’ishengero. “Amakoraniro manini-manini “ ahabwa ikibanza ca kabiri ugereranije n’amakoraniro matomato (n’imiburiburi mu mvugo).

Izo ntambuko zijana mu nzira nziza kandi Imana irazihezagira nkuk’ukw’imigisha yiwe ingana. “Ibiteramo”vy’imirwi y’amasengesho usanga birusha amakoraniro manini-manini kugira abigishwa. Bari hagati y’amashengero manini-manini n’amashengero yo mu nzu, bagerageza gukora vyompi.

Amashengero manini-manini n’iyo mirwi mitomito ikoranira mu nzu bitandukaniye hehe n’amashengero yo mu nzu? Turabe iryo tandukaniro.

Imirwi mitoto yo mu mashengero manini-manini irashobora gukwiza ibibi bikorerwa mu mashengero irimwo cane cane igihe igihe iyo mirwi mitomito yashinzwe ngo yagure ubwami bw’ishengero rya mwungere akoresha abantu ku nyungu ziwe. Imirwi mitomito rero ikora ngo ishitse kandi ishigikire uwo mugambi mubi. Igihe bishitse, abarongozi b’imirwi mitomito batoranywa hisunzwe amategeko y’ishengero rya bavyaye kandi ntibashobora kugira ingabire nyinshi canke ubushobozi kugira umwansi ntabaje mu gutwi ngo batanguze iryabo shengero. Iyi politike irabuza iyo mirwi gukora ico itegerezwa gukorera Imana. Nk’ayandi mashengero manini-manini, barungika abafise umuhamagaro n’abarongozi bashasha ku mashule n’inganda za Bibiliya, ishengero riba ryatswe ingabire z’ukuri n’iz’ubushobozi, igikorwa co kugara abigishwa kigahagarikwa.

Imirwi mitomito yo mu mashengero manini-manini kenshi ntikora ivy’ubugombe bw’Imana. Igikorwa co kugira abigishwa ntigikorwa nk’uko vyategetswe n’Imana. Abantu bagize iyo mirwi mitomito biyumvirako bagaburirwa neza mu makoraniro yo ku wamungu. Har’igihe imirwi mitomoto itegekwa gusubiramwo inyigisho zo ku wamungu igihe cose iyo mirwi ikoranye.

Imirwi mitomito yo mu mashengero manini-manini usanga itunganywa n’umurongozi w’ishengero, Mpwemu agakumirwa. Ni ho ayo makoraniro ahinduka programu imwe muri programu nyinshi ziri mw’ishengero. Abantu bakoranywa hisunzwe imyaka, icubahiro c’abo mu kibano, kahise kabo, inyungu bazanira ishengero, ingo zabo canke intara baturukamwo. Impene zivangatirana n’intama. Iyo mitegekere yose y’abantu buntu ntituma abizera bakundana ahubwo irabatandukanya. Wibuke kw’amashengero menshi ya mbere yarimwo abayuda n’abanyamahanga. Barasangira n’aho cari ikizira mu mico y’abayuda. Iyumvire ubwiza bw’amakoraniro nk’ayo! Iyumviro urukundo bagenderamwo! Ubwo ni bwo bubasha bw’ubutumwa bwiza! Ni kuki twiyumvirako imirwi mitomito ituma ishengero rikura?

Amashengero manini-manini afise iyo mirwi yibandanyiriza kwitwararika amakoraniro yabo yo ku wamungu aho abantu baza kuraba gusa ibiriko birakoreka. Ya mirwi mitomito ntiyemererwa gukorana igiye ishengero “nya zina” rikoranye, ni vyo bigaragariza bose kw’ikoraniro ry’ishengero rikuru ari ryo ngirakamaro. Ni co gituma abantu benshi binjira ku wamungu mu gitondo badashobora kuja mu mirwi mitoto n’aho babibwirwa, babona at’agaciro babiha. Babumbwa n’amakoraniro ya rimwe mu ndwi. N’aho imirwi mitomito ivugwa mw’ishengero, nta gaciro kanini ihabwa nk’amakoraniro yo ku wamungu. Kunywana, kugira abigishwa no gukura mu mpwemu neza bica vyibagirwa. Ubutumwa bubi ni ko bwamamazwa. Amakoraniro y’ivyagezwe agahangama ku ngoma.

Iri Tandukaniro (More Differences)

Har’amashengero manini-manini afise imirwi mitomito itunganijwe nk’amashirahamwe y’ab’isi. Umuntu wese agira ikibanza ciwe mur’iyo ntwaro. Abari hejuru cane biyita “abatware” ataho batandukaniye n’aboyobozi bakuru b’amashirahamwe canke Leta kukw’aribo bafise ijambo rya nyuma ku bintu vyose. Ukw’ishengero rikura, ni ko mwungere aja kure y’intama. Abungere benshi bavuga kw’igihe barongora ishengero ritoya ariho baronse amahoro n’umunezero.

Amashengero manini-manini afise imirwi mitomito ashira hejuru akarwi k’abakozi bakeya. Abarongozi b’imirwi mitomito bakorera munsi y’abarongozi babushitse. Inyigisho zitangirwa mu mirwi mitomito zemezwa canke zigahakanwa n’akarwi k’abakozi bari hejuru kukw’abarongozi b’imirwi badafise ububasha bwo kurongora. Imirwi mitomito ntiyemererwa kugira Ingaburo Yera canke kubatiza. Ivyo bikorwa vy’icubahiro vyabikiwe ka karwi k’abakozi bafise impamya bushobozi. Abafise umuhamagaro wo gukorera Imana babanza guca mu mashule ya Bibiliya imbere yo kwemererwa nk’abakozi “babushitse” n’imbere yo kwinjira muri ka karwi.

Har’igihe iyo mirwi ikora nk’udushengero duto-duto tutarenza hagati y’iminota 60 na 90 yo gukorana. Umuntu afise ingabire arongora ikoraniro uwundi agashikiriza inyigisho nta rengwa. Mpwemu ahabwa akanya gato cane ko gukoresha abandi Bantu, gutanga ingabire no gukomeza abakozi.

Abantu ntibitanga mu bikorwa vy’iyo mirwi nk’uko bitanga mu bikorwa vy’ishengero rinini, baza igihe bavyibutse kukw’imirwi iri ikintu c’imfatakibanza nta guhitamwo kurimwo.

Imirwi mitoto ikorana hagati mu ndwi kukw’ishengero rikuru ridashaka kugira irindi koraniro rya kabiri. Ingaruka zavyo ni uko iyo mirwi itaronka umwanya ukwiye wo gushira mu ngiro ubugombe bw’Imana. Bakoranye ntibarenza amasaha abiri kuko bashaka kworohereza abana biga canke bava kure.

Nahw’amashengero manini-manini avugira bikorwa vy’imirwi mitomito, amafaranga yokuyishigikira aherera ku nyubako. Imirwi mitomito izana abantu mw’ishengero amafaranga akongerekana. Iciza c’amashengero yo mu nzu ni ukw’amafaranga akoreshwa atarenza umushahara w’umukozi umwe ayasigaye agafasha mu kugira abigishwa.

Abungere b’amashengero manini-manini n’ah’afise imirwi mitomito usanga badashobora kugira abigishwa ubwabo. Bafise umwanya muto wo kugira abigishwa kuko bamara umwanya muremure mu bikorwa vy’ishengero. Abinumuye bashiraho umurwi motoya w’abarongozi bahura rimwe mu kwezi.

Ibi vyose vyerekana kw’amashengero yo mu nzu, iki ni iciyumviro canje, ari meza kukw’agira abigishwa bakabarwiza. Ndaziko iciyumviro canje kidashobora buno nyene guhindura imigenzo ishengero rimazemwo ibinjana vyinshi. Ni co gituma mpanura abungere b’amashengero manini-manini kugira ibishoboka vyose bagahindura amashengero gushika aho agira abigishwa nk’uko Bibiliya ivyigisha.

[6]

Bashobora gutangurira ku barongozi bafise canke bagatanguza imirwi mitomito. Bashobora kugira “ishengero ryo ku wamungu,” igihe urusengero rwugaye abantu bagasangirira indya mu nzu zabo bakagerageza gukorana nkukw’Abakristo babikora mu binjana bitatu vya mbere.

Abungere bafise imirwi mitomito mu mashengero yabo barashobora kwemerera iyo mirwi guhinduka amashengero yo mu nzu bakaraba uko bigenda. Imirwi mitomito irongowe n’abungere/abashingantahe/abazezwashengero bafise umuhamagaro w’Imana irashobora kubandanyiriza aho igeze. Ntibakeneye ishengero rikuru ngo babandanye. Ni kuki badahabwa kwidegemvya?

[7]

Amafaranga y’abakoranira mw’ishengero ryo mu nzu arashobora gufasha umwungere wabo kukw’ atazoba akija mw’ishengero rikuru.

Mbega imvugo yanje ku mashengero yo mu nzu yerekana kw’ata ciza mfise novuga ku mashengero manini-manini? Haba namba. Urugero rwo kwumvira Kristo mu mashengero manini-manini rushobora kwisununura igihe inzego n’imikorere yabo ihinduwe. Iyo ni yo nzitiro ituma tutagendera mu ntumbero Kristo yaduhaye.

Bigenda Gute Igihe Ishengero ryo mu nzu Rikoranye?

(What Happens at a House Church Gathering?)

Amashengero yo mu nzu ntayoborwa co kimwe. Bigenda bitandukana kubw’imvo nyinshi. Inshengero ryose ryo mu nzu ritegerezwa kugira imico yaryo n’ubudasa—ni co gituma amashengero yo mu nzu ashobora igikorwa co kuvuga ubutumwa mu bihugu bidafise imico rukristo. Abo mw’ishengero ryo mu nzu ntibatumira abantu batazi—gutumira abantu utazi bituma batihana. Batumira abagenzi n’ababanyi bagasangira.

Gusangira ni kirumara mw’ishengero ryo mu nzu. Ku mashengero menshi yo mu nzu, bagira Ingaburo Year mur’ukwo gusangira. Ishengero ryose ryo mu nzu ryifatira ingingo zisigura canke zihishura ivyizerwa n’intumbero zabo. Nk’uko maze kubivuga, Ingaburo y’Umwami ya mbere yatangujwe igihe co gusangira indya za pasika ariko ifise insiguro ikomeye mu mpwemu. Kurya ku ngaburo y’Umwami igihe co gusangira ivy’umubiri ni ikimenyetso c’amakoraniro y’abizera ba mbere. Dusoma kw’Abakristo ba mbere:

Bashishikara cane mu vyo intumwa zigisha, no kugira ubumwe, no kumanyagura umutsima no gusenga….kand’imisi yose bashishikara kuja mu rusengero n’umutima uhuye, kandi i wabo bamanyagura umutsima, bakarya banezerewe n’ imitima itagira akarohe (Ivyak. 2:42, 46, hashimikiwe ku nsobanuro).

Abakristo ba mbere bafata imitsima, bakayimanyagura, bagasangira igihe barya indya izarizo zose. Mbega kumanyagura imitsima igihe bafungura vyari bifise insobanuro yo mu mpwemu? Bibiliya ntavyo yatura. N’aho bimeze gurtyo, William Barclay yanditse mu gitabo ciwe, Ingaburo y’Umwami, ati “Ntawokekeranya kw’ingaburo y’Umwami yatangujwe igihe c’indya zo ku mu muryango canke c’ugusangira kw’abagenzi mu nzu y’umwe muri bo….Iciyumviro c’agace k’umutsima n’utuvinyu dukeya ntaho gihuriye n’ingaburo y’Umwami….Ingaburo y’Umwami yabaye bariko barafungura nk’abagenzi.” Biratangaje kwumva k’uwize Bibiliya wese mur’iki gihe yemeranya na Barclay arikw’ishengero rikabandanya gukurikiza imigenzo yaryo kuruta Ijambo ry’Imana ku ngaburo Yera!

Yesu yategetse abigishwa biwe kwigisha ivyo yabageze vyose. Igihe yabagera kurya umutsima no kunywa umuvinyu bamwibuka, ni co na bo bigishije abigishwa babo. Mbega ivyo vyagirwa igihe cose co gufungura? Reka dusome bimwe mu vyo Paul yandikiye Abizera b’i Korinto:

Nukw’iyo mu koranye [aha ntavuze amakoraniro yo mu nyubako z’insengero, kuko ntiyari bwabeho] burya ntikuba ar’ukurya ingaburo y’Umwami wacu, kuko mu kurya, umuntu wese yisangiza ivyiwe agacura abandi: maz’umwe agasonza, uwundi akaborerwa (1 Kor. 11:20-21, hashimikiwe ku nsobanuro).

Wumva ayo majambo twoyasigura gute nimba ingaburo y’Umwami Paul yavuga ari iyi tumenyereye kubona mu mashengero atandukanye? Uramaze kwumva ingorane zatewe n’umuntu yisangiza ivyiwe mu makoraniro y’iki gihe, umwe agasonza uwundi akaborerwa igihe c’ingaburo y’Umwami? Ayo majambo atahurika igihe ingaburo y’Umwami igizwe mu mwanya wo gusangira ibifungurwa bisanzwe. Paulo arasubira ati :

Mbega yemwe: nti mufise ingo zo kuriramwo no kunyweramwo? Canke mukengera ishengero ry’Imana [ibuka, Paulo ntiyavuga ku nyubako z’urusengero, yavuga ikoraniro ry’abantu, ishengero ry’Imana], mugatetereza abadafise? Ndababwire iki? Ndabashime? Kur’ivyo simbashima (1 Kor. 11:22).

Abantu botetereza abadafise gute kand’ivyo bakora ataho bihuriye no kurya no kunywa? Paulo yarikw’avuga ko bamwe mu bizera b’i Korinto, igihe bashitse kare bafungura ivyabo ntibarindire kw’abandi bashika. Igihe abashitse bacirewe ata ndya bashoboye kuzana kubw’imvo z’ubukene, ntibasonza gusa ariko bateterezwa n’ukw’ato bazanye.

Paulo yanditse ibintu bitari bike ku ngaburo y’Umwami. Avyita isakaramentu “yahawe n’Umwami” (1 Kor. 11:23) igihe avuga ku ngaburo ya mbere Umwami yatanguje ubwiwe (raba 1Kor. 11:24-25). Yaragabishije ab’i Korinto bamenyereye kurya Ingaburo y’Umwami uko bitabereye ati, batisuzumye bashobora kurya no kunywa ibibacira urubanza rwo kugira intege nke, indwara n’urupfu giturumbuka (raba 1Kor. 11:26-32).

Asozera, ati

Nuko, bene Data, uko mukoranye kurya, murorerane. Umuntu ni yasonza, ararya i we, kugira ngo ntimukoranire gutsindwa n’urubanza (1 Kor. 11:33-34).

Dufatiye ngaho, icaha cakorwa ku ngaburo y’Umwami kwar’ugukengera abandi bizera. Paulo ati abisangiza indya bizaniye kandi zari gusangirwa n’abandi, bariko bikwegera urubanza (igihano) rw’Imana. Umuti uroroshe. Hagize uwusonza cane akiyumvira kw’adashobora kurindira abandi, ave i muhira yariye. Kandi abashitse kare bategerezwa kurindira abacerewe ngo basangire, ingaburo y’Umwami yagirwa igihe co gufungura.

Igihe twihweje ivyp vyose, dusanga Paulo yarikw’avuga ku gihe co kurya ingaburo y’Umwami, vyose bikorwe muguhimbaza Umwami, mu rukundo no kwubahana.

Biragaragara cane kw’ishengero rya mbere ryagira ingaburo y’Umwami igihe co gufungura mu nzu zabo ata murongozi abihagarikiye. Tweho tubuzwa ni iki?

Umutsima n’Umuvinyu (Bread and Wine)

Ibigize ingaburo y’Umwami si nkenerwa cane. Nimba tugomba kwigana vyose vyakozwe igihe c’ingaburo Umwami yatanze ubwa mbere, dutegerezwa kumenya ido n’ido y’ivyakoze nya mutsima n’igitigiri c’inzabibu zagize nya mivinyu. (bamwe mu bakuru b’ishengero mu binjana vya mbere bategeka k’umuvinyu uvangwa n’amazi ngo kuk’umutsima woba utanzwe ukutariko.)

Umutsima n’umuvinyu zari indya Abayuda bari bamenyereye cane. Yesu yahaye insiguro nini ibintu bibiri vyaribisanzwe bikoreshwa, indya umuntu wese yafungura buri musi. Iyo agendera ab’iyindi mico bo mu kindi gihe, ingaburo y’Umwami yari kugirwa n’amavuta y’inka n’amata y’impene canke umutsima uhinguwe mu muceri n’amazi y’inanasi. Imfungurwa n’ikinyobwa icari co cose vyari kugereranywa n’umubiri n’amaraso Yiwe mu gusangira gusanzwe hamwe n’abigishwa Biwe. Insiguro yo mu mpwemu dukuramwo ni yo ikenewe kuruta ibindi vyose. Ntitwibagira impwemu y’ivyanditswe igihe duserangura inyuguti zavyo!

Ntibikenewe kw’abantu bafungurira ku mayira abiri ngo babonwe n’abahita bose. Abakristo ba mbere nk’uko tumaze kubibona, bamanyagura “imitsima inzu ku yindi…basangira imfungurwa zabo mu munezero n’umutima utagira akarohe” (Ivyak. 2:46, hashimikiwe ku nsobanuro). Ni ngombwa ko twibuka urupfu n’izuka rya Yesu mu kurya ku ngaburo Yera. Umuntu wese ategerezwa kwisuzuma imbere yo kurya ku ngaburo y’Umwami nk’uko Paulo agabisha Ab’i Korinto muri 1Korinto 11:17-34. Uguhonyanga amategeko ya Kristo kurahanwa n’Imana. Intambara no kwica imice bitegerezwa gutunganywa imbere yo kuyiryako. Uwizera wese ategerezwa kwisuzuma no kwatura ivyaha vyiwe, ni kwo “kwisuzuma ubwawe” mu mvugo ya Paulo.

Mpwemu Yaje mu Mubiri (The Spirit Manifested Through the Body)

Kurya vyaza imbere cank’inyuma yo gusenga, kwiga no kugirirwa neza na Mpwemu. Ishengero ryose ni ryo ryihitamwo ingene bizokorwa igihe cose bakoranye, birashobora gutandukana nk’uko n’amakoraniro y’ishengero ryose ryo mu nzu atandukanye.

Ivyanditswe bigaragaza kw’amakoraniro y’ishengero rya mbere yari atandukanye cane na ay’iki gihe. 1Korinto 11-14 haduhishurira ibintu vyinshi vyakorerwa mu makoraniro y’abakristo ba mbere, kandi nta gituma na kimwe kiriho co kwiyumvira ko harengeranye. Nk’uko Paulo abitwereka ivyakorwa mu makoraniro y’ishengero rya mbere bishoboka igihe bikozwe mu mirwi mitomito gusa. Ivyo Paulo avuga ntivyashobora gukorerwa mw’ikoraniro rinini.

Ndazi ko ntatahura neza ibintu vyose Paulo yanditse mur’ivyo bice bine vya 1 Korinto. Arikw’ikimenyetso dusanga mu makoraniro yose avugwa muri 1Korinto 11-14 ni Mpwemu Yera yigaragaza hagati yabo no mu rugingo rwose rugize umubiri. Yaha abantu ingabire kugira ng’umubiri wose ukomezwe.

Paulo aradondagura ingabiri cenda za Mpwemu: uguhishurirwa, kuvuga mu ndimi, gusobanura indimi, ijambo ry’ubwenge, ijambo ryo kumenya, kurobanura impwemu, ingabire zo gukiza indwara, ukwizera, gukora ibitangaza. Ntavuga kw’izo ngabire zose zigaragara igihe cose bakoranye. Har’ingabire ingabire avuga ko Mpwemu akunda kugaragara kuruta izindi muri 1Korinto 14:26:

Ni bite ga bene Data? Iyo mukoranye, umuntu wese aba afise indirimbo, cank’amajambo yo kwigisha, cank’amajambo ahishuriwe, cank’ururimi rutamenyekana, cank’amajambo yo kurusobanura. Vyose bikorwe kugira ngw’abantu bakomezwe.

Duhere kur’izi ngabiri zitanu zikunda kugaragara kuruta izindi, mu gice gikurikira turaraba ingabire icenda za Mpwemu zivugwa muri 1Korinto 12:8-10.

Indirimbo ziza ubwa mbere. Mu vyete yandikiye amashengero, Paulo avuga incuro zibiri zose ku ndirimbo ziva kuri Mpwemu, arashimangira akamaro kazo mu makoraniro rukristo.

Kandi ntimukaborerwe vino, irimw’ubuhumbu, ariko mwuzure Mpwemu. Mu bwirane zaburi n’indirimbo n’amatazirano y’ivya Mpwemu, muririmba mu curarangira Umwami wacu mu mitima yanyu (Efeso 5:18-19).

Ijambo rya Kristo ribe muri mwebwe rigwiriye, ririmw’ubwenge bwose: mwigishanye, muhanurane, muririmba zaburi n’indirimbo n’amatazirano y’ivya Mpwemu, muririmbire Imana mu mitima yanyu mubiheshwa n’ubuntu bwayo (Kol. 3:16).

Itandukaniro riri hagati ya zaburi, indirimbo n’amatazirano y’ivya mpwemu ntirigaragara neza, arikw’ico tuzi zose zishingiye kw’ijambo rya Kristo, zivugutirwa na Mpwemu zikaririmbwa n’abizera mu ntumbero yo kuremesha abera. Indirimbo n’amatazirano abizera baririmba kuva ishengero ribaho dusanga zija mu murwi umwe mur’iyo mirwi yavuzwe. Birababaje kuvuga kw’indirimbo n’amatazirano menshe yo mur’iki gihe adashingiye kuri Bibiliya, bigaragara ko zitavuye kuri Mpwemu, kubera ko zidashemeye ntizigira ubushobozi bwo kwigisha no kuremesha abizera. Abakoraniye mw’ishengero ryo mu nzu bategerezwa kumenya ko Mpwemu atarongora umukristo wese kuririmbisha indirimbo imenyerewe gusa, ya kera canke nshasha, ariko ni we atanga indirimbo zishobora gukomeza abera. Ishengero ritegerezwa gucuraranga indirimbo ryihariye nk’uko Mpwemu ahishura!

Inyigisho (Teaching)

Ikintu ca kabiri ku rutonde rwa Paulo ni inyigisho. Vyerekana k’umuntu wese ashobora kuvugutirwa na Mpwemu agatanga inyigisho ifasha ikoraniro. Kandi, inyigisho yose itegerezwa gusuzumwa kugira ntize kurwanya inyigisho z’intumwa (nkuko babikora: raba Ivyak. 2:42 na twe turashobora kugira gurtyo mur’iki gihe). Kandi nta hantu na hamwe mw’Isezerano Rishasha tubona umuntu umwe gusa yigisha buri ndwi igihe bakoranye akiganzira ikoraniro ryose.

Hari insengero zari zifise amakoraniro manini-manini intumwa zigishirizamwo. Abashingantahe b’ishengero barahabwa kwigisha mu mashengero hamwe n’abandi bose bafise ibango ryo kwigisha. Paulo yigisha cane amakoraniro manini-manini n’inzu ku yindi (raba Ivyak. 20:20). Mu makoraniro matomato y’abizera, Mpwemu Yera yarashobora gukoresha abandi bizera mu kwigisha turestse intumwa, abashingantahe b’ishengero n’abigisha.

Ku vyo kwigisha, turafise akarusho kw’ishengero rya mbere kuko dushobora kujana Bibiliya mu makoraniro yacu. Ariko n’aho nyene ukugendana Bibiliya vyatumye twongera insobanuro zacu ku nyigisho zo gukundisha Imana imitima yacu yose no gukunda abandi nkuko twikunda, bituma tutaronka ubugingo ijambo ry’Imana ryategerezwa kuduha. Twigishijwe ibituzanira urupfu. Har’imirwi mitomito itanga inyigisho za Bibiliya zirambira abantu nka za nyigisho zo ku wamungu mu gitondo mu rusengero. Ikintu ciza dushobora gukurikirana mu mashengero yo mu nzu ni iki: abana bisununuye baremera kurambikwako ibiganza no gukorera Imana cane kuruta abakuze. Abana ni igipimo ciza.

Guhishurirwa (Revelation)

Ica gatatu Paulo avuga ni “uguhishurirwa.” Ni ikintu cose gihishuwe n’Imana ku bagize umubiri wa Kristo. Akarorero, Paulo avuga yukw’igihe umuntu atizera yinjiye mw’ikoraniro ry’abakristo afise “ibihishijwe mu mutima…bigaserurwa” n’ingabire yo guhishurirwa, “aremezwa” “akitahura” “agakubita inkoro hasi agasenga Imana kukw’abonye kw’iri hagati yanyu” (1 Kor. 14:24-25).

Turabona kw’igihe Mpwemu Yera akorana n’ishengero ibitangaza vyiwe bigaragarira abantu bose. Abakristo ba mbere bagendera mw’isezerano rya Yesu kuko yababwiye ati “aho babiri canke batatu bazoba bakoraniye mw’izina ryanje, nanje nzoba ndi hagati muri bo” (Mat. 18:20). Kuko Yesu ari hagati muri bo ibitangaza bitegerezwa gukoreka. Abo bakristo “basengera mu Mpwemu y’Imana” (Fil. 3:3).

Uguhishurirwa, nzokuvugako hanyuma, kugaragaza ibihishijwe mu mitima y’abantu. Uko guhishurirwa gutangwa ku ntumbero zitandukanye mu buryo bw’inzozi canke iyerekwa (raba Ivyak. 2:17).

Indimi Nsha no Kuzisobanura (Tongues and Interpretation)

Paulo aravuga ku ngabire zibiri zikorana, kuvuga indimi nsha no kuzisobanura. I korinto, indimi zitamenyekana zavugwa mu muvurungano. Bavuga mu ndimi zitamenyekana mu makoraniro yabo ntihagire umuntu azisobanura bigatuma hatagira umuntu n’umwe atahura ibiriko biravugwa. Ni igiki catumye ab’i Korinto bagawa? Mbega ni Mpwemu Yera yatanze ingabire yo kuvuga mu ndimi zitamenyekana ntiyatanga ingabire yo kuzisobanura? Har’inyishu ishimisha dusanga mu gice gikurikira. Paulo ntiyabujije abantu kuvuga mu ndimi zitamenyekana (nkukw’amashengero menshi yiyumvira), yabujije kuvuga mu ndimi zitamenyekana igihe ata muntu ashobora kuzisobanura, iryo ni itegeko ry’Umwami (raba 1Kor. 14:37-39)!

[8]

Igihe ingabire ikoreshejwe neza yubaka umubiri ikagaragaza ukubaho kw’Imana muri wo. Imana iba iriko ivugana n’abantu bayo ibibutsa ukuri n’ico ishaka.

Paulo yavuze mu gice ca 14 k’ukuvugishwa n’Imana gusumba ukuvuga ururimi rutamenyekana rutagira uwurusobanura. Yabwiye ab’i Korinto kwifuza kuvugishwa n’Imana. Ivyo bigaragaza kw’ingabire za Mpwemu zikorera mu Bantu bazifuza. Nk’uko nyene, Paulo arahanura abizera b’i Tesalonika, ati “Ntimukazimye Mpwemu; ntimugakengere ivy’abavugishwa n’Imana” (1 Tes. 5:19). Ibi bisigura kw’abizera bashobora “kuzimya umucanwa wa Mpwemu” iguhe barwanya igikorwa co kuvugishwa n’Imana. Ni co gituma ingabire yo kuvugishwa n’Imana igaragara gake cane mu bizera b’iki gihe.

Uko Twotangura (How to Start)

Amashengero yo mu nzu yemerera igikorwa ca Mpwemu Yera mu bakozi b’Imana cank’abashingantahe/abungere/abazezwashengero. Menya k’uwitwa umushingantahe/ umwungere/umuzezwashengero muri Bibikiya agereranywa n’umukristo wo mw’ishengero rinini amaze gukura mu mpwemu. Gutanguza amashengero yo mu nzu ntibisaba ko wiga amashule ya Bibiliya.

Mpwemu Yera ahaye umuntu ihishurirwa ryo gutanguza ishengero ryo mu nzu, uyo muntu ategerezwa gusenga Imana imurongorere ku bantu bazokwifatanya nawe. Umwami aca amuha kumenyana no kuvugana n’abantu bahuje iryo yerekwa, ico kime-nyetso cerekana kw’Imana ari yo yamuhamagaye. Uyo muntu yahawe iyerekwa ashobora kuja ku batizera Imana yateguye ko bigishwa no kwigisha ivya Kristo mw’ishengero ryo mu nzu.

Abantu bagitangura ishengero ryo mu nzu bategerezwa kumenyako bizofata akanya imbere yukw’abantu bakunda no kubwira abandi ingene boyoborwa na Mpwemu mw’ishengero ryo mu nzu. Hazoba ibigeragezo n’ukwihenda mu gikorwa. Kugira ng’umuntu wese ashike aho avuga iciyumviro ciwe mw’ikoraniro, yemere gukorera abandi nk’uko tubibona muri Bibiliya canke ngw’ishengero ryo mu nzu rishobore gutegura abarongozi, kuyoborwa na Mpwemu, gukoresha ingabire ryahawe, gusangira imfungurwa bizofata umwanya kuko biboneka nk’ibintu bishasha ku bantu bamenyereye amakoraniro manini-manini yo ku wamungu mu gitondo. Ubuntu no kwihangana ni kirumara igihe ishengero ryo mu nzu rishasha rivutse. Ritangura nk’umurwi w’inyigisho za Bibiliya, umuntu umwe ararongora amasengesho, uwundi akavuga ubutumwa yateguye, umuntu wese akisengera bahejeje bagasangira imfungurwa bagataha. Har’igihe abagize umurwi batabona iyo baja n’iyo bava, umushingantahe w’ishengero /umwungere/ umuzezwa-shengero ategerezwa gutera abantu intege ngo bashishikare. Maze bakirabira!

Amakoraniro y’ishengero ryo mu nzu arashobora kugirwa inzu ku yindi nkukw’igitigiri c’abizera bangana rimwe mu ndwi. Har’igihe amashengero yo mu nzu aja gukoranira mu bibanza vyo kwinezereza. Umusi n’ikibanza ntibitegerezwa kuba ku wamungu mu gitondo. Bafata umwanya worohereza bose. Mutangure mutarenga abantu cumi na babiri.

Guhindura Ishengero Rinini Ishengero Ryo Mu Nzu

(How to Transition from Institution to House Church)

Abungere basoma iki gitabo usanga bakorera mu mashengero yo ku wamungu. Na we ushobora kuba umwe muri bo. Umutima wawe wifuza kugira ishengero nk’iryo ndiko ndavuga, raba ingene ushobora kubigenza. Wihe umwanya ukwiye wo kwiyumvira. Tangura kwigisha ukuri kwa Bibiliya ukore ivyo ushobora vyose abigishwa bawe bumvire amategeko yose ya Yesu. Abigishwa nyabo batanguza amashengero afise imitegekere ya Bibiliya igihe baronse iri yerekwa. Impene n’abanyedini bazorwanya bivuye inyuma iciyumviro cose kibasaba guhindura ivyo bamenyereye.

Ica kabiri, iyigishe ico ivyanditswe bivuga kandi wigishe ishengero ryawe ivyerekeye amashengero yo mu nzu n’imigisha yayo. Urashobora guhagarika amakoraniro yo hagati mu ndwi canke ku wamungu ku mugoroba ugatanguza amakoraniro yo mu nzu ukayazeza abakristo bamaze gukura. Tumira abantu bose. Shishikara kwigisha ayo makoraniro kwisunga akarorero Bibiliya yerekana ku mashengero yo mu nzu. Reka abantu banezererwe imigisha y’ayo makoraniro matomato.

Igihe umuntu wese ashimishwa no gukoranira mu nzu, urashobora kuvuga ku wamungu w’ukwezi kuza ko muzogira “Uwamungu w’Ishengero Rya Mbere.” Kur’uyo wamungu, urusengero ruzokugarwa umuntu wese aje mu nzu akorane n’abandi nkukw’ishengero rya mbere ryabigenza, basangire imfungurwa, Ingaburo y’Umwami, bagiranire ubucuti, basenge, batazire, bigishanye kandi bahe umwanya ingabire za Mpwemu. Bigenze neza, urashobora kubikora rimwe mu kwezi, kabiri mu kwezi gushika kuri gatatu mu kwezi. Aho ni ho ushobora kwemera no kurungika umurwi wose nk’ishengero ryo mu nzu, bagakura bidegemvya, mugakorana mwese rimwe mu kwezi canke igihe cose muvyifuje.

Iryo hinduka mvuze rirashobora gufata umwaka umwe canke ibiri.

Ushaka kubikora mu bwitonzi ntangere na ho, urashobora gutangura ikoraniro rimwe hamwe n’abakristo bavyifuza mubo urongoye ubwawe. (ndabisubiyemwo, ishengero ryo mu nzu ntiritegerezwa guhura ku wamungu mu gitondo.) Urashobora kubigerageza mu bwitonzi abantu bose bakaharonkera icigwa.

Bigenze neza, rondera umuntu abahagarikira bigenge nk’ishengero. Bashobora gukorana rimwe mu kwezi. Ishengero ryo mu nzu rishasha rirashobora kwegukira iryo ryakomotseko. Bigenze gurtyo, abasigaye muri rya shengero rinini barashobora kwifatanya namwe.

Uwo murwi ukuze, wigaburemwo imirwi ibiri mu kurongorwa na Mpwemu kugira ngw’iyo mirwi yompi igire abarongozi beza n’ingabire za Mpwemu. Iyo mirwi irashobora gukoranira hamwe rimwe mu kwezi canke mu mezi atatu.

Muhange amaso iyerekwa ryanyu igihe mucitse intege kuko bitazobura gushika. Amashengero yo mu nzu agirwa n’abantu kandi ahari abantu ntihabura uruntu-runtu. Ntubivemwo Umwami arakubona.

Abantu bose mw’ishengero ryawe ntibazokwemera iryo hinduka. Utegerezwa kumenya neza igihe co gufata ingingo ukihebera igikorwa co kugira amashengero yo mu nzu, ugahebera inyubako abashaka kuzigumamwo. Uyo umusi ntuzokwigera uwibagira!

Ishengero Twifuza (The Ideal Church)

Mbeg’umwungere w’ishengero ryo mu nzu arashobora kuroranirwa mu gikorwa ciwe kuruta umwungere w’ishengero rinini rifise urusengero n’ibihumbi vy’abanyeshengero batonda buri wamungu? Ego cane, bishoboka igihe uyo mwungure agira abigishwa bashobora kugira bigishwa ubwabo, abigishwa bigana Yesu atari impene ziyeza rimwe mu ndwi kuko zitemera amajambo yose ava mu vyanditswe.

Umwungere ahisemwo gukurikira akarorero k’ishengero ryo mu nzu ntazokwigera yirundaniriza abanyeshengero. Agira ivyamwa bihoraho, abigishwa biwe bagira abigishwa. Abungere bafise amashengero “matoya”y’abantu 40 canke 50 baruhishwa n’ibintu vyinshi bitari bikwiriye kubaruhisha. Ayo mashengero ashobora kuba amaze kubarambira. Bahagarike gusaba Imana ibahe urusengero runini. Batangure gusenga Imana ibahe abarongozi babiri bazorongora amashengero abiri igihe iryo shengero bariciyemwo kubiri. (Igihe bishitse ntuhe izina iryo shengero rwawe ntuhave ushaka kwitwa “mwungere mukuru”!)

Igihe tuvuga ivy’ishengero ntidukwiriye kuvuga k’uwufise abanyeshengero benshi ari we mukuru. Dukwiriye guca imanza twisunga Bibiliya. Biratangaje kubona ibihumbi vy’abantu bidibamira mu rusengero ntibashake kugira abigishwa. Intumwa za mbere zogendera amashengero yacu zoribwa mu mitwe!

Uguhakana kwa Nyuma (A Final Objection)

Biravugwa kenshi ko mu bihugu vya Buraya ah’ubukristo bumaze kuba umugenzo nk’iyindi migenzo abantu ntibashobora kwemera iciyumviro co gukoranira mu nzu. Ivyo babivuga ngo tugume mu mashengero ukw’ameze kwose.

Ica mbere, barabesha kukw’amashengero yo mu nzu ariko yigarura ibihugu vya buraya.

Ica kabiri, abantu banezererwa gukoranira mu nzu ku misi mikuru igihe bazi ko har’imfungurwa n’ibinyobwa. Ntibashobora kwanka kwiga Bibiliya mur’ubwo buryo. Kugira abantu bemere iciyumviro c’ishengero rikoranira mu nzu bategerezwa kwiga ivyiyumviro bitandukanye vy’abandi Bantu kw’isi.

Ica gatatu, abanyedini, “impene mu mpwemu” ntizishobora kwemera amashengero akoranira mu nzu. Ntibashobora gukora ikintu cotuma abanywanyi babo bababona nabi. Arikw’abigishwa ba Yesu Kristo bemera amashengero yo mu nzu igihe cose batahuye kw’ari yo dusanga muri Bibiliya. Baratahura neza kw’ata sano riri hagati y’inyubako no kugira abigishwa. Ugomba kwubakisha “ibiti, ivyatsi n’ibishakashaka” (raba 1Kor. 3:12) ubaka urusengero ariko uramenya ko ruzoturirwa kuri wa musi. Ugomba kugwiza abigishwa bagira abigishwa? Ubaka ishengero rya Yesu Kristo mw’“izahabu, ifeza n’amabuye y’igiciro”. Amafaranga n’inguvu zawe ntibizotemarurwa n’inyubako.

Biratangaje kubona ko umuhari munini kw’isi w’ivugabutumwa witwa “back to Jerusalem” (mu Kirundi ni “Gusubira I Yerusalemu”) ukorera mu mashengero yo mu nzu mu Bushinwa, ufise intumbero yo kubwira ubutumwa ibihugu bitarashikirwa n’ubutumwa bwiza vyitwa mu congereza: the 10/40 window bavuze, bati “Nta ciyumviro dufise co kwubaka urusengero na rumwe kw’isi! Kutubaka insengero bituma ubutumwa bwiza bwamamara n’umuvuduko munini. Abategetsi ntibashobora kutumenya, uburyo bwose dufise tubushira mw’ivugabutumwa.”

[9]

Ni akarorero twokurikiza natwe kuko Bibiliya ntaho ibahinyuza!

 


[1]

Raba “Yesu n’Amahera” mu Nyigisho za Bibiliya kuri www.shepherdserve.org.

[2]

N’aho wokwiyumvira ko nshikuje, imvo imwe ituma insegero zubakwa ni ukubura abarongozi bashobora guhagarikira amashengero yo mu nzu. Nta gikorwa co kugira abigishwa canke kugira abarongozi kiri mu mashengero manini-manini. Mbega ni kubera kw’abungere b’amashengero manini-manini banka kw’amabango mashasha akora kugira ngo bagume biganzira ishengero ryose? Ishinyu ni Ego.

[3]

Abakozi bahindurwa uk’ukw’ikiringo cabo giheze, umwaka umwe cumi canke mirongwibiri, bashobora kuba abungere nk’uko Yesu avyerekana ku bigishwa biwe no kuri Mose mu gushinga ibikorwa abantu cumi (raba Kuv. 18:25). Amashengero manini-manini akunda guhagarikira abantu benshi badashobora gukurikirana na gato.

[4]

Dutegerezwa kwibaza igituma ata “mwungere mukuru”,“icigera ca mwungere” cank’ “abungere batoya” bavugwa mu vyanditswe. Vyongeye, ivyo vyubahiro bose baharanira mu mashengero y’iki gihe vyashizwe n’integuro z’abana b’abantu arikw’ishengero rya mbere ntiryigeze kuzigira kuko ryisunga integuro ziva ku Mana. Ishengero ryo mu nzu rigizwe n’abantu mirongwibiri ntirikeneye umwungere mukuru, ivyariho canke ivyegera vy’umwungere.

[5]

Abungere benshi s’imvuzi za cane. Bahamagawe n’Imana ngo bitwararike intama za Kristo. Sinogenda ntavuze k’ubutumwa bw’abungere benshi burambira abantu, si vyo none? Har’abandi bungere b’imvuzi za cane, n’aho nyene abantu bararambirwa. Ikiyago ni co kitarambira abantu. Ni co gituma inyigisho ifasha abanyeshengero guserura ivyiyumviro vyabo ari nziza. Umwunya ukoreshwa n’abantu bose, s’umwanya wa mwungere gusa. Abungere b’amashengero yo mu nzu ntibarambira abantu.

[6]

Imwe mu nsobanuro zanje ry’ijambo ubujuju ni: Kwama ukora ikintu kimwe wizigira ko uzoronka inyishu itandukanye. Abungere barashobora kwigisha imyaka n’imyaka babwira umukristo wese igikorwa atagerezwa gukora mu kugira abigishwa ariko batagize gahunda nshasha canke bahindure bimwe mu vyo bamenyereye gukora, abantu bazomenyera kuja kw’ishengero nk’abaje kurorera ibirori biheze bagataha. Mwungere, ni wabandanya gukora ibintu bidashobora guhindura abantu, menya ko no muri kazoza bitazobahindura. Hindura ivy’ukora!

[7]

Nta nkeka, ikintu ca mbere gituma abungere benshi barwanya iki ciyumviro ni uko bagomba kwiyubakira ubwami bwabo, si ubwami bw’Imana bubaka.

[8]

Ndazi ko hari abavuga kw’ibiminyetso vya Mpwemu vyaheranye n’ikinjana ca mbere gusa. Bavuga ko tudashobora kuba mu mugisha ishengero rya mbere ryagendeyemwo kuk’ukuvuga mu ndimi kutakiriho. Ngirira impuhwe abo bantu bagereranywa n’abasadukayo mur’iki gihe. Narashimagiza Imana kenshi mu kiyapani ntabizi nk’uko nabibwiwe n’abavuga urwo rurimi. Izo ngabire ntizihengeshanya gutangwa na Mpwemu Yera. Ndibaza igituma abo basadukayo bavuga ko Mpwemu Yera agitumira, acemeza no guhindura abanyavyaha, ariko bagahakana igikorwa ciwe kirengeye ivyo bitangaza. Ubu bwoko bw’“inyigisho” ni ingaruka y’ubugarariji n’ukutizera kw’abantu. Nta canditswe na kimwe cemeranya n’izo nyigisho kuko zirwanya ibikorwa vya Kristo. Paulo yavyise ubugarariji muri 1 Kor. 14:37.

[9]

Mwene Data yitwa Yun mu gitabo citwa Back to Jerusalem, urupapuro rwa 58.

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Amashengero Yo Mu Nzu (House Churches)

Kubandanya Neza (Continuing Properly)

Igice ca Gatatu (Chapter Three)

Haheze imyaka itari mike ntaziko igikorwa canke kirwanya intumbero y’Imana yo kugira abigishwa. Mpwemu Yera yaranyuguruye amaso kubw’ubuntu bwiwe ndatahura amakosha yanje buhoro buhoro. Ico natahuye ni iki: Ntegerezwa gusuzuma ivyo nizera n’ivyo nigisha vyose nisunze ijambo ry’Imana. Imico yacu, iduhuma amaso kuruta ibindi vyose ntitubone ivy’Imana ivuga. Twishimira cane imico yacu tukizerako tur’abakristo beza kandi batahura cane kuruta abandi. Har’umwigisha yigeze kuvuga, ati “Hari amadini 32,000 kw’isi. S’ibakwe ubaye mury’ukuri?”

Ingaruka y’ubwibone bwacu ni ukurwanywa n’Imana, Irwanya abibone. Tugomvye kukwitegurira guhagarara imbere ya Yesu tudateterwa ni duce bugufi. Kukw’abaciye bugufi, Imana ibagirira ubuntu.

Kwihweza Igikorwa c’Umwungere (The Role of the Pastor Considered)

Kugira abigishwa ni yo ntumbero ibikorwa vyose vy’umukozi w’Imana vyenenako. Ategerezwa kwibaza adahengeshanya, ati “Mbeg’ivyo nkora vyunganira gute igikorwa co kugira abigishwa bumvira amategeko yose ya Yesu?” ico kibazo gitoya co kwisuzuma, iyo kibajijwe mu kuri, gituma ibintu bitari bike birandurwa mu gikorwa c’umukozi w’Imana.

Twihweze ibango ry’umwungere/umushingantahe w’ishengero/umuzezwashengero,

[1]

igikorwa ciwe ni ukwitwararika ishengero. Uyo muntu agomba kugira abigishwa bumvira amategeko yose ya Yesu, yotangura gute? Kwigisha ni vyo biza mu ciyumviro. Yesu yavuzekw’abigishwa bazanwa n’ukwigisha (raba Mat. 28:19-20). Umushingantahe w’ishengero/umwungere/umuzezwashengero ategerezwa kuba “ashobora kwigisha” (1 Tim. 3:2). Abakozi “bacumukura basigura no kwigisha ijambo ry’Imana” bategerezwa “kwiyumvirwako bakwiriye guhabwa icubahiro kirushiriza” (1 Tim. 5:17).

Umwungere ategerezwa gusuzuma iyingisho zose atanga mu kwibaza ubwiwe, ati “Mbega izi nyigisho zishitsa gute itegeko ryo kugira abigishwa?”

Mbega ibango ryo kwigisha ry’umwungere rigaragarira mu butumwa bwo ku wamungu canke mu ndwi hagati gusa? Uwiyumvira gurtyo, aba yibagiye kw’ivyanditswe bivuga kw’inyigisho ziwe zibonekera mbere na mbere mu buzima bwiwe. Ingeso ziwe ni zo zunganira inyigisho atanga ku wamungu. Ni co gituma ibisabwa ku mushingantahe w’ishengero /umwungere/umuzezwashengero bifatira cane ku ngeso n’ubuzima bwiwe bwa misi yose gusumba inyigisho z’ubwenge bwiwe. Mu bintu cumi na bitanu umuzezwa-shengero usabwa nk’uko tubisanga muri 1Timoteyo 3:1-7, cumi na bine bifatiye ku ngeso, kimwe ni ubwenge bwo kwigisha. Mu bintu cumi n’umunani bisabwa umushingantahe w’ishengero nk’uko biri muri Tito 1:5-9, cumi n’indwi bifatiye ku ngeso, kimwe ni ubwenge bwo kwigisha. Paulo yihanuye Timoteyo, ati “Mu vy’uvuga, mu ngeso zawe, mu rukundo, mu kwizera no ku mutima utanduye, ubere abizera icitegerezo ciza” (1 Tim. 4:12, hashimikiwe ku nsobanuro). Yongerako, ati “Gushitsa aho nzozira wame ugira umwete wo gusomera abantu no kubahanura no kubigisha”(1 Tim. 4:13). N’aha nyene ingeso ya Timoteyo yashizwe imbere y’ibango ryiwe ryo kwigisha kukw’ingeso ziwe ari kirumara.

Petero na we yandika ati:

Abashingantahe b’ishengero bo muri mwebwe ndabahanura, kuko nanje nd’umushingantahe mugenzi wanyu, kandi nd’icabona c’imibabaro Kristo yababajwe, kandi mfatanije namwe ubwiza buzohishurwa: Muragire ubusho bw’Imana bwo muri mwebwe, mutaburagira nk’abagoberwa, ariko mubikunze, nk’ukw’Imana igomba; ntimuburagirishwe no kurondera inyungu mbi, ariko muburagire mushize igikonyo, kandi ntimuragire nk’abatwaza amanyama amasho mwagabanganirijwe, ariko mube ivyitegerezo vy’ubusho (1 Pet. 5:1-3, hashimikiwe ku nsobanuro).

Ninde atuma twiyanka no kwumvira Kristo? Ni uwigisha neza cank’uwufise ingeso nziza? Abungere batiyanka bakiyorohereza mu vyo bakora ntibashobora gutera umuntu intege zo kwikorera umusaraba. Bishitse bakigisha ivyo kwihebera Kristo, ntibadomako urutoke kuko bazikw’ababumviriza bazi ivyo bakora. Abarongozi Rukristo ntibibukwa kubera ubutumwa bavuze muri kahise, bibukwa kubera ingingo zo kwiyanka bafashe. N’aho baganutse kuva kera icitegerezo badusigiye kiradutera intege.

Umwungere aterekana ko yumvira nk’umwigishwa mwiza, yiruhiriza ubusa n’inyigisho atanga. Mwungere, ingeso zawe zisumba ijwi ibihetangabo cumi ubutumwa uvuga. Ubona ukwiyanka n’ugukurikira Kristo kwawe gutera intege abantu bangahe?

Mbega ingeso z’umwungere zishobora gute kwigisha abantu bazi neza kw’ari umusiguzi wo ku wamungu gusa? Ukobashishikara kubona ingeso ziwe mbi ni ko bihutira kuva mu rusengero rwiwe. Har’ikintu kitagenda neza mu buryo ishengero ry’iki gihe riragirwa.

Ubutumwa Bwo Ku Wamungu Mugitondo (The Weekly Sunday Morning Sermon)

Umwungere yiyumvira kw’ibango ryiwe ryo kwigisha rigizwe gusa n’ubutumwa atanga buri ndwi aba yihenze cane. Ibango rya Yesu ryo kwigisha ntiryashimikira ku majambo gusa (yari amajambo atarambira abantu) ariko ryagaragarira ku kiyago ciwe n’abigishwa. Kand’ivyo biyago ntivyagirwa mu minota mirongwitatu rimwe mu ndwi mu nyubako z’urusengero, vyabera ku nkengera z’ibiyaga, mu mihana no mu mabarabara mabi. Yesu yereka abigishwa biwe ubuzima abamwo. Ubwo ni bwo buryo bwo kwigisha intumwa zakurikije. Umusi wa Pentekoti ushize, bamwe cumi na babiri “bashishikara mu rusengero no mu mihana” (Ivyak. 5:42, hashimikiwe ku nsobanuro). Bamana n’abandi. Paulo yigisha “ku mugaragaro inzu ku yindi”(Ivyak. 20:20 hashimikiwe ku nsobanuro).

Mbega ga Mwungere, ubona ibango ryawe ryo kwigisha rigereranywa n’irya Yesu n’Intumwa. Canke wiyumvirakw’ivyo ukora ari vyo Imana igutegeka, cank’ukora nk’ukw’imigenzo y’idini ryawe ikwigisha? Fata akanya uvyiyumvireko. Ni yo ntango y’inzira nziza.

Canke urashobora kubawiyumviriye kure cane, wibwira uti, “Mbega nokura hehe umwanya usabwa n’igikorwa nk’ico, kwigisha abantu inzu ku yindi, canke kubinjiza mu buzima bwanje bwa misi yose ngo bakwegwe n’akarorero kanje?” Ico rero nico kibazo ciza, kuko gishobora kugufasha gushika aho ubonako har’ibintu bibi igiheutahura ibango ry’umwungere mur’ibi bihe vya none.

Cank’uriko wibwira ngo “Sinshobora kwemera kw’abantu bo mw’ishengero babona ubuzima mbamwo. Vyobaca intege. Nigishijwe mw’ishule rya Bibiliya k’umwungere adakwiriye kwegera cane abanyashengero biwe. Ategerezwa kwitandukanya na bo bagume bamwubaha no kumwizera. Ntashobora kuba umugenzi wabo.”

Ico ni co gituma tuvugako har’ibitagenda neza mu mikorere y’amashengero yo mur’iki gihe cacu. Yesu yaguma hafi ya bamwe cumi na babiri gushika aho umwe muri bo yegamira ku gikiriza Ciwe bariko barafungura (raba Yohana 13:23-25). Barabanye imyaka itari mike. Ntiyigiye kure abigishwa biwe ngo bamwubahe ahubwo bamwubashe kuko yigize umukozi wabo!

Kugereranya Imikorere Ya Kera n’Iy’Iki Gihe

(A Comparison of Methods, Ancient and Modern)

Kw’intumbera twahawe ari ukwubaha Yesu no kugira abigishwa bamwubaha, ni kuki tutokwigira kuri we mu kugira abigishwa? Abigishwa biwe babikoze neza kuko bamwiganye.

Mbega imikorere y’iki gihe yoroheza igikorwa co kugira abigishwa bumvira Kristo? Ivyigwa vyagizwe ku bakristo bo muri Amerika vyerekanye kw’atatandukaniro riri hagati y’imibereho y’abiyita abakristo n’abapagani, ni akanya ko gukanguka kuri bo.

Ikibazo kizana ihishurirwa dukwiriye kwibaza ni iki: mbega ko Ishengero rya mbere ryagize abigishwa beza ata nsengero rifise, ata bakozi b’Imana babinonosoye, ata mashure ya Bibiliya, ata bikoresho vy’umizika, ata matara n’ibimuri binini-binini , ata bikoresho biduza no guhingura amajwi, ata mirwi y’abana, imirwi y’urwaruka, ata baririmvyi, ata mashine zo kwandika no kugwiza ivyanditswe, ata maradiyo n’imbonesha kure rukristo, ata bitabo vy’inyigisho canke Bibiliya? Nta na kimwe mur’ivyo vyose baribakeneye mu kugira abigishwa, na Yesu ntaco yari akeneye. Nta na kimwe gikenewe mur’ivyo mu kugira abigishwa. Birashobora gufasha ariko ntibikenewe. Kanatsinda, vyinshi mur’ivyo ni vyo bitubuza kugira abigishwa. Reka ndabahe uturorero tubiri.

Twihweze ingene kwiga amashule ya Bibiliya canke inganda z’inyigisho zibera intambamyi umwungere yifuza kuragira ishengero. Ntaho tubibona mu gihe ca Paulo. Mu bisagara bimwe-bimwe, amaze gutanguzayo amashengero, yarigira akamara imisi itari mike atari kumwe na bo, akagaruka kugena abashingantahe b’ishengero (raba Ivyak. 13:14-14:23). Bisigurakw’ayo mashengero, igihe Paulo atar’ariho, atagira abarongozi barambitswekw’ibiganza bakamara indwi cank’amezi atari make. Abashingantahe b’ishengero bari abizera bashasha igihe bagenwa. Nta mashure y’imyaka ibiri canke itatu bagira imbere yo kuja mur’ayo mabanga.

Nta hantu na hamwe Bibliya ivuga ko abungere/abashingantahe b’ishengero/abazezwashengero bategerezwa kwiga imyaka ibiri canke itatu imbere yo gukora igikorwa bahamagariwe. Nta munyabwenge ashobora kubihakana. Ariko mur’iki gihe cacu bavuga bati: “Ugomba kuba umurongozi w’ishengero utegerezwa kwiga imyaka n’iyindi.”

[2]

Ibi ni vyo bikerereza igikorwa co kuramura abarongozi bashasha no kugira abigishwa bigatuma ishengero ritaguka. Amahinguriro yitwa Avon na Amway yo muri Amerika ntiyari kuronka amasoko afise iyo ategeka k’umudandaza wabo wese ategerezwa kwimuka n’umuryango wiwe akaja mu gisagara ca kure aronswe inyigisho z’imyaka itatu imbere yo kudandaza amasabuni n’ibimota neza bahingura!

“Igikorwa c’umwungere kiragoye cane!” ni ko bakunda kubivuga. Abandi bati “Bibiliya ivuga k’uwizera muto mu gakiza adashobora kuba umuzezwashengero” (raba 1Tim. 3:6).

Ica mbere, turondere insiguro y’uwizera mushasha kuk’ugutahura kwa Paulo gutandu-kana cane n’ukw’iwacu. Yatanga igikorwa c’ubushingantahe mw’ishengero/ubwungere/ ubuzezwashengero ku bantu bamaze amezi makeya bizeye.

Ica kabiri, ubwungere bwa kino gihe buragoye cane kukw’ibikorerwa mu mashengero yacu bitandukanye n’ivyo dusanga muri Bibiliya. Twarabigize ibikomeye cane gushika aho ibisabwa bishobokera abantu bakeya cane bashoboka!

“Mbega Imana yaranse kw’inshengero rirongorwa n’umuntu atize amashure ya Bibiliya!” Har’abandi bavuga ko “umuzezwashengero atize ashobora kwigisha intama ziwe inyigisho z’ibinyoma!”

Paulo si ko yabibona. Mbega abakozi bize amashure ya Bibiliya si bo bavugako Yesu atavyawe n’inkumi, bagashingira abagabo barongorana, bigishakw’Imana izoha umuntu wese imodoka igezweho, bubahuka kuvugako har’abantu Imana yateguriye kurandurwa, canke bavuga badatinya k’umuntu ashobora kuja mw’ijuru n’aho atubaha Kristo. Amashure ya Bibiliya yo mur’iki gihe ni yo yandagaje inyigisho z’ibinyoma. Abayizemwo bakamamaza ivyo binyoma bivuye inyuma.

Abo mw’ishengero “batize” bagatinya kubarwanya kukw’abakozi baciye mw’ishure bashobora kubahendera “mu vyanditswe bibambika izera.” Abo bakozi ni bo baryanisha ishengero no kurigabangana gushika aho bashira ivyapa bivugakw’idini ryabo ridasa n’ayandi n’ayandi yo mu mubiri wa Kristo no kubwiira abo mw’isi ngo: “Ntitumeze nk’abo bakristo bandi.” Igisongera isibe n’uko umuntu yanse izo nyigisho zabo mbi zitandukanya ishengero baca bamwita “uwusambura” bakamuca mu makoraniro yabo. Aho hose baba bariko barondera kurongorwa n’abafise impamya bushobozi. Mbega ni co citegerezo Yesu agomba ku Bantu bagira abigisha barangwa no gukundana mw’isi?

Abakristo batora amashengero bafatiye ku nyigisho zitandukanye, kugira inyigisho nziza vyasubiriye kugira ingeso nziza. Ni inkurikizi y’ukutigira kuri Bibiliya.

Inyishu Itangwa na Bibiliya (A Biblical Alternative)

Mvuze ngw’uburongozi bw’ishengero burashobora guhabwa uwizera amaze amezi atatu ? (ni ko Paulo yabigenza) Ego cane, ivyo bishoboka igihe uyu muntu akwije ibisabwa umushingantahe w’ishengero/umuzezwashengero/umwungere, cane cane iyo ishengero ajejwe rikurikiza akarorero ka Bibiliya. Ayo mashengero ategerezwa kuba mashasha yashinzwe n’uwizera amaze gukura mu mpwemu, nk’intumwa, ashobora kubakurikirana.

[3]

Bimeze gurtyo abo barongozi bashasha ntibazokwicishiriza ahabo.

Ica kabiri, abantu bategerezwa kuba bake bakwira mu nzu nkukw’ishengero rya mbere rya bigenza.

[4]

Bituma amashengero aronngorwa neza. Ni co gituma umushingantahe w’ishengero/umuzezwashengero ategerezwa kuba aganza neza abo m nzu yiwe (raba 1 Tim. 3:4-5). Kurongora “inzu ntoya y’abizera” biratandukanye no kurongora umuryango.

Ica gatatu, ishengero ritegerezwa kugirwa n’abantu bihanye no kwemera ubutumwa bwa Bibiliya. Ni abigishwa beza ba Yesu Kristo. Imivurungano izanwa no kuyobora impene wiyumvirakw’ar’ intama.

Ica kane, abungere/abanshingantahe b’ishengero/abazezwashengero bategerezwa gukurikirana ico Bibiliya ibitezeko kuruta ico imico ibitezeko. Ntibemerewe kwigarurira uburongozi bwose n’inzego zose nk’uko biboneka mu mashengero y’iki gihe

[5]

Na bo nyene ni ingingo hamwe n’izindi zigize umubiri umwe. Abakozi baciye bugufi bigisha mu mvugo no mu ngiro, bagira intumbero yo kugira abigishwa si abigisha bo ku wamungu gusa, bigana Yesu muri vyose.

Ivyo bikurikijwe, ba bizera bakiri bato mu gakiza barashobora kurongora amashengero.

Inyubako Z’Urusengero (Church Buildings)

Inyubako z’urusengero zo? Ni ikindi kintu gishasha bita “ngira kamaro” arikw’ ishengero rya kera gukira kandi riraroranirwa. Mbega inyubako zifasha kugira abigishwa?

Igihe nar’umwungere, numva nd’umwubakisha, nk’umukozi w’ibanki, cank’uwutoza amashikanwa. Narota inyubako, narondera inyubako, narasubiramwo inyubako zishaje, nkakodesha inyubako, nubatse inyubako nshasha Imana irungitse imvura zigasenyaka nanje nkajako nka sanura. Inyubako zinunuza inguvu n’umwanya. Icatuma ngira ivyo nshoboye vyose mbungabunge inyubako ni uko nizera, nk’abandi bungere bose, ko ntashobora kuroranirwa ntafise urusengero dukoraniramwo.

Inyubako zitwara amahera menshi canke yose. (Muri Amerika, har’amadini ahenurira ibihimbi vy’amamiliyoni y’amadolari bubaka insengero zabo.) Maze kugira inyubako, naca ntangura kwiyumvira amadeni twafashe mu kwubaka igihe azomara. Iyo tuyakoresha igikorwa c’Imana. Har’igihe nigisha ishengero kuba abazigiwe beza no kuva mu madeni nsanga ari jewe nyene nabashize mu madeni! (Nigisha mu mvugo no mu ngiro koko.)

Inyubako nyinshi z’amasengero zikorerwamwo amasaha make canke kabiri mu ndwi. Mbwira amashirahamwe yo kw’isi yubaka inyubako zogukoreramwo gake nk’abakristo? (Inyishu ni: abaterekera ibintazi hamwe n’amadini y’ibinyoma.)

Ivyo binogo bimira amafaranga yacu birakiyogeje. Umwungere afise inyubako yama akenerako amafaranga yisuka bikonona igikorwa ciwe. Yama yitwararika gukuyakuya abatunzi (bitangira ata mubabaro kuko bafise menshi) akama azibukira inyigisho yose yabatsitaza, ahindura Ivyanditswe kugira bivuge ic’atumbereye. Ubutumwa bwiwe bwama bukebereza kubitabuza amafaranga kwisuka kandi bugatera intege ivyotuma yongerekana. Kubera ivyo, Abakristo benshi biyumvirakw’ibiranga abizera ari (1) gutanga ibigira cumi (mbere, Yesu yavuze kwar’itegeko ritoya) no (2) kuza mu rusengero (aho batangira ibigira cumi buri musi wa mungu). Barababaje kuvugakw’ishusho ry’abigishwa bagira ar’iryo. Kanatsinda abungere benshi barota kubona bagira amadini aho umuntu wese yumvira ivyo bintu bibiri. Umwungere yogira ica kabiri c’abagize ishengero ryiwe bashitsa ivyo bintu bibiri yokwandika ibitabo akagurisha ibituma abakristo bakora ivyo bintu bibiri kandi imiliyoni z’abungere bobigura!

Igitangaje ni iki: Nta na hamwe handitse kw’ishengero ryaguze canke ryubatse izo nyubako zigezweho mu gitabo c’Ivyakozwe n’Intumwa. Kuko ahanini, abizera bakoranira mu nzu.

[6]

Ntibigeze batororokanya amafaranga yo kwubaka. Ntaho tubwirwa mu vyete vyandikiwe amashengero ngo twubake insengero zacu. Vyongeye, nta n’umwe yiyumviriye kugira inyubako kugeza aho ubukristo bumaze imyaka 300, igihe ishengero ryabirana n’isi ku ngoma ya Constantino. Imyaka amajana atatu! Iyumvire co gihe cose! Ishengero riaratera imbere rirarwirirana ibihetangabo vyinshi no mu bihe vy’ihamwa, aho hose nta nyubako bagira. Ubwo buryo bwo gukora bwarabandinije no mu binjana vyakurikiye. Vyarabaye mu Bushinwa. Har’amashengero yo mu nzu arenga umuliyoni mu Bushinwa.

Isaha Zitanu Ku Wamungu ni Isaha Yatoranijwe

(Eleven O’Clock Sunday is the Most Segregated Hour)

Insengero zubakwa nk’iz’abanyamerika zifise n’imiburiburi, ivyicaro vy’imirwi yose y’abakozi b’Imana nk’uko inzego zabo ziri. Igabanganwa ry’ivyicaro vy’abagabo, abakenyezi n’abana ntivyigeze kuvugwa mw’ishengero rya mbere. Ishengero ryagira umurwi umwe wunzwe neza ata bice bibamwo. Ryar’umuryango umwe kandi itunganywa ry’ishengero ryateze imbere ubucuti bw’ishengero n’ayandi rimaze kuvyara, ntiryacinyiza amashengero mashasha rivyara nk’uko bigirwa mu mashengero y’iki gihe.

Mbega inyubako zirorohereza canke ntiryorohereza igikorwa co kugira abigishwa? Ishengero rya kera ryagira abigishwa ritagira insengero zo gukoraniramwo.

Gukoranira mu nzu, nk’uko vyagirwa n’ishengero rya kera gushika mu binjana bitatu vya mbere, vyagirwa mu munezero. Inyigisho, indirimbo n’ingabire za mpwemu vygirwa mu mwana uri hagati y’amasaha atatu n’atanu. Ni co gituma abizera bose bashishikara mu vya mpwemu. Ingingo zose z’umubiri wa Kristo zarakorera Imana, ntibicara nk’imburakimazi z’iki gihe—ab’iki gihe ni abarorerezi biyicarira ku nyegamo barungurukira inyuma y’imitwe y’abandi ibirori ntibibacike. Gusangira, kwitwararikana, kugira imigenderanire n’abucuti nyabwo ni vyo vyazana icuka ciza mw’ishengero. Si nk’“ubucuti” bw’ab’iki gihe bicarana ku ntebe imwe batazinanye ah’umwungere atamba yirorera ishengero ryose ryiyicariye ku ntebe zo ku wamungu gusa.

Inyigisho ni akanya k’ikiyago, kubaza ibibazo no gutanga inyishu si umwanya w’insiguro zitangwa n’abambaye neza gusa, bazi guhibongoza bashizwe hejuru y’ikoraniro ryose (ivyo ni vyo birambira ikoraniro). Abungere “si bo bategura ubutumwa bwo ku wamungu.” Umuntu wese (harimwo n’abashingantahe b’ishengero/ ubungere/ abazezwashengero) ategerezwa kwigishwa na Mpwemu Yera.

Mur’iryo shengero ndiko ndavuga, igihe inzu itagikwirwamwo abantu, abashingantahe b’ishengero ntibaja kurondera inzu nini yo gukoraniramwo. Birazwi neza kw’iryo koraniro riba rigeze kugaburwamwo amakoraniro abiri bagaca bararondera Mpwemu abayoborere mu kibanza ashaka akababwira n’uwutegerezwa kuyobora iryo shengero. Ntibari bakeneye kurondera inyigisho n’ibitabo vy’abigisha ivyo gukura no gutanguza amashengero mashasha kugira ngo bamenye uko babigenza; baba bamaze kwumva muri bo uwuzoshingwa iryo shengero rishasha, uwo na we yaca ashishikara kwigisha izo ntama ziwe nkeya kukw’asanzwe azizi neza. Iryo shengero ro mu nzu ryaca rija mu karere gashasha kuvuga ubutumwa ryereka abatizera kw’abakristo—bakundana. Vyari vyoroshe gutumira abatizera kuko babatumira gusangira imfungurwa.

Umwungere Ahiriwe (The Blessed Pastor)

Nta mushingantahe w’ishengero/umwungere/umuzezwashengero “yarengerwa” n’ibikorwa vy’ishengero nk’uko tubibona mw’ishengero ry’iki gihe. (Har’icigwa cerekana kw’abungere 1,800 baheba ibango ry’ubwungere muri Amerika uko umwaka utashe) Umwungere yazezwa intama nkeya ashobora kwitwararika, kand’izo ntama zirashobora kumumara ubukene akaronka umwanya wo gusenga, kwiga ijambo, kuvuga ubutumwa bwiza, kwitwararika abakene, gusura no gusengera abarwayi no kugira bigishwa bashasha. Kuyobora ishengero ntivyar’amananiza.

Abashingantahe b’ishengero/abungere/abazezwashengero babwiriza karere baherereyemwo ata ngorane. Nta murongozi yiyumvira kugira “ishengero risumba amashengero yose” canke ngw’ahiganire kugira “ibikorane vy’urwaruka binini cane” cank’ “ibikorane bizana abana benshi mw’ishengero.” Abantu ntibaza mw’ishengero kuraba kw’abaririmvyi batamba neza canke ko mwungere yigishije neza. Abakristo bamaze kuvuka ubwa kabiri bagendera mu rukundo rwa Yesu n’abantu Biwe. Basangira ivyo Imana yabahezagiye mu munezero. Intumbero yabo yari ukwumvira Yesu no kwitegurira guhagarara imbere y’intebe y’amateka ata kinubwe.

Amashengero yo mu nzu yaragira ingorane nk’uko bivugwa mu vyete vyandikiwe amashengero. Izo ngorane ntaho zihuriye n’izihanze amashengero menshi y’iki gihe kukw’iz’iki gihe zizibira igikorwa co kugira abigishwa kubera inyubako n’imikorere irondera inyungu mbi. Nta nyubako zavugwa gushika ku ntango y’ikinjana ca kane. Iy’uba mu binjana bitatu vya mbere igikorwa cawe cogize iyindi ntumbero?

Uko dushishikara gusobanura nabi Bibiliya ni ko tubandanya duta intumbero y’Imana yo kugira abigishwa. Imitegekere n’ibikorwa bitisunga ico Bibiliya ni vyo bizibira igikorwa co kugira abigishwa.

 


[1]

Umwungere (izina ry’ikigiriki ni poimain, risobanura uwuragira) ni co kimwe n’umushingantahe w’ishengero (izina ry’ikigiriki presbuteros), hamwe n’umuzezwashengero (izina ry’ikigiriki episkopos, ryasobanuwe bishop muri bibiliya yitwa KJV). Paulo yabwiye abashingantahe b’ishengero muri Efeso (presbuteros) ko Mpwemu Yera yabagize abazezwashengero (episkopos), ngo baragire (irivuga ry’ikigiriki poimaino) ubusho bw’Imana (raba Ivyak.20:28). Yakoresheje amajambo abashingantahe b’ishengero (presbuteros) n’ abazezwashengero (episkopos) nk’ayitiranwa muri Tito 1:5-7. Petero na we ahanura abashingantahe b’ishengero (presbuteros) kuragira (poimaino) ubusho (raba 1 Pet. 5:1-2). Iciyumviro c’uko bishop (bibiliya yitwa KJV isobanura episkopos) canke pasitori mukuru ariwe aruta abandi bungere cank’abashingantahe b’ishengero, akaba ari we azezwa amashengero menshi ni ivyiyumviro vy’abantu buntu.

[2]

Kuvuga k’umurongozi ategerezwa kuba yarize ni ikimenyetso c’akaranda kabi mw’ishengero, kuko bitiranya ubwenge bwo kw’ishure n’ugukura mu mpwemu. Bakiyumvirak’umuntu azi vyinshi ari we akuze mu mpwemu, ntibamenyeko ashobora kuba atarakura, yikakisha kuber’ivyo yize. Paulo yanditse, ati“ubwenge burakakisha” (1 kor. 8:1). Kanatsinda, umuntu yumviriza inyigisho zirambira imisi yose y’ubuzima bwiwe nyene ni zo azokwigisha kuk’umuntu atanga ico afise!

[3]

Mu cete ca mbere Paul yandikiye Timoteyo n’ico yandikiye Tito avugako yabasize inyuma ngo bashireho abashingantahe b’ishengero/abazezwashengero mu mashengero. Timoteyo na Tito bari bashoboye gukurikirana abo bashingantahe/bazezwashengero iyo bekenewe. Barashobora guhura n’abashingantahe b’ishengero/abazezwashengero bakabigisha, nk’uko Paulo yanditse, “Ivyo wanyumvanye mu maso y’ivyabona vyinshi, ubishikirize abantu bo kwizigirwa, bashobora kuvyigisha abandi” (2 Tim. 2:2).

[4]

Raba Ivyak. 2:2, 46; 5:42; 8:3; 12:12; 16:40: 20:20; Rom. 16:5: 1 Kor. 16:19; Kol. 4:15; Fil. 1:2; 2 Yohana 1:10

[5]

Ivyete vya Paulo ku mashengero vyandikiwe abantu bo mu mashengero atandukanye, si ku bashingantahe b’amashengero cank’abazezwashengero gusa. Mu vyete vyiwe bibiri Paulo aradomako urutoke abashingantahe b’Ishengero/abungere/abazezwashengero. Igihe abavuga mu ndamukanyo, ntaba ashaka ko biyumvire yukw’ivyo yanditse bitabaraba (raba Fil. 1:1). Ahandi Paulo arashira abungere mu murwi w’abakozi bakora mu gutunganya abera (raba Ef. 4:11-12). Biratangaje kubona Paulo ataco avuga ku bashingantahe b’ishengero igihe atanga ivyitonderwa nk’ah’umengo ntibibaraba, nk’ivyo kurya ku Ngaburo Yera, no gutunganyiriza Abera. Ibi vyose vyerekanakw’abashingantahe b’ishengero/abungere batari vyose muri vyose nk’uko bimeze mu mashengero ya none.

[6]

Raba Ivyak. 2:2, 46; 5:42; 8:3; 12:12; 16:40: 20:20; Rom. 16:5: 1 Kor. 16:19; Kol. 4:15; Fil. 1:2; 2 Yohana 1:10

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Kubandanya Neza (Continuing Properly)

Gutangura Neza (Beginning Rightly)

Igice Ca Kabiri (Chapter Two)

 

Mu mvugo ya Bibiliya, umwigishwa ni umuntu yizera Umwami Yesu Kristo, aguma mw’Ijambo Ryiwe rikamubohora ku caha. Umwigishwa yimenyereza kwitondera amabwirizwa yose ya Kristo, akunda Yesu kuruta umuryango wiwe, ibimunezereza vyose, ubutunzi bwiwe akagaragaza urwo rukundo mu buzima bwiwe bwa misi yose. Abigishwa nyakuri ba Yesu urukundo bakunda abandi rugaragazwa n’ivyo babakorera. Bama ivyamwa.[1]

Abo ni bo Bantu Yesu akeneye.

Nta nkeka uteri umwigishwa wiwe ntushobora kugira abigishwa. Dutegerezwa kuba abigishwa Biwe imbere yo kwiyumvira kugira abigishwa. Igihe abakozi benshi bashizwe ku munzane upima abigishwa ba Yesu ntibakwiza ivyangombwa. Abo bakozi ntiba-shobora kugira abigishwa, ntibashobora no kugerageza. Ntibarahitamwo gukurikira Yesu Kristo no kwihanganira imibabaro iri mu gikorwa co kugira abigishwa.

Mfatiye kur’ivyo, ndashobora kuvuga kw’abakozi bitaho kwiga no kwitondera ivyagezwe vya Yesu ari bo bigishwa Biwe. Utari we, ntubandanye gusoma iki gitabo. Hitamwo kuba umwigishwa Wiwe ubone kubandanya. Pfukama wihane! Imana iraguharira ikugire ikiremwa gishasha muri Kristo kuko yuzuye ubuntu!

Gusubiramwo Insobanuro ya Kugira Abigishwa (Redefining Discipleship)

N’aho Yesu yatanze insobanuro nziza y’umwigishwa, har’abantu bayisubirije iyabo. Akarorero, kuri bamwe ijambo umwigishwa ni umuntu wese yiyita canke yitwa umukristo. Kuri bo, ijambo umwigishwa ntirigifise insobanuro ya Bibiliya.

Ku bandi, igikorwa co kugira abigishwa si nkenerwa cane kuko n’ah’umuntu atogira abigishwa cank’abe umwigishwa arashobora kuja mw’ijuru. Biyumvirako umuntu ashobora kwizera Yesu ntabe umwigishwa Wiwe! Kubera yukw’ibiranga umwigishwa biri mu vyanditswe kandi badashobora kuvyirengagiza, baca bigisha ko hari ubwoko bubiri bw’abakristo—abizera, bizera Yesu, n’abigishwa, abizera bahisemwo Yesu. Kubera iyo nsobanuro, har’abantu benshi bavuga kw’abizera ari benshi arikw’abigishwa ni bake, ngw’ariko bompi baja mw’ijuru rimwe.

Izo nyigisho zihindura ubusa amategeko ya Yesu yo kugira abigishwa. Kubera yuk’ umwigishwa ar’umuntu ategerezwa kwiyanka no kwihanganira imibabaro, nimba kuba umwigishwa atari nkenerwa cane ni co gituma abantu benshi bahisemwo kutaba abigishwa kuko babwiwe ko bazoja mw’ijuru n’aho banes kuba abigishwa ba Yesu.

Ehe ibibazo nkora mutima dutegerezwa kwibaza: Mbega ivyanditswe vyigisha ko umukristo ashobora kuja mw’ijuru n’aho yanse kuba umwigishwa wa Yesu Kristo? Mbega kugira abigishwa bikorwa n’umukristo avyiyumvamwo gusa? Mbega none har’ubwoko bubiri bw’abakristo muri Bibiliya, abizera n’abigishwa?

Inyishu y’ivyo bibazo vyose ni Oya. Nta na hamwe Isezerano Rishasha ryigisha ko har’ubwoko bubiri bw’abakristo, abizera n’abigishwa. Usomye Ivyakozwe n’Intumwa usanga ibice vyose bivuga ku bigishwa, abo rero s’abihebeye Yesu kuruta abandi bizera. Umuntu wese yizeye Yesu ni umwigishwa.

[2]

Kanatsinda, “ abigishwa batanguye kwitwa Abakristo muri Antiyokiya” (Ivyakozwe n’intumwa 11:26, hashimikiwe ku nsobanuro).

Biratangaje kubona ijambo ry’Ikigiriki ryasobanuwe umwigishwa (mathetes) turisanga mw’Isezerano Rishasha incuro 261, arikw’ijambo ry’Ikigiriki ryasobanuwe uwizera (pistos) turisangamwo incuro icenda gusa (ryasobanuwe uwizera muri Bibiliya y’Icongereza yitwa New American Standard version). Ijambo ry’Ikigiriki ryasobanuwe Umukristo (Christianos) turisangamwo incuro zitatu gusa. Ivyo bimenyetso birahagije gutahuza uwubishaka ko mw’ishengero rya mbere abiziye Yesu bose bitwa abigishwa biwe.

Insobanuro Ya Yesu (Jesus’ Commentary)

Yesu ntiyabonako kuba umwigishwa ar’ukwijandajandira, intambuko ifatwa n’abizera bavyshakira gusa. Ibisabwa vyiwe bitatu mu gikorwa co kugira abigishwa dusoma muri Luka 14 ntivyavugwa nk’ubutumire k’ubizera bashaka kuba mu muryango w’abihebeye Imana kuruta abandi. Ariko, amajambo yiwe yabwirwa umwe wese mu bari bamukikuje. Kugira abigishwa ni intambuko ya mbere mu kugiranira imigenderanire n’Imana. Mbere , tubisoma muri Yohana 8:

Amaze kuvuga ivyo, benshi baza kuri We baramwizera. Yesu yariko abwira abo bayuda bamwizeye , “Nimwaguma mu majambo Yanje, muzoba abigishwa banje; kandi muzomenya ukuri nakwo kuzobaha kwidegemvya” (Yohana 8:30-32).

Nta munyabwenge n’umwe ashobora guhakana ko Yesu atarikw’avugana n’abizera igihe yavuga ivyo kuba abigishwa Biwe. Yesu ntiyababwiye ngo, “Umusi umwe muri kazoza murashobora kuzohitamwo gufata intambuko ya kabiri y’ubukristo, mu kanyihebera, ni ho muzoba abigishwa Banje.” Oya, Yesu yavugana n’abizera bashasha nk’abigishwa, kukw’amajambo uwizera na umwugishwa yitiranwa. Yabwiye abo bizera bashasha kw’icemeza kw’ari abigishwa Biwe ni kuguma mw’Ijambo Ryiwe rituma babohoka ku caha (raba 8:34-36).

Yesu yaraziko har’abantu bavuga ko bafise ukwizera kandi batizera n’intete. Yar’arazi kandi kw’abizerako ar’Umwana w’Imana bazobigendera—kuko babaye abigishwa Biwe—bazomwumvira no kumuhimbaza. Abo bizera/bigishwa bazoguma mw’ijambo ryiwe ukuri kwamye, bazorihundira insago zabo. Bazotahura ubugombe bwiwe uko bashishikara biga amategeko yiwe, bazogenda nk’ababohowe ku caha uko bukeye uko bwije.

Ni co gituma Yesu yabwiye abo bizera bashasha kwisuzuma. Ijambo, “Nimba muri abigishwa Banje koko” ryerekana ko bishoboka ntibabe abigishwa bukuri kuko bashobora kuvyiyitirira gusa. Uko ni ukwihenda. Bipimye ku munzane wa Yesu barashobora kumenya kw’ari abigishwa biwe koko. (Yesu yiketseko baturisha akanywa gusa,Yohana 8:37-59.)

[3]

 

Umurongo ngenderwako wacu, Matayo 28:18-20, urahaka ico ciyumviro gitandukanya abakristo n’abigishwa. Mur’iryo Tegeko Rikuru Yesu yategetsekw’abigishwa babatizwa. Igitabo c’Ivyakozwe n’Intumwa cerekana kw’intumwa zitarindiriza abizera bashasha ngo babatizwe igihe bazoshika ku “ntambuko ya kabiri yo kwihebera Kristo”. Ahubwo, abizera babatizwa buno nyene bizeye bagahitamwo kwihana.

N’uko rero, abiyumvirakw’abigishwa bihebera Imana kuruta abakristo basanzwe, teologiya yabo yarabayobeje. Abo nyene usanga babatiza uwihanye Yesu. Ni kuki batabari-ndiriza gushika aho bahitamwo “kugira abigishwa.” Iyo baba bizera ivyo bigisha, bobatiza gusa uwuhisemwo kugira abigishwa, si ko babigenza kukw’abayoboke bobaye imparurwa.

Ngira iyi nkebuzo irahagije ngw’abantu bazibukire izo nyigisho z’abadayimoni. Nimba abigishwa batandukanye n’abizera, Yohana ntiyari kwandika yuko gukunda bene Data biranga abizera bavutse ubwa kabiri (raba 1 Yohana 3:14), kuko na Yesu yemejeko gukunda bene Data ari ikimenyetso c’abigishwa Biwe nyakuri (Yohana 13:35)?

Inkomoko y’iyi Nyigisho y’Ibinyoma (The Origin of this False Doctrine)

Ni kuki iki ciyumviro c’ubwoko bubiri bw’abakristo, abizera n’abigishwa, gihurumbirwa kandi kitari mu vyanditswe? Inyishu ni uko izo nyigisho zishigikiwe cane n’iyindi nyigisho y’ibinyoma ku bijanye n’agakiza. Iyo nyigisho ivuga kw’ibisabwa mu gikorwa co kugira abigishwa ata sano bifitaniye n’agakiza kukw’ari ku buntu. Dufatiye ngaho, indunduro yabo yerekanakw’ibisabwa uwugomba kuba umwigishwa bitandukanye n’ibisabwa uwugomba gukizwa. Ni ho bavugako uwizera ashobora kuba umwigisha canke akanka kand’apfuye akazoja mw mw’ijuru kuko yakijijwe ku buntu.

Agasembwa kari mur’ico ciyumviro ni ukw’ivyanditswe vyinshi bikirwanya. Mbega, nk’akarorero, har’iyindi nsobanuro twotanga iruta iyo Yesu yavuze mu gusozera ubutumwa Bwiwe bwo ku musozi, amaze kudondagura amategeko Atari make?

S’abamvumera ngo, “Mwami, Mwami,” bazobona ubwami bwo mw’ijuru; ariko abakora ubugombe bwa Data ari mw’ijuru” (Mat. 7:21).

Aha no mu yandi majambo, Yesu yafatanije ukwumvira n’agakiza. Mbega dushobora kuronka ivyanditswe bifatanijwe nk’ibi muri Bibiliya kand’agakiza ari ku buntu? Ego cane. Imana, mu buntu Bwayo butangaje, irikw’iha umuntu wese akaryo ko kwihana, kwizera, no kuvuka ubwa kabiri, gushobozwa kubaho yumvira Mpwemu Yera. Koko agakiza ni ku buntu. Ata buntu bw’Imana, nta n’umwe yokijijwe, kuko bose bakoze icaha. Abanyavyaha nta gakiza bakwiriye kuronka. Ni co gituma bakeneye ubuntu bw’Imana ngo bakizwe.

Ubuntu bw’Imana budushikana ku gakiza bugaragarizwa mu buryo bwinshi. Buhishurwa mu rupfu rwa Yesu ku musaraba, Imana iduhamagara icishirije mu butumwa bwiza, ikadukwegera kuri Kristo mu kutwemeza icaha cacu, ikaduha akaryo ko kwihana, ikadusubizamwo intege itwuzuza Mpwemu Yera, isangangura ububasha bw’icaha mu bugingo bwacu, ikadushoboza kugendera mu kwezwa, ikadukangira igihe ducumuye, n’ibindi. Nta mugisha n’umwe mur’iyo twakoreye. Dukizwa ku buntu.

Ivyanditswe bivuga kw’agakiza, atari ku “buntu”gusa, no “mu nzira yo kwizera”: “Kuko mwakijijwe ku buntu biciye mu kwizera” (Efeso 2:8a, hashimikiwe ku nsobanuro). Vyompi ni kirumara. Biragaragara ko bidatandukanye na gato. Ugomba gukizwa, ukeneye ubuntu no kwizera. Imana itanga ubuntu Bwayo, natwe tukabwakira mu kwizera. Ukwizera nya kuri, nta nkeka, kuva mu kwubaha amabwirizwa y’Imana. Nk’uko Yakobo yabivuze mu gice ca kabiri c’icete yanditse, ukwizera kutagira ibikorwa kuba gupfuye, ntaco kumaze, kandi ntigushobora gukiza (raba Yakobo 2:14-26).

[4]

 

Umve rero, nta ho ubuntu bw’Imana bwigeze kuba icitwazo co gukora icaha. Ahubwo, bwahaye abantu akaryo ngo bihane bavuke ubwa kabiri. Inyuma y’urupfu, ntushobora kwihana no kuvuka ubwa kabiri kuk’ubuntu bw’Imana butazoba bukiriho. Ni co gituma Ubuntu bwawe bukiza ar’ubw’igihe gito.

Umugore Yesu Yakijije ku Buntu Biciye mu Kwizera

(A Woman Whom Jesus Saved by Grace Through Faith)

Ishusho ryiza ry’agakiza ku buntu biciye mu kwizera riri mu nkuru ya Yesu n’umugore yafashwe asambana. Yesu aramubwira, ati “Nanje nta rubanza ndaguciriye [Ubwo nibwo buntu, kuko yar’akwiriye igihano] taha; uhereye none ntusubire gucumura ukundi” (Yohana 8:11, hashimikiwe ku nsobanuro). Naho yar’ akwiriye gupfa, Yesu yaramuretse arataha. Amurungika amugabishije: Uhereye none ntusubire gucumura. Ni ko Yesu abwira umunya-vyaha wese kw’isi—”Nanje ntarubanza ndaguciriye. Wategerezwa gupfa no gucirwa urubanza rw’umuriro udashira ariko ndakugiriye ubuntu. N’aho bimeze gurtyo, Ubuntu Bwanje n’ubw’akanya gato ni wihane. Ntusubire gucumura ubuntu bwanje butarashira ngo wisange uhagaze imbere y’intebe yanje icirwe urugutsinda.”

Twizere ko wa musambanyikazi yihanye nk’uko Yesu yamubwiye. Nimba yarabikoze, tuvugako yakijijwe ku buntu biciye mu kwizera. Yakijijwe ku buntu kukw’atashobora kw’ikiza ivyaha vyiwe. Ntashobora kuvuga kw’ibikorwa vyiwe ari vyo vyamuhaye agakiza. Kandi yakijijwe n’ukwizera kuko yizeye Yesu yizera n’ico amubwiye, afata nka nkama impanuro ziwe ava mu vyaha hatararengerana kw’abivamwo. Uwufise ukwizera kuzima muri Yesu arihana, Yesu yavuzekw’abantu bazohona bose ni batihana (raba Luka 13:3). Yesu yavuze kw’abakora ubugombe bwa Data gusa ari bo bazokwinjira mw’ijuru (Mat. 7:21). Iy’umuntu yizeye Yesu, yizera no kwemera impanuro Ziwe.

Reka rero twiyumvire ko wa musambanyikazi yanse kwihana icaha ciwe. Apfa agikora ivyaha ahagarara imbere y’intebe ya Yesu ngw’acirwe urubanza. Ca wiyumvira abwira Yesu ati, “Ewe Yesu! Gusubira kukubona bimbereye vyiza! Ndibuka ingene utanciriye urunyica ca gihe banzana kuri wewe nkiri kw’isi. Ndazi neza ko ucuzuye za mbabazi. N’ubu nta rubanza uncira ndabizi!”

Har’ico wumva? Mbega Yesu yamwakira mw’ijuru? Inyishu irazwi. Paulo, ati “Ntimwi-hende; ntagihumanye…nta basambanyi…bazokwinjira ubwami bw’Imana” (1 Kor. 6:9-10).

Ibi vyose vyemeza kw’ata tandukaniro riri hagati y’amabwirizwa yo kugira abigishwa n’amabwirizwa y’ukwizera Yesu, ukwo ni ko kwizera gukiza. Uwufise ukwizera gukiza wese yakijijwe ku buntu biciye mu kwizera. Nta kibanza wokwihishamwo muri Bibiliya uvugekw’amategeko ya Yesu yo kugira abigishwa atandukanye n’amategeko yo gukizwa kukw’agakiza ari ku buntu. Kugira abigishwa si intambuko ya kabiri abaja mw’ijuru bashobora gufata canke kureka, kugira abigishwa ni ikimenyetso c’ukwizera nya kuri.

[5]

 

Ni co gituma, kugira aroranirwe mu nyonga z’Imana, umukozi ategerezwa gutangura neza igikorwa co kugira abigishwa mu kwigisha ubutumwa bwiza ahamagarira abantu kwizera no kwumvira. Igihe abakozi bigisha ko kuba umwigishwa ari intambuko ya kabiri umukristo ashobora kugira canke ntagire, baba bariko barwanya inyigisho ya Yesu yo kugira abigishwa kandi baba bariko bamamaza ubuntu n’ubutumwa bw’ibinyoma. Abigishwa ba Yesu b’ukuri bagira ukwizera kuzobashikana mw’ijuru kuko Yesu yabisezeranye: “S’uwumvumera ngo, ‘Mwami, Mwami,’ azoja mu bwami bw’ijuru; ariko ni uwukora ubugombe bwa Data ari mw’ijuru” (Mat. 7:21).

Ubutumwa Bushasha Bw’Ibinyoma (The New False Gospel)

Kubera ugutahura nabi ubuntu bw’Imana buzana agakiza, ubutumwa bw’ibihe vya none ntibukigira ibikenewe dusanga muri Bibiliya kugezaho umuntu ashobora kwiyumvira k’ubutumwa bw’ubuntu butakivugwa neza. Ubutumwa bw’ibinyoma bwirundaniriza abakristo b’ibinyoma, ni co gituma “abizera” bashasha benshi bapfa gukizwa ntibasubire guhonyoza ikirenge cabo mw’ishengero ari ho “bacemera Ksto.” Abinjira mw’ishengero na bo ntushobora kubatandukanya n’ab’isi. Bafise ingeso n’ivyaha vy’ab’isi babakikuje. Bitumwa n’uko batarizera Umwami Yesu Kristo bavuke ubwa kabiri.

Ikintu nyamukuru cakuwe mu butumwa bw’ab’iki gihe ni ukwihana. Abakozi benshi biyumvirako kubwira abantu bahagarike gukora ivyaha (nk’uko Yesu yabibwiye wa mugore yafashwe asambana) ar’uguhakana ubuntu. Ntibatahura ko bigisha yukw’agakiza kazanwa n’ibikorwa. Yohana Umubatizi, Yesu, Petero na Paulo bavuzeko kwihana ari kirumara igihe umuntu ashaka gukizwa. Nimba Kwigisha kwihana ar’uguhakana agakiza kazanwa n’ubuntu, Yohana Umubatizi, Yesu, Petero na Paulo barahakanye ubuntu bw’Imana buzana agakiza. Uhubwo baramenyeko ubuntu bw’Imana butanga akaryo k’imfatakibanza ngw’abantu bihane ntibagendera mu caha ukundi.

Akarorero, igihe Yohana umubatizi yasemerera, ico Luka yita “ubutumwa,” yabwira abantu kwihana (raba Luka 3:1-18). Akabwira n’abatihanye ko bazoja i kuzimu (raba Mat. 3:10-12; Luka 3:17).

Yesu yigishije kwihana uhereye ku ntango y’igikorwa ciwe (raba Mat. 4:17). Yaraburiye abantu ko bazoherera i kuzimu shiti bihanye (rabaLuka 13:3, 5).

Igihe Yesu yarungika abigishwa biwe cumi na babiri mu bisagara bitandukanye, “Bagenda bigisha abantu kwihana” (Mariko 6:12, hashimikiwe ku nsobanuro).

Amaze kuzuka, Yesu abwira bamwe cumi na babiri kujana ubutumwa bwo kwihana mw’isi yose kukw’ari rwo rufunguzo rwakinguriye imbabazi umuryango:

Maze arababwira, “Ni ko vyanditswe yuko Kristo akwiye kubabazwa no kuzuka mu bapfuye ku musi ugira gatatu; kandi yuk’ ukwihana no guharirwa ivyaha bikwiye kuvugwa mw’izina ryiwe mu mahanga yose, uhereye i Yerusalemu” (Luka 24:46-47, hashimikiwe ku nsobanuro).

Intumwa zaritondeye inyigisho za Yesu. Igihe Petero yabwiriza ku musi wa Pantekote, abamwumviriza bamaze kumenya wa Mugabo bamanika ku musaraba, babaza Petero ico bokora. Inyishu yiwe yabategeka kwihana imbere y’ibindi vyose (Raba Ivyakozwe 2:38).

Inyigisho ya kabiri Petero yatanze ku mugaragaro hari kw’ibaraza ryitwa irya Salomo. Yavuze kw’Ivyaha bidashobora kwibagirwa ata kwihana:

[6]

 

Mwihane muhindukire, ivyaha vyanyu bihanagurwe (Ivyakozwe n’intumwa 3:19a, hashimikiwe ku nsobanuro).

Igihe Paulo yashinga intahe imbere y’umwami Agiripa, ubutumwa bwiwe bwatumira abantu kwihana:

Nuko, mwami Agiripa, sinanka kwumvira uguhishurirwa ko mw’ijuru, ariko nabanje kubwira ab’I Damasiko hanyuma ab’I Yerusalemu, n’abo mu gihugu cose c’I Yudaya, n’abanyamahanga na bo, yuko bakwiye kwihana no guhindukirira Imana, bakore ibikorwa bikwiranye no kwihana (Ivyak. 26:19-20, hashimikiwe ku nsobanuro).

Muri Ateniya, Paulo yaburiye abamwumviriza k’umuntu wese azocirwa urubanza na Kristo kand’abanse kwihana ntibazo nezererwa uyo musi:

Nukw’iyo misi y’ubutamenya, Imana yarayirengagije ariko noneho igera kw’abantu bose bari hose bihana, kuko yashinze umusi wo gucirakw’isi yose amateka y’ukuri, izoyacisha Umuntu yatoranije, kandi yahaye bose ikimenyamenya c’ivyo, mu kumuzura imukuye mu bapfuye (Ivyak. 17:30-31, hashimikiwe ku nsobanuro).

Mu kurangiza igikorwa ciwe yabwiye abakuru bo muri Efeso ko kwihana bijana no kwizera nk’uko yamye avyemeza mu butumwa bwose yavuga:

Nta jambo ribereye nacishije i ruhande…nashinze intahe mu Bayuda no mu Bagiriki y’ukwihana mu nyonga z’Imana, n’ukwizera Umwami wacu Yesu Kristo (Ivyak. 20:20a, 21, hashimikiwe ku nsobanuro).

Ibi vyanditswe vyose vyemezakw’igihe ukwihana kutavuzwe, nta butumwa bwiza bwavuzwe. Kunywana n’Imana bizanwa n’ukwihana. Nta guharirwa ivyaha ata kwihana.

Gusobanura Gushasha Ukwihana (Repentance Redefined)

Naho tumaze kubona kw’agakiza kazanwa n’ukwihana mu vyanditswe bitandukanye, har’abakozi barondera inzira yo guhindura ubusa iyo nyigisho mu kwigisha ubuntu n’ubutumwa bw’ibinyoma. Bavugako ukwihana ari uguhindura uko wiyumvira ivya Yesu. Ivyo gusa ntibishobora guhindura ingeso z’umuntu.

Mbega ni kuki abavugabutumwa bo mw’Isezerano Rishasha batumira abantu kwihana? Boba bahamagarira abantu guhindura ivyiyumviro vyabo gusa ku vyerekeye Yesu, canke guhindura ingeso zabo?

Paulo yizera k’ukwihana nye zina guhindura ingeso. Twobonye intahe y’ivyo yakoze imyaka irenga cumi nk’uko yabivugiye imbere y’umwami Agiripa,

Nuko, mwami Agiripa, sinanka kwumvira ivyo neretswe biva mw’ijuru, ariko nabanje kubwira ab’i Damasiko hanyuma ab’i Yerusalemu, n’abo mu gihugu cose c’i Yudaya, n’abanyamahanga na bo, yuko bakwiye kwihana no guhindukirira Imana, bakore ibikorwa bikwiranye no kwihana (Ivyak. 26:19-20, hashimikiwe ku nsobanuro).

Yohana Umubatizi na we yizera ko kwihana Atari uguhindura ivyiyumviro gusa kuvyerekeye Imana. Bamaze kunyurwa, abamwumviriza baramubaza ico bokora, yaradondaguye ibintu vyinshi bijanye n’ihinduka ry’ingeso (raba Luka 3:3, 10-14). Yesu na we yarakankamiye Abafarisayo n’Abasadukayo kuko baboneka ko bihanye ku maso y’abantu gusa, arababwira k’umuriro w’i kuzimu ubarindiriye ni batihana vy’ukuri:

Mwa bana b’inzoka mwe, ni nde yababuriye ngo muhunge uburake buzoza? Nuko mwame imbuto zikwirinya n’ukwihana….Incabiti igenekerejwe ku bitsina vy’ibiti; n’uko rero igiti cose kitama ivyiza kiracibwa, kigatererwa mu muriro (Mat. 3:7-10, hashimikiwe ku nsobanuro).

Yesu yavuze ubutumwa bwo kwihana nka Yohana (raba Mat. 3:2; 4:17). Avuga ko Ninewi yihanye kubera ubutumwa bwa Nowa (raba Luka 11:32). Uwumaze gusoma igitabo ca Yona wese arazi kw’ab’i Ninewi batahinduye ivyiyumviro vyabo gusa. Bahinduye n’ibikorwa vyabo, bava mu caha. Yesu yavyise kwihana.

Kwihana kwa Bibiliya n’ihinduka ry’ingeso z’umuntu avyishakiye kuko yizeye mu mutima. Igihe umukozi avuga ubutumwa ntabwire abantu ko bategerezwa guhindura ingeso zabo kugira ngo berekane ko bihanye, aba arikw’ararwanya icipfuzo ca Yesu co kugira abigishwa. Ikirengeye, aba arikw’abesha abamwumviriza ababwira ko bashobora gukizwa batihanye, uwuvyizera akahahasigara. Uko ni ukurwana Imana ukorera Satani ubishaka canke utabishaka.

Umukozi w’Imana wese ategerezwa kugira abigishwa nk’uko Yesu yabitegetse, ategerezwa guhera ku rufatiro rwiza. Atavuze ubutumwa bwiza butuma abantu bihana no kwumvira, aba atsinzwe n’ah’abantu biyumvira kw’ar’agahambaye. Ashobora kugira ishengero rinini ariko usanga ryubatswe mu biti, ivyatsi cank’ibishakashaka. Ivyo bikorwa nivyaca mu muriro ni ho bizomenyekana. Bizotongorwa (raba 1 Kor. 3:12-15).

Akamo ka Yesu ko Kwishikana (Jesus’ Calls to Commitment)

Yesu ntagomba kw’abanyavyaha bava mu vyaha vyabo gusa, agombako bamwihebera, bamukurikira no kumwumvira. Ntatanga agakiza k’ibijandijandi, nk’abantu ntarinze kuvuga ngaha. Ntiyigeze abwira abantu “kumwemera”, baharirwe ivyaha hanyuma y’ivyo bace bamwumvira. Yavuze kw’intambuko ya mbere ari kumwiyegurira umitima wose.

Birababaje kubona abiyita abakristo bibagira ako kamo ko kumwiyegurira. Ni igihe bemeye ako kamo bagasobanura ukundi, bavugako bitabwirwa abanyavyaha, ngo bibwirwa abamaze gukizwa gusa. Ariko n’aho abo “bizera” biyitira ako kamo ntibaruha bubaha n’ivyo babisobanuye ubwabo. Mu mitima ntibashaka kumwumvira kuko batigeze bamwumvira kuva ku ntango.

Turabe bumwe mu butumire bw’agakiza ka Yesu basobanura nk’akamo ko kunywana na Yesu kitiriwe abakijijwe gusa:

Ahamagara ishengero bo n’abigishwa biwe, arababwira, “at’umuntu ni yagomba kunkurikira, ni yiyanke, yikorere umusaraba wiwe ankurikire. Kuk’uwugomba gukiza ubugingo bwiwe azobubura; arik’uzoheba ubugingo bwiwe ku bwanje no kubw’ubutumwa bwiza, azobukiza. Kand’umuntu vyo mumarira iki kwunguka ivyo mw’isi vyose, n’iyakwa ubugingo bwiwe kw’iciru? Mbeg’umuntu yotanga iki ngw’acungure ubugingo bwiwe? Kuk’umuntu wese bizotera isoni kunyemera no kwemere amajambo yanje mur’iki gihe c’ubusambanyi kandi c’ikinyavyaha, n’Umwana w’Imana bizomutera isoni kumwemera, ah’azozira afise ubwiza bwa Se, azananye n’abamarayika bera” (Mariko 8:34-38).

Mbeg’aka ni akamo ko gukizwa kw’abatizera canke n’ubutumire bwo kunywana n’Imana buhawe abizera? Tubisomye mu kuri, inyishu iragaragara.

Menya ko Yesu yariko abwira “ikoraniro ryari hamwe n’abigishwa Biwe” (akarongo ka 34, hashimikiwe ku nsobanuro). Biragaragara kw’iryo “koraniro” ritandukanye n’abigishwa Biwe. Ariko nk’uko tubibona, “yarabasavye” kwumviriza ivyo agomba kuvuga. Yesu yagomba k’umwe wese, mu bamukurikira n’abamurondera, atahura ukuri gukurikira. Ibuka ko yatunguye avuga, ati “Umuntu wese” (umurongo wa 34, hashimikiwe ku nsobanuro). Ayo majambo abwirwa umuntu wese.

Tubandanije gusoma, uwabwirwa na Yesu aragaragara. Ayo majambo Yiwe yabwirwa umuntu wese ashaka (1) “kumukurikira”, (2) “gucungura ubugingo bwiwe,” (3) adashaka “kwakwa ubugingo bwiwe kw’iciru,” no (4) kuba muri bamwe atazogirira isone kwemera ah’ “azozira mu bwiza bwa Se azananye n’abamarayika bera.” Ayo majambo yose ane yerekana ko Yesu yarikw’avuga ku bantu bagomba gukizwa. Mbega har’umuntu ashobora kuja mw’ijuru “adakurikira” Yesu “ntakize ubugingo bwiwe”? Mbega har’uwizera w’ukuri ashobora“kwakwa ubugingo bwiwe kw’iciru,” canke yoterwa isoni na Yesu n’amajambo Yiwe? Nta nkeka, Yesu yarikw’aravuga ku gakiza k’ibihe bidashira.

Menya ko rimwe ryose mur’ayo majambo agize iryo jambo rigizwe n’amungane atanu atanguzwa na “Kuko.” Ijambo ryose rirasobanura kandi rikunganira iririkurikira. Nta jambo na rimwe mur’iri ryungane ryosobanurwa hatisunzwe ayandi bikurikirana. Reka twige iryungane ku rindi.

Iryungane rya 1 (Sentence #1)

Umuntu ni yagomba kunkurikira, ni yiyanke, yikorere umusaraba wiwe, ankurikire (Mariko 8:34).

Menya ko Yesu yabwirwa uwushaka kumukurikira wese, uwushaka kuba ingendanyi Yiwe. Ni ko kunywana kwa mbere Yesu avuga—kuwushaka kumukurikira wese.

Abenshi bipfuza kumubera abagenzi batagomba kumukurikira, ivyo ntibishoboka. Yesu ntiyigeze yemera umugenzi yanka kumwumvira. Yarigeze kuvuga, ati “Mur’abakunzi banje, ni mwakora ivyo mbagera” (Yohana 15:14).

Abenshi bipfuza kuba barumunawe batagomba kuba ingendanyi Ziwe, n’ivyo nyene ntibishoboka. Ntiyigeze yemera murumunawe n’umwe kiretsi uwemeye kumwumvira: “Kuk’umuntu akora ivyo Data wo mw’ijuru agomba ari we murumunanje” (Mat. 12:50, hashimikiwe ku nsobanuro).

Abandi bipfuza kuzosanga Yesu mw’ijuru kandi badashaka kumugendanira, Yesu yavuze kw’ico kintu kidashoboka. Abumvira ni bo babikiwe ijuru: “Umuntu wese amvumereza, ati ‘Mwami, Mwami,’ siwe azokwinjira mu bwami bwo mw’ijuru, atar’ukora ivyo Data wo mw’ijuru agomba” (Mat. 7:21).

Mu ryungane turiko turiga, Yesu yamenyesheje abagomba kumukurikira ko babanza kwiyanka. Bategerezwa gushira ivyipfuzo vyabo ku ruhande, bakabicisha bugufi musi y’ubugombe Bwiwe. Kwiyanka no guca bugufi ni yo ntango yo gukurikira Yesu. Ni ko “kwikorera umusaraba wawe.”

Iryungane rya 2 (Sentence #2)

Iryungane rya Yesu rya kabiri rirasobanura cane irya mbere:

Kuk’ugomba gukiza ubugingo bwiwe azobubura; arik’uzoheba ubugingo bwiwe ku bwanje no kubw’ubutumwa bwiza, azobukiza (Mariko 8:35).

N’iri ryungane ritanguzwa na “Kuko,” kandi ryunganira irya mbere. Yesu agereranya abantu babiri bavugwa mu ryngane rya mbere—umwe yemeye kwiyanka no kwikorera umusaraba wiwe aramukurikira uwundi na we aravyanka. Uwa mbere yahevye ubugingo bwiwe kubwa Kristo n’ubutumwa bwiza uwundi arirahira ararengwa. Turavye isano riri hagati y’abo bantu babiri, turashobora kuvuga k’umuntu wo mu ryungane rya mbere yanse kwiyanka ari we yipfuza gukiza ubugingo bwiwe asanga yabubuze mu ryungane rya kabiri. Uwemeye guheba ubugingo bwiwe mu ryungane rya mbere ni we yaburokoye.

Yesu ntiyarikw’avuga gukiza canke guheonya ubugingo bw’umubiri. Ayandi majambo akurikira mur’iki gice yerekana ko Yesu yavuga ku kubura canke kuronka mu bihe bidashira. Irindi jambo risa n’iryo Yesu yavuze turisanga muri Yohana 12:25, “Uwukunda ubugingo bwiwe azobubura; arik’uwanka ubugingo bwiwe mur’iyi si azobuzigama gushitsa ku bugingo budashira” (hashimikiwe ku nsobanuro).

Wa muntu wo mu ryungane rya mbere yanse kwiyanka niwe avugwa mu rya kabiri ko yifuje kurokora ubugingo bwiwe. Turashobora kuvuga ko “kurokora ubugingo” bisobanura “gukora ibishoboka ng’ubukize.” Ibi bitahurika cane igihe twihweje wa muntu avugwa ko “yahevye ubugingo bwiwe kubwa Yesu n’ubutumwa bwiza.” Ni we yiyanse, yikorera umusaraba wiwe, aheba imigambi yiwe, abaho akurikiza imigambi ya Kristo no kwamamaza ubutumwa. Uyo ni we nk’uko bivugwa “azorokora ubugingo bwiwe.” Umuntu arondera guhimbara Kristo kuruta uko yinezereza azokwisanga mu munezero mw’ijuru, igihe wa wundi abandanya kwinezereza azokwisanga ari umugorwa i kuzimu, mu kugendera mu migambi yiwe ubwiwe azokwisanga yarabuze umwidengevyo wiwe.

Iryungane rya 3 na 4 (Sentences #3 & 4)

Iryungane rya gatatu n’irya kane:

Kand’umuntu vyomumarira iki kwunguka ivyo mw’isi vyose, ni yakwa ubugingo bwiwe kw’iciru? Mbega umuntu yotanga iki ngw’acungure ubugingo bwiwe? (Mariko 8:36-37).

Wa muntu yanse kwiyanka aragaragara. Yifuje kurokora ubugingo bwiwe aruhira kububura. Yiswe uwuhurumbira ivy’isi akakwa “ubugingo bwiwe kw’iciru.” Yesu yerekana ubupfu bw’uwo muntu aguza ubugingo bwiwe ivy’isi. Umuntu aronse ivy’isi ubugingo bwiwe bagatererwa i kuzimu ibihe bidashira, ryoba ar’ibara.

Iryungane rya gatatu n’irya kane ritwereka igituma abantu batiyanka ngo bakurikire Kristo. Bahitamwo kwinezereza mu bihimbaro vy’isi. Abanka gukurikira Kristo barondera ibihimbaro vy’ivyaha, arikw’abakunda Imana barabihunga kuko umunezero wabo uri mu Mana. Bamwe birundaniriza ivy’isi bahurumbira ubutunzi, ubutware n’icubahiro arikw’abakurikira Kristo mu kuri barondera ubwami Bwiwe n’ukugororoka Kwiwe. Ubutunzi, ubutware cank’icubahiro bafise ntibaziko babihawe n’Imana babikoreshe kubw’icubahiro c’Imana.

Iryungane rya 5 (Sentence #5)

Turangirize ku ryungane rya gatanu ry’ijambo twariko turiga. Itegereze ingene ajambo kuko karyunga n’ayandi mungane:

Kuk’umuntu wese bizotera isoni kunyemera no kwemera amajambo yanje mur’iki gihe c’ubusambanyi kandi c’ikinyavyaha, n’Umwana w’umuntu bizomutera isoni kumwemera ah’azozira afise ubwiza bwa Se, azananye n’abamarayika bera (Mariko 8:38).

Uyu umuntu ntashaka kwiyanka, agomba gukurikira imigambi yiwe y’ivy’isi akakwa ubugingo bwiwe kw’iciru. Ni we aterwa isoni na Kristo n’Ijmabo ryiwe. Iryo soni riva k’ukutizera kwiwe. Iyo yizera neza ko Yesu ari Umwana w’Imana, ntiyari guterwa isoni n’ijambo Ryiwe mur’iki “igihe c’ubusambanyi n’ic’ikinyavyaha,” Yesu nawe azoterwa isoni zo kumwemera aho azogarukira. Yesu ntiyavuga ku muntu akijijwe.

Mbega indunduro y’ibi vyose ni iyihe? Ivyo twihweje ntibishobora gusigurwa nk’akamo gatewe abakristo banywane na Kristo. Ahubwo vyerekana itandukaniro riri hagati yabakijijwe n’abatarakizwa. Uwakijijwe yizera Umwami Yesu Kristo akiyanka, uwutarakizwa nta fise ukwizera gutuma yumvira.

Akandi Kamo ko Kwishikana (Another Call to Commitment)

Har’ibindi dushobora kuvuga ariko reka twihweze akandi kamo ka Yesu kazwi nk’ubutumwa ku Bantu batarakizwa:

Ni muze kuri Jewe mwese abananiwe, n’abaremerewe, ndabaruhura; mwikoreze ingata yanje, munyigireko; kuko nd’umugwaneza, niyoroheje mu mutima; n’amwe muzoronka uburuhukiro bw’imitima yanyu. Kukw’ingata yanje itababaza n’umutwaro wanje uhwahutse (Mat. 11:28-30).

Abavugabutumwa bakunda gukoresha iki gice batumira abantu gukizwa, ni vyiza cane. Aya majambo atumira abantu gukizwa. Twumva Yesu yemerera “abarushe n’abareme-rewe” kubaruhura. S’akaruhuko k’imibiri y’abaremerewe, ni akaruhuko k’imitima, nk’ukw’ abivuga. Abatarakizwa baremerwa n’urubanza, ubwoba n’icaha bigatuma bakizwa.

Abakeneye akaruhuko Yesu atanga, bategerezwa gukora ibintu bibiri nkuko tubibona. Bategerezwa (1) kuza kuri We no (2), kwikoreza ingata Yiwe.

Abigisha ubuntu bw’ibinyoma bonona insiguro y’ijambo “kwikoreza ingata ya Yesu.” Bamwe bavuga kw’ingata itegerezwa kuba kw’izosi rya Yesu kuko yayise “ingata Yiwe.” Babandanya bavugako Yesu yavuga ingata ifise ibice zibiri , uruhande rumwe rw’iyo ngata ruri kw’izosi ryiwe, urundi ruhande ruragaragara rurindira ko dushiramwo amazosi yacu. Bavugako umukogote wose ukwegwa na Yesu kuko yasezeranyekw’ingata Yiwe itababaza n’umutwaro Wiwe uhwahutse. Igikorwa cacu nk’ukw’abo bigisha babivuga ni ukuguma ku ngata ya Yesu mu kwizera tukamwemereka kuganza agakiza kacu natwe tukagirirwa neza mu buntu Bwiwe! Iyo nsiguro irimwo nyinshi.

Yesu ategeka kw’abarushe bikoreza ingata Yiwe. Baca bugufi imbere Yiwe. Bamwimika mu mitima yabo. Ubugingo bwabo buyoborwa na we. Ni co gituma yategetse ko twikoreza ingata Yiwe tukigira kuri We. Abadakijijwe nk’imfizi z’inyeshamba, baganza no kuyobora ubugingo bwabo ubwabo. Abikoreje ingata ya Yesu baramwishikanira akabayobora. Igituma ingata ya Yesu itababaza n’umutwaro Wiwe uhwahuka ni uko Mpwemu Wiwe adushoboza kumwumvira.

Biragaragara ko Yesu yarikw’ahamagarira abantu gukizwa akoresheje ijambo kuruha bisigura ko bategerezwa guca bugufi no kwumvira Yesu atanga akaruhuko.

Mu ncamake (In Summary)

Umukozi mwiza yumvira amategeko ya Yesu akagira abigishwa, atahura yuko kwihana, kwitanga no kugira abigishwa ari itegeko atar’ukwiyumvamwo. Ni yo nzira imwe rudende igaragaza ukwizera kuzana agakiza. Umukozi aroranye avuga ubutumwa bwa Bibiliya. Ahamagarira abatizera kwihana no gukurikira Yesu, ntiyigera yemeza abadakijijwe ko bakijijwe.

 


[1]

Iyi nsobanuro ivuye mu vyo twamaze gusoma muri Matayo 28:18-20, Yohana 8:31-32; 13:25, 15:8 na Luka 14:25-33.

[2]

Abigishwa banditswe mu vyakozwe n’intumwa 6:1, 2, 7; 9:1, 10, 19, 25, 26, 36, 38; 11:26, 29; 13:52; 14:20, 21, 22, 28; 15:10; 16:1; 18:23, 27; 19:1, 9, 30; 20:1, 30; 21:4, 16. Abizera banditswe gusa mu vyakozwe n’intumwa 5:14; 10:45 na 16:1. mu vyakozwe n’intumwa 14:21, nk’akarorero, Luka yanditse, ati “Bamaze [Paulo na Barunaba] kuvuga ubutumwa mur’cio gisagara no kugira abigishwa benshi…” Paulo na Barunaba bagize abigishwa mu kuvuga ubutumwa bwiza abantu bahinduka abigishwa bihana buno nyene.

[3]

Iki gice c’ivyanditswe cerekana ikosha riri mu kamenyere ko kwemeza abantu ko bakijijwe kandi batarakizwa. Yesu ntiyemeje abiyita abizera ko bakijijwe kubera igisabisho gitoya co kumwemera canke kuvuga ko bafise ukwizera muri We. Ahubwo, yabatera akamo ko gusuzuma kw’ivyo bavuga ari vyo. Dukurikire akarorero kiwe.

[4]

Ikirengeye vyose, sin ka bamwe bavuga ko dukizwa n’ukwizera kutagira ibikorwa, Yakobo avugakw’ukwizera gusa kudashobora kudukiza: “Urabona k’umuntu atsindanishirizwa n’ibikorwa, atari ukwizera gusa.” Ukwizera kw’ukuri ntikwirebanga; kwama guherekejwe n’ibikorwa.

[5]

Paulo yemeza kw’agazi ari ku buntu atari ku bikorwa igihe cose yahangana n’abagendera mu vyagezwe mu gihe ciwe. Paulo ntiyariko akosora abigishije ko kwezwa ari ngombwa k’uwushaka ijuru kuko ubwiwe yaravyizera akavyemanga. Ahubwo, yanditse kugira ngw’akosore abayuda batatahura ivy’ubuntu bw’Imana mu gakiza, ntibabona imvo n’imwe yatumye Yesu apfa. Benshi ntibizera kw’amahanga ashobora gukizwa kuko batatahura ubuntu bw’Imana buzana agakiza. Bamwe biyumvira ko gukebwa, kuva mu ruvyaro kanaka canke kwitondera amategeko (na vyo nyene vyabata ku w’amazi) bizana agakiza. Ukwo ni uguhindura ubusa ubuntu bw’Imana n’ica tumye Kristo apfa.

[6]

Nk’uko nyene, igihe Imana yahishurira Petero ko n’abanyamahanga bashobora gukizwa iyo bizeye Yesu, ni ho Petero yabwira abari kwa Korneliyo, ati “N’ukuri ni ho nkimenya yukw’Imana itarobanura abantu ku butoni, ariko mu mahanga yose uyubaha, agakora ivy’ukugororoka, imwakirana yompi” (Ivyak. 10:34b-35, hashimikiwe ku nsobanuro). Petero yongeye kuvuga mu vyakozwe n’intumwa 5:32 kw’Imana yatanze Mpwemu Yera “ku bayemera.” Mpwemu Yera aba mu bakristo bose bizera (raba Abaroma 8:9; Gal. 4:6).

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Gutangura Neza (Beginning Rightly)

Kugira Intumbero Nziza

Igice Ca Mbere (Chapter One)

 

Kugira umukozi w’Imana aroranirwe, ategerezwa gutahura intumbero Imana yamushize imbere. Adatahuye iyo ntumbero, ntazomenya ko yananiwe canke ko yayishikije. [1]

Azokwiyumvira ko yashoboye kandi yananiwe. Ni akaga. Uyo mukozi agereranywa n’uwusiganwa ajabuka umurongo wa bahiganwa ku metero 800 ari mu kibanza ca mbere yigina instinzi imbere y’abamurorereye ntamenye ko yahiganwa ku metero 1600. Ugutahura nabi intumbero yiwe vyatumye aneshwa. Kwiyumvira ko yatsinze vyatumye atsindwa. “Aba mbere bazoba abanyuma.”

Abakozi bose barafise intumbero bita “imbono” yabo. Ni yo baharanira gushitsa mu buryo bumwe cank’ubundi nk’ukw’ingabire n’imihamagaro yabo iri. Ingabire n’umuha-magaro w’umuntu wese ni rudende. Ushobora kuragira ishengero mu gisagara kanaka, kubwiriza intara kanaka canke kwigisha. Arikw’Intumbero ndiko ndavuga ngaha ni rusangi ku bakozi bose. Ni imbono iruta izindi. Ni yo mbono rusangi izindi zose zenenako. Ariko har’igihe bitubahirizwa. Abakozi benshi ntibafise gusa imbono zidahuza n’imbono rusangi y’Imana, usanga zikorera kuyirwanya. Narigeze kuba mur’uwo murwi naho nitwa umurongozi w’ishengero rinini.

Mbeg’intumbero cank’imbono rusangi Imana yahaye umukozi wese ni iyihe? Dusanga inyishu muri Matayo 28:18-20, igice tumenyereye cane ariko ntidutahure insobanuro. Reka tugice irya n’ino:

Yesu arabegera, arababwira, ati, “Jewe nahawe ububasha bwose mw’ijuru no mw’isi” (Mat. 28:18).

Yesu yifuza kw’abigishwa biwe bamenyako Se yamuhaye ububasha bwose. Kanatsinda, Data yifuza (na bugingo n’ubu) ko Yesu yubahwa, niko bigenda igihe cose Data ahaye umuntu ububasha kanaka. Yesu ategerezwa kwubahwa kuruta abandi bose kuko Data yamuhaye ububasha bwose bo mw’ijuru no mw’isi, ubwo bubasha nta karimbi bwashingiwe nk’uko gashingirwa abana b’abantu. Yesu ni Umwami.

Nk’uko nyene, utizeye Yesu nk’Umwami ntuba umwizera na gato. Yesu, kibirengeye ca vyose, ni Umwami. Yitwa “Umwami” incuro zirenga 600 mw’Isezerano Rishasha. (Yitwa Umukiza incuro 15.) Paulo yanditse ati, “Ni co gituma Yesu yapfuye kandi arazuka, ngw’abe Umwami w’abapfuye n’abakiriho” (Abaroma 14:9, harimw’ugushimika). Yesu yarapfuye arazuka ngw’aganze nk’Umwami mu bantu biwe.

Ukwizera Gukiza Koko (True Saving Faith)

Igihe abavugabutumwa n’abungere batumira abatizera “kwakira Yesu nk’Umukiza,” (iryo jambo nta ho ryigeze gukoreshwa mu vyanditswe), baba berekanye agasembwa kari mu gutahura kwabo ivy’ubutumwa bwiza. Akarorero ni igihe wa murinzi w’ibohero ry’Ifilipi yabaza Paulo icoyokora aronke agakiza, Paulo ntiyishuye ati, “Akira Yesu nk’Umukiza wawe.” Yamubwiye ati, “Izere Umwami Yesu Kristo, urakira” (Ivyakoz. 16:31, harimw’ugushimika). Abantu bakizwa igihe bizeye Umwami Yesu Kristo. Ibuka, ntibakizwa kuko bizeye inyigisho za Yesu canke z’agakiza, bakizwa kuko bizeye umuntuUmwami yitwa Yesu Kristo. Uku ni ko kwizera gukiza. Har’abantu biyumvirako bafise ukwizera gukiza kuko bizera k’urupfu rwa Yesu ar’impongano y’ivyaha vyabo, kw’agakiza kazanwa no kwizera hamwe n’ibindi vyose abantu bashobora kwiyumvira kuri Yesu. Ariko si vyo na gato. N’umurwanizi aravyizera. Ukwizera gukiza ni ukwizera Yesu. Nawe ni Nde? Ni Umwami.

Igihe nizera ko Yesu ari Umwami, ntegerezwa gukora nk’uwukorera Umwami, umutima wanje utegerezwa guca bugufi imbere yiwe. Ntaciye bugufi sinshobora kuvugako ndamwizera. Umuntu avuze, ati “Ndizera ko hari inzoka y’ubumara bubi mu nkweto yanje,” agaca yambara iyo nkweto ataco yinona, aba yerekanye kw’atizera ivyo yavuzeko yizera. Abantu bavuga ko bizera Yesu ntibihane ivyaha vyabo canke ngo bace bugufi mu mitima yabo ntibaba bizera Yesu. Uyo Yesu bavugako bizera si we. Uwo twebwe twizera ni Umwami Yesu nyene ububasha bwose mw’ijuru no mw’isi.

Igihe umukozi w’Imana adatahura neza ivy’ubutumwa bwiza, aba ari mu ngorane. Ntashobora gutera imbere nkukw’Imana ishaka. Aba arikw’arahindura ubutumwa ngenderwako Imana igomba kubwira abantu. Arashobora kuba umwungere w’ishengero rinini ariko ntashike ku ntumbero nyamukuru Imana yamuhamagariye.

Imbono Nini (The Big Vision)

Reka dusubire muri Matayo 28:18-19. Amaze kwerekana ubukuru n’uburongozi bwiwe, Yesu atanga itegeko ati:

Nuko ni mugende, muhindure amahanga yose abigishwa, mu babatiza mw’izina rya Data wa twese n’iry’ Umwana n’irya Mpwemu Yera, mubigishe kwitondera ivyo nabageze vyose” (Mat. 28:19-20a).

Yesu yakoresheje ijambo “Nuko.” Ati, “Nuko ni mugende muhindure amahanga yose abigishwa…” Bisigura ngo, “Kubera ivyo mpejeje kuvuga…kubera yuko mfise ububasha bwose…Kubera yuko ndi Umwami…abantu bategerezwa kunyumvira…rero ndabategetse (kandi mutegerezwa kwumvira) mugende muhindure amahanga yose abigishwa, mubigishe kwumvira amategeko Yanje.”

Ivyo ni vyo bigize imbono rusangi, imbono iruta izindi Imana ifitiye amabango yacu: Ibwirizwa twahawe ni kugira abigishwa bitondera ivyagezwe na Kristo vyose.

Paulo avugako yahawe ubuntu bw’Imana nk’intumwa “ashikane abanyamahanga ku kwizera ” (Abaroma 1:5, harimw’ugushimika). Intumbero ni ukwumvira; igituma bumvira ni ukwizera. Abafise ukwizera gukomeye mu Mwami bumvira ivyagezwe vyiwe.

Ni co gituma ku musi wa Pentekote Petero yavuze, ati “ Abo mu muryango wa Isirayeli bose bamenye badakekeranya yukw’Imana yamugize [Yesu] Umwami na Kristo—Yesu umwe mwabamba” (Ivyak. 2:36). Petero yifuza kw’ababamvye Kristo bamenyakw’Imana yamugize Umwami na Kristo. Bishe uwo bategerezwa kwumvira! Bamaze kunyurwa, barabaza, bati “Dukore iki?” Petero ashirako, ati “Mwihane”! Ntimugararize. Mwimike Yesu mu mitima yanyu. Petero aca abategeka kubatizwa nk’uko vyagezwe na Kristo. Uko ni ko Petero yagira abigishwa—bakurikira no kwububaha Kristo— Urwo rufatiro ni rwiza.

Umukozi wese asuzume igikorwa ciwe. Twese twibaze, duti “Mbeg’ivyo nkora bituma abantu bakurikira Yesu no kwumvira amabwirizwa yiwe?” Inyishu ibaye ego, tuzoba turusimvye. Inyishu ibaye oya, impinge izoba ikiri ndende.

Umuvugabutumwa yishinga guhamagarira abantu “kwakira Yesu,” ntababwire kwihana ivyaha vyabo, azobona ibara. Umwungere yironderera kwubaka idini gusa no kunezereza intama ziwe mu binyoma n’amangetengete, azobona ibara. Umwigisha yigisha imipfunda “y’inyigisho z’agaharawe”, azobona ibara. Intumwa ishinga amashengero y’abavugako bizera Yesu batamwumvira, azobona ibona ibara. Uwuvugishwa n’Imana abesha abantu ngo bagiye gutoragura imigisha mu nzira, azobona ibara.

Kuneshwa Kwanje (My Failure)

Haraheze igihe, nari nkirongoye ishengero rinini cane Mpwemu Yera ambaza ikibazo canyuguruye amaso mbona ingene ndwanya intumbero rusangi y’Imana. Nariko ndasoma amateka azocirwa impene n’intama nk’uko vyanditswe muri Matayo 25:31-46, Mpwemu Yera ambaza ati: “Abanyeshengero bawe bopfa uyu musi nyene bagacirwa uruzocirwa intama n’impene, mbega ni bangahe boba intama canke impene?” Mu yandi majambo, ati “Mu mwaka uheze, ni bangahe mw’ishengero ryawe bahaye indya bene Data bashonje, bahaye amazi abakristo banyotewe, bahaye indaro abatagira aho bakika umusaya n’ingenzi, bambitse abakristo bagenda gusa canke ni bangahe basuhuje abarwayi n’imbohe?” Narinzi neza kw’abashoboye kugira kimwe mur’ivyo cank’ibisa n’ivyo ari bake cane n’ah’abatonda mw’ishengero bari benshi, abo ni bo baririmba bakumviriza ubutumwa bwanje no gutanga amashikanwa menshi. Yesu yabahwanya n’impene nsa. Narigaye cane kuko ntabigisha kunezereza Imana no kwikorera imitwaro ya bene Data. Sinabigisha kwitondera ivyagezwe vya Kristo. Naratahuye ko nirengagiza ivy’igiciro vy’Imana—Ibwirizwa rikuru rya kabiri ni ugukunda mugenzi wawe nk’uko wikunda—simvuze ibwirizwa ryo gukundana nk’uko yadukunze.

Ikirengeye vyose, naratahuye kw’inyigisho zanje zarwanya umugambi w’Imana wo kugira abigishwa kuko nishinga kubwira ishengero “ubutumwa bw’imihezagiro.” Niyigishiriza abatunzi b’abanyamerika bo mw’ishengero ryanje kw’Imana ishaka kubongera itunga kandi nzi neza ko Yesu yanka kw’abantu Biwe birundaniriza ubutunzi mw’isi (raba Mat. 6:19-24), ashaka ko babumbwa n’ivyo bafise n’aho zoba indya n’ico kwifuka gusa (raba Abaheb. 13:5; 1 Tim. 6:7-8). Sinamenyako nigisha abantu kutumvira Yesu (nk’ukw’abungere benshi babigira kw’isi hose).

Mazegutahura amakosha yanje, narihanye nsaba ishengero ryanje rimbabarire. Ntangura kugira abigishwa nigisha kwitondera ivyagezwe vyose vya Kristo. Nabigirana ubwoba n’impungenge kuko narinzi ko bamwe batabwirwa kwumvira amategeko ya Yesu, bishakira ubukristo bwokwinezereza budategeka kwiyanka. Vyaragaragara ko bamwe muri bo batitaho abakristo bari mu magorwa kw’isi. Ntibashaka kujana ubutumwa ku batarabwumva. Barangwa no kwirundaniriza ivy’isi. Ivy’ukwezwa na vyo, birinda ivyaha bigaragara gusa, ivyaha n’abatizera badashobora gukora, biberaho ubuzima nk’ ubw’abandi banyedini muri Amerika. Ntibakunda Umwami na gato. Ntibitondera amabwirizwa ya Yesu kand’ari vyo vyerekana urukundo tumukunda (raba Yohana 14:21).

Ico natinya caruhiye gushika—nasanze abiyita abakristo beza ari impene mu nsato z’intama. Igihe ndabatumiye kwiyanka no kwikorera imisaraba yabo, barajingitwa. Kuri bo, ishengero ni ihuriro ry’umuzika, ni vy’abisi bahurumbira mu biteramo n’ubunywero. Bakunda inyigisho zemeza ko bakijijwe kandi kw’Imana ibakunda. Ntibashaka kubwirwa ic’Imana ibashakako. Ntibashaka kubwirwa gukizwa. Kugendera mu bugombe bw’Imana ni ikizira igihe har’ico bibasaba. Batanga amafaranga yabo iyo babwiwe kw’Imana izobashumbusha umurengera n’iyo atangiwe ivy’umubiri nko gushariza urusengero.

Igihe Co kwisuzuma (A Time for Self-Examination)

Haragezek’umukozi wese asoma iki gitabo yibaza ca kibazo Mpwemu Yera yambajije: “Abantu ndongora bopfa ubu nyene bagacirwa uruzocibwa intama n’impene, ni bangahe boba intama canke impene?” Igihe abakozi bemeza impene zo mu mashengero yabo ko zikijijwe, baba bazibwiye igihushanye c’ivy’Imana ishaka. Uyo mukozi ni umwansi. Yanse kwigisha ivyo Yesu yategetse muri Matayo 25:31-46. Aragabisha impene ko zitazobona ijuru.

Yesu yavuzek’urukundo rwacu ari rwo rugaragaza ko tur’abigishwa biwe (raba Yohana 13:35). Urwo s’urukundo rw’abatizera ahandi ho nta tandukaniro ryoba hagati y’abizera n’abatizera. Urukundo Yesu yavuze ni rumwe rudushoboza kwiyanka tugakundana nk’uko yadukunze no kwihebera abandi (raba Yohana 13:34; 1Yohana 3:16-20). Yohana yongera kuvuga kw’ingene dukandana arikwo kutumenyesha ko twavuye mu rupfu tukagirwa bazima arikwo kuvuka ubwa kabiri (1Yohana 3:14). Abavuga nabi, bakidodombera abigisha ivyagezwe vya Kristo berekana urukundo rw’abavutse ubwa kabiri? Si vyo na gato, ni impene zishogomanga zijana i kuzimu.

Abigishwa mu Mahanga Yose (Disciples of All Nations)

Mu kubandanya reka dusubire muri Matayo 28:19-20, Itegeko Rikuru kandi Rusangi Yesu yahaye abigishwa biwe turabe ikindi cigwa twokuramwo.

Nuko ni mugende muhindure amahanga yose abigishwa, mu babatiza mw’izina rya Data wa twese n’iry’Umwana n’irya Mpwemu Yera, mubigishe kwitondera ivyo nabageze vyose” (Matayo 28:19-20a).

Yesu ashaka kugira abigishwa mu mahanga yose, cank’ubwoko bwose nk’uko bivugwa mu Giheburayo. Nimba Yesu yategetse ivyo, ndizerako bishoboka. Turashobora kugira abigishwa ba Yesu mu moko yose y’isi. Iki gikorwa nticahawe bamwe cumi n’umwe ba mbere gusa, cahawe umwigishwa wese yabayeho kandi azobaho inyuma y’abo cumi n’umwe kandi iryo itegeko ni kwumvira ivyo Yesu yageze vyose. Nk’uko bamwe cumi n’umwe bigishije abigishwa babo kwitondera ivyagezwe na Kristo, umwigishwa wese nk’uk’uruvyaro rwiwe ruri ategerezwa kwitondera iri tegeko. Umwigishwa wa Yesu ategerezwa guhurikira mur’iki gikorwa co guhindura amahanga mu buryo bumwe cank’ubundi.

Ibi birasigura igituma “Itegeko Rikuru” ritarasozerwa. N’aho har’amasinzi y’abakristo biyita beza, igitigiri c’abigishwa bamaramaje kwumvira Yesu kiracari gitoya cane. Benshi mu biyita beza ntibabwirwa kugira abigishwa mu moko yose, ntibaruha bumvira amategeko ya Kristo. Igihe ribaguye mu gutwi, ntibabura ivyitwazo, bamwe bavuga ngw’ “Ico s’igikorwa canje,” abandi ngo, “Sindongowe kujana iyo nzira.” Abungere benshi baratahura ico ndiko ndavuga kukw’impene nyinshi zihitiramwo amategeko ya Kristo zishaka gukurikiza nk’uko gahunda zabo zibategeka.

Ese icompa umukristo wese akizera Umwami Yesu Kristo, umuntu wese wo kw’isi akabwirwa ubutumwa bwiza. Abigishwa ba Kristo bofata iyo ngingo vyoca bikoreka. Bohagarika kwonona umwanya n’amafaranga yabo mu vy’imfata kibanza vy’iyi si bakayakoresha mu bashitsa ibwirizwa ry’Umwami. Birababaje kwumva kw’igihe umwungere yubaha Imana amenyesheje ishengero ko hari umumisioneri azoza kubigisha, aba azi ko har’abazosiba ico gikorane. Impene nyinshi zicazigumira ku muhana canke zikigira mu yandi mashengero. Ntibubaha ivya Kristo. Arikw’Intama zicakira akaryo kose zironse ngo zigire abigishwa mu mahanga yose.

Inyigisho ya nyuma ya Matayo 28:18-20: Yesu abwira abigishwa biwe kubatiza abigishwa babo. Intumwa zitondeye iri tegeko mu bwizigirwa. Zabatiza abihanye igihe bizeye Umwami Yesu. Umubatizo ni ukwishushanya n’urupfu rwa Kristo, uguhambwa n’ukuzuka kwiwe. Abizera bashasha baba bapfanye no kuzuranwa na Kristo nk’ibiremwa bishasha. Yesu yashimye k’ukwo kuri kugaragarizwa mu rubatizo rw’uwizera mushasha bikandikwa mu bwenge bwiwe kw’ahindutse umuntu musha afise kamere gashasha. Aba asangiye impwemu imwe na Kristo, ahawe ibikenewe vyose ngo yumvire Imana muri Kristo aba muri we. Yari yarapfiriye mu vyaha ariko ubu amaze kwezwa pe akagirwa muzima muri Mpwemu Yera. Ntagirirwa “imbabazi gusa” arahindurwa koko. Imana yongera kwerekana kw’abakristo nyabo bahindutse kuko batagikora ivy’abapfuye mu mpwemu. Yesu na we yarabivuze mu majambo yiwe ya nyuma, ati “Raba, ndi kumwe namwe gushika kw’iherezo ry’isi” (Mat. 28:20). Mbega ukubaho kwa Kristo mu bantu ntiguhindura ingeso zabo?

Yesu Asobanura Igikorwa co Kugira Abigishwa (Jesus Defines Discipleship)

Turamaze gutahura kw’intumbero ya Yesu iruta izindi ari ukugira abigishwa, abo ni abantu bamaze kwihana kandi bitwararika kwiga no kwumvira amategeko Yiwe. Yesu arasobanura umwigishwa muri Yahona 8:32:

Ni mwaguma mw’ijambo ryanje, mur’ abigishwa banje vy’ukuri; kandi muzomenya ukuri, kandi ukuri kuzobaha kwidengemvya.

Abigishwa b’ukuri, nk’uko Yesu yabivuze, ni abantu bagize ijambo Ryiwe insago zabo. Uku bashishikara kwiga ukuri kuri mw’ijambo Ryiwe, ni ko bashishikara “kubohoka,” kandi biragaragara ko Yesu yavuga k’ukubohorwa ku caha (raba Yohana 8:34-36). Dufatiye ku nsobanuro ya Yesu tubona kw’abigishwa biwe biga no kwumvira amategeko yiwe.

Yesu yongera kuvuga, ati

Niho Data azoshimagizwa, ni mwama ivyamwa vyinshi, kandi ni mwerekana ko muri abigishwa banje ” (Yohana 15:8, hashimikiwe ku nsobanuro).

Dufatiye kur’iyo nsiguro ya Yesu, abigishwa bashimagiza Data ku vyo bama. Abatagira ivyamwa s’abigishwa Biwe.

Ico camwa kiranga umwigishwa w’ukuri casobanuwe na Yesu muri Luka 14:25-33. Reka dutangurire ku murongo wa 25:

Kandi ishengero ryinshi ryari rijanye na we; Arahindukira, Arababwira ati…

Mbega Yesu yasamajwe n’ishengero rinini “ryamugendanira”? Mbega ukugira ishengero rinini ni vyo vyerekana ko Yesu yashikije intumbero Yiwe?

Si vyo, Yesu ntiyabumbwe no kugendanirwa n’isinzi ry’abantu bagenzwa no kwumviriza inyigisho Ziwe, kwitegereza ibitangaza Vyiwe canke kwirira indya Ziwe. Yesu yarondera abantu bakunda Imana n’imitima yabo yose, ubwenge, imishaha n’inkomezi zabo zose. Yashaka abantu bamwumvira. Yashaka abigishwa. Ni co catumye abwira abamugendanira ati:

Umuntu niyaza kuri Jewe, ntiyanke se, na nyina, n’umugore n’abana biwe, na bene nyina, na bashiki biwe, mbere n’amagara yiwe na yo, ntashobora kuba umwigisha wanje (Luka 14:26).

Neza cane: Yesu yerekanye ibiranga umwigishwa Wiwe. Mbega umwigishwa Wiwe ategerezwa kwanka abo yakunda? Ntivyumvikana kukw’ivyanditswe bidutegeka kwubaha abavyeyi no gukunda abo twubakanye hamwe n’abana bacu.

Yesu yavuga mu migani, yarakoresha n’imvugo ndenza rugero mu nsiguro ziwe. Muri make, uko bimeze kwose, yavuze ati: Ni twagomba kuba abigishwa Biwe, dutegerezwa kumukunda tukamurutisha abakunzi bacu. Ico Yesu ashika ni gukunda Imana n’imitima, ubwenge, ubugingo n’inkomezi zacu zose.

Itegereze neza—igikorwa c’umukozi w’Imana ni kugira abigishwa, bisigura ko bate-gerezwa kuvyara abantu bakunda Yesu kuruta abo bubakanye, abana n’abavyeyi babo. Ni vyiza kw’umukozi wese asoma iki gitabo yibaza ati, “Mbega mvyara abantu nk’abo?”

Twomenya gute k’umuntu akunda Yesu? Muri Yohana 14:21 Yesu avuga ati: “ Ni mwankunda, muzokwitondera ivyagezwe Vyanje.” Dusozere tuvugakw’abakunda Yesu bakamurutisha abo bubakanye, abana n’abavyeyi babo ari bo bitondera ivyagezwe Vyiwe. Abigishwa ba Yesu bitondera ivyagezwe Vyiwe.

Igisabwa Ca Kabiri (A Second Requirement)

Yesu abandanya kubwira abamugendaniye kur’uyo musi ati,

Uwutikorera umusaraba wiwe ngw’ ankurikire ntashobora kuba umwigishwa Wanje (Luka 14:27).

Yesu aravuga ikintu ca kabiri gisabwa uwushaka kuba umwigishwa Wiwe. Ni ikihe? Boba babwiwe kwikorera imisaraba y’ibiti? Oya, n’ubu Yesu yarikw’avuga mu migani.

Abayuda benshi canke bose bamwumviriza kur’uyo musi bari bazi kw’inkozi z’ibibi arizo zimanikwa ku misaraba. Abaroma babamba inkozi z’ibibi ku mayira abiri inyuma y’amarembo y’igisagara ngw’ababibona bose birinde gukora ivyaha.

Ni co gituma niyumvirakw’ijambo, “Ikorere umusaraba wawe” ryari rimenyerewe cane mu gihe ca Yesu. Umuntu wese ajanwe kubambwa yumva umusirikare w’umuroma amubwira, ati “Ikorere umusaraba wawe unkurikire.” Ayo amajambo yahindisha agashitsi uwaciriwe urubanza, vyasigura intango y’umubabaro uhebuje. Insiguro y’iryo jambo yatumye rimenyerwa n’abantu bose, “Emera amagorwa ugiye gucamwo.”

Nk’umuvyeyi abwira umwana wiwe, ati “Mwana, ndaziko udakunda kuzibura umusarani. Ni akazi kabi kanuka ariko ni co gikorwa hawawe gukora rimwe mu kwezi, nta kundi ni wikorere umusaraba wawe. Nyaragasa.” Ni nka hamwe umugore ababwira umugabo wiwe, ati “Mutware, ndazi wanka kuriha ikori ry’Abaroma arikw’isango ryageze ng’uy’umutoza kori arashitse. Emera wikorere umusaraba wawe. Nta kundi murihe yigire.”

Kwikorera umusaraba bishobora kandi gusigura kwiyanka, Yesu yaravyemeje muri Matayo 16:24: “Umuntu niyashaka kunkurikira, niyiyanke, yikorere umusaraba wiwe, akurikire” Mu yandi majambo ngw’ “Umuntu niyifuza kunkurikira, ashire gahunda ziwe ku ruhande, yemere amagorwa n’ingagaruka zose z’uguhitamwo kwiwe, ankurikire.”

Abigishwa nyakuri bemera imibabaro iri mu gukurikira Yesu. Baharura ikiguzi, bamenyako har’imibabaro bategerezwa kwihanganira, ico ni co gituma bahitamwo gusozera ihiganwa mu ntsinzi. Vyemezwa n’ijambo Yesu yavuze k’uguharura ikiguzi co kumukurikira. Har’uturorero tubiri dusobanura neza ayo majambo:

Ni nde wo muri mwebwe, agomba kwabaka umutara w’amatafari muremure, ntiyobanza kwicara, akarimbura igitigiri c’amahera yo wubaka, ngw’amenye yukw’afise ayowunonosora? No kumbure yoba ahejeje kwubaka amatafari y’itanguriro, ntashobore kuwuzuza. Canke har’ umwami yoba agiye guhura n’uwundi ngo barwane, ntiyobanza kwicara, akaja inama, ko yoshobora kujana ingabo ibihumbi cumi guhwana n’uwumuteye ari n’ingabo ibihumbi mirongwibiri? Bisanzwe Atari ko biri, wa wundi akiri kure cane, amutumakw’intumwa, amubaza ico yomuhongera ngo babane amahoro (Luka 14:28-32).

Ntidushobora gusobanura ayo majambo ukundi: “Ugomba kuba umwigishwa wanje, banza guharura ikiguzi, ahandi ho wobivamwo rukamvye. Umwigishwa w’ukuri yihanganira ingaruka y’ijambo Nkurikira.”

Igisabwa Ca Gatatu (A Third Requirement)

Yesu yongera kuvuga ikintu ca gatatu gikenewe mu gikorwa co kugira abigishwa:

Ni ko biri, umuntu wese muri mwebwe adaheba ivy’afise vyose ntashobora kuba umwigishwa wanje (Luka 14:33).

N’ubu Yesu avuga mu migani. Ntiyavuzeko twikokora gushika aho tubura ico dutunga, indya n’impuzu. Guheba ivyo dutunze ni ukwemerak’ubutunzi bwacu buganzwa n’Imana, amahera ntabe akituganza ukundi, ni ugukorera Imana mu gukoresha ubutunzi bwacu. Bituma tutagishira imitima ku butunzi bwo kw’isi tugashobora kubusangira no kubuzezwa n’Imana, nikw’Abakristo ba mbere babigenza nk’uko tubisanga mu vyakozwe n’Intumwa. Kuba umwigisha wa Kristo ni ukwubaha amabwirizwa Yiwe, muri yo harimw’ukutirundaniriza ubutunzi mw’isi ariko mw’ijuru.

Muri make, nk’uko Yesu yabigeze, ninagomba kuba umwigishwa Wiwe, nzokwama ivyamwa. Nzomukunda kuruta vyose, nkamurutisha abo mu muryango wanje. Ntegerezwa kwemanga imibabaro nterwa n’ingingo nafashe yo kumukurikira. Kand’umushahara n’ubutunzi bwanje ntegerezwa kubikoreshwa nk’ukw’antegeka. (Kukw’amabwirizwa Yiwe afise ico avuga ku butunzi bwanje, sinorinda kuvuga nk’ukw’abandi benshi bavuga mu bubeshi ngo “Mana mbwira ic’ushaka ku butunzi bwanje ndagikore” igihe bakibwiwe ntibagikora.)

Bakozi b’Imana abo si bo bigishwa Kristo adatuma kugira ! Intumbero y’Imana ni kugira abigishwa bumvira! Duhamagarirwa kuba abakozi bagira abigishwa nyabo!

Uku kuri ngenderwako abakozi benshi kw’isi ntakwobafise. Basuzumye ivyo bakora nk’uko nabigize, barashobora kukuronka. Nk’uko vyanshikiye, nibisuzuma bazosanga bari kure y’ibikorwa Imana yabashiriyeho. Igihe nabona aho ngeza kwigisha ivya Kristo mw’ ishengero ryanje, nasanze abashobora kwitwa abigihwa nyabo ari imparurwa.

Bungere, nimwitegereze amasho yanyu. Mbega ni bangahe Yesu ashobora kwemera nk’abigishwa Biwe mu mashengero yanyu twisunze ivyanditswe muri Luka 14:26-33? Bavugabutumwa, mbeg’ubutumwa muvuga bugira abantu bumvira amategeko ya Kristo?

Iki ni igihe co gusuzuma ibikorwa dukora tutararengutswa imbere ya Yesu mu mateka yo ku musi w’imperuka. Nkaba ndi kure y’intumbero Yiwe, mpabwe kubibona uyu musi nyene uyo musi utarashika. Weho ?

Iciyumviro Ca Nyuma Gikomeye (A Final Sobering Thought)

Biragaragara, Yesu agomba abigishwa b’ukuri nk’uko bihishurwa muri Luka 14:26-33. Mbega birakenewe kuba umwigishwa Wiwe? Mbega umuntu yanse kuba umwigishwa Wiwe har’ico? Yesu yishuye ivyo bibazo mu nsiguro yiwe dusanga muri Luka 14:

Umunyu ni mwiza; arik’umunyu wo, woshira uburyohe, woryoshwa ni iki kandi? Ntaco uba ukimariye n’isi canke umwavu; uca ujugunywa. Woba ukirwoshwa ni iki? Ntaco umaze mu ndimiro canke mw’icukiro: bapfa kuwuta. Uwuri n’amatwi yumva ni yumve. (Luka 14:34-35).

Iryo jambo ntiryirebanga.

Umunyu ugira uburyohe bwawo. Ni co gituma witwa umunyu. Ubuze uburyohe ntaco uba ukimaze atari “kujugunywa.”

Mbega har’isano bifitaniye no kuba umwigishwa? Nk’uko umunyu washiriweho kuryoha, Yesu avugako n’abantu bashiriweho kuba abigishwa Biwe. Kukw’ari Mana, dutegerezwa gutahura ko twategetswe kumunda kuruta vyose no kwikorera imisaraba yacu. Twanse kuba abigishwa Biwe, tuba twanse icatumye dushirwaho . Ntaco tuzoba tumaze atari “kujugunywa.” Wumva ari ukuja mw’ijuru, namba na gato?

Uwundi musi Yesu abwira abigishwa biwe (Mat. 5:1) ati:

Mur’ umunyu w’isi. Arik’ umunyu, iy’ushize uburyohe, uba ukiryoshwa n’iki? Nta co uba ukimaze atar’ ugutabwa hanze ugakandagirwa n’abantu (Mat. 5:13).

Iyi ni inkebuzo duhawe. Ica mbere, abafise uburyohe (“ukwumvira gushitse”) ni bo bafise ico bamariye Imana. Abandi bose “ntaco bamaze…atari ukujugunywa no gukandagirwa.” Ica kabiri, uwufise “uburyohe” arashobora “kubutakaza,” iyo bitamera gurtyo Yesu ntiyari kugabisha abigishwa Biwe. Raba ingene ivyo bihushanya n’inyigisho ziharawe zigisha k’umuntu ashobora kuja mw’ijuru kuko yizera Kristo n’aho atari umwigishwa wa Kristo. Nta muntu ashobora kwiyitirira agakiza. Tuzoraba ivyo vyiyumviro bibi mu bice bizokurikira.

 


[1]

Umwanditsi w’iki gitabo mu congereza akoresha insigarirazina y’igitsina gabo avuga ku bakozi b’Imana mu gushimangira iciyumviro ciwe kandi abakozi b’Imana benshi ni abagabo, abungere benshi ni abagabo. Hamwe n’ivyo, ndazikw’Imana ihamagara abakenyezi mu gikorwa no kuyihebera, arikw’abahagarara neza mur’ayo mabango ni bake. Raba igice citwa, Abakenyezi mu Gikorwa.

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Kirundi » Kugira Intumbero Nziza

Tamil Disciple-Making Minister

Chapter 1

Chapter 2

Chapter 3


Chapter 4


Chapter 5


Chapter 6


Chapter 7


Chapter 8


Chapter 9


Chapter 10


Chapter 11


Chapter 12


Chapter 13


Chapter 14


Chapter 15


Chapter 16


Chapter 17


Chapter 18


Chapter 19


Chapter 20


Chapter 21


Chapter 22


Chapter 23


Chapter 24


Chapter 25


Chapter 26


Chapter 27


Chapter 28


Chapter 29


Chapter 30


Chapter 31


Chapter 32


Chapter 33

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Other Languages » Tamil Disciple-Making Minister

North Korean

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.


Other Languages » North Korean

Other Languages

Other Languages

Pastors in numerous countries around the world are now able to read David Servant’s books in their own language. David’s equipping manual for pastors, entitled The Disciple-Making Minister, has been and is being translated into many languages. Some of David’s other books have been translated into other languages as well. We’ll be posting translated chapters in various languages here as we receive them.

To subscribe to David Servant's periodic e-teachings, click here.