Urashobora gutangara wumvise ko Yesu yar’afise umusiguzi yakunda cane. Urashobora mbere no gutangara umenye yukw’atari mw’ishengero rya Luteriene, Metodiste, Pentekote, Angikane, canke Presbiteriene. Nta dini yari afise! Yitwa Yohana Umubatizi! Yesu yamushingiye intahe ikurikira:
Ndababwire ukuri: mu bavyawe n’abagore ntihigeze kuboneka umuntu aruta Yohana Umubatizi (Mat. 11:11a).
Turazi kw’abantu bose bavyawe n’”abagore,” iyi mvugo nk’uko Yesu abibona, yerekana ko Yohana Umubatizi aruta abantu bose bigeze kubaho. Mu kuvuga gurtyo, Yesu ntiyashikuje. Si bibi kwiyumvira ko Yesu yahayagiza Yohana kubera ingeso yar’afise. Ni co gituma dutegerezwa kwiga no kwigana izo ngeso. Ndabona ingeso ndwi zo mu mpwemu zatumye Yohana Umubatizi ashimwa cane. N’aho igikorwa ca Yohana cerekana ibango ryo kuvuga ubutumwa, umukozi w’Imana wese ategerezwa kugira izo ngeso ndwi. Duhere ku ya mbere.
Ingeso ya Mbere ya Yohana (John’s First Quality)
Uko ni kwo gushinga intahe kwa Yohana, ah’Abayuda bamutumakw’abaherezi n’Abalewi bavuye i Yerusalemu, ngo bamubaze, “bat’Uri nde?” Na we aravyatura, ntiyahisha ukuri, aravyatura, ati “Si jewe Kristo.” Baramubaza, bati “None se bimeze bite? Uri Eliya?” Ati, “Si ndi we.” Bati“uri wa muntu avugishwa n’Imana?”At’”Oya.” Baramubaza, bati “Non’uri nde” ngo tuje kwishura abadutumye? “Kuri wewe wivuga gute?” “Ati Nd’ijwi ry’uwusemerera mu bugaragwa, ati Nimugorore inzira y’Uhoraho, nk’uk’uwavugishijwe n’Imana Yesaya yavuze” (Yohana 1:19-23).
Yohana yaramenye ihamagarwa ryiwe arigumamwo.
Abakozi bose barakeneye kumenya ihamagarwa ryabo no kurigendera. Ur’umuvugabutumwa, ntugerageze kuba umwungere. Ur’umwigisha, ntugerageze kuba uwuvugishwa n’Imana. Ahandi ho, azoruhira kuzazanirwa.
Womenya gute ihamagarwa ryawe? Urimenya mu kurondera Umwami yaguhamagaye. Ubwa kabiri, mu gusuzuma ingabire yawe. Nimba Imana yaguhamagariye kuba umuvugabutumwa, izogushoboza gukora ico gikorwa. N’ubwa gatatu, mu kwemezwa n’abandi babona ingabire yawe.
Umaze kumenya neza ihamagarwa ryawe, utegerezwa kurigendera n’umutima wawe wose, ntiwemerere ibintu bigukura mu muhamagaro. Abantu benshi basaba Imana ikore ivyo ibategeka gukora. Nowa ntiyarindiriye kw’Imana izra kwiyubakira ubwato!
Izina ibango risobanurwa IGIKORWA. Satani azogereza kuguhuvya ntushitse ihamagarwa ryawe, ariko utegerezwa guhangana na we mu kwizera. Naho tutabona aho vyanditse, menya neza ko har’uho umusi Yohana yatangura kuvuga ubutumwa mu ntara ya Yorodani. Ikoraniro ryiwe rya mbere ryari rito ku ryakurikiye. Hari abantu bamushinyaguriye igihe yatangura kandi yarahamwe. Ariko ntiyibivuyemwo. Intumbero yiwe imwe kwar’uguhimbaza Imana yamuhamagaye. Nico catumye abandanya neza.
Ingeso ya Yohana dukwiriye gukurikiza: Kumenya umuhamagaro wawe ukuwugumamwo.
Ingeso ya Kabiri ya Yohana (John’s Second Quality)
Mur’iyo misi haza Yohana Umubatizi, yigishiriza mu bugaragwa bw’i Yudaya ati “Mwihane, kuk’ubwami bwo mw’ijuru buri hafi” (Mat. 3:1-2).
Yesu yashima cane Yohana kuko yavuga ubutumwa butahurika, nibwo butumwa Yesu yigisha (Mat. 4:17). Yohana yahamagarira abantu kwihana—kuva mu caha ukagororoka. Yameje yukw’imigenderanire n’Imana itangura igihe twihana, abatihana bazoherera i kuzimu.
Yohana ntiyigeze yemeza abantu kw’Imana ibakunda. Ntiyabwiriza abantu “abadigadiga” ngo bagire rya sengesho ryo “kwakira Yesu.” Ntiyabwira abizera kw’Imana izobajana mw’ijuru n’aho baronderera agakiza mu bikorwa vy’ivyagezwe. Yabona abantu nkukw’Imana ibabona—yababona nk’abagarariji bashorerwa ikuzimu n’ivyaha vyabo. Yarabagabishije ababwira ku burake bw’Imana buzoza. Yarabatahuje akaga barimwo kuko banes guhindura imitima n’ibikorwa vyabo.
Ingeso ya kabiri umukozi wese agira abigishwa ashobora kwigana Yohana ni: Kwigisha yuk’ukwihana ari yo nzira yo kugirirana imigenderanire n’Imana.
Ingeso ya Gatatu ya Yohana (John’s Third Quality)
Yohana uyo, imyambaro yiwe yar’iy’ubwoya bw’ingamiya, yayikenyeza umukanda w’urusato mu rukenyerero; indya ziwe zar’inzige n’ubuki bwo mw’ishamba (Mat.3:4)
Yohana ntiyar’afise ishusho ry’”abavuga ubutumwa bw’imihezagiro.” Umuntu nka Yohana ntiyashobora guhabwa akanya ko kwigisha mw’ishengero ry’abatunzi kukw’atagira impuzu zz’abasiguzi bagendera mu mihezagiro. Yohana, ahubwo, yar’umukozi w’Imana atarondera inyungu mbi. Ntiyarondera ubutunzi bwo kw’isi. Ntiyarondera icubahiro c’abantu mu kwambara ivy’igiciro kinini, yar’azi kw’Imana yitegereza imitima. Yabayeho yiyorohoje, kand’ingeso ziwe ntawe zatsitaza, kukw’atarondera amahera. Raba ingene ibi bihushanya n’ingeso z’abakozi benshi bo kw’isi, bakoresha ubutumwa bwiza mu kurondera inyungu zabo ubwabo. Abo bavuga Yesu ukutariko, basambura inyigisho za Kristo.
Ingeso ya gatatu yatumwe Yesu akunda Yohana ni: Kubaho ubuzima bwiyoroheje.
Ingeso ya Kane ya Yohana (John’s Fourth Quality)
Abonye [Yohana] Abafarisayo n’Abasadukayo bazanywe no kugira ngw’ababatize, arababaza, ati “Mwa bana b’inroka mwe; ni nde yababuriye ngo muhunge uburake buzoza? Nuko mwame imbuto zikwiranye no kwihana. Mwoye kuvuga muti ‘Dufise Aburahamu, ni we sogokuruza’ ndababwira yukw’aya mabuye Imana ishobora ku yavyuramwo abana ba Aburahamu” (Luka 3:7-8).
Ukw’igikorwa ca Yohana ca bandanya gushikira abantu benshi, ntiyahinduye ubutumwa. Ahubwo Yohana yageze aho yiyumvira igituma abantu baza kubatizwa ko hatob’ari kubera bakurikira abandi canke ko kubatizwa vyabaye nk’umugenzo. Abanyabwenge b’ivyanditswe n’Abafarisayo barafashe urugendo ruja kuri Yorodani (raba Mat. 3:7). Yatinye kw’abantu bohava bigana abandi. Yarakoze ibishoboka vyose abakure mu kageso kokwigana abandi. Ntiyashaka ko hagira umuntu yiyuvira ko kubatizwa arikwo gukizwa, canke ko kubatizwa bibuza abantu gutererwa i kuzimu. Yavuze ko kwihana bizana ivyamwa vyo kwumvira.
Ikirengeye vyose, kubera yukw’abayuda benshi bishira mu murwi w’abamaze gukizwa kuko bakomo kuri Aburahamu, Yohana yaraberetse kw’ivyo vyizerwa Atari vyo.
Ingeso ya kane yatumye Yohana ashemagizwa : Yarakunda abantu akababwira ukuri. Ntiyigeze aremesha umuntu atadashaka kwihana, nta munyavyaha yabwiye kwazoja mw’ijuru.
Ingeso ya Gatanu ya Yohana (John’s Fifth Quality)
Yohana ntiyabatiza abantu badashaka kwihana, nta muntu n’umwe yigeze gushigikira bupfu bwiwe. Yabatije abantu bemeye “kwihana ivyaha vyabo” (Mat. 3:6). Yagabishije abaza kuri ati:
Arikw’incabiti igenekerejwe ku bitsina vy’ibiti; nuko rero igiti cose kitama ivyiza kiracibwa, kigatererwa mu muriro…. Urutaro rwiwe ruri mu kuboko kwiwe, azokubura imbuga yiwe neza, yimburire ingano ziwe mu kigega, maz’umuguruka awuturire mu muriro (Mat. 3:10, 12).
Yohana ntiyatinya kuvuga ukuri kubijanye n’i kuzimu, abasiguzi ntibigera babicisha mu kanwa kuko bikwegerako abantu nta mitima bashaka kugomorera mu bwami bw’Imana. Yohana ntiyatinye kubivuga nkuko na Yesu atatinye kubivuga mu nsiguro yiwe yo ku musozi—abafise imitima yejejwe nibo bazoragwa ubwami bwo mw’ijuru. Abama ibibi bazotererwa mu muriro.
Iyo Yohana aba akiriho, yari kugawa n’abakristo bamitwa “ Umusiguzi w’umuriro n’ibizuku vy’i kuzimu,” “umuvugishwa w’akaga n’ibara” “umukowi adakuyakuya abantu” canke “uwuvuga ibibi gusa,” “uwutinyisha abantu” “umunyamategeko” “cank’uwiyumvira kw’agororotse” ariko yogumye akundwa na Yesu. Ingeso yiwe ya gatanu: Ntitinye kuvuga yukw’intabarirwa zizoherera i kuzimu kandi werekane abemerewe kujamw’ijuru. Biratangaje kubona Luka yise insiguro ya Yohana “ubutumwa bwiza” (Luka 3:18).
Ingeso ya Gatandatu ya Yohana (John’s Sixth Quality)
N’aho Yohana yakoreshwa cane n’Imana akamenyekana n’abantu benshi, yaramenye kw’ataco ari co yigereranije na Yesu, aranga n’ugushira Umwami wiwe hejuru:
N’ukuri jeho ndabatiza mu mazi ngo mwihane; arik’uzoza hanyuma yanje andusha ubushobozi, nti bimbereye no kumutwaza inkweto. Uyo azobabatiza muri Mpwemu Yera no mu muriro (Mat. 3:11).
Raba ingene ingeso ya Yohana itandukanye n’ubwibone tubona mur’iki gihe ku biyita “abakozi b’Imana.” Ibinyamakuru vyabo vyuzuyemw’amafoto yabo ubwabo, Yesu ashirwamwo gake gashoboka. Bameze nk’imisambi imbere y’abanyeshengero babo, barondera gushimwa n’abantu gusa. Nta munyeshengero ashobora kubegera canke kubakorako, bironderera ivyubahiro vy’ubwoko bwose. Mbere bamwe basa n’abategeka Imana n’abamarayika! Ariko Yohana yivuze kw’adakwiriye no kumutwaza inkweto, ico c’umuja. Ntiyihuse yemera kkubatiza Yesu igihe yamuturukira. Amaze kumenya ko Yesu ari we Kristo, yaciye yereka abantu bose uwo bategerezwa kwumvira, amwita “Umwagazi w’intama w’Imana akura icaha c’abari mw’isi” (Yohana 1:29). “Urya akwiye gukuzwa, nanje ngirwe muto” (Yohana 3:30) yahindutse icetegerezo cacu co guca bugufi.
Iyi ni yo ngeso ya gatandatu yatumwe Yesu akunda Yohana nk’umusiguzi mwiza: Guca bugufi no gukuza Yesu. Ntugire inyota yo kwishira hejuru.
Ingeso y’Indwi ya Yohana (John’s Seventh Quality)
Abasiguzi b’iki gihe bavugira mu bwinshi kugira ntihagire uwo bakomeretsa. Urazi ingene vyoroshe kuvugira hejuru uti, “ Imana igomba ko tugira neza!” Abeza n’ababi bitabira ica rimwe bati “Amina”. Abasiguzi benshi babona kw’ari vyiza kubuza abantu gukora ivyaha bizwi n’abo mw’isi, ariko mw’ishengero bakanka kubidoma k’urutoke. Barashobora, guhagurukira icaha c’ubusambanyi, ariko ntibashobora kugabisha abakristo babo ku kaga k’ubuhumbu bwandagazwa n’amasinema y’ubushurashuzi bafise mu mazu. Ugutinya abantu vyababereye umutego mu buzima.
Hamwe n’ivyo, Yohana ntiyigeze atinya kudama urutoke ku vyaha. Luka yanditse ati:
Ishengero riramubaza “riti none tugire dute?”arabishura, “at’uwufise amapfundo abiri, rimwe n’arihe uwudafise, n’uwufise ivo kurya n’agire artyo.” Kandi haza n’abatoza kori kubatizwa, baramubaza, “bati Mwigisha, tugire dute?” arabishura, “ati Ntimugatoze abantu ibiruta ivyo mwagezwe.” N’abasoda baramubaza, “bati tweho tugire dute?” Arabishura, “ati Ntihakagire umuntu mutangisha impongano canke mwagiriza ibinyoma, kand’ingero zanyu zibabumbe” (Luka 3:10-14).
Biratangaje kubona kw’ibintu bitanu muri bitandatu Yohana yavuze bijanye n’amahera cank’ubutunzi bwo mw’isi. Yohana ntiyatinya kubwira abantu ibijanye n’ubunyabigega nk’uko tuvyigishwa mu buzima rukristo cane cane ibwirizwa rikuru rya kabiri. Yohana ntiyarindiriye imyaka myinshi kugira ngw’”abizera” bashasha bashobore “kurya amagufa”. Yar’azi ko gukorera Imana n’amahera bidashoboka, ico ni icigwa ngenderwako k’umukristo wese.
Ibi binyibukije ikindi kintu. Yohana ntiyagagamisha utuntu dutoduto, ntiyashimikira ku nyambaro cank’ibiboneshwa amaso abenshi biyumvira ko bizana ukwera. Ahubwo “yashimikira ku bintu ngirakamaro dusanga mu vyagezwe” (Mat. 23:23). Yarazi yukw’igikenewe ari ugukunda ababanyi nk’uko twikunda n’ukugirira abandi ivyo twifuza ko batugirira. Kugaburira no kwambika aboro cank’ibindi bigize ubuzima, kugiranira imigenderanire myiza n’abandi, no kubumbwa n’ivyo dufise.
Iyi ni yo ngeso y’indwi Yesu yashima kuri Yohana: Ntiyasigura mu bwinshi, ariko yaradomak’urutoke ibintu abantu bategerezwa gukora ngo bahimbare Imana, gukoresha neza ivyatwabikijwe n’Imana n’ibindi. Kandi, yitwararika ivy’igiciro.
Incamake (In Conclusion)
Igikorwa c’umwungere cank’umwigisha kirangwa n’ibintu vyinshi cane biruta ivyo bintu ndwi twabonye kuri Yohana. Yohana yabwiriza abatarihana. Abungere n’abigisha bategerezwa kwigisha abantu bamaze kwihana. Inyigisho zabo zitegerezwa kwenena ku za Yesu dusanga mu vyete bigize Isezerano rishasha.
Ingorane nyamukuru ni ukw’abantu bagerageza kwigisha abo batazi. Mur’iki gihhe turimwo, abanyavyaha bigishwa nk’abamaze kwihana. Kwicara mu masengero siko gukizwa. Ni co gituma usanga ingeso zabo zidatandukanye n’iz’abo kw’isi. Turakenye abakozi nka “Yohana Umubatizi” ngo bigishe mu mashengero yacu. Wumva wogira ico ukora? Wumva woba umwe muri bo?