Vì ao öôùc moân ñoà tuaân theo moïi maïng lònh cuûa Ñaáng Christ ñaõ truyeàn, neân ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà seõ quan taâm ñeán Baøi giaûng treân nuùi cuûa Chuùa Gieâ-su. Khoâng coù baøi giaûng naøo cuûa Chuùa Gieâ-su ñöôïc kyù thuaät laïi daøi hôn, vaø ôû ñaây goàm ñaày ñuû maïng lònh cuûa Chuùa. Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà seõ muoán laøm theo cuõng nhö daïy doã moân ñoà mình moïi ñieàu Chuùa Gieâ-su truyeàn trong Baøi giaûng ñoù.
Vaø nhö vaäy, neân toâi saép chia seû nhöõng gì toâi hieåu bieát ñöôïc veà baøi giaûng ñöôïc ghi laïi töø ñoaïn 5-7. Toâi khuyeân moïi toâi tôù Chuùa neân daïy moân ñoà mình baøi giaûng naøy töøng caâu moät. Hy voïng ñieàu toâi vieát ra ñaây seõ giuùp ñôõ vieäc naøy.
Döôùi ñaây laø söôøn cuûa baøi giaûng treân nuùi, chæ cho thaáy caùi nhìn chung vaø nhaán maïnh nhöõng noäi dung chính.
I. Chuùa Gieâ-su nhoùm hoïp thính giaû cuûa Ngaøi (5:1- 2)
II. Phaàn giôùi thieäu (5:3-20)
A. Ñaëc tính vaø nhöõng phöôùc haïnh cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc (5:3-12)
B. Nhaéc nhôû ñeå tieáp tuïc laø muoái vaø aùnh saùng (5:13-16)
C. Moái lieân heä cuûa luaät phaùp vôùi moân ñoà cuûa Ñaáng Christ (5:17-20)
III.Baøi giaûng: Phaûi coâng bình hôn thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si (5:21-7:12)
A. Yeâu meán laãn nhau, ñöøng nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si (5:21-26)
B. Tình duïc trong saïch, ñöøng nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si (5:27-32)
C. Haõy chaân thaät, ñöøng nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si (5:33-37)
D. Ñöøng traû thuø nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si laøm (5:38-42)
E. Ñöøng gheùt keû thuø nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si laøm (5:43-48)
F. Laøm ñieàu thieän vôùi ñoäng cô ñuùng, ñöøng nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si (6:1-18)
1. Cho ngöôøi ngheøo vôùi ñoäng cô ñuùng (6:2-4)
2. Caàu nguyeän vôùi ñoäng cô ñuùng (6:5-6)
3. Noùi theâm veà söï caàu nguyeän vaø tha thöù (6:7-15)
a. Chæ daãn veà söï caàu nguyeän (6:7-13)
b. Caàn thieát phaûi tha thöù (6:8-15)
4. Kieâng aên vôùi ñoäng cô ñuùng (6:16-18)
G. Ñöøng haàu vieäc tieàn baïc nhö thaày thoâng giaùo vaø Pha-ri-si laøm (6:19-4)
H. Ñöøng tìm loãi trong anh em mình (7:1-5)
I. Ñöøng phí thôøi gian noùi leõ thaät cho ngöôøi voâ ôn (7:6)
J. Khích leä caàu nguyeän (7:7-11)
IV. Keát luaän: Toùm taét baøi giaûng
A. Lôøi keát (7:12)
B. Nhaéc nhôû phaûi vaâng lôøi (7:13-14)
C. Caùch nhaän bieát tieân tri vaø tín ñoà giaû (7:15-23)
D. Lôøi caûnh caùo cuoái cuøng cho ngöôøi khoâng vaâng lôøi vaø keát luaän (7:24-27)
Chuùa Gieâ-su Nhoùm Hoïp Thính Giaû
(Jesus Gathers His Audience)
Ñöùc Chuùa Gieâ-su xem thaáy ñoaøn daân ñoâng, beøn leân nuùi kia; khi Ngaøi ñaõ ngoài, thì caùc moân ñoà ñeán gaàn. Ngaøi beøn môû mieäng maø truyeàn daïy raèng: (Mat 5:1-2)
Döôøng nhö Chuùa Gieâ-su muoán giaûm bôùt löôïng thính giaû khi Ngaøi böôùc ra khoûi “ñaùm ñoâng” ñeå leân nuùi. Chuùng ta nghe raèng “Moân ñoà ñi theo Ngaøi”, nhö theá noùi leân raèng chæ nhöõng ai ñoùi khaùt nghe Ngaøi môùi haáp taáp leân nuùi nôi Ngaøi ngoài. Roõ raøng chæ laø soá ít ñöôïc goïi laø “daân chuùng” (7:28)
Chuùa Gieâ-su baét ñaàu baøi giaûng, giaûng cho moân ñoà Ngaøi vaø töø luùc khôûi ñaàu lôøi gôïi yù chuû ñeà quan troïng maø Ngaøi seõ daïy. Ngaøi baûo cuøng hoï laø hoï seõ ñöôïc phöôùc neáu coù ñöôïc moät soá phaåm chaát, maø nhöõng phaåm chaát naøy thuoäc veà thieân ñaøng. Ñoù laø chuû ñeà chung cuûa Ngaøi cho baøi giaûng – chæ nhöõng ngöôøi trong saïch môùi höôûng ñöôïc nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi. Caùc phöôùc laønh ñöôïc tìm thaáy trong ñoaïn 5:3-12, gaëp nhieàu laàn trong chuû ñeà naøy.
Chuùa Gieâ-su lieät keâ moät soá neùt ñaëc tröng noùi leân phaåm haïnh cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc, vaø Ngaøi cuõng höùa daønh nhöõng phöôùc haïnh ñaëc bieät cho hoï. Ñoäc giaû baát caån thöôøng cho raèng moãi Cô ñoác nhaân thaáy mình chæ coù trong moät vaø duy nhaát moät phöôùc laønh maø thoâi. Tuy nhieân, ñoäc giaû caån thaän nhaän thaáy raèng Chuùa Gieâ-su khoâng coù lieät keâ nhieàu loaïi tín ñoà khaùc nhau ñeå nhaän nhöõng phöôùc laønh khaùc nhau, nhöng moïi keû tin ñeàu seõ nhaän laõnh chæ moät phöôùc haïnh bao goàm moïi phöôùc haïnh töông lai: vui höôûng nöôùc thieân ñaøng. Khoâng coù caùch thoâng minh naøo hôn trong vieäc dieãn giaûi Lôøi cuûa Ngaøi:
Phöôùc cho nhöõng keû coù loøng khoù khaên, vì nöôùc thieân ñaøng laø cuûa nhöõng keû aáy!
Phöôùc cho nhöõng keû than khoùc, vì seõ ñöôïc yeân uûi!
Phöôùc cho nhöõng keû nhu mì, vì seõ höôûng ñöôïc ñaát!
Phöôùc cho nhöõng keû ñoùi khaùt söï coâng bình, vì seõ ñöôïc no ñuû!
Phöôùc cho nhöõng keû hay thöông xoùt, vì seõ ñöôïc thöông xoùt!
Phöôùc cho nhöõng keû coù loøng trong saïch, vì seõ thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi!
Phöôùc cho nhöõng keû laøm cho ngöôøi hoøa thuaän, vì seõ ñöôïc goïi laø con Ñöùc Chuùa Trôøi!
Phöôùc cho nhöõng keû chòu baét bôù vì söï coâng bình, vì nöôùc thieân ñaøng laø cuûa nhöõng keû aáy!
Khi naøo vì côù ta maø ngöôøi ta maéng nhieác, baét bôù, vaø laáy moïi ñieàu döõ noùi vu cho caùc ngöôi, thì caùc ngöôi seõ ñöôïc phöôùc. Haõy vui veû, vaø nöùc loøng möøng rôõ, vì phaàn thöôûng caùc ngöôi ôû treân trôøi seõ lôùn laém; bôûi vì ngöôøi ta cuõng töøng baét bôù caùc ñaáng tieân tri tröôùc caùc ngöôi nhö vaäy. (Mat 5:3-12)
Nhöõng Phöôùc Haïnh vaø Nhöõng Neùt Ñaëc Tröng Cuûa Phaåm Haïnh
(The Blessings And Charater Traits)
Tröôùc heát haõy suy xeùt moïi phöôùc haïnh ñaõ höùa Chuùa Gieâ-su noùi raèng nhöõng keû ñöôïc phöôùc seõ (1) höôûng ñöôïc nöôùc thieân ñaøng, (2) ñöôïc yeân uûi, (3) höôûng ñöôïc ñaát, (4) seõ ñöôïc no ñuû, (5) ñöôïc thöông xoùt, (6) thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi, (7) ñöôïc goïi laø con cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, (8) ñöôïc höôûng nöôùc thieân ñaøng (laëp laïi phaàn (1))
Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta nghó raèng chæ nhöõng ai ngheøo trong taâm linh, cuøng nhöõng ai bò baét bôù vì söï coâng nghóa môùi höôûng ñöôïc nöôùc thieân ñaøng hay khoâng. Chæ ai coù loøng trong saïch môùi thaáy ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi vaø chæ nhöõng ngöôøi laøm cho ngöôøi ta hoøa thuaän ñöôïc goïi laø con Ñöùc Chuùa Trôøi, trong khi hoï chaúng ñöôïc höôûng nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi? Chaúng leõ nhöõng ngöôøi laøm cho ngöôøi ta hoøa thuaän khoâng nhaän ñöôïc söï thöông xoùt, vaø nhöõng ngöôøi ñöôïc thöông xoùt laïi khoâng ñöôïc goïi laø con Ñöùc Chuùa Trôøi phaûi khoâng? Roõ raøng keát luaän nhö vaäy laø sai. Vì theá, toát nhaát neân keát luaän raèng nhöõng phöôùc haïnh ñöôïc höùa laø nhöõng phöôùc haïnh moïi maët ñöôïc chöùa ñöïng trong moät phöôùc haïnh lôùn” ñoù laø höôûng nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi.
Baây giôø chuùng ta xem xeùt nhöõng neùt ñaëc tröng ñöôïc Chuùa Gieâ-su moâ taû: (1) ngheøo khoù trong taâm linh, (2) than khoùc, (3) nhu mì, (4) ñoùi khaùt söï coâng nghóa, (5) keû thöông xoùt, (6) loøng trong saïch, (7) laøm hoøa thuaän, (8) chòu baét bôù.
Coù phaûi Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta nghó raèng moät ngöôøi coù theå coù loøng trong saïch nhöng chöa chaéc ñöôïc thöông xoùt khoâng? Coù ai bò baét bôù vì söï coâng nghóa, nhöng khoâng phaûi laø ngöôøi ñoùi khaùt söï coâng nghóa khoâng? Dó nhieân laø khoâng. Nhieàu neùt ñaëc tröng phaåm haïnh cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc laø nhöõng neùt ñaëc tröng chung, ôû chöøng möïc naøo ñoù laø cho moïi ngöôøi ñöôïc phöôùc.
Noùi caùch roõ raøng caùc phöôùc laønh moâ taû nhöõng ñaëc tröng cuûa phaåm haïnh cuûa moân ñoà thaät cuûa Chuùa Gieâ-su. Vieäc lieät keâ nhöõng neùt ñaëc tröng Chuùa Gieâ-su muoán xaùc nhaän raèng hoï laø nhöõng ngöôøi ñöôïc phöôùc, ñöôïc cöùu roãi vaø vui höôûng nöôùc thieân ñaøng moät ngaøy khoâng xa. Hieän nay, coù theå hoï khoâng caûm thaáy ñöôïc phöôùc vì bò baét bôù vaø theá gian nhìn vaøo thì khoâng coi hoï laø ngöôøi ñöôïc phöôùc nhöng trong maét Ñöùc Chuùa Trôøi hoï thaät söï ñöôïc phöôùc.
Nhöõng ai khoâng phuø hôïp vôùi söï moâ taû cuûa Chuùa Gieâ-su nhö vaäy hoï khoâng ñöôïc phöôùc vaø khoâng höôûng ñöôïc nöôùc thieân ñaøng. Moãi muïc sö ñaøo taïo moân ñoà phaûi coù traùch nhieäm baûo ñaûm cho daân söï trong baày cuûa mình nhaän thöùc ñieàu ñoù.
Nhöõng Ñaëc Tröng Phaåm Haïnh Cuûa Ngöôøi Ñöôïc Phöôùc
(The Character Traits of the Blessed)
Taùm ñaëc tröng cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc laø chuû ñeà cho söï dieãn giaûi. Ví duï ñieåm toát naøo cho söï “ngheøo khoù trong taâm linh”? Toâi coù khuynh höôùng suy nghó raèng Chuùa Gieâ-su moâ taû ñaëc tröng caàn thieát tröôùc tieân ñeå cho ngöôøi nghe chieám höõu ñöôïc neáu ngöôøi ñoù muoán ñöôïc cöùu – phaûi nhaän thöùc tình traïng suy suïp thuoäc linh cuûa mình. Moät ngöôøi tröôùc heát phaûi nhaän bieát nhu caàu caàn moät Cöùu Chuùa thì anh ta môùi coù theå ñöôïc cöùu vaø giöõa voøng nhöõng thính giaû cuûa Chuùa Gieâ-su ñaõ nhaän thöùc tình traïng beä raïc thuoäc linh cuûa chính mình. So vôùi nhöõng keû kieâu ngaïo trong voøng Y-sô-ra-eân laø nhöõng keû bò toái taêm ñoái vôùi toäi loãi, thì hoï ñöôïc phöôùc bieát laø bao!
Ñaëc tröng ñaàu tieân naøy loaïi tröø moïi keû töï cho mình laø toát roài, nhöõng keû nghó raèng mình xöùng ñaùng cho söï cöùu roãi. Ngöôøi ñöôïc phöôùc thaät söï laø keû nhaän ra raèng mình khoâng coù ñieàu gì daâng cho Ñöùc Chuùa Trôøi vaø coâng ñöùc rieâng cuûa mình chæ nhö laø “mieáng gieû raùch” (EÂsai 64:6)
Chuùa Gieâ-su khoâng muoán baát kyø ai nghó töï mình noã löïc ñeå nhaän ñöôïc ñaëc tröng cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc. Khoâng, nhöõng keû ñöôïc phöôùc, laø ñöôïc phöôùc bôûi chính Ñöùc Chuùa Trôøi. Noù töø aân suûng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi maø coù.
Nhöõng keû maø Chuùa Gieâ-su noùi ñöôïc phöôùc thì khoâng chæ vì nhöõng phöôùc haïnh chôø ñôïi ôû treân thieân ñaøng nhöng cuõng vì nhöõng coâng vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi laøm trong ñôøi soáng hoï ngay treân ñaát. Khi toâi thaáy nhöõng ñaëc tröng cuûa ngöôøi ñöôïc phöôùc trong ñôøi soáng toâi, ñieàu naøy nhaéc toâi khoâng phaûi töï toâi laøm ra nhöng ñoù laø vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi laøm trong ñôøi soáng toâi bôûi aân suûng cuûa Ngaøi.
Keû Than Khoùc (The Mournful)
Neáu phaåm haïnh ñaàu tieânñöôïc neâu leân vì noù laø ñaëc tröng caàn thieát cuûa thieân ñaøng thì ñaëc tröng thöù hai naøy cuõng raát coù yù nghóa: “Phöôùc cho keû than khoùc” (Mat 5:4). Coù phaûi Chuùa Gieâ-su moâ taû taám loøng aên naên ñau ñôùn khoâng? Toâi nghó theá, ñaëc bieät khi Kinh Thaùnh noùi roõ raøng raèng nhöõng söï buoàn raàu thuoäc linh sinh ra söï aên naên, ñoù laø ñieàu caàn thieát cho söï cöùu roãi (xem 2 Coâr 7:10). Chuùa Gieâ-su moâ taû ngöôøi thaâu thueá ñaám ngöïc than khoùc laø taám göông cuûa loaïi ngöôøi ñöôïc phöôùc naøy. OÂng ñaõ cuoái ñaàu haï mình trong ñeàn thôø, ñaám ngöïc keâu xin söï thöông xoùt. Khoâng gioáng nhö ngöôøi Pha-ri-si beân caïnh, khi caàu nguyeän oâng ta nhaéc Ñöùc Chuùa Trôøi raèng mình ñaõ daâng hieán phaàn möôøi, kieâng aên tuaàn hai laàn, noäp thueá ñeå ñöôïc tha thöù toäi loãi cho mình. Trong caâu chuyeän ñoù ngöôøi thaâu thueá laø keû ñöôïc phöôùc coøn ngöôøi Pha-ri-si thì khoâng (xem Luca 18:9-14). Toâi mong ñôïi cho nhöõng thính giaû cuûa Chuùa Gieâ-su ñöôïc thuyeát phuïc bôûi Ñöùc Thaùnh Linh trôû neân than khoùc. Söï an uûi cuûa Ñöùc Thaùnh Linh laø cuûa chính hoï.
Neáu nhö Chuùa Gieâ-su khoâng ñeà caäp ñeán söï than khoùc tröôùc tieân cho ngöôøi aên naên trôû laïi cuøng Chuùa, thì coù leõ Ngaøi dieãn taû noãi buoàn cuûa nhöõng tín ñoà thaät caûm nhaän khi hoï ñoái dieän vôùi theá gian ñang choáng nghòch Ñöùc Chuùa Trôøi laø Ñaáng yeâu thöông hoï. Phaoloâ dieãn taû noù nhö laø “söï buoàn raàu lôùn, loøng haèng ñau ñôùn” (Roâma 9:2)
Keû Nhu Mì (The Gentle)
Phaåm haïnh thöù ba ñoù laø nhu mì cuõng ñöôïc lieät keâ trong Kinh Thaùnh nhö laø boâng traùi cuûa Ñöùc Thaùnh Linh (xem Ga 5:22-23). Söï nhu mì khoâng phaûi laø thaùi ñoä töï vaän haønh chæ nhöõng ai nhaän nhöõng aân suûng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôïc Thaùnh Linh ôû cuøng cuõng ñöôïc phöôùc ñeå trôû neân nhu mì. Moät ngaøy kia hoï seõ höôûng ñöôïc ñaát khi Ñöùc Chuùa Trôøi taïo döïng ñaát môùi cho nhöõng ngöôøi coâng bình. Nhöõng tín ñoà höõu danh voâ thöïc khoe khoang trôû neân caûnh tænh. Hoï khoâng thuoäc vaøo haøng nhöõng keû ñöôïc phöôùc.
Keû Ñoùi Khaùt Söï Coâng Nghóa
(Hungering for Righteousness)
Phaåm haïnh thöù tö laø ñoùi khaùt söï coâng nghóa dieãn taû ñöôïc söï khao khaùt Ñöùc Chuùa Trôøi ôû beân trong maø moät tín ñoà taùi sanh coù ñöôïc. Ngöôøi ñoù ñau loøng khi thaáy nhöõng söï baát nghóa trong theá gian maø coøn ñoïng laïi trong chính mình. Ngöôøi ñoù gheùt toäi loãi vaø yeâu meán söï coâng nghóa (xem Thi 97:10, 119:128,163)
Thoâng thöôøng khi ñoïc ñeán chöõ coâng nghóa trong Kinh Thaùnh thì laäp töùc chuùng ta hieåu laø “möùc ñoä coâng nghóa hôïp phaùp maø Ñaáng Christ ban cho chuùng ta”, nhöng ñoù khoâng phaûi laø ñieàu Kinh Thaùnh luoân luoân coù nghóa nhö vaäy. Thöôøng coù nghóa laø “phaåm chaát cuûa ñôøi soáng coâng nghóa theo tieâu chuaån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi”. Roõ raøng ñoù laø ñieàu Chuùa Gieâ-su muoán noùi ôû ñaây, vì khoâng coù lyù do gì maø tín ñoà phaûi ñoùi khaùt ñieàu maø hoï ñaõ ñöôïc ban cho. Nhöõng keû ñöôïc Ñöùc Thaùnh Linh sanh laïi luoân khao khaùt soáng coâng chính, vaø hoï ñöôïc baûo ñaûm “seõ ñöôïc no ñuû” (Mat 5:6). Chaéc chaén raèng Ñöùc Chuùa Trôøi bôûi aân suûng cuûa Ngaøi seõ hoaøn taát coâng vieäc Ngaøi ñaõ khôûi söï trong ñôøi soáng hoï (xem Philíp 1:6).
Keû Hay Thöông Xoùt (The Merciful)
Ñaëc tröng thöù naêm laø söï thöông xoùt cuõng laø phaåm chaát maø moät ngöôøi ñöôïc taùi sanh töï nhieân seõ coù ñöôïc khi Ñöùc Chuùa Trôøi thöông xoùt soáng trong hoï. Ai khoâng coù loøng thöông xoùt seõ chaúng ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi ban phöôùc vaø toû ra raèng hoï khoâng nhaän laõnh ñöôïc aân suûng cuûa Ngaøi. Söù ñoà Giacô cuõng ñoàng tình raèng: “Söï xeùt ñoaùn khoâng thöông xoùt cho nhöõng ngöôøi khoâng toû loøng thöông xoùt” (Giacô 2:13). Neáu moät ngöôøi ñöùng tröôùc maët Chuùa ñeå nhaän aùn xeùt ñoaùn khoâng thöông xoùt, thì baïn nghó ngöôøi ñoù seõ ôû thieân ñaøng hay ñòa nguïc.[1] Caâu traû lôøi thì quaù roõ raøng.
Chuùa Gieâ-su töøng keå caâu chuyeän veà moät ñaày tôù nhaän laõnh söï thöông xoùt lôùn töø nôi chuû nhöng sau ñoù laïi khoâng vui loøng toû chuùt thöông xoùt cho keû maéc nôï mình. Khi chuû bieát söï vieäc nhö vaäy thì oâng lieàn “giao haén ta cho keû cai nguïc cho ñeán khi haén traû heát nôï.” (Mat 18:34). Moïi nôï naàn ñaõ ñöôïc tha cuûa haén truôùc kia, nay trôû laïi. Sau ñoù Chuùa Gieâ-su caûnh caùo moân ñoà Ngaøi “Cha ta cuõng seõ laøm nhö vaäy neáu ai trong caùc ngöôi khoâng chòu tha thöù cho anh em mình” (Mat 18:35). Vì theá töø choái tha thöù cho anh em hoaëc chò em trong Chuùa daãn ñeán haäu quaû laø nhöõng toäi loãi cuûa chuùng ta tröôùc kia ñaõ ñöôïc tha thöù nay bò keå laïi. Ñieàu ñoù daãn ñeán chuùng ta bò giao cho keû cai nguïc ñeå phaûi traû nhöõng gì chuùng ta khoâng theå traû noåi. Ñieàu naøy ñoái vôùi toâi nghe khoâng gioáng nhö ôû thieân ñaøng. Nhöõng ai khoâng thöông xoùt seõ khoâng nhaän laõnh söï thöông xoùt cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Hoï khoâng thuoäc haøng nhöõng ngöôøi ñöôïc phöôùc.
Keû Coù Loøng Trong Saïch (The Pure in Heart)
Ñaëc tính thöù saùu thuoäc veà thieân ñaøng laø loøng trong saïch. Khoâng nhö nhöõng tín ñoà höõu danh voâ thöïc, maø moân ñoà cuûa Ñaáng Christ khoâng chæ thaùnh khieát beân ngoaøi. Loøng hoï ñöôïc laøm cho trong saïch bôûi aân suûng cuûa Ngaøi. Hoï yeâu meán Chuùa thaät loøng, ñieàu naøy aûnh höôûng ñeán tö töôûng vaø ñoäng cô cuûa hoï Chuùa Gieâ-su höùa hoï seõ thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi.
Laàn nöõa cho toâi ñöôïc hoûi coù ai daùm tin raèng coù nhöõng tín ñoà thaät nhöng khoâng coù loøng trong saïch vì theá khoâng thaáy ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng? Coù theå naøo Chuùa noùi cuøng hoï “ngöôi coù theå vaøo thieân ñaøng nhöng khoâng theå thaáy maët Ta” khoâng? Khoâng, roõ raøng moïi ngöôøi thaät söï thuoäc thieân ñaøng phaûi coù loøng trong saïch.
Nhöõng Ngöôøi Laøm Hoøa Thuaän (The Peacemaker)
Nhöõng ngöôøi laøm hoøa ñöôïc neâu ra keá tieáp. Hoï seõ ñöôïc goïi laø nhöõng ngöôøi con Ñöùc Chuùa Trôøi. Moät laàn nöõa, Chuùa Gieâ-su ñang dieãn taû moät ngöôøi theo Ñaáng Christ chaân thaät bôûi vì ai tin Chuùa Gieâ-su, ngöôøi ñoù laø moät ngöôøi con cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.
Nhöõng ai ñöôïc sanh bôûi Thaàn Linh laø nhöõng ngöôøi laøm hoøa trong ít nhaát ba ñieàu:
Ñieàu thöù nhaát: hoï ñaõ ñöôïc laøm hoøa vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, laø Ñaáng tröôùc kia nghòch thuø vôùi hoï (xem Roâma 5:10)
Ñieàu thöù hai: hoï soáng heát söùc mình trong söï hoøa thuaän vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Hoï khoâng ñöôïc moâ taû bôûi söï chia reû vaø caõi coï. Söù ñoà Phaoloâ vieát raèng nhöõng ngöôøi reøn mình trong söï caûi vaû, ghen tò, giaän döõ, tranh chaáp, chia reû vaø beø phaùi seõ khoâng höôûng ñöôïc nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi (xem Galati 5:19-20). Nhöõng tín ñoà chaân thaät chaúng ngaïi ñi theâm moät kiloâmeùt nöõa ñeå coù theå traùnh moät söï xung ñoät vaø giöõ hoøa khí trong caùc moái quan heä cuûa mình. Hoï khoâng töï cho mình laøm hoøa vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi trong khi khoâng hoøa thuaän cuøng moät ngöôøi anh em mình (xem Mathiô 5:23-24; 1 Giaêng 4:30).
Ñieàu thöù ba: Qua chia seõ Phuùc AÂm, nhöõng ngöôøi theo Ñaáng Christ chaân thaät cuõng giuùp nhöõng ngöôøi khaùc laøm hoøa vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø laøm hoøa vôùi ngöôøi xung quanh hoï. Coù theå ñeå toùm goïn caâu naøy trong Baøi Giaûng Treân Nuùi, Giacô ñaõ vieát: “Vaû, boâng traùi cuûa ñieàu coâng bình thì gieo trong söï hoøa bình, cho nhöõng keû naøo laøm söï hoøa bình vaäy” (Giacô 3:18)
Nhöõng Ngöôøi Bò Baét Bôù (The Perscuted)
Cuoái cuøng, Chuùa Gieâ-su goïi phöôùc thay cho nhöõng keû bò baét bôù vì côù coâng bình. Roû raøng ôû ñaây Ngaøi ñang noùi veà nhöõng ngöôøi soáng coâng bình, khoâng phaûi nhöõng ngöôøi chæ nghó raèng söï coâng bình cuûa Ñaáng Christ ñöôïc ban cho hoï. Nhöõng ngöôøi vaâng theo caùc maïng leänh cuûa Ñaáng Christ laø nhöõng ngöôøi maø daân khoâng tin baét bôù. Hoï seõ thöøa höôûng vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi.
Söï baét bôù naøo maø Chuùa Gieâ-su ñang ñeà caäp ôû ñaây? Tra taán ñaùnh ñaäp chaêng? Hay laø bò gieát chaêng? Khoâng, Ngaøi lieät keâ chi tieát laø bò nhuïc maï vaø noùi lôøi choáng nghòch vì côù Ngaøi. Ñieàu naøy moät laàn nöõa baøy toû raèng khi moät ngöôøi laø moät Cô Ñoác nhaân chaân thaät, thì ngöôøi ñoù thaät roõ raøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin, neáu khoâng thì nhöõng ngöôøi khoâng tin seõ khoâng noùi nhöõng ñieàu xaáu nghòch cuøng ngöôøi. Coù bao nhieâu ngöôøi xöng mình laø Cô Ñoác nhaân maø chuùng ta khoâng theå phaân bieät vôùi nhöõng ngöôøi khoâng tin, vaø khoâng coù ai trong voøng caùc ngöôøi baát tín noùi lôøi nghòch cuøng ngöôøi? Hoï thaät söï khoâng phaûi laø nhöõng Cô Ñoác nhaân gì caû. Nhö Chuùa Gieâ-su phaùn, “Khoán cho caùc ngöôi, khi moïi ngöôøi seõ khen caùc ngöôi, vì toå phuï hoï cuõng xöû vôùi caùc tieân tri giaû nhö vaäy!” (Luca 6:26). Khi moïi ngöôøi noùi toát laønh veà baïn, ñoù laø moät daáu hieäu baïn laø moät tín ñoà sai traät. Theá gian gheùt nhöõng Cô Ñoác nhaân chaân thaät (xem Giaêng 15:18-21; Galati 4:29; 2 Timoâtheâ 3:12; 1 Giaêng 3:13-14)
Muoái vaø AÙnh Saùng (Salt and Light)
Coù moät laàn Chuùa Gieâ-su laøm vöõng loøng caùc moân ñoà vaâng lôøi Ngaøi raèng hoï thaät ñang ôû giöõa moät daân söï ñöôïc bieán ñoåi vaø phöôùc haïnh, laø daân ñöôïc ñònh ñeå thöøa höôûng vöông quoác cuûa thieân ñaøng, Ngaøi ñaõ ñöa ra moät lôøi caûnh baùo. Khoâng gioáng nhö nhieàu ngöôøi giaûng ñaïo thôøi nay laø nhöõng ngöôøi quaû quyeát lieân tuïc cho nhöõng deâ thuoäc linh raèng hoï seõ khoâng bao giôø maát söï cöùu roãi maø hoï coù. Chuùa Gieâ-su yeâu meán nhöõng moân ñoà chaân thaät cuûa Ngaøi ñuû ñeå caûnh baùo raèng hoï raèng hoï coù theå mang chính mình ra khoûi danh saùch cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc phöôùc.
Caùc ngöôi laø muoái cuûa ñaát; song neáu maát maën ñi, thì seõ laáy gioáng chi maø laøm cho maën laïi? Muoái aáy khoâng duøng chi ñöôïc nöõa, chæ phaûi quaêng ra ngoaøi vaø bò ngöôøi ta ñaïp döôùi chôn. Caùc ngöôi laø söï saùng cuûa theá gian; moät caùi thaønh ôû treân nuùi thì khoâng khi naøo bò khuaát ñöôïc: cuõng khoâng ai thaép ñeøn maø ñeå döôùi caùi thuøng, song ngöôøi ta ñeå treân chôn ñeøn, thì noù soi saùng moïi ngöôøi ôû trong nhaø. Söï saùng caùc ngöôi haõy soi tröôùc maët ngöôøi ta nhö vaäy, ñaëng hoï thaáy nhöõng vieäc laønh cuûa caùc ngöôi, vaø ngôïi khen Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi (Ma-thô-ô 5:13-16).
Haõy chuù yù raèng Chuùa Gieâ-su khoâng khích leä nhöõng moân ñoà cuûa Ngaøi trôû neân muoái hoaëc trôû neân aùnh saùng. Ngaøi noùi (caùch aån duï) hoï ñaõ laø muoái vaø Ngaøi khích leä hoï giöõ ñoä maën. Ngaøi noùi (caùch aån duï) raèng hoï ñaõ laø aùnh saùng, vaø khích leä hoï ñöøng ñeå aùnh saùng cuûa hoï bò che kín nhöng haõy ñeå noù luoân chieáu saùng. Ñieàu naøy thaät khaùc bieät vôùi nhieàu baøi giaûng ñöôïc giaûng cho nhöõng “Cô ñoác nhaân” veà nhu caàu cuûa hoï ñeå trôû neân muoái vaø aùnh saùng. Neáu ngöôøi naøo ñaõ khoâng phaûi laø muoái vaø aùnh saùng, hoï khoâng phaûi laø moân ñoà cuûa Ñaáng Christ. Hoï khoâng ôû giöõa voøng nhöõng ngöôøi ñöôïc phöôùc. Hoï khoâng ñöôïc leân thieân ñaøng.
Trong thôøi Chuùa Gieâ-su, muoái ñöôïc duøng chuû yeáu nhö laø moät chaát baûo quaûn cho caùc loaïi thòt. Laø moät moân ñoà vaâng lôøi theo Ñaáng Christ, chuùng ta laø chaát baûo quaûn theá gian ñaày toäi loãi naøo khoûi trôû neân thoái naùt vaø hö hoaïi. Nhöng neáu chuùng ta trôû neân gioáng nhö theá gian trong cuoäc soáng cuûa mình, chuùng ta thaät söï “khoâng coøn toát cho baát cöù ñieàu gì nöõa” (caâu 13). Chuùa Gieâ-su caûnh baùo nhöõng ngöôøi ñöôïc phöôùc haõy giöõ ñoä maën, baûo quaûn nhöõng tính chaát ñaët bieät cuûa mình. Hoï phaïi giöõ söï khaùc bieät vôùi theá gian xung quanh hoï, keûo hoï trôû neân “maát maën” ñaùng bò “quaêng ra ngoaøi ñöôøng vaø bò chaø ñeïp döôùi chaân”. Ñaây laø moät trong nhöõng lôøi caûnh caùo roõ raøng nghòch cuøng söï thoái lui chæa thaúng vaøo nhöõng tín ñoà chaân thaät maø ñöôïc tìm thaáy trong Taân Öôùc. Neáu muoái thaät söï laø muoái, noù phaûi maën. Cuõng gioáng nhö vaäy, nhöõng ngöôøi ñi theo Chuùa Gieâ-su haønh söï gioáng nhö nhöõng ngöôøi ñi theo Chuùa Gieâ-su, neáu khoâng thì hoï khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi ñi theo Chuùa Gieâ-su, ngay caû neáu khi tröôùc hoï ñaõ laø nhöõng ngöôøi laøm nhö vaäy.
Nhöõng ngöôøi ñi theo Ñaáng Christ chaân chính cuõng laø aùnh saùng cuûa theá gian. AÙnh saùng luoân chieáu ra. Neáu noù khoâng chieáu ra, noù khoâng phaûi laø aùnh saùng. Trong söï ví saùnh naøy, aùnh saùng töôïng tröng cho nhöõng coâng vieäc thieän cuûa chuùng ta laøm (xem Mathiô 5:16). Chuùa Gieâ-su khoâng khích leä nhöõng ngöôøi khoâng coù coâng vieäc thieän neân khuaáy ñoäng laøm vaøi vieäc thieän, nhöng khích leä nhöõng ngöôøi laøm vieäc thieän ñöøng daáu nhöõng coâng vieäc hoï laøm khoûi nhöõng ngöôøi khaùc. Vaø khi chuùng ta laøm nhö vaäy, ngöôøi ta seõ ngôïi khen Cha thieân thöôïng cuûa chuùng ta bôûi vì coâng vieäc Ngaøi laøm trong chuùng ta laø nguoàn cuûa söï nhöõng vieäc thieän maø chuùng ta laøm. ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy moät söï caân baèng tuyeät ñeïp cuûa coâng vieäc aân suûng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø söï hôïp taùc cuûa chuùng ta vôùi Ngaøi; caû hai caàn thieát cho baát cöù ai ñeå ñöôïc neân thaùnh.
Moái Lieân Heä Cuûa Luaät Phaùp Vôùi Moân Ñoà Cuûa Ñaáng Christ
(The Law’s relationship to Christ’s Followers)
Baây giôø chuùng ta baét ñaàu moät ñoaïn môùi (theo nhö baûn dòch NASB). Ñaây laø phaàn trung ñieåm raát quan troïng, moät lôøi giôùi thieäu vaøo phaàn lôùn cuûa nhöõng gì maø Ñaáng Christ seõ noùi trong phaàn coøn laïi cuûa baøi giaûng cuûa Ngaøi.
Caùc ngöôi ñöøng töôûng ta ñeán ñaëng phaù luaät phaùp hay laø lôøi tieân tri; ta ñeán, khoâng phaûi ñeå phaù, song ñeå laøm cho troïn. Vì ta noùi thaät cuøng caùc ngöôi, ñöông khi trôøi ñaát chöa qua ñi, thì moät chaám moät neùt trong luaät phaùp cuõng khoâng qua ñi ñöôïc cho ñeán khi moïi söï ñöôïc troïn. Vaäy, ai huûy moät ñieàu cöïc nhoû naøo trong nhöõng ñieàu raên naøy, vaø daïy ngöôøi ta laøm nhö vaäy, thì seõ bò xöng laø cöïc nhoû trong nöôùc thieân ñaøng; coøn nhö ai giöõ nhöõng ñieàu raên aáy, vaø daïy ngöôøi ta nöõa, thì seõ ñöôïc xöng laø lôùn trong nöôùc thieân ñaøng. Vì ta phaùn cho caùc ngöôi raèng, neáu söï coâng bình cuûa caùc ngöôi chaúng troåi hôn söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi doøng Pharisi, thì caùc ngöôi chaéc khoâng vaøo nöôùc thieân ñaøng. (Mathiô 5:17-20)
Neáu Chuùa Gieâ-su caûnh baùo thính giaû cuûa Ngaøi laø nhöõng keû nghó raèng Ngaøi deïp boû luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri, thì chuùng ta coù theå an toaøn keát luaän raèng ít nhaát coù vaøi thính giaû cuûa Ngaøi ñaõ cho raèng Ngaøi laø nhö vaäy. Taïi sao hoï coù giaû ñònh nhö vaäy thì chuùng ta chæ coù bieát ñoaùn maø thoâi. Coù leõ ñaây laø nhöõng lôøi quôû naëng cuûa Chuùa Gieâ-su ñoái vôùi nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi quyeán duï nhöõng ngöôøi khaùc nghó raèng Ngaøi phaù luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri.
Duø sao ñi nöõa, Chuùa Gieâ-su roõ raøng muoán caùc moân ñoà cuûa Ngaøi nhaän bieát sai laàm veà giaû ñònh naøy. Ngaøi laø Ñaáng haø hôi thieân thöôïng cuûa toaøn Cöïu Öôùc, vì theá Ngaøi seõ khoâng huûy phaù baát cöù ñieàu gì maø Ngaøi ñaõ phaùn qua Moâi-se vaø qua caùc Ñaáng tieân tri. Nhöng ngöôïc laïi, nhö Ngaøi ñaõ phaùn, Ngaøi ñeán ñeå laøm troïn luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri.
Noùi moät caùch chính xaùc, Ngaøi ñaõ laøm troïn luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri nhö theá naøo? Coù vaøi ngöôøi nghó raèng Chuùa Gieâ-su noùi veà söï laøm troïn nhöõng lôøi döï baùo tröôùc veà Ñaáng Meâsia. Maëc duø Chuùa Gieâ-su ñaõ (hoaëc seõ) laøm troïn moïi lôøi döï baùo veà Ñaáng Meâsia, nhöng ñoù khoâng phaûi toaøn veïn nhöõng gì coù trong taâm trí Ngaøi. Trong vaên caûnh ôû ñaây, Ngaøi cuõng noùi veà taát caû nhöõng gì ñöôïc vieát trong luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri, töø “chöõ cöïc nhoû hoaëc moät chaám moät neùt” (c.18) cuûa luaät phaùp cho ñeán nhöõng ñieàu raên “cöïc nhoû” (c.19)
Moät soá ngöôøi khaùc thì cho raèng Chuùa Gieâ-su coù yù raèng Ngaøi laøm troïn luaät phaùp qua thoaû maõn nhöõng ñoøi hoûi cuûa luaät phaùp thay cho chuùng ta qua ñôøi soáng vaâng phuïc vaø hy sinh ñeán cheát cuûa Ngaøi (xem Roâma 8:4). Nhöng ñoù cuõng khoâng phaûi nhöõng gì ôû trong taâm trí cuûa Ngaøi nhö vaên caûnh baøy toû. Trong caâu keá tieáp, Chuùa Gieâ-su khoâng ñeà caäp gì veà söï soáng hay cheát cuûa Ngaøi nhö laø moät ñieàm aùm chæ veà söï laøm troïn luaät phaùp. Nhöng maø trong caâu tieáp theo, Ngaøi neâu roõ raèng luaät phaùp lieân quan ít nhaát cho ñeán khi “trôøi vaø ñaát qua ñi” vaø “moïi söï ñöôïc troïn,” aùm chæ ñieàu xa hôn sau caùi cheát cuûa Ngaøi treân thaäp töï giaù. Sau ñoù Ngaøi tuyeân boá raèng thaùi ñoä cuûa con ngöôøi ñoái cuøng luaät phaùp seõ aûnh höôûng tôùi ñòa vò cuûa hoï ôû treân thieân ñaøng (c.19), vaø ngöôøi ta phaûi vaâng theo luaät phaùp toát hôn nhöõng thaày thoâng giaùo hoaëc ngöôøi Pharisi, neáu khoâng thì hoï seõ khoâng ñöôïc vaøo nöôùc thieân ñaøng (c.20)
Roõ raøng raèng ngoaøi vieäc laøm troïn nhöõng lôøi tieân tri baùo tröôùc veà Ñaáng Meâsia, hình boùng vaø theå loaïi cuûa luaät phaùp, vaø nhöõng ñoøi hoûi cuûa luaät phaùp thay cho chuùng ta, Chuùa Gieâ-su cuõng nghó veà con ngöôøi giöõ caùc ñieàu raên cuûa luaät phaùp vaø laøm nhöõng gì caùc ñaáng tieân tri ñaõ phaùn daïy. Noùi moät caùch khaùc, Chuùa Gieâ-su laøm troïn luaät phaùp qua söï baøy toû yù ñònh chaân thaät vaø nguyeân thuûy cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong luaät phaùp, uûng hoä vaø giaûi thích noù caùch ñaày troïn, vaø hoaøn chænh nhöõng thieáu huït trong söï hieåu bieát cuûa con ngöôøi veà luaät phaùp.[2] Chöõ “laøm troïn” ñöôïc dòch trong caâu 17 trong tieáng Hy-laïp cuõng coù theå ñöôïc dòch trong Taân Öôùc nhö laø hoaøn taát, keát thuùc, ñoå ñaày, vaø ñöôïc thi haønh ñaày troïn. Ñoù chính laø nhöõng gì Chuùa Gieâ-su ñònh ñeå laøm, baét ñaàu töø boán caâu sau ñoù.
Khoâng, Chuùa Gieâ-su khoâng ñeán ñeå huûy phaù luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri, nhöng maø ñeå laøm troïn luaät phaùp. Ñieàu ñoù coù nghóa laø “ñoå noù cho ñaày”. Khi toâi daïy phaàn naøy cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi, toâi thöôøng ñöa cho moïi ngöôøi moät ly coù nöôùc ñeán moät nöûa nhö laø moät ví duï cuûa söï maëc khaûi Ñöùc Chuùa Trôøi ban cho trong luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri. Chuùa Gieâ-su khoâng ñeán ñeå phaù huûy luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri (vaø khi toâi noùi ñieàu naøy, toâi haønh ñoäng döôøng nhö laø toâi seõ quaêng boû caùi ly coù möïc nöôùc ñeán moät nöûa ñi); Ngaøi ñeán ñeå laøm troïn luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri (vaøo luùc naøy toâi laáy chai nöôùc vaø ñoå vaøo ly cho noù ñaày ñeán thaønh ly). Ñieàu ñoù seõ giuùp ngöôøi ta hieåu nhöõng gì maø Chuùa Gieâ-su muoán noùi.
Taàm Quan Troïng Cuûa Vieäc Giöõ Luaät Phaùp
(The Importance of Keeping the Law)
Veà nhöõng ñieàu raên ñöôïc tìm thaáy trong luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri, Chuùa Gieâ-su khoâng theå noùi caùch maïnh meû hôn. Ngaøi ñoøi hoûi caùc moân ñoà Ngaøi vaâng theo. Nhöõng ñieàu raên ñoù thaät maõi luoân laø quan troïng. Thaät theá, hoï toân troïng nhöõng ñieàu raên naøy nhö theá naøo seõ quyeát ñònh söï toân troïng maø hoï seõ nhaän ôû treân thieân ñaøng: “Vaäy, ai huûy moät ñieàu cöïc nhoû naøo trong nhöõng ñieàu raên naøy, vaø daïy ngöôøi ta laøm nhö vaäy, thì seõ bò xöng laø cöïc nhoû trong nöôùc Thieân ñaøng; coøn nhö ai giöõ nhöõng ñieàu raên aáy, vaø daïy ngöôøi ta nöõa, thì seõ ñöôïc xöng laø lôùn trong nöôùc thieân ñaøng” (Mathiô 5:19)
Theo sau ñoù chuùng ta coù caâu 20: “Vì ta phaùn cho caùc ngöôi raèng, neáu söï coâng bình cuûa caùc ngöôi chaúng troåi hôn söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi doøng Pharisi, thì caùc ngöôi chaéc khoâng vaøo nöôùc thieân ñaøng.”
Haõy bieát raèng ñaây khoâng phaûi laø moät yù töôûng môùi, nhöng laø moät caâu keát luaän ñöôïc gaén lieàn vôùi nhöõng caâu treân bôûi caùc töø noái. Giöõ caùc ñieàu raên thaät laø quan troïng bieát bao! Moät ngöôøi caàn phaûi giöõ caùc ñieàu raên naøy toát hôn caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñeå ñöôïc vaøo vöông quoác thieân ñaøng.
Neáu khoâng nhö theá thì ngöôøi ñoù seõ traùi nghòch cuøng Ñaáng Christ, nhöõng toâi tôù haàu vieäc Chuùa trong laõnh vöïc ñaøo taïo moân ñoà seõ khoâng bao giôø laøm vöõng loøng baát cöù moät ai veà söï cöùu roãi neáu söï coâng bình cuûa hoï khoâng vöôït quaù söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi.
Chuùa Gieâ-su Ñang Noùi Veà Loaïi Coâng Bình Naøo?
(Of What kind of Righteousness Was Jesus Speaking)
Khi Chuùa Gieâ-su noùi söï coâng bình cuûa chuùng ta phaûi troåi hôn söï coâng bình cuûa nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi, coù phaûi Ngaøi ñeà caäp ñeán coâng bình phaùp lyù ñöôïc ban cho chuùng ta nhö laø moät quaø taëng mieãn phí chaêng? Khoâng, Ngaøi khoâng noùi veà coâng bình phaùp lyù vì lyù do toát laønh. Tröôùc tieân, trong khuoân khoå ñoaïn vaên khoâng coù hôïp vôùi söï dieãn giaûi naøy. Tröôùc vaø sau lôøi naøy (vaø qua caû toaøn Baøi Giaûng Treân Nuùi), Chuùa Gieâ-su noùi veà söï giöõ caùc ñieàu raên, ñieàu ñoù coù nghóa laø soáng coâng bình. Söï dieãn giaûi töï nhieân nhaát cuûa caùc lôøi Ngaøi laø chuùng ta phaûi soáng coâng bình hôn nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi. Vaø thaät laø nöïc cöôøi khi nghó raèng Chuùa Gieâ-su baét nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi phaûi giöõ laáy moät tieâu chuaån maø Ngaøi laïi khoâng baét caùc moân ñoà cuûa chính Ngaøi giöõ laáy. Thaät laø ngoác thay khi nghó raèng Chuùa Gieâ-su leân aùn caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi vì phaïm nhöõng toäi loãi maø Ngaøi laïi khoâng leân aùn nhöõng moân ñoà cuûa Ngaøi, ñôn giaûn laø vì hoï ñaõ caàu nguyeän moät “lôøi caàu nguyeän cöùu roãi”.[3]
Vaán ñeà cuûa chuùng ta laø chuùng ta khoâng muoán nhaän yù nghóa roõ raøng cuûa caâu naøy, bôûi vì noù nghe gioáng nhö laø quaù nghieâm ngaët. Nhöng nan ñeà thaät söï laø chuùng ta khoâng hieåu moái quan heä lieân keát khoâng theå taùch rôøi giöõa söï coâng bình ñöôïc ban cho vaø söï coâng bình thöïc haønh. Nhöng may thay söù ñoà Giaêng thì hieåu ñieàu naøy, oâng vieát “Ví baèng caùc con bieát Ngaøi laø coâng bình, thì haõy bieát raèng ngöôøi naøo laøm theo söï coâng bình, aáy laø keû bôûi Ngaøi maø ra” (IGiaêng 2:29).
Chuùa Gieâ-su coù theå theâm vaøo trong lôøi 5:20 naøy cuûa Ngaøi, “Vaø neáu ngöôi aên naên, thaät söï taùi sanh vaø nhaän laáy baèng moät ñöùc tin soáng moùn quaø coâng bình mieãn phí cuûa ta, thì söï coâng bình thöïc haønh haøng ngaøy cuûa ngöôi thaät seõ vöôït quaù söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi khi ngöôi coâng taùc vôùi quyeàn naêng Ñöùc Thaùnh Linh cuûa Ta ôû trong loøng ngöôi.”
Laøm Sao Ñeå Ñöôïc Thaùnh Khieát
Hôn Caùc Thaày Thoâng Giaùo Vaø Ngöôøi Pharisi
(How to Be Holier than the Scribes and Pharisees)
Caâu hoûi thöôøng ñeán trong taâm trí khi phaûn öùng ñoái vôùi lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su trong caâu 5:20 laø ôû ñaây: Nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi thöïc teá coâng bình nhö theá naøo? Caâu traû lôøi laø: Khoâng coù coâng bình laém.
Moät laàn khaùc, Chuùa Gieâ-su noùi veà hoï nhö “moà maû toâ traéng beà ngoaøi cho ñeïp, maø beà trong thì ñaày xöông ngöôøi cheát vaø moïi thöù dô daùy” (Mathiô 23:27). Ñieàu ñoù coù nghóa laø hoï loä veû coâng bình beà ngoaøi nhöng beà trong cuûa loøng laø gian aùc. Hoï giöõ töøng chöõ theo vaên töï trong luaät phaùp raát taøi tình nhöng hoï phôùt lôø tinh thaàn cuûa luaät phaùp, thöôøng baøo chöõa cho chính hoï baèng caùch boùp meùo hoaëc ngay caû thay ñoåi caùc ñieàu raên cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.
Khuyeát ñieåm taøng aån naøy trong nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi laø taàm ngaém chính cuûa Chuùa Gieâ-su trong haàu heát phaàn coøn laïi cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi. Chuùng ta thaáy raèng Ngaøi ñaõ trích daãn moät soá ñieàu raên quen thuoäc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø sau moãi trích daãn, Ngaøi baøy toû söï khaùc bieät giöõa giöõ theo vaên töï vaø giöõ theo tinh thaàn cuûa töøng luaät phaùp. Trong khi laøm nhö vaäy, Ngaøi ñaõ vaïch traàn boä maët giaû hình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi vaø baøy toû nhöõng ñoøi hoûi chaân thaät töø nôi caùc moân ñoà cuûa Ngaøi.
Chuùa Gieâ-su ñaõ khôûi xöôùng moãi ví duï vôùi nhöõng chöõ, “caùc ngöôi coù nghe”. Ngaøi ñang noùi vôùi nhöõng ngöôøi maø coù theå laø chöa bao giôø ñoïc nhöng maø chæ nghe veà caùc cuoän saùch Kinh Cöïu Öôùc ñöôïc ñoïc ra bôûi caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi trong caùc nhaø hoäi. Coù theå noùi raèng thính giaû cuûa Ngaøi suoát cuoäc ñôøi ñaõ ngoài döôùi söï daïy doã sai traät khi nghe caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi dieãn giaûi boùp meùo Lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø quan saùt ñôøi soáng baát khieát cuûa hoï.
Yeâu Thöông Ngöôøi Khaùc,
Khoâng Nhö Nhöõng Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi
(Love each other, Unlike the Scribles and Pharisees)
Qua söû duïng ñieàu raên thöù saùu nhö laø maáu choát khôûi xöôùng cuûa Ngaøi, Chuùa Gieâ-su baét ñaàu daïy caùc moân ñoà cuûa Ngaøi nhöõng ñoøi hoûi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ôû nôi hoï, vaø cuøng luùc ñoù Ngaøi cuõng vaïch traàn boä maët giaû hình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi.
Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng: “Ngöôi chôù gieát ai”; vaø raèng: “Heã ai gieát ngöôøi thì ñaùng bò toøa aùn xöû ñoaùn.” Song ta phaùn cho caùc ngöôi: Heã ai giaän anh em mình thì ñaùng bò toøa aùn xöû ñoaùn ; ai maéng anh em mình raèng: “Ra-ca”, thì ñaùng bò toøa coâng luaän xöû ñoaùn ; ai maéng anh em mình laø “ñoà ñieân”, thì ñaùng bò löûa ñòa nguïc haønh phaït. (Mat 5:21-22)
Tröôùc heát haõy chuù yù raèng Chuùa Gieâ-su ñang caûnh caùo veà moät ñieàu gì ñoù maø coù theå laøm cho moät ngöôøi ñi xuoáng ñòa nguïc. Ñoù laø chuû ñeà chính cuûa Ngaøi – Chæ nhöõng con ngöôøi thaùnh khieát môùi höôûng ñöôïc vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.
Nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi chaéc chaén ñaõ giaûng nghòch cuøng söï gieát ngöôøi vaø tröng daãn ñieàu raên thöù saùu caûnh caùo keû gieát ngöôøi seõ bò ñöa ra toøa.
Tuy nhieân Chuùa Gieâ-su muoán moân ñoà cuûa Ngaøi bieát ñieàu maø thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si döôøng nhö khoâng nhaän ra – chæ vi phaïm nheï hôn cuõng ñaõ bò ñöa ra toøa, toøa aùn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Vì raát quan troïng phaûi yeâu thöông laãn nhau (ñoù laø ñieàu raên lôùn thöù hai). Khi chuùng ta noùng giaän vôùi anh em mình chuùng ta neân xem mình ñaõ coù toäi vôùi toøa aùn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Neáu chuùng ta baøy toû söï noùng giaän baèng noùi nhöõng lôøi ñoäc ñòa vôùi anh ta thì vi phaïm chuùng ta coøn nghieâm troïng hôn, vaø chuùng ta coi mình ñaõ phaïm toäi tröôùc toøa aùn toái cao cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Vaø neáu ñi xa hôn nöõa, phun ra söï haän thuø cuûa chuùng ta baèng nhöõng lôøi nhuïc maï thaäm teä thì mình phaïm toäi ñuû tröôùc maët Chuùa ñeå bò quaêng vaøo ñòa nguïc.[4] Ñieàu naøy thaät nghieâm troïng.
Moái töông giao cuûa chuùng ta vôùi Chuùa ñöôïc ño löôøng baèng moái töông giao cuûa chuùng ta vôùi anh em. Neáu chuùng ta gheùt anh em mình, ñieàu ñoù toû ra raèng chuùng ta khoâng coù söï soáng ñôøi ñôøi. Giaêng vieát:
“Heã ai gheùt anh em mình laø keû gieát ngöôøi vaø caùc con bieát raèng keû gieát ngöôøi khoâng coù söï soáng ñôøi ñôøi trong ngöôøi ñoù” (1Giaêng 3:15)
“Ví coù ai noùi raèng: Ta yeâu Ñöùc Chuùa Trôøi, maø laïi gheùt anh em mình, thì laø keû noùi doái; vì keû naøo chaúng yeâu anh em mình thaáy, thì khoâng theå yeâu Ñöùc Chuùa Trôøi mình chaúng thaáy ñöôïc” (IGiaêng 4:20)
Thaät quan troïng phaûi yeâu meán laãn nhau nhö Chuùa Gieâ-su daïy, haõy coá gaéng giaûi hoøa khi chuùng ta laøm vaáp phaïm laãn nhau (xem Mat 8:15-17).
Chuùa Gieâ-su tieáp tuïc:
“AÁy vaäy, neáu khi naøo ngöôi ñem daâng cuûa leã nôi baøn thôø, maø nhôù laïi anh em coù ñieàu gì nghòch cuøng mình, thì haõy ñeå cuûa leã tröôùc baøn thôø, trôû veà giaûng hoøa vôùi anh em tröôùc ñaõ; roài haõy ñeán daâng cuûa leã.” (Mat 5:23-24)
Ñieàu naøy noùi raèng neáu töông giao cuûa chuùng ta vôùi anh em mình khoâng ñuùng, thì moái töông giao cuûa mình vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi cuõng khoâng ñuùng. Ngöôøi Pha-ri-si maéc toäi laø coi troïng nhöõng ñieàu nhoû maø xem nheï nhöõng ñieàu toái quan troïng” loïc con ruoài nhoû maø nuoát con laïc ñaø “nhö Ngaøi ñaõ noùi (Mat 23:23-24). Hoï nôùi roäng taàm quan troïng cuûa phaàn möôøi vaø caùc cuûa daâng, nhöng boû qua ñieàu heä troïng hôn laø ñieàu raên thöù hai, yeâu meán laãn nhau. Thaät giaû hình khi ñem cuûa leã ñeán daâng nhö theå toû loøng yeâu meán Chuùa nhöng laïi vi phaïm meänh leänh quan troïng thöù hai. Ñaây laø ñieàu Chuùa Gieâ-su choáng nghòch.
Vaãn vôùi söï nghieâm nhaët ôû toøa aùn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, Chuùa Gieâ-su tieáp tuïc
“Khi ngöôi ñi ñöôøng vôùi keû nghòch mình, phaûi laäp töùc hoøa vôùi hoï, keûo hoï noäp ngöôi cho quan aùn, quan aùn giao ngöôi cho thaày ñoäi, maø ngöôi phaûi ôû tuø. Quaû thaät, ta noùi cuøng ngöôi, ngöôi traû coøn thieáu moät ñoàng tieàn, thì khoâng ra khoûi tuø ñöôïc” (Mathiô 5:23-26)
Toát nhaát laø chuùng ta traùnh xa coång xöû aùn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi qua vieäc soáng hoøa thuaän vôùi anh em mình caøng nhieàu caøng toát. Neáu moät anh em hay chò em naøo noùng giaän vôùi chuùng ta vaø mình töø choái khoâng muoán giaûi hoaø, thì ñoù laø “treân ñöôøng ñeán toøa aùn”, haønh trình cuoäc ñôøi chuùng ta ñeán tröôùc maët Chuùa, chuùng chaéc chaén seõ raát hoái tieác. Ñieàu Chuùa Gieâ-su noùi ôû ñaây töông töï nhö lôøi caûnh caùo cuûa ngaøi cho ñöùa ñaày tôù khoâng chòu tha nôï (Mat 18:23-35). Anh naøy ñöôïc tha nôï nhöng töø choái tha nôï cho ngöôøi khaùc neân nôï anh ta quay trôû laïi vaø chính mình bò giao cho keû cai nguïc “cho ñeán chöøng anh traû heát nôï naàn” (Mat 18:34). Cuõng vaäy, ôû ñaây Chuùa Gieâ-su caûnh caùo haäu quaû thaûm khoùc ñôøi ñôøi khi khoâng yeâu thöông anh em mình nhö Chuùa mong ñôïi.
Ñôøi Soáng Tình Duïc Tinh Saïch,
Khoâng Nhö Caùc Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi
(Be Sexually Pure, Unlike the Scribles and Pharisees)
Ñieàu raên thöù baûy laø chuû ñeà ví duï thöù hai cuûa Chuùa Gieâ-su veà nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi giöõ theo vaên töï trong khi choái boû tinh thaàn cuûa luaät phaùp. Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi caùc moân ñoà cuûa Ngaøi trong saïch trong ñôøi soáng sinh lyù hôn laø nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi.
Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Ngöôi chôù phaïm toäi taø daâm. Song ta phaùn cho caùc ngöôi bieát: heã ai ngoù ñôøn baø maø ñoäng tình tham muoán, thì trong loøng ñaõ phaïm toäi taø daâm cuøng ngöôøi roài. Vaäy neáu con maét beân höõu xui cho ngöôi phaïm toäi, thì haõy moùc maø quaêng noù cho xa ngöôi ñi; vì thaø chòu moät phaàn thaân theå ngöôi phaûi hö, coøn hôn laø caû thaân theå bò neùm vaøo ñòa nguïc. Laïi neáu tay höõu xui cho ngöôi phaïm toäi, thì haõy chaët maø lieäng noù cho xa ngöôi ñi; vì thaø chòu moät phaàn thaân theå ngöôi phaûi hö, coøn hôn laø caû thaân theå vaøo ñòa nguïc. (Mathiô 5:27-30)
Haõy chuù yù, moät laàn nöõa Chuùa Gieâ-su naém laáy chuû ñeà chính cuûa Ngaøi – Chæ nhöõng con ngöôøi thaùnh khieát môùi höôûng ñöôïc vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi. Ngaøi caûnh baùo laàn nöõa veà ñòa nguïc vaø ñieàu maø moät ngöôøi coù theå laøm ñeå traùnh khoûi noù.
Caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi khoâng theå laøm ngô veà ñieàu raên thöù 7, vì theá hoï vaâng phuïc noù theo beà ngoaøi giöõ mình trung thaønh vôùi nhöõng ngöôøi vôï cuûa hoï. Nhöng hoï hoang töôûng laøm tình vôùi nhöõng ñaøn baø khaùc. Hoï loät traàn nhöõng ñaøn baø trong taâm trí maø hoï daùn maét ñeán ôû giöõa nôi phoá chôï. Hoï laø nhöõng keû ngoaïi tình trong loøng, vaø nhö vaäy laø vi phaïm ñeán tinh thaàn cuûa ñieàu raên thöù baûy. Nhieàu ngöôøi trong nhaø thôø khoâng coù gì khaùc bieät vôùi nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi phaûi khoâng?
Dó nhieân Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ ñònh cho con ngöôøi giao phoái sinh duïc hoaøn toaøn tinh saïch. Roõ raøng raèng neáu quan heä tình duïc vôùi vôï cuûa keû laân caän mình laø sai, thì noù cuõng sai khi suy töôûng ñang quan heä tình duïc vôùi naøng.
Coù ngöôøi naøo trong nhöõng thính giaû cuûa Chuùa Gieâ-su bò keát aùn chaêng? Coù theå laø hoï coù. Hoï neân laøm gì? Hoï neân laäp töùc aên naên theo nhö Chuùa Gieâ-su ñaõ daïy. Duø theá naøo ñi nöõa, vôùi baát cöù giaù naøo, nhöõng keû daâm duïc neân döøng ngay nhuïc duïc mình, vì nhöõng ai phoù thaùc mình theo nhuïc duïc ñi xuoáng ñòa nguïc.
Dó nhieân khoâng ai bieát leõ phaûi laïi nghó Chuùa Gieâ-su coù yù noùi raèng nhöõng ngöôøi tham nhuïc duïc ñoù neân moùc maét hoaëc chaët caùnh tay theo nghóa ñen nhö vaäy. Moät ngöôøi daâm duïc moùc ñi moät maét thì ñôn giaûn trôû thaønh ngöôøi daâm duïc moät maét. Chuùa Gieâ-su cöôøng ñieäu hoùa vaø nghieâm trang nhaán maïnh taàm quan troïng veà vaâng lôøi tinh thaàn cuûa ñieàu raên thöù baûy. Söï ñôøi ñôøi leä thuoäc vaøo noù.
Theo nhö ví duï cuûa Ñaáng Christ, ngöôøi haàu vieäc chuùa trong vieäc ñaøo taïo moân ñoà seõ höôùng daïy caùc moân ñoà mình “chaët ñöùt” nhöõng gì laøm cho hoï vaáp ngaõ. Neáu nhö ñieàu ñoù laø truyeàn hình caùp, daây caùp caàn ñöôïc ngaét ra. Neáu noù laø Tivi, thì Tivi caàn ñöôïc caát boû ñi. Neáu noù laø nhöõng taïp chí ñoùng mua haøng thaùng, noù caàn phaûi ñöôïc chaám döùt. Neáu noù laø internet, thì noù caàn caét ñi. Khoâng coù gì trong nhöõng ñieàu ñoù xöùng ñaùng ñeå phaûi chòu ôû trong ñòa nguïc ñôøi ñôøi, vaø bôûi vì ngöôøi haàu vieäc ñaøo taïo moân ñoà yeâu thöông baày chieân mình thaät loøng, ngöôøi seõ noùi cho moân ñoà mình bieát leõ thaät naøy vaø caûnh baùo hoï, nhö laø Chuùa Gieâ-su ñaõ laøm.
Phaïm Toäi Taø Daâm Theo Moät Caùch Khaùc
(Another Way to Commit Adultery)
Ví duï keá tieáp cuûa Chuùa Gieâ-su phaàn lôùn coù lieân heä vôùi ví duï chuùng ta môùi vöøa xem qua, vaø coù leõ vì theá neân ñöôïc nhaéc ñeán keá tieáp. Noù neân ñöôïc xem nhö laø moät chi tieát môû roäng hôn laø moät chuû ñeà môùi. Chuû ñeà naøy laø, “Moät ñieàu khaùc maø ngöôøi Pharisi laøm ñöôïc coi nhö ngang haøng vôùi toäi taø daâm.”
“Laïi coù noùi raèng: neáu ngöôøi naøo ñeå vôï mình, thì haõy cho vôï caùi tôø ñeå. Song ta phaùn cuøng caùc ngöôi: Neáu ngöôøi naøo ñeå vôï maø khoâng phaûi vì côù ngoaïi tình, thì ngöôøi aáy laøm cho vôï mình ra ngöôøi taø daâm; laïi neáu ngöôøi naøo cöôùi ñaøn baø bò ñeå, thì cuõng phaïm toäi taø daâm” (Mathiô 5:31-32)
Ñaây laø moät ví duï khaùc veà caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñaõ giöõ vaên töï cuûa luaät phaùp trong khi ruoàng boû tinh thaàn cuûa noù.
Haõy taïo neân moät vieãn caûnh ngöôøi Pharisi trong thôøi Chuùa Gieâ-su. Coù moät ngöôøi ñaøn baø raát haáp daãn soáng ñoái dieän vôùi nhaø oâng beân kia ñöôøng, laø ngöôøi maø oâng luoân theøm khaùt. OÂng taùn tænh vôùi baø moãi ngaøy khi gaëp baø. Baø hình nhö bò thu huùt bôûi oâng, vaø duïc voïng cuûa oâng ñoái vôùi baø theâm nhieàu leân. OÂng raát thích nhìn baø côûi ñoà, vaø thöôøng xuyeân lieân töôûng ñeán baø trong tình duïc hoang töôûng cuûa mình. OÀi öôùc chi oâng coù theå coù baø!
Nhöng oâng coù moät vaán ñeà. OÂng ñaõ coù gia ñình vaø baø ta cuõng vaäy, vaø toân giaùo cuûa oâng laïi caám khoâng cho phaïm toäi taø daâm. OÂng khoâng muoán phaù vôõ ñieàu raên thöù baûy (maëc duø oâng ñaõ phaù vôõ noù moãi laàn oâng theøm khaùt duïc voïng). OÂng coù theå laøm gì ñaây?
Coù moät giaûi quyeát! Neáu caû hai ñeàu ly dò vôùi ngöôøi phoái ngaãu hieän taïi cuûa mình, oâng coù theå cöôùi ngöôøi tình nhaân trong taâm trí mình. Nhöng ly dò coù hôïp phaùp khoâng? Moät ngöôøi Pharisi baïn oâng noùi laø ñöôïc! Vaø coù moät lôøi Kinh Thaùnh hoã trôï cho ñieàu ñoù! Phuïc-truyeàn-luaät-leä-kyù 24:1 noùi veà haõy ñöa cho vôï oâng moät tôø ñeå khi oâng ly dò baø. Ly dò phaûi ñöôïc hôïp phaùp trong moät vaøi tröôøng hôïp! Nhöng maø nhöõng tröôøng hôïp ñoù laø gì? OÂng ñoïc kyõ nhöõng gì Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn:
Khi moät ngöôøi nam cöôùi vôï, neáu naøng chaúng ñöôïc ôn tröôùc maët ngöôøi, bôûi ngöôøi thaáy nôi naøng moät söï xaáu hoå naøo, thì ngöôøi ñöôïc vieát moät tôø ñeå, trao vaøo tay naøng, ñuoåi khoûi nhaø mình” (Phuïc truyeàn 24:1)
A-ha! OÂng coù theå ly dò vôï mình neáu oâng tìm thaáy vaøi khieám nhaõ nôi naøng! Naøng khoâng haáp daãn nhö ngöôøi ñaøn baø ôû beân kia ñöôøng.
Theá laø oâng ly dò vôï mình caùch hôïp phaùp baèng caùch ñöa cho naøng tôø ñeå (baïn coù theå laáy tôø ñôn ly dò taïi vaên phoøng caâu laïc boä ñòa phöông cuûa ngöôøi Pharisi), vaø nhanh choùng cöôùi ngöôøi ñaøn baø hoang töôûng cuûa oâng, phaàn baø cuõng ñöôïc hôïp phaùp ly dò. Taát caû nhöõng ñieàu ñoù xaûy ra maø khoâng chuùt caûm giaùc toäi loãi bôûi vì luaät phaùp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc tuaân giöõ!
Moät Caùi Nhìn Khaùc (A Different View)
Nhöng dó nhieân Ñöùc Chuùa Trôøi nhìn nhöõng vieäc aáy khaùc bieät. Söï “khieám nhaõ” maø Ngaøi noùi trong Phuïc-truyeàn 24:1-4 cho ly dò phaûi laø ñieàu voâ luaân lyù, coù theå laø ñieàu gaàn nhö laø ngoaïi tình. Ñieàu coù coù nghóa laø moät ngöôøi choàng coù theå hôïp phaùp ly dò vôï mình neáu oâng khaùm phaù ra raèng naøng quan heä laêng nhaêng tröôùc hoaëc trong cuoäc soáng hoân nhaân cuûa hoï.
Trong taâm trí cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, ngöôøi ñaøn oâng hoang töôûng toâi moâ taû ôû treân khoâng khaùc gì moät keû phaïm toäi ngoaïi tình. OÂng ñaõ phaù vôõ ñieàu raên thöù baûy. Thaät ra, OÂng coøn phaïm toäi naëng hôn nhöõng keû phaïm toäi ngoaïi tình thöôøng bôûi vì oâng vi phaïm toäi “ngoaïi tình gaáp ñoâi”. Ñieàu ñoù laø nhö theá naøo? Thöù nhaát, chính mình oâng phaïm toäi ngoaïi tình. Chuùa Gieâ-su sau ñoù phaùn raèng, “Vaû, ta phaùn cuøng caùc ngöôi, neáu ai ñeå vôï mình khoâng phaûi vì côù ngoaïi tình, vaø cöôùi vôï khaùc, thì ngöôøi aáy phaïm toäi taø daâm” (Mathiô 19:9)
Thöù hai, bôûi vì ngöôøi vôï baáy giôø bò ly dò phaûi tìm moät ngöôøi choàng khaùc ñeå coù choã nöông thaân, trong taâm trí cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ngöôøi Pharisi ñaõ laøm chaúng khaùc gì baét eùp ngöôøi vôï cuûa mình aên ôû vôùi moät ngöôøi ñaøn oâng khaùc. Vì theá, oâng phaûi gaùnh chòu toäi loãi “ngoaïi tình” cho naøng.[5] Chuùa Gieâ-su phaùn, “Song ta phaùn cuøng caùc ngöôi: Neáu ngöôøi naøo ñeå vôï maø khoâng phaûi vì côù ngoaïi tình, thì ngöôøi aáy laøm cho vôï mình ra ngöôøi taø daâm; laïi neáu ngöôøi naøo cöôùi ñaøn baø bò ñeå, thì cuõng phaïm toäi taø daâm” (Mathiô 5:32)
Chuùa Gieâ-su coù theå seõ xeùt xöû ngöôøi Pharisi ñaày nhuïc duïc naøy vôùi toäi “ngoaïi tình tam caáp”, neáu nhö lôøi cuûa Ngaøi, “laïi neáu ngöôøi naøo cöôùi ñaøn baø bò ñeå” (Mathiô 5:32), coù yù raèng Ñöùc Chuùa Trôøi baét ngöôøi Pharisi chòu traùch nhieäm cho toäi “ngoaïi tình” nôi ngöôøi choàng môùi cuûa vôï cuõ mình.[6]
Ñaây laø moät ñeà taøi noùng boûng trong thôøi Chuùa Gieâ-su, nhö laø chuùng ta ñoïc trong moät choã khaùc khi nhöõng ngöôøi Pharisi tham vaán Ngaøi, “Khoâng cöù vì côù gì ngöôøi ta coù pheùp ñeå vôï mình chaêng? (Mathiô 19:3). Caâu hoûi cuûa hoï ñaõ baøy toû loøng mình. Roõ raèng ít ra cuõng coù vaøi ngöôøi trong ñaùm hoï muoán tin raèng ly dò laø hôïp phaùp trong moïi tröôøng hôïp.
Toâi phaûi theâm vaøo raèng thaät laø moät ñieàu hoå theïn khi nhöõng Cô Ñoác nhaân laáy nhöõng caâu Kinh Thaùnh veà söï ly dò naøy, dieãn giaûi sai traät vaø aùp ñaët nhöõng goâng cuøm naëng neà treân ñôøi soáng con caùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Chuùa Gieâ-su ôû ñaây khoâng noùi veà nhöõng Cô Ñoác nhaân bò ly dò khi oâng hoaëc baø laø moät toäi nhaân trong quaù khöù, vaø nay tìm ñöôïc moät ngöôøi baïn toát vaø yeâu meán Ñaáng Christ, tieán ñeán hoân nhaân vôùi ngöôøi ñoù. Ñieàu ñoù khoâng theå naøo xem nhö laø toäi ngoaïi tình ñöôïc! Vaø neáu ñieàu ñoù laø nhöõng gì maø Chuùa Gieâ-su noùi ñeán ôû ñaây, chuùng ta caàn thay ñoåi tin laønh, vì noùi khoâng coøn chu caáp söï tha thöù cho moïi toäi loãi cuûa caùc toäi nhaân nöõa. Töø baây giôø trôû ñi, chuùng ta seõ caàn giaûng” Chuùa Gieâ-su ñaõ cheát cho baïn, vaø neáu baïn aên naên vaø tin nôi Ngaøi, baïn coù theå ñöôïc tha thöù moïi toäi loãi mình. Nhöng neáu baïn bò ly dò, ñöøng bao giôø cöôùi ngöôøi khaùc nöõa neáu khoâng thì baïn seõ soáng trong ngoaïi tình, vaø Kinh Thaùnh noùi raèng nhöõng ngöôøi ngoaïi tình seõ ñi xuoáng ñòa nguïc. Cuõng nhö vaäy, neáu baïn bò ly dò vaø laäp gia ñình laïi, tröôùc khi baïn ñeán vôùi Ñaáng Christ baïn caàn phaïm theâm moät toäi nöõa laø ly dò ngöôøi phoái ngaãu hieän taïi cuûa mình. Neáu khoâng thì baïn seõ tieáp tuïc soáng trong ngoaïi tình vaø nhöõng keû ngoaïi tình thì khoâng ñöôïc cöùu.”[7] Ñoù coù phaûi laø tin laønh khoâng?[8]
Soáng Thaønh Thaät,
Khoâng Nhö Nhöõng Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi
(Be Honest, Unlike the Scribles and Pharisees)
Ví duï thöù ba cuûa Chuùa Gieâ-su veà cö xöû khoâng coâng bình vaø aùp duïng sai Lôøi Kinh Thaùnh cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi lieân quan ñeán ñieàu raên cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñeå noùi söï chaân thaät. Caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñaõ khai trieån moät caùch raát saùng taïo ñeå noùi doái. Chuùng ta hoïc töø Mathiô 23:16-22 raèng hoï khoâng coi chính mình buoäc phaûi giöõ caùc lôøi höùa nguyeän neáu hoï ñaõ theà bôûi ñeàn thôø, baøn thôø, hoaëc baàu trôøi. Nhöng, neáu hoï theà bôûi vaøng trong ñeàn thôø, cuûa leã daâng treân baøn thôø, hoaëc bôûi Ñöùc Chuùa Trôøi treân baàu trôøi, thì hoï buoäc phaûi giöõ lôøi höùa cuûa hoï! Ñieàu ñoù nhö laø moät ngöôøi lôùn suy nghó theo loái moät treû con raèng mình ñöôïc mieãn khoâng caàn phaûi noùi söï thaät neáu ñeå cheùo hai ngoùn tay daáu sau löng cuûa mình. Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi nhöõng moân ñoà cuûa Ngaøi noùi thaät.
Caùc ngöôi coøn coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng: Ngöôøi chôù theà doái, nhöng ñoái vôùi Chuùa, phaûi giöõ veïn lôøi theà mình. Song ta phaùn cuøng caùc ngöôi raèng ñöøng theà chi heát: Ñöøng chæ trôøi maø theà, vì laø ngoâi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi; ñöøng chæ ñaát maø theà, vì laø beä chaân cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi; ñöøng chæ thaønh Gieârusalem maø theà, vì laø thaønh cuûa Vua lôùn. Laïi cuõng ñöøng chæ ñaàu ngöôi maø theà, vì töï ngöôi khoâng theå laøm cho moät sôïi toùc neân traéng hay laø ñen ñöôïc. Song ngöôi phaûi noùi raèng: Phaûi, phaûi; khoâng, khoâng. Coøn ñieàu ngöôøi ta noùi theâm ñoù, bôûi nôi quæ döõ maø ra (Mathiô 5:33-37)
Lôøi raên nguyeân thuûy cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi veà nhöõng lôøi höùa nguyeän khoâng noùi gì veà thieát laäp moät lôøi nguyeàn bôûi söï theà nguyeän döïa treân moät söï gì khaùc. Ñöùc Chuùa Trôøi muoán daân söï Ngaøi luoân noùi söï thaät, vì theá khoâng bao giôø phaûi caàn ñeán theà thoát.
Khoâng coù ñieàu gì sai vôùi lôøi theà nguyeän. Thaät ra, nhöõng lôøi theà nguyeän nhaèm vaâng phuïc Ñöùc Chuùa Trôøi raát laø toát. Söï cöùu roãi baét ñaàu vôùi moät lôøi theà böôùc theo Chuùa Gieâ-su. Nhöng khi ngöôøi ta caàn phaûi theà nguyeän bôûi moät ñieàu gì ñoù ñeå thuyeát phuïc ngöôøi khaùc tin hoï, ñoù laø daáu hieäu cho bieát hoï thöôøng noùi doái. Ngöôøi luoân noùi söï thaät thì khoâng bao giôø caàn phaûi theà. Coøn Hoäi thaùnh ngaøy nay ñaày daãy nhöõng keû noùi doái, vaø nhöõng keû haàu vieäc thöôøng laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ôû trong söï doái traù vaø löøa ñaûo.
Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà laäp neân moät taám göông veà söï chaân thaät vaø daïy doã caùc moân ñoà mình luoân noùi söï thaät. Ngöôøi ñoù bieát Giaêng caûnh baùo raèng taát caû nhöõng keû doái traù seõ bò quaêng vaøo hoà löûa chaùy phöøng vôùi dieâm sinh (xem Khaûi thò 21:8)
Ñöøng Traû Thuø Gioáng Nhö
Caùc Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi
(Don’t take Revenge, as do the Scribles and Pharisees)
Ñieàu keá tieáp treân danh muïc buoàn loøng cuûa Chuùa Gieâ-su laø söï sai ñöôøng traät loái cuûa haøng nguõ Pharisi veà moät caâu raát quen thuoäc trong Cöïu Öôùc. Chuùng ta ñaõ xem qua phaân ñoaïn naøy trong phaàn noùi veà dieãn giaûi Kinh Thaùnh.
Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng. Song ta baûo caùc ngöôi, ñöøng choáng cöï keû döõ. Traùi laïi, neáu ai vaû maù beân höõu ngöôi, haõy ñöa maù beân kia cho hoï luoân; neáu ai muoán kieän ngöôi ñaëng loät caùi aùo vaèn, haõy ñeå hoï laáy luoân caùi aùo daøi nöõa; neáu ai muoán baét ngöôi ñi moät daëm ñöôøng, haõy ñi hai daëm vôùi hoï. Ai xin cuûa ngöôi, haõy cho, ai muoán möôïn cuûa ngöôi, thì ñöøng trôù (Mathiô 5:38-42).
Luaät phaùp cuûa Moâise coâng boá raèng khi moät ngöôøi bò keát aùn tröôùc toøa aùn laøm toån thöông ngöôøi khaùc, hình phaït cuûa ngöôøi ñoù neân töông ñöông vôùi toån haïi maø mình ñaõ gaây ra. Neáu ngöôøi ñoù laøm gaõy raêng keû khaùc, trong söï coâng baèng hôïp lyù, raêng cuûa ngöôøi ñoù neân bò laøm gaãy. Ñieàu raên naøy ñöôïc ban ra ñeå chaéc raèng söï coâng baèng ñöôïc thi haønh trong caùc vuï kieän taïi toøa aùn ñoái vôùi nhöõng vi phaïm traàm troïng. Nhöng moät laàn nöûa, caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñaõ beû cong noùi, bieán noù trôû neân moät maïng leänh maø söï theo ñuoåi traû thuø laø moät baét buoäc thaùnh. Hoï hình nhö nhaän laáy moät chính saùch “Khoâng dung thöù”, saên ñuoåi söï traû thuø ngay caû ñoái vôùi nhöõng vi phaïm nhoû nhoi nhaát.
Duø theá naøo ñi nöõa, Ñöùc Chuùa Trôøi luoân luoân ñoøi hoûi nhieàu hôn töø nôi daân söï Ngaøi. Traû thuø roõ laø moät ñieàu Ngaøi caám ngaët (xem Phuïc truyeàn 32:35). Cöïu Öôùc coù daïy daân söï Ñöùc Chuùa Trôøi neân toû loøng nhaân laønh ñoái vôùi keû thuø cuûa hoï (xem Xuaát 23:4-5; Chaâm ngoân 25:21-22). Chuùa Gieâ-su uûng hoä chaân lyù naøy qua lôøi daïy cho caùc moân ñoà Ngaøi ñöa luoân maù kia cho keû thuø vaû vaø khi ñoái dieän vôùi nhöõng keû aùc thì haõy ñi theâm moät daëm vôùi hoï. Vaø khi hoï laàm loãi ñoái cuøng chuùng ta, Ñöùc Chuùa Trôøi muoán chuùng ta thöông xoùt ñaùp traû söï toát laønh cho nhöõng gian aùc maø hoï laøm cho chuùng ta.
Nhöng Chuùa Gieâ-su coù ñoøi hoûi chuùng ta cho pheùp ngöôøi khaùc lôïi duïng mình caùch quaù ñaùng, cho pheùp hoï taøn phaù ñôøi soáng cuûa chuùng ta neáu maø hoï muoán laøm nhö vaäy hay sao? Coù sai traät gì khoâng khi kieän moät ngöôøi khoâng tin Chuùa ra toøa, tìm kieám söï coâng baèng cho nhöõng haønh ñoäng traùi luaät phaùp ñaõ vi phaïm nghòch cuøng chuùng ta? Khoâng. Chuùa Gieâ-su ôû ñaây khoâng phaûi coù noùi veà tìm kieám coâng baèng caàn thi haønh ñoái vôùi nhöõng vi phaïm traàm troïng trong toøa aùn, nhöng noùi veà theo ñuoåi traû thuø nhoû moïn caù nhaân, nhöõng vi phaïm thoâng thöôøng. Haõy chuù yù, Chuùa Gieâ-su khoâng noùi raèng chuùng ta neân ñöa coå mình cho keû vöøa môùi ñaâm nhaùt dao vaøo löng chuùng ta cho noù xieát boùp. Ngaøi khoâng noùi chuùng ta neân cho keû khaùc nhaø mình khi hoï ñoøi laáy xe hôi mình. Chuùa Gieâ-su chæ ñôn giaûn daïy chuùng ta haõy toû ra chaáp nhaän vaø thöông xoùt vôùi möùc ñoä cao thöôïng khi chuùng ta haèng ngaøy ñoái dieän vôùi nhöõng vi phaïm nhoû moïn vaø nhöõng thaùch thöùc thoâng thöôøng trong caùch cö xöû vôùi ngöôøi ích kyû. Ngaøi muoán chuùng ta nhaân töø hôn nhöõng keû ích kyû nghó, vaø khoâng toû ra ích kyû vôùi tieàn baïc mình, roäng raûi ban phaùt vaø cho möôïn. Vôùi chuaån möïc ñoù, caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi khoâng coù ñeán gaàn ñöôïc.
Taïi sao coù nhieàu ngöôøi xöng mình laø Cô Ñoác nhaân maø laïi raát deã daøng bò xuùc phaïm? Taïi sao hoï laïi nhanh töùc giaän bôûi nhöõng vi phaïm nhoû gaáp möôøi laàn so vôùi bò taùt vaøo maù? Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà thieát laäp moät taám göông ñöa luoân maù kia cuûa mình vaø daïy moân ñoà cuûa mình laøm theo gioáng nhö vaäy.
Chôù Gheùt Keû Thuø Cuûa Mình
Nhö Nhöõng Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi Laøm
(Don’t Hate Your Enemies, As Do the Scribles and Pharisees)
Roát laïi, Chuùa Gieâ-su lieät keâ theâm moät ñieàu raên Ñöùc Chuùa Trôøi ban cho maø caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñaõ söûa thay ñeå thích nghi vôùi loøng caêm gheùt cuûa hoï.
Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Haõy yeâu ngöôøi laân caän, vaø haõy gheùt keû thuø nghòch mình. Song ta noùi cuøng caùc ngöôi raèng: Haõy yeâu keû thuø nghòch, vaø caàu nguyeän cho keû baét bôù caùc ngöôi, haàu cho caùc ngöôi ñöôïc laøm con cuûa Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi; bôûi vì Ngaøi khieán maët trôøi moïi leân soi keû döõ cuøng keû laønh, laøm möa cho keû coâng bình cuøng keû ñoäc aùc. Neáu caùc ngöôi yeâu nhöõng keû yeâu mình, thì coù ñöôïc thöôûng gì ñaâu? Nhöõng keû thaâu thueá haù chaúng laøm nhö vaäy sao? Laïi neáu caùc ngöôi tieáp ñaõi anh em mình maø thoâi, thì coù laïi gì hôn ai? Ngöôøi ngoaïi haù chaúng laøm nhö vaäy sao? Theá thì caùc ngöôi haõy neân troïn veïn, nhö Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laø troïn veïn (Mathiô 5:43-48).
Trong Cöïu Öôùc, Ñöùc Chuùa Trôøi coù phaùn, “haõy yeâu keû laân caän ngöôi” (Leâvi 19:18), nhöng caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñònh nghóa caùch tieän lôïi nhöõng keû laân caän chæ laø nhöõng ngöôøi yeâu meán hoï. Moïi ngöôøi khaùc laø keû thuø, vaø vì Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn daïy chæ yeâu meán ngöôøi laân caän cuûa chuùng ta thoâi, neân gheùt keû thuø cuûa chuùng ta phaûi laø ñieàu chí lyù. Nhöng theo nhö Chuùa Gieâ-su, ñieàu ñoù hoaøn toaøn khoâng phaûi laø nhöõng gì Ñöùc Chuùa Trôøi coù yù noùi.
Chuùa Gieâ-su ñaõ daïy doã sau naøy trong caâu chuyeän ngöôøi Samari nhaân laønh raèng chuùng ta neân coi moïi ngöôøi laø ngöôøi laân caän mình.[9] Ñöùc Chuùa Trôøi muoán chuùng ta yeâu meán taát caû moïi ngöôøi, ngay caû keû thuø cuûa chuùng. Ñoù laø chuaån möïc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho con daân Ngaøi, moät tieâu chuaån maø chính Ngaøi cuõng soáng theo. Ngaøi ban naéng möa cho keû troàng troït, khoâng chæ cho ngöôøi toát laønh nhöng cuõng treân keû gian aùc nöõa. Chuùng ta caàn noi theo göông cuûa Ngaøi, baøy toû loøng nhaân töø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khoâng xöùng ñaùng. Khi chuùng ta laøm, ñieàu ñoù baøy toû chuùng ta laø “con caùi cuûa Cha chuùng ta ôû treân trôøi” (Mathiô 5:45). Ngöôøi ñích thöïc ñöôïc taùi sanh haønh ñoäng gioáng nhö Cha mình.
Tình yeâu thöông maø Ñöùc Chuùa Trôøi ñoøi hoûi chuùng ta baøy toû ñoái vôùi keû thuø cuûa chuùng ta khoâng phaûi laø moät caûm xuùc laø moät chaáp thuaän nhöõng gian aùc cuûa hoï. Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñoøi hoûi chuùng ta coù nhöõng caûm giaùc laâng laâng aám aùp veà nhöõng ngöôøi choáng nghòch chuùng ta. Ngaøi khoâng baûo chuùng ta noùi ñieàu khoâng chaân thaät raèng nhöõng keû thuø cuûa chuùng ta laø nhöõng ngöôøi toát ñeïp. Nhöng Ngaøi ñoøi hoûi chuùng ta nhaân töø ñoái cuøng hoï vaø saün taâm haønh ñoäng vöông tôùi muïc ñích ñoù, ít ra baèng lôøi chaøo thaêm vaø caàu nguyeän cho hoï.
Haõy chuù yù raèng Chuùa Gieâ-su laàn nöõa cuûng coá chuû ñeà chính cuûa Ngaøi – Chæ coù ngöôøi thaùnh khieát môùi höôûng ñöôïc nöôùc thieân ñaøng. Ngaøi noùi vôùi caùc moân ñoà Ngaøi raèng neáu hoï chæ yeâu thöông nhöõng ngöôøi yeâu thöông mình, thì hoï chaúng khaùc gì caùc daân ngoaïi vaø nhöõng ngöôøi thaâu thueá, laø hai loaïi ngöôøi maø moïi ngöôøi daân Giuña ñeàu taùn ñoàng ñi vaøo ñòa nguïc. Noùi moät caùch khaùc, ngöôøi maø chæ yeâu thöông keû yeâu mình seõ ñi xuoáng ñòa nguïc.
Laøm Vieäc Laønh Vôùi Ñoäng Cô Ñuùng,
Khoâng Nhö Caùc Thaày Thoâng Giaùo vaø Ngöôøi Pharisi
(Do Good For The Right Motives, Unlike the Scribles and Pharisees)
Chuùa Gieâ-su khoâng chæ ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi ñi theo Ngaøi phaûi thaùnh khieát, nhöng Ngaøi ñoøi hoûi hoï thaùnh khieát vì nhöõng lyù do ñuùng. Raát coù theå xaûy ra coù ngöôøi laøm theo caùc ñieàu raên cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi nhöng maø khoâng ñeïp loøng Ngaøi neáu söï vaâng lôøi cuûa ngöôøi ñoù phaùt xuaát ra töø moâng ñoäng cô sai laàm. Chuùa Gieâ-su keát aùn caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi bôûi vì hoï ñaõ laøm taát caû caùc coâng vieäc laønh mình vôùi lyù do duy nhaát laø gaây aán töôïng ngöôøi khaùc (xem Mathiô 23:5). Ngaøi ñoøi hoûi caùc moân ñoà Ngaøi phaûi khaùc bieät.
Haõy giöõ, ñöøng laøm söï coâng bình mình tröôùc maët ngöôøi ta, cho hoï ñeàu thaáy. Baèng khoâng, thì caùc ngöôi chaúng ñöôïc phaàn thöôûng gì cuûa Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi. Vaäy, khi ngöôi boá thí, ñöøng thoåi keøn tröôùc maët mình, nhö boïn giaû hình laøm trong nhaø hoäi vaø ngoaøi ñöôøng, ñeå ñöôïc ngöôøi ta toân kính. Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. Song khi ngöôi boá thí, ñöøng cho tay taû bieát tay höõu laøm vieäc gì, haàu cho söï boá thí ñöôïc kín nhieäm; vaø Cha ngöôi, laø Ñaáng thaáy trong choã kín nhieäm, seõ thöôûng cho ngöôi (Mathiô 6:1-4)
Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi raèng nhöõng ngöôøi ñi theo Ngaøi boá thí cho keû ngheøo khoå. Luaät phaùp truyeàn phaûi laøm nhö vaäy (xem Xuaát 23:11; Leâvi 19:10; 23:22; 25:35; Phuïc truyeàn 15:7-11), nhöng caùc thaày thoâng vaø ngöôøi Pharisi laøm ñieàu ñoù vôùi nhöõng tieáng keøn thoåi vang, coù veû laø ñeå keâu goïi nhöõng keû ngheøo ñeán vôùi nhöõng söï phaân phoái roäng raûi nôi coâng cuûa hoï. Nhöng coù bao nhieâu ngöôøi xöng mình laø Cô Ñoác nhaân maø khoâng ban cho keû ngheøo gì caû? Hoï khoâng coi noù quan troïng ñeán noãi caàn xem xeùt caùc ñoäng cô khi boá thí. Neáu ích kyû khieán caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi quaûng baù nhöõng söï boá thí cuûa mình, thì ñieàu gì khieán nhöõng keû xöng mình laø Cô Ñoác nhaân khoâng ñeå yù ñeán hoaøn caûnh khoán khoå cuûa keû ngheøo? Trong ñieàu naøy, söï coâng bình cuûa hoï coù vöôït quaù söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi chaêng?
Nhö söù ñoà Phao-loâ vang tieáng trong 1 Coârinhtoâ 3:10-15, chuùng ta coù theå laøm caùc ñieàu laønh vì nhöõng lyù do sai laàm. Neáu ñoäng cô chuùng ta khoâng trong saïch, nhöõng vieäc laønh cuûa chuùng ta seõ khoâng coù phaàn thöôûng. Söù ñoà Phao-loâ vieát raèng moät ngöôøi coù theå giaûng tin laønh töø nhöõng ñoäng cô khoâng trong saïch (xem Philíp 1:15-17). Nhö Chuùa Gieâ-su mieâu taû, moät caùch toát laønh ñeå chaéc raèng söï boá thí cuûa chuùng ta xuaát phaùt töø ñoäng cô trong saïch laø boá thí neáu coù theå ñöôïc caøng kín nhieäm caøng toát, ñöøng ñeå tay traùi bieát tay phaûi mình ñang laøm gì. Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà daïy doã caùc moân ñoà mình boá thí cho keû ngheøo (chu caáp cho hoï coù nhöõng phöông tieän), vaø ngöôøi ñoù aâm thaàm thöïc thi nhöõng gì mình giaûng daïy.
Lôøi Caàu Nguyeän vaø Kieâng AÊn Vì Nhöõng Lyù Do Ñuùng
(Prayer And Fasting for the Right Reasons)
Chuùa Gieâ-su cuõng ñoøi hoûi nhöõng keû ñi theo Ngaøi caàu nguyeän vaø kieâng aên, vaø hoï seõ laøm nhöõng ñieàu naøy khoâng phaûi ñeå cho ngöôøi ta thaáy nhöng ñeå laøm ñeïp loøng Cha mình. Neáu khoâng thì hoï seõ khoâng coù gì khaùc hôn nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi ñöôïc ñònh cho ñòa nguïc, laø nhöõng keû caàu nguyeän vaø kieâng aên chæ ñeå nhaän lôøi khen ngôïi töø nôi ngöôøi ta, moät phaàn thöôûng taïm bôï. Chuùa Gieâ-su khuyeân daïy nhöõng keû theo Ngaøi:
Khi caùc ngöôøi caàu nguyeän, ñöøng laøm nhö boïn giaû hình; vì hoï öa ñöùng caàu nguyeän nôi nhaø hoäi vaø goùc ñöôøng, ñeå cho thieân haï ñeàu thaáy (Thính giaû cuûa Chuùa Gieâ-su bieát roõ Ngaøi ñang noùi veà ai). Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. Song khi ngöôi caàu nguyeän, haõy vaøo phoøng rieâng, ñoùng cuûa laïi, roài caàu nguyeän Cha ngöôi, ôû nôi kín nhieäm ñoù; vaø Cha ngöôi, laø Ñaáng thaáy trong choã kín nhieäm, seõ thöôûng cho ngöôi.
Khi caùc ngöôi kieâng aên, chôù laøm boä buoàn raàu nhö boïn giaû hình; vì hoï nhaên maët, cho moïi ngöôøi bieát hoï kieâng aên (Laàn nöõa, thính giaû cuûa Chuùa Gieâ-su bieát roõ Ngaøi ñaõ noùi veà ai). Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. Song khi ngöôi kieâng aên, haõy xöùc daàu treân ñaàu, vaø röûa maët, haàu cho ngöôøi ta khoâng xem thaáy ngöôi ñang kieâng aên, nhöng chæ Cha ngöôi laø Ñaáng ôû nôi kín nhieäm xem thaáy maø thoâi; vaø Cha ngöôi thaáy trong choã kín nhieäm seõ thöôûng cho ngöôi (Mathiô 6:5-6; 16-18).
Coù bieát bao nhieâu ngöôøi xöng mình laø Cô Ñoác nhaân khoâng coù ñôøi soáng caàu nguyeän vaø chöa bao giôø kieâng aên?[10] Trong ñieàu naøy, laøm sao söï coâng bình cuûa hoï saùnh vôùi söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi, laø nhöõng ngöôøi thöïc haønh caû hai ñieàu naøy (tuy vôùi nhöõng lyù do sai traät)?
Theâm Böôùc Nöõa Veà Lôøi Caàu Nguyeän vaø Söï Tha Thöù
(A Digression Regarding Prayer and Forgiveness)
Khi ñang noùi veà ñeà taøi caàu nguyeän, Chuùa Gieâ-su ñi ra ngoaøi ñeà moät chuùt xíu ñeå ñöa ra nhöõng lôøi daïy doã chi tieát hôn cho caùc moân ñoà Ngaøi veà vaán ñeà hoï neân phaûi caàu nguyeän nhö theá naøo. Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta caàu nguyeän theo caùch thöùc maø chuùng ta khoâng só nhuïc Cha cuûa Ngaøi baèng caùch choái boû qua lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhöõng gì Ngaøi ñaõ baøy toû veà chính mình Ngaøi. Ví duï, vì Ñöùc Chuùa Trôøi bieát nhöõng gì chuùng ta caàn tröôùc khi chuùng ta caàu xin Ngaøi (Ngaøi bieát moïi söï), neân khoâng moät lyù do gì phaûi duøng nhöõng lôøi laëp ñi laëp laïi khi chuùng ta caàu nguyeän:
Vaû, khi caùc ngöôi caàu nguyeän, ñöøng duøng nhöõng lôøi laëp voâ ích nhö ngöôøi ngoaïi; vì hoï töôûng vì côù lôøi mình noùi nhieàu thì ñöôïc nhaäm. Vaäy, caùc ngöôi ñöøng nhö ho; vì Cha caùc ngöôi bieát caùc ngöôi caàn söï gì tröôùc khi chöa xin Ngaøi (Mathiô 6:7-8)
Thaät theá, nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta baøy toû chuùng ta bieát Ñöùc Chuùa Trôøi roõ nhö theá naøo. Nhöõng ai bieát Ngaøi nhö Ngaøi baøy toû ôû trong Lôøi cuûa Ngaøi caàu nguyeän vôùi muïc ñích yù Ngaøi seõ ñöôïc neân vaø Ngaøi ñöôïc vinh hieån. Loøng khao khaùt toät cuøng cuûa hoï laø ñöôïc thaùnh khieát, hoaøn toaøn ñeïp loøng Ngaøi. Ñieàu naøy ñöôïc phaûn chieáu trong lôøi caàu nguyeän göông maãu cuûa Chuùa Gieâ-su maø chuùng ta goïi laø “Baøi caàu nguyeän chung”, chöùa ñöïng nhöõng lôøi daïy doã keá tieáp cuûa Chuùa Gieâ-su cho caùc moân ñoà Ngaøi. Noù baøy toû nhöõng ñoøi hoûi cuûa Ngaøi trong caùc thöù töï öu tieân vaø ñôøi soáng taän hieán cuûa chuùng ta:[11]
Vaäy, caùc ngöôi haõy haõy caàu nhö vaày: Laïy Cha chuùng toâi ôû treân trôøi; danh Cha ñöôïc thaùnh; nöôùc Cha ñöôïc ñeán; yù Cha ñöôïc neân, ôû ñaát nhö trôøi! Xin cho chuùng toâi hoâm nay ñoà aên ñuû ngaøy (Mathiô 6:7-11).
Moái quan taâm nhaát cuûa caùc moân ñoà Ñaáng Christ neân laø danh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc thaùnh, ñöôïc toân cao, ñöôïc kính troïng vaø ñöôïc ñoái xöû nhö laø thaùnh.
Dó nhieân, nhöõng ai caàu nguyeän raèng danh Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc thaùnh thì chính mình hoï neân laø thaùnh, toân kính danh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Noù seõ laø giaû doái neáu chuùng ta laøm khaùc ñi. Vì theá lôøi caàu nguyeän naøy phaûn chieáu loøng khao khaùt cuûa chuùng ta ñoù laø nhöõng ngöôøi khaùc cuõng seõ suy phuïc vaø ñeán cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi nhö chuùng ta ñaõ laøm.
Lôøi xin thöù hai cuûa baøi caàu nguyeän maãu cuõng töông töï: “Nöôùc Ngaøi ñeán”. YÙ töôûng veà moät vöông quoác haøm yù raèng coù moät vò Vua cai trò vöông quoác Ngaøi. Moân ñoà Cô Ñoác khao khaùt thaáy ñöôïc vò Vua cuûa mình, laø ñaáng cai trò ñôøi soáng cuûa mình, cai trò treân caû ñaát. OÂi, öôùc chi moïi ngöôøi seõ quyø goái toân cao Vua Gieâ-su trong ñöùc tin suy phuïc.
Lôøi xin thöù ba vang leân nhö lôøi nguyeän thöù nhaát vaø thöù hai: “YÙ Cha ñöôïc neân, ôû treân ñaát nhö ôû treân trôøi.” Laàn nöõa, laøm sao chuùng ta coù theå thaät loøng caàu nguyeän ñöôïc lôøi caàu nguyeän nhö theá maø khoâng caàn phaûi suy phuïc yù muoán cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta? Moân ñoà thaät mong muoán yù Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc neân ôû treân ñaát gioáng nhö ôû treân trôøi” caùch troïn veïn vaø hoaøn haûo.
Caàu xin Danh Ngaøi ñöôïc toân thaùnh, yù Ngaøi ñöôïc neân, nöôùc Ngaøi ñöôïc ñeán ñoái vôùi chuùng ta neân quan troïng hôn laø thöïc phaåm duy trì söï soáng,” thöùc aên haøng ngaøy” cuûa chuùng ta. Lôøi caàu xin naøy ñöôïc xeáp thöù tö coù lyù do cuûa noù. Ngay caû trong chính ñieàu ñoù phaûn chieáu moät thöù töï öu tieân ñuùng cuûa chuùng ta, vaø khoâng chuùt loøng tham aên ñöôïc tìm thaáy ôû ñaây. Moân ñoà cuûa Ñaáng Christ haàu vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi, khoâng haàu vieäc ma-moân. Hoï khoâng taäp trung vaøo vieäc chaát chöùa cuûa caûi ñaày aáp treân ñaát naøy.
Toâi cuõng coù theå theâm raèng yeâu caàu thöù tö döôøng nhö theå hieän lôøi caàu nguyeän maãu naøy laø lôøi neân ñöôïc caàu nguyeän vaøo moãi buoãi saùng khi baét ñaàu moät ngaøy môùi.
Lôøi Caàu Nguyeän Maãu Tieáp Theo
(The Model Prayer Continues)
Nhöõng moân ñoà cuûa Ñaáng Christ coù bao giôø phaïm toäi khoâng? Hieãn nhieân ñoâi khi laø coù, vì Chuùa Gieâ-su daïy hoï caàu xin söï tha thöù cho caùc toäi loãi cuûa mình.
Xin tha toäi loãi cho chuùng toâi, nhö chuùng toâi cuõng tha keû phaïm toäi nghòch cuøng chuùng toâi; Xin chôù ñeå chuùng toâi bò caùm doã, maø cöùu chuùng toâi khoûi ñieàu aùc! Vì nöôùc, quyeàn, vinh hieån ñeàu thuoäc veà Cha ñôøi ñôøi. Amen. Vaû, neáu caùc ngöôi tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi cuõng seõ tha thöù caùc ngöôi. Song neáu khoâng tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi cuõng seõ khoâng tha loãi cho caùc ngöôi (Mathiô 6:12-15)
Nhöõng moân ñoà cuûa Chuùa Gieâ-su nhaän bieát söï khoâng vaâng lôøi cuûa hoï laøm buoàn loøng Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø khi hoï phaïm toäi, hoï caûm thaáy bò xaáu hoã. Hoï muoán caùi veát nhô ñoù ñöôïc caát ñi, vaø bieát ôn thay, Cha thieân thöôïng ñaày aân suûng cuûa hoï saün loøng tha thöù hoï. Nhöng hoï phaûi caàu xin tha thöù, vaø ñaây laø lôøi caàu xin thöù naêm trong baøi caàu nguyeän chung.
Nhöng hoï ñöôïc tha thöù phuï thuoäc treân ñieàu kieän hoï tha thöù cho nhöõng ngöôøi khaùc. Bôûi vì hoï ñöôïc tha thöù raát nhieàu toäi loãi, hoï coù nhieäm vuï phaûi tha thöù baát cöù ai caàu xin hoï tha thöù (vaø yeâu thöông vaø tìm caùc laøm hoøa vôùi nhöõng ai khoâng xin hoï). Neáu hoï choái töø khoâng tha thöù, Ñöùc Chuùa Trôøi seõ khoâng tha thöù hoï.
Lôøi xin thöù saùu vaø laø lôøi xin sau choùt cuõng laø moät ñieàu phaûn chieáu roõ raøng loøng khao khaùt cuûa ngöôøi moân ñoà thaät ñeå ñöôïc thaùnh khieát: “Xin chôù ñeå chuùng toâi bò caùm doã, maø cöùu chuùng toâi khoûi ñieàu aùc [hay laø keû aùc].” Ngöôøi moân ñoà thaät mong öôùc ñöôïc thaùnh khieát ñeán ñoä ngöôøi caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi ñöøng daãn daét mình vaøo trong moät choã naøo maø mình coù theå bò caùm doã, keûo mình khoâng khaùng cöï noåi. Hôn theá nöõa, ngöôøi caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi cöùu mình ra khoûi baát cöù ñieàu aùc naøo coù theå naém baét laáy mình. Ñaây chaéc chaén laø moät lôøi ñeå caàu nguyeän moãi buoåi saùng cuûa moãi ngaøy, tröôùc khi chuùng ta haønh trình böôùc vaøo theá gian ñaày toäi loãi vaø caùm doã naøy.
Nhöõng ai bieát Ñöùc Chuùa Trôøi hieåu taïi sao saùu lôøi nguyeän cuûa baøi caàu nguyeän chung naøy raát thích hôïp. Lyù do ñöôïc toû baøy trong haøng cuoái cuøng cuûa baøi caàu nguyeän: “Vì [hay bôûi vì] nöôùc, quyeàn vaø vinh hieån ñieàu thuoäc veà Ngaøi maõi maõi” (Mathiô 6:13). Ñöùc Chuùa Trôøi laø moät vò Vua vó ñaïi, laø Ñaáng cai trò treân vöông quoác maø trong ñoù chuùng ta laø nhöõng toâi tôù Ngaøi. Ngaøi laø Ñaáng toaøn naêng, vaø khoâng ai daùm choáng laïi yù muoán Ngaøi. Moïi vinh hieån qui thuoäc veà Ngaøi maõi maõi. Ngaøi ñaùng ñeå chuùng ta vaâng phuïc theo.
Chuû ñeà chính cuûa baøi caàu nguyeän chung laø gì? Söï thaùnh khieát. Moân ñoà Ñaáng Christ mong muoán danh Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc thaùnh, vaø söï cai trò cuûa Ngaøi ñöôïc thieát laäp treân ñaát, vaø yù Ngaøi ñöôïc neân caùch toaøn veïn ôû khaép moïi nôi. Ñaây laø ñieàu quan troïng ñoái vôùi hoï hôn laø baùnh aên haøng ngaøy. Hoï muoán laøm ñeïp loøng tröôùc maët Ngaøi, vaø khi hoï thaát baïi, hoï muoán söï tha thöù töø nôi Ngaøi. Nhö daân söï ñöôïc tha thöù, hoï môû roäng loøng tha thöù ñeán vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Hoï mong muoán ñöôïc hoaøn toaøn thaùnh khieát ñeán noåi hoï mong muoán traùnh khoûi söï caùm doã vì noù laøm taêng cô hoäi cho hoï phaïm toäi. Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà daïy doã nhöng ñieàu naøy cho caùc moân ñoà cuûa mình.
Moân Ñoà vaø Taøi Saûn Vaät Chaát Cuûa Mình
(The Disciple and His Material Possessions)
Chuû ñeà tieáp theo cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi coù tieàm naêng laøm xaùo troän nhieàu Cô Ñoác nhaân vôùi ñoäng cô chính trong ñôøi soáng laø tích luõy vaät chaát cho nhieàu theâm maõi:
Caùc ngöôi chôù chöùa cuûa caûi ôû döôùi ñaát, laø nôi coù saâu moái, ten reùt laøm hö, vaø keû troäm ñaøo ngaïch khoeùt vaùch maø laáy; nhöng phaûi chöùa cuûa caûi ôû treân trôøi, laø nôi chaúng coù saâu moái, ten reùt laøm hö, cuõng chaúng coù keû troäm ñaøo ngaïch khoeùt vaùch maø laáy. Vì chöng cuûa caûi ngöôi ôû ñaâu, thì loøng ngöôi cuõng ôû ñoù. Con maét laø ñeøn cuûa thaân theå. Neáu maét ngöôi saùng suûa thì caû thaân theå ngöôi seõ ñöôïc saùng laùng; nhöng neáu maét ngöôi xaáu, thì caû thaân theå seõ toái taêm. Vaäy, neáu söï saùng laùng trong ngöôi chæ laø toái taêm, thì söï toái taêm naày seõ lôùn bieát laø döôøng bao! Chaúng ai ñöôïc laøm toâi hai chuû; vì seõ gheùt ngöôøi naày maø yeâu ngöôøi kia, hoaëc troïng ngöôøi naøy maø khinh ngöôøi kia. Caùc ngöôi khoâng coù theå laøm toâi Ñöùc Chuùa Trôøi laïi laøm toâi Ma-moân nöõa (Mathiô 6:19-24).
Chuùa Gieâ-su truyeàn leänh cho chuùng ta khoâng tích tröû cuûa caûi cho chính mình treân ñaát naøy. Vaäy thì “cuûa caûi” ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo? Theo nguyeân vaên “cuûa caûi” laø kho baùu ôû trong caùi röông, chaát chöùa taïi moät nôi naøo ñoù, khoâng bao giôø ñöôïc duøng cho baát cöù ñieàu gì thöïc tieån. Chuùa Gieâ-su ñònh nghóa noù nhö nhöõng ñieàu thu huùt saâu moái, ten reùt vaø keû troäm. Noùi moät caùch khaùc laø “nhöõng thöù khoâng caàn thieát.” Saâu moái aên nhöõng gì ôû saâu tuoát ôû taän beân kia nhöõng caùi tuû cuûa chuùng ta, khoâng phaûi laø nhöõng gì chuùng ta thöôøng maëc. Ten reùt baøo moøn nhöõng ñoà vaät chuùng ta ít khi duøng tôùi. Keû troäm thöôøng hay troäm laáy nhöõng ñieàu maø ngöôøi ta thaät khoâng caàn ñeán: Tranh aûnh, nöõ trang, nhöõng thieát bò ñaét tieàn, vaø nhöõng gì coù theå ñem ñi caàm.
Nhöõng moân ñoà thaät ñaõ “boû heát moïi söï mình coù” (xem Luca 14:33). Hoï ñôn giaûn chæ laø nhöõng quaûn lyù tieàn baïc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vaäy neân moãi quyeát ñònh tieâu xaøi tieàn baïc laø moät quyeát ñònh thuoäc linh. Chuùng ta laøm gì vôùi tieàn baïc cuûa mình phaûn chieáu ai laø ngöôøi ñang ñieàu khieån ñôøi soáng chuùng ta. Khi chuùng ta tích luõy “cuûa caûi”, thaâu gom chaát chöùa tieàn baïc vaø mua caùi gì khoâng caàn thieát, chuùng ta toû baøy raèng Chuùa Gieâ-su khoâng phaûi laø Ñaáng ñang ñieàu khieån hoaøn vuõ, bôûi vì neáu Ngaøi ñang ñieàu khieån thì chuùng ta seõ laøm nhöõng ñieàu toát hôn vôùi tieàn baïc maø Ngaøi tin caäy phoù thaùc cho chuùng ta.
Nhöõng ñieàu toát hôn ñoù laø gì? Chuùa Gieâ-su ra leänh cho chuùng ta chaát chöùa cuûa caûi cuûa chuùng ta ôû treân trôøi. Laøm sao ñieàu ñoù coù theå xaûy ra? Ngaøi baûo chuùng ta trong saùch tin laønh Luca: “Haõy baùn gia taøi mình maø boá thí. Haõy saém cho mình tuùi khoâng hö, vaø cuûa baùu khoâng heà hao keùm ôû treân trôøi, laø nôi keû troäm khoâng ñeán gaàn, saâu moït khoâng laøm hö naùt. Vì cuûa baùu caùc ngöôi ôû ñaâu, thì loøng cuõng ôû ñoù” (Luca 12:33).
Qua boá thí cho coâng vieäc töø thieän, chuùng ta chaát chöù cuûa caûi ôû nôi treân trôøi. Chuùa Gieâ-su baûo chuùng ta haõy laáy ñieàu maø giaù trò chaéc chaén seõ giaûm xuoáng cho ñeán choã khoâng coøn ñaùng gì caû, vaø ñaàu tö noù vaøo ñieàu maø khoâng heà hö maát. Ñoù laø ñieàu ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà laøm vaø daïy caùc moân ñoà mình laøm gioáng nhö vaäy.
Caëp Maét Xaáu (The Bad Eyes)
Chuùa Gieâ-su coù yù gì khi Ngaøi noùi veà ngöôøi maét saùng laø nhöõng ai coù thaân theå ñaày aùnh saùng vaø ngöôøi maét toái laø nhöõng ai coù thaân theå ñaày toái taêm? Lôøi cuûa Ngaøi phaûi coù ñieàu gì ñoù lieân heä ñeán tieàn baïc vaø nhöõng ñieàu vaät chaát, bôûi vì aáy laø nhöõng gì Ngaøi noùi tröôùc vaø sau ñoù.
Chöõ “xaáu” trong caâu 6:2 trong tieáng Hy-laïp ñöôïc dòch ra gioáng nhö chöõ “ganh” trong Mathiô 20:15. Nôi ñoù chuùng ta ñoïc veà ngöôøi chuû noùi vôùi ngöôøi laøm cuûa mình, “Hay laø ngöôi thaáy ta aên ôû töû teá maø laáy maét ganh sao?” Hieãn nhieân con maét theo nghóa ñen thì khoâng theå ganh ñöôïc. Vì theá söï dieãn ñaït “con maét ganh (hoaëc xaáu)” noùi chæ veà moät ngöôøi vôùi loøng tham lam. Ñieàu naøy giuùp chuùng ta hieåu hôn veà nhöõng gì Ñaáng Christ haøm yù trong Mathiô 6:22-23, nhöõng caâu naøy trong khuoân khoå phaân ñoaïn naøy cho thaáy vaán ñeà laø tieàn baïc.
Ngöôøi vôùi con maét saùng töông tröng cho keû cho pheùp aùnh saùng cuûa leõ thaät ñeán vôùi mình. Vì theá ngöôøi phuïc vuï Ñöùc Chuùa Trôøi vaø tích tröû cuûa caûi khoâng phaûi ôû treân ñaát, nhöng beøn laø ôû treân trôøi. Ngöôøi vôùi con maét toái taêm ñoùng cöûa khoâng cho aùnh saùng leõ thaät vaøo bôûi vì haén nghó mình ñaõ coù leõ chaân thaät roài, vaø vì theá ngöôøi coù ñaày daãy toái taêm, tin vaøo nhöõng ñieàu giaû doái. Haén tích luõy cuûa caûi treân daát. Haén tin raèng muïc ñích ñôøi soáng mình laø thoûa maõn caùi toâi. Tieàn baïc laø chuùa cuûa haén. Haén khoâng höôùng böôùc veà thieân ñaøng.
Coi tieàn baïc nhö laø chuùa, ñieàu naøy coù nghóa gì? Noù coù nghóa raèng tieàn baïc chieám vò trí treân ñôøi soáng baïn maø ñaùng lyù choã ñoù chæ thuoäc veà Ñöùc Chuùa Trôøi maø thoâi. Tieàn baïc ñieàu khieån ñôøi soáng baïn. Noù tieâu heát söùc löïc, suy nghó vaø thôøi gian cuûa baïn. Noù laø nguoàn vui möøng chính cuûa ñôøi soáng baïn. Baïn yeâu meán noù.[12] Ñaáy laø ñieàu maø söù ñoà Phao-loâ saùnh söï tham lam ngang haøng vôùi thôø thaàn töôïng, noùi raèng khoâng coù keû naøo tham lam coù theå höôûng ñöôïc vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi (xem EÂpheâsoâ 5:5; Coâloâse 3:5-6).
Ñöùc Chuùa Trôøi vaø tieàn baïc caû hai muoán laøm chuû treân ñôøi soáng chuùng ta, vaø Chuùa Gieâ-su noùi chuùng ta khoâng theå cuøng luùc haàu vieäc caû hai. Laàn nöõa chuùng thaáy Chuùa Gieâ-su giöõ laáy chuû ñeà chính cuûa Ngaøi – Chæ coù keû thaùnh khieát seõ höôûng ñöôïc vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Ngaøi laøm saùng toû raèng nhöõng keû ñaày daãy söï toái taêm, coù chuùa mình laø tieàn baïc, vaø keû tích luõy cuûa caûi treân ñaát, khoâng coù böôùc ñi treân con ñöôøng heïp laø ñöôøng daãn ñeán söï soáng ñôøi.
Keû Ngheøo Tham Lam (The Covetous Poor)
Taâm trí bò loâi cuoán vôùi nhöõng ñieàu vaät chaát khoâng chæ sai traät neáu nhö nhöõng ñieàu ñoù laø nhöõng moùn sa sæ phaåm. Moät ngöôøi coù theå bò sai laàm bò loâi cuoán vôùi nhöõng ñieàu vaät chaát ngay caû khi nhöõng ñieàu ñoù laø nhöõng caàn thieát caên baûn. Chuùa Gieâ-su daïy tieáp:
Vaäy neân ta phaùn cuøng caùc ngöôi raèng: Ñöøng vì söï soáng mình maø lo ñoà aên uoáng; cuõng ñöøng vì thaân theå mình maø lo ñoà maëc. Söï soáng haù chaúng quí troïng hôn ñoà aên sao, thaân theå haù chaúng quí troïng hôn quaàn aùo sao? Haõy xem loaøi chim trôøi: chaúng coù gieo, gaët, cuõng chaúng coù thaâu tröû vaøo kho taøng, maø Cha caùc ngöôi treân trôøi nuoâi noù. Caùc ngöôi haù chaúng phaûi laø quí troïng hôn loaøi chim sao? Vaû laïi, coù ai trong voøng caùc ngöôi lo laéng maø laøm cho ñôøi mình ñöôïc daøi theâm moät khaéc khoâng? Coøn veà phaàn quaàn aùo, caùc ngöôi laïi lo laéng maø laøm chi? Haõy ngaém xem nhöõng hoa hueä ngoaøi ñoàng moïc leân theå naøo; chaúng laøm khoù nhoïc, cuõng khoâng keùo chæ; nhöng ta phaùn cuøng caùc ngöôi, daãu vua Saloâmoân sang troïng ñeán ñaâu, cuõng khoâng ñöôïc maëc aùo toát nhö moät hoa naøo trong gioáng ñoù. Hôõi keû ít ñöùc tin, loaøi coû ngoaøi ñoàng, laø gioáng nay coøn soáng, mai boû vaøo loø, maø Ñöùc Chuùa Trôøi coøn cho noù maëc ñeïp theå aáy thay, huoáng chi laø caùc ngöôi! AÁy vaäy, caùc ngöôi chôù lo laéng maø noùi raèng: Chuùng ta seõ aên gì? Uoáng gì? Maëc gì? Vì moïi ñieàu ñoù, caùc daân ngoaïi vaãn thöôøng tìm, vaø Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi voán bieát caùc ngöôi caàn duøng nhöõng ñieàu ñoù roài. Nhöng tröôùc heát, haõy tìm kieám nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi vaø söï coâng bình cuûa Ngaøi, thì Ngaøi seõ cho theâm caùc ngöôi moïi ñieàu aáy nöõa. Vaäy, chôù lo laéng chi vaø ngaøy mai; vì ngaøy mai seõ lo veà vieäc ngaøy mai. Söï khoù nhoïc ngaøy naøo ñuû cho ngaøy aáy (Mathiô 6:25-34)
Nhieàu ngöôøi ñoïc saùch naøy seõ khoâng coù theå laøm sao lieân heä ñöôïc vôùi nhöõng thính giaû maø Chuùa Gieâ-su ñang noùi chuyeän. Laàn cuoái cuøng baïn lo laéng veà ñoà aên, thöùc uoáng hoaëc laø quaàn aùo laø khi naøo?
Nhöng lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su chaéc chaén aùp duïng cho chuùng ta. Neáu bò cuoán loâi vôùi nhöõng ñieàu thieát yeáu cuûa cuoäc soáng laø ñieàu sai traät, thì bò cuoán loâi bôûi nhöõng ñieàu khoâng thieát yeáu seõ caøng sai traät hôn laø döôøng bao? Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi caùc moân ñoà Ngaøi taäp trung tìm kieám hai ñieàu chính yeáu: Vöông quoác cuûa Ngaøi vaø söï coâng bình cuûa Ngaøi. Khi moät ngöôøi xöng mìn laø Cô Ñoác nhaân khoâng ñuû khaû naêng ñeå daâng phaàn möôøi (toâi coù theå theâm vaøo: ñaây laø moät maïng leänh trong giao öôùc cuû), nhöng coù ñuû khaû naêng cho nhöõng vaät chaát khoâng thieát yeáu, ngöôøi ñoù coù soáng theo chuaån möïc cuûa Ñaáng Christ trong vieäc kieám vöông quoác vaø söï coâng bình cuûa Ngaøi hay khoâng?
Ñöøng Laøm Ngöôøi Tìm Loãi Laàm
(Don’t Be A Fault-Finder)
Nhöõng ñieàu raên keá tieáp cuûa Chuùa Gieâ-su cho nhöõng keû theo Ngaøi quan taâm ñeán nhöõng vi phaïm vì söï ñoaùn xeùt vaø tìm kieám loãi laàm:
Caùc ngöôi ñöøng ñoaùn xeùt ai, ñeå mình khoûi bò ñoaùn xeùt. Vì caùc ngöôi ñoaùn xeùt ngöôøi ta theå naøo, thì hoï cuõng ñoaùn xeùt laïi theå aáy; caùc ngöôi löôøng cho ngöôøi ta möïc naøo, thì hoï cuõng löôøng laïi cho möïc aáy. Sao ngöôi doøm thaáy caùi raùc trong maét anh em ngöôi, maø chaúng thaáy caây ñaø trong maét mình? Sao ngöôi daùm noùi vôùi anh em raèng: Ñeå toâi laáy caùi raùc ra khoûi maét anh, maø chính ngöôi coù caây ñaø trong maét mình? Hôõi keû giaû hình! Tröôùc heát phaûi laáy caây ñaø khoûi maét mình ñi, roài môùi thaáy roõ maø laáy caùi raùc ra khoûi maét anh em mình ñöôïc.
Maëc duø Chuùa Gieâ-su khoâng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp truy toá caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pharisi trong phaân ñoaïn naøy, nhöng chaéc chaén hoï bò keát aùn veà toäi naøy khi ñem ra xem xeùt kyû löôûng; hoï saên tìm loãi laàm nôi Ngaøi!
Chuùa Gieâ-su coù yù gì trong lôøi caûnh baùo veà xeùt ñoaùn ngöôøi khaùc?
Tröôùc tieân, chuùng ta haõy xem nhöõng gì Ngaøi khoâng coù yù truyeàn ñaït. Ngaøi khoâng coù yù raèng chuùng ta khoâng neân phaân bieät vaø laøm nhöõng xaùc ñònh caên baûn veà phaåm chaát cuûa ngöôøi khaùc qua quan saùt caùc haønh ñoäng cuûa hoï. Ñieàu ñoù raát laø roõ raøng. Ngay sau phaàn naøy, Chuùa Gieâ-su daïy caùc moân ñoà Ngaøi ñöøng quaêng ngoïc trai cho heo hoaëc ñöa nhöõng ñoà thaùnh cho choù (xem 7:6). Ngaøi noùi roõ nghóa boùng veà moät loaïi ngöôøi, aùm chæ hoï nhö nhöõng con heo hoaëc choù, laø nhöõng ngöôøi khoâng traân troïng giaù trò cuûa nhöõng ñieàu thaùnh khieát “ngoïc trai” ñöôïc ban cho hoï. Nhöõng ngöôøi naøy roõ laø nhöõng ngöôøi chöa ñöôïc cöùu. Vaø roõ raèng chuùng ta phaûi xeùt ñoaùn phaân bieät loaïi ngöôøi naøo laø heo vaø choù neáu chuùng ta vaâng theo maïng leänh naøy.
Hôn nöõa, Chuùa Gieâ-su ngaén goïn chæ baûo nhöõng ngöôøi theo Ngaøi laøm sao ñeå phaân bieät caùc giaùo sö giaû, “nhöõng soùi ñoäi loát chieân” (Xem 7:15), qua kieåm xeùt boâng traùi cuûa hoï. Ñeå vaâng theo nhöõng lôøi daïy doã cuûa Chuùa Gieâ-su, roõ raøng chuùng ta phaûi xem xeùt ñôøi soáng cuûa ngöôøi khaùc vaø laøm nhöõng phaùn xeùt phaân bieät.
Söù ñoà Phao-loâ daïy baûo nhöõng tín ñoà taïi thaønh Coârinhtoâ töông töï nhö vaäy:
Nhöng toâi vieát khuyeân anh em ñöøng laøm baïn vôùi keû naøo töï xöng laø anh em, maø laø gian daâm, hoaëc tham lam, hoaëc thôø hình töôïng, hoaëc chöôûi ruûa, hoaëc say söa, hoaëc chaét boùp, cuõng khoâng neân aên chung vôùi ngöôøi theå aáy. (1 Coârinhtoâ 5:11)
Ñeå vaâng theo lôøi daïy naøy ñoøi hoûi chuùng ta xem xeùt ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc vaø laøm nhöõng phaùn xeùt veà hoï döïa treân nhöõng gì chuùng ta quan saùt thaáy.
Söù ñoà Giaêng cuõng noùi chuùng ta raèng chuùng ta coù theå deã daøng phaân bieät ai thuoäc veà Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ai thuoäc veà ma quæ. Bôûi nhìn vaøo ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, noù thaät laø roõ ñeå nhaän bieát ai laø ngöôøi ñöôïc cöùu vaø ai khoâng phaûi laø ngöôøi ñöôïc cöùu (xem 1 Giaêng 3:10).
Taát caû nhöõng ñieàu naøy laø nhö vaäy, phaân bieät phaåm chaát cuûa nhöõng ngöôøi khaùc baèng caùch xem xeùt caùc haønh ñoäng cuûa hoï vaø xeùt ñoaùn neáu hoï thuoäc veà Ñöùc Chuùa Trôøi hay laø thuoäc veà ma quæ khoâng phaûi laø toäi xeùt ñoaùn maø Chuùa Gieâ-su caûnh baùo nghòch cuøng. Vaäy thì Chuùa Gieâ-su coù yù gì?
Haõy ñeå yù raèng Chuùa Gieâ-su ñang noùi veà tìm kieám loãi laàm nhoû moïn, caùi daèm nôi ngöôøi anh em mình (haõy chuù yù Chuùa Gieâ-su duøng chöõ anh em ba laàn trong phaân ñoaïn naøy). Chuùa Gieâ-su khoâng caûnh baùo hoï phaùn xeùt nhöõng ngöôøi khoâng phaûi laø tín ñoà baèng caùch quan saùt nhöõng loãi laàm toû töôøng cuûa hoï nhö Ngaøi seõ chæ daãn caùch ngaén goïn cho chuùng ta ñeå laøm ngay trong baøi giaûng naøy. Ñaây laø nhöõng lôøi daïy doã cho Cô Ñoác nhaân neân cö xöû nhö theá naøo vôùi nhöõng Cô Ñoác nhaân khaùc. Hoï khoâng neân tìm kieám nhöõng loãi laàm nhoû moïn cuûa nhau, vaø ñieàu naøy caàn neân laø nhö vaäy nhaát laø khi chính mình hoï bò muø khoâng thaáy nhöõng loãi laàm lôùn hôn trong chính ñôøi soáng mình. Trong nhöõng tình caûnh nhö vaäy, hoï laø keû giaû hình. Nhö ñaõ coù moät laàn Chuùa Gieâ-su noùi vôùi moät ñaùm quan aùn giaû hình “Ai trong caùc ngöôi laø ngöôøi voâ toäi, haõy tröôùc nhöùt neùm ñaù vaøo ngöôøi” (Giaêng 8:7).
Söù ñoà Giacô, taùc giaû thö tín maø thöôøng ñöôïc saùnh song song vôùi Baøi Giaûng Treân Nuùi, vieát töông töïa nhö vaäy, “Hôõi anh em, chôù oaùn traùch nhau, haàu cho khoûi bò xeùt ñoaùn ; kìa, Ñaáng xeùt ñoaùn ñöùng tröôùc cöûa” (Giacô 5:9). Coù leû caâu naøy cuõng giuùp chuùng ta hieåu nhöõng gì maø Chuùa Gieâ-su caûnh baùo nghòch cuøng “tìm kieám loãi laàm cuûa nhöõng anh em tín ñoà khaùc vaø phaùt thanh ñaïi chuùng nhöõng gì chuùng ta tìm ñöôïc, phaøn naøn ñoái nghòch cuøng nhau. Ñaây laø moät trong nhöõng toäi phoå bieán nhaát trong Hoäi thaùnh, vaø nhöõng ai vi phaïm ñieàu naøy ñaët chính mình vaøo moät vò theá raát nguy hieåm ñeå bò ñoaùn xeùt. Khi chuùng ta noùi nghòch cuøng moät ngöôøi anh em tín ñoà, vaïch chæ ra nhöõng loãi laàm cuûa ngöôøi ñoù cho nhöõng ngöôøi khaùc, chuùng ta vi phaïm” luaät vaøng”, bôûi vì chuùng ta khoâng muoán nhöõng ngöôøi khaùc noùi xaáu veà mình khi chuùng ta vaéng maët.
Chuùng ta coù theå ñeán vôùi ngöôøi anh em tín ñoà veà loãi laàm cuûa ngöôøi ñoù trong tình yeâu thöông, nhöng chæ khi chuùng ta coù theå laøm nhö vaäy moät caùch khoâng doái traù, chaéc raèng chuùng ta khoâng phaïm toäi (hoaëc nhieàu toäi) gioáng nhö toäi loãi cuûa ngöôøi maø chuùng ta ñoái naïi. Nhöng noù hoaøn toaøn voâ ích toán thôøi gian laøm nhö theá vôùi ngöôøi khoâng phaûi laø tín ñoà, laø ñieàu döôøng nhö laø chuû ñeà cuûa caâu keá tieáp. Chuùa Gieâ-su phaùn,
Ñöøng cho choù nhöõng ñoà thaùnh, vaø ñöøng quaêng hoät trai mình tröôùc maët heo, keûo noù ñaïp döôùi chôn, vaø quay laïi caén xeù caùc ngöôi (Mathiô 7:6)
Trong chaâm ngoân cuõng coù moät caâu töông töï nhö vaäy,” Chôù traùch keû nhaïo baùng, e noù gheùt con; haõy traùch ngöôøi khoân ngoan, thì ngöôøi seõ yeâu meán con” (Chaâm ngoân 9:8)
Söï Khích Leä Caàu Nguyeän (Encouragement To Pray)
Roát laïi, chuùng ta ñaõ ñeán phaàn cuoái cuûa thaân Baøi Giaûng cuûa Chuùa Gieâ-su. Noù baét ñaàu vôùi vaø lôøi höùa khích leä caàu nguyeän:
Haõy xin, seõ ñöôïc; haõy tìm, seõ gaëp; haõy goõ cöûa, seõ môû cho. Bôûi vì, heã ai xin thì ñöôïc; ai tìm thì gaëp; ai goõ cöûa thì ñöôïc môû. Trong caùc ngöôi coù ai, khi con mình xin baùnh, maø cho ñaù chaêng? Hay laø con mình xin caù, maø cho raén chaêng? Vaäy neáu caùc ngöôi voán laø xaáu, coøn bieát cho con caùi mình caùc vaät toát thay, huoáng chi Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laïi chaúng ban caùc vaät toát cho nhöõng ngöôøi xin Ngaøi sao? (Mathiô 7:7-11).
“A-ha!” Moät ñoäc giaû ôû nôi naøo ñoù coù theå noùi, “Ñaây laø moät phaàn cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi maø khoâng coù gì lieân quan ñeán söï thaùnh khieát”
Ñieàu ñoù ñeàu leä thuoäc vaøo nhöõng gì chuùng ta caàu xin, goû cöûa vaø tìm kieám trong lôøi nguyeän caàu. Laø nhöõng ngöôøi “ñoùi khaùt söï coâng bình”, chuùng ta mong muoán vaâng theo moïi lôøi Chuùa Gieâ-su daïy trong Baøi Giaûng cuûa Ngaøi, vaø loøng mong muoán ñoù chaéc chaén ñöôïc phaûn chieáu trong lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta. Thaät theá, baøi caàu nguyeän kieåu maãu maø Chuùa Gieâ-su ôû phaàn treân ñaõ chia seõ ôû trong Baøi Giaûng naøy laø söï baøy toû cuûa moät loøng khao khaùt cho söï thaùnh khieát vaø cho yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc neân. Theâm vaøo ñoù, trong Luca caùc lôøi höùa trong lôøi caàu nguyeän naøy döôùi söï xem xeùt keát thuùc vôùi, “Vaäy neáu caùc ngöôi laø ngöôøi xaáu, coøn bieát cho con caùi mình vaät toát thay, huoáng chi Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laïi chaúng ban Ñöùc Thaùnh Linh cho ngöôøi xin Ngaøi! (Luca 11:13). Hieãn nhieân, Chuùa Gieâ-su khoâng caàn thieát nghó ñeán nhöõng moùn ñoà xa xí phaåm khi Ngaøi höùa ban cho chuùng ta” vaät toát.” Trong taâm trí Ngaøi, Ñöùc Chuùa Trôøi laø moät “moùn quaø toát” bôûi vì Ñöùc Thaùnh Linh laøm cho chuùng ta neân thaùnh khieát vaø giuùp chuùng ta môû roäng tin laønh vaø qua ñoù laøm nhieàu ngöôøi khaùc thaùnh khieát. Vaø nhöõng ngöôøi thaùnh khieát thì ñöôïc leân thieân ñaøng.
Lôøi Toùm taét (A Summaiing Statement)
Baây giôø chuùng ta ñeán moät caâu maø neân ñöôïc xem nhö laø moät lôøi toùm taéc thöïc tieån nhöõng gì Chuùa Gieâ-su daïy doã cho ñeán ñieåm naøy. Nhieàu ngöôøi bình luaän khoâng thaáy ñieàu naøy, nhöng raát laø quan troïng cho chuùng ta thaáy. Caâu naøy roõ laø moät lôøi toùm taéc baét ñaàu vôùi chöõ aáy vaäy. Vì theá, noù noái keát vôùi nhöõng lôøi daïy tröôùc ñoù, vaø caâu hoûi ôû ñaây laø: Bao nhieâu trong nhöõng gì maø Chuùa Gieâ-su noùi ñöôïc toùm taéc laïi? Haõy ñoïc noù leân vaø suy nghó:
AÁy vaäy, heã ñieàu chi maø caùc ngöôi muoán ngöôøi ta laøm cho mình, thì cuõng haõy laøm ñieàu ñoù cho hoï, vì aáy laø luaät phaùp vaø lôøi tieân tri (Mathiô 7:12)
Lôøi naøy khoâng theå chæ laø caâu toùm taéc cuûa vaøi caâu tröôùc veà söï caàu nguyeän, neáu khoâng noù seõ khoâng hôïp lyù.
Haõy nhôù raèng trong phaàn ñaàu cuûa Baøi Giaûng, Chuùa Gieâ-su ñaõ caûnh baùo nghòch cuøng yù töôûng sai laàm raèng Ngaøi ñeán ñeå huûy phaù Luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri (Mathiô 5:17). Töø ñieåm ñoù trong Baøi Giaûng cuûa Ngaøi cho ñeán caâu maø chuùng ta hieän ñang ñoái dieän. Ngaøi khoâng laøm ñieàu gì quan troïng ngoaøi vieäc uûng hoä vaø giaûi thích caùc ñieàu raên cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong Cöïu Öôùc. Vì theá, Ngaøi toùm taét moïi ñieàu Ngaøi ñaõ truyeàn laø nhöõng ñieàu maø Ngaøi laáy ra töø Luaät Phaùp vaø caùc lôøi tieân tri: “AÁy vaäy heã ñieàu chi maø caùc ngöôi muoán ngöôøi ta laøm cho mình, thì cuõng haõy laøm ñieàu ñoù cho hoï, vì aáy laø luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri” (Mathiô 7:12). Cuïm töø, “Luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri,” noái lieàn moïi ñieàu Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi giöõ Mathiô 5:17 vaø Mathiô 7:12).
Giôø thì Chuùa Gieâ-su baét ñaàu ñi ñeán phaàn keát cuûa Baøi Giaûng cuûa Ngaøi, Ngaøi laëp laïi chuû ñeà chính cuûa Ngaøi theâm laàn nöõa – Chæ coù nhöõng keû thaùnh khieát höôûng ñöôïc vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi:
Haõy vaøo cöûa heïp, vì cöûa roäng vaø ñöôøng khoaûng khoùa i daãn ñeán söï hö maát, keû vaøo ñoù cuõng nhieàu. Song cöûa heïp vaø ñöôøng chaät daãn ñeán söï soáng, keû kieám ñöôïc thì ít (Mathiô 7:13-14).
Cöûa heïp vaø ñöôøng chaät roõ raèng daãn ñeán söï soáng maø ít ngöôøi tìm ñöôïc laø bieåu töôïng cuûa söï cöùu roãi. Cöûa roäng vaø ñöôøng khoaûng khoùa i daãn ñeán söï hö maát laø loái cuûa soá ñoâng con ngöôøi bieåu töôïng cho söï huûy dieät. Neáu moïi ñieàu Chuùa Gieâ-su noùi tröôùc caâu naøy khoâng coù yù nghóa gì heát, neáu baøi giaûng naøy coù baát kyø moät chuoåi logic naøo, neáu Chuùa Gieâ-su coù baát cöù söï thoâng minh cuûa moät ngöôøi truyeàn ñaït naøo, thì söï dieãn giaûi caên baûn nhaát seõ laø con ñöôøng heïp laø con ñöôøng theo Chuùa Gieâ-su, vaâng giöõ caùc maïng leänh Ngaøi. Con ñöôøng roäng seõ laø ngöôïc laïi. Coù bao nhieàu ngöôøi xöng mình laø nhöõng Cô Ñoác nhaân ñang böôùc ñi trong con ñöôøng heïp nhö ñaõ mieâu taû trong baøi giaûng naøy? Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà chaéc chaén laø phaûi ôû treân con ñöôøng heïp naøy, vaø cuõng daãn daét nhöõng moân ñoà mình böôùc ñi treân cuøng moät con ñöôøng ñoù.
Vaøi ngöôøi xöng mình laø Cô Ñoác nhaân laáy laøm boái roái vì Chuùa Gieâ-su khoâng noùi gì veà ñöùc tin hoaëc ñaët nieàm tin vaøo Ngaøi trong baøi giaûng naøy laø baøi maø Ngaøi noùi raát nhieàu vaø söï cöùu roãi vaø söï hö maát. Nhöõng ai hieåu moái töông quan khoâng theå taùch rôøi giöõa nieàm tin vaø loái soáng, nhöng baøi giaûng naøy trình toû khoâng coù nam ñeà naøo. Nhöõng ai vaâng theo Chuùa Gieâ-su baøy toû ñöùc tin mình bôûi nhöõng coâng vieäc laøm. Nhöõng ai khoâng vaâng theo Ngaøi khoâng tin Ngaøi laø Con cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Khoâng chæ söï cöùu chuoäc laø moät daáu chæ veà aân suûng Ñöùc Chuùa Trôøi ñoái vôùi chuùng ta, nhö cuõng vaäy trong söï bieán ñoåi ñöôïc xaûy ra trong ñôøi soáng cuûa chuùng ta. Söï thaùnh khieát cuûa chuùng ta chính laø söï thaùnh khieát cuûa ngaøi.
Laøm Sao Nhaän Bieát Nhöõng Laõnh Ñaïo Toân Giaùo Giaû
(How To Recognize False Religious Leaders)
Nhö Chuùa Gieâ-su tieáp tuïc ñuùt keát nhöõng nhaän xeùt, Ngaøi caûnh baùo thính giaû Ngaøi veà caùc tieân tri giaû laø nhöõng keû daãn daét nhöõng ngöôøi khoâng bieát phaân bieät vaøo con ñöôøng roäng daãn ñeán söï hö maát. Hoï laø nhöõng keû thaät söï khoâng ñeán töø nôi Ñöùc Chuùa Trôøi, nhöng giaû daïng nhö laø ñeán töø nôi Ngaøi. Taát caû nhöõng thaày giaùo vaø laõnh ñaïo giaû ñeàu ñöôïc xeáp vaøo loaïi naøy. Laøm sao chuùng ta coù theå nhaän dieän ñöôïc hoï?
Haõy coi chöøng tieân tri giaû, laø nhöõng keû mang loát chieân ñeán cuøng caùc ngöôi, song beà trong thaät laø muoâng soùi hay caén xeù. Caùc ngöôi nhôø nhöõng traùi noù maø nhaän bieát ñöôïc. Naøo coù ai haùi traùi nho nôi buïi gai, hay laø traùi vaû nôi buïi taät-leâ? Vaäy, heã caây naøo toát thì sanh traùi toát; nhöng caây naøo xaáu thì sanh traùi xaáu. Caây toát chaúng sanh ñöôïc traùi xaáu, maø caây xaáu cuõng chaúng sanh ñöôïc traùi toát. Heã caây naøo chaúng sanh traùi toát, thì phaûi ñoán maø chuïm ñi. AÁy vaäy, caùc ngöôi nhôø nhöõng traùi noù maø nhaän bieát ñöôïc. Chaúng phaûi heã nhöõng keû noùi cuøng ta raèng: Laïy Chuùa, laïy Chuùa, thì ñeàu ñöôïc vaøo nöôùc thieân ñaøng ñaâu; nhöng chæ keû laøm theo yù muoán cuûa Cha ta ôû treân trôøi maø thoâi. Ngaøy ñoù, seõ coù nhieàu ngöôøi thöa cuøng ta raèng: Laïy Chuùa, laïy Chuùa, chuùng toâi haù chaúng töøng nhôn danh Chuùa maø noùi tieân tri sao? Nhôn danh Chuùa maø tröø quæ sao? Vaø laïi nhôn danh Chuùa maø laøm nhieàu pheùp laï sao? Khi aáy, ta seõ phaùn roõ raøng cuøng hoï raèng: Hôõi keû laøm gian aùc, ta chaúng bieát caùc ngöôi bao giôø, haõy lui ra khoûi ta!
Roõ raøng, Chuùa Gieâ-su bieåu loä raèng nhöõng giaùo sö giaû raát laø kheùo löøa doái. Chuùng coù vaøi ngoaïi ñieåm bieåu loä laø thaät. Chuùng coù theå goïi Chuùa Gieâ-su laø Chuùa mình, noùi tieân tri, ñuoåi quæ vaø laøm nhieàu pheùp laï. Nhöng “loát chieân” chæ che ñaäy nhöõng con “soùi caén xeù”. Chuùng khoâng phaûi laø nhöõng chieân thaät. Laøm sao bieát ñöôïc neáu chuùng laø thaät hay giaû? Phaåm chaát thaät cuûa chuùng ñöôïc nhaän dieän baèng caùch xem xeùt “boâng traùi” cuûa chuùng.
Nhöõng boâng traùi gì maø Chuùa Gieâ-su ñang noùi ôû ñaây? Roû chuùng khoâng phaûi laø boâng traùi cuûa caùc pheùp laï. Hôn nöõa, chuùng laø boâng traùi cuûa söï vaâng theo taát caû moïi ñieàu Chuùa Gieâ-su daïy doã. Nhöõng ai thaät laøm theo yù cuûa Cha. Nhöõng ai laø giaû doái “laøm nhöõng ñieàu gian aùc” (7:23). Vaäy, traùch nhieäm cuûa chuùng ta laø so saùnh ñôøi soáng hoï vôùi nhöõng gì Chuùa Gieâ-su truyeàn daïy.
Nhöõng giaùo sö giaû loäng haønh ñaày daãy trong Hoäi thaùnh thôøi nay vaø chuùng ta khoâng neân ngaïc nhieân, bôûi vì Ñöùc Chuùa Chuùa Gieâ-su vaø söù ñoà Phaoloâ caû hai ñeàu caûnh baùo tröôùc cho chuùng ta khi noùi veà ngaøy sau roát caøng ñeán gaàn, chuùng ta khoâng neân troâng mong gì khaùc hôn ñieàu ñoù (xem Mathiô 24:11-12; 2 Timoâtheâ 4:3-4). Nhöõng tieân tri döõ daèn nhaát cuûa thôøi chuùng ta laø nhöõng keû daïy raèng thieân ñaøng ñoùn chôø nhöõng keû khoâng thaùnh khieát. Hoï chòu traùch nhieäm cho söï hö maát ñôøi ñôøi cuûa haøng trieäu trieäu ngöôøi. Veà nhöõng ngöôøi ñoù, OÂng John Wesley vieát:
Ñaây laø ñieàu teä haïi laøm sao! “Khi nhöõng söù giaû cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi phoù ñöa caùc hoaït ñoäng cho ma quæ!… Khi nhöõng keû ñöôïc sai phaùi ñi daïy doã muoân daân con ñöôøng daãn ñeán thieân ñaøng maø thaät ra laïi daïy hoï con ñöôøng daãn ñeán ñòa nguïc” neáu ñöôïc hoûi,” Taïi sao, ai ñaõ maõi laøm “ñieàu naøy?” “Toâi traû lôøi, Möôøi ngaøn ngöôøi khoân ngoan vaø toân troïng; vaø taát caû nhöõng ai, khoâng keå heä phaùi, laø nhöõng ngöôøi khuyeán khích keû kieâu ngaïo, caïnh tranh, say ñaém, keû yeâu meán theá gian, keû tìm theo söï khoùa i laïc, keû khoâng coâng bình hoaëc keû gian aùc, nhaøn roãi, baát caàn, ngaây ngoâ, nhöõng con ngöôøi voâ duïng, keû khoâng chòu söï phæ baùng vì côù coâng bình, ñeå töôûng raèng mình ñang ñi ôû treân ñöôøng daãn ñeán thieân ñaøng. Ñaây laø nhöõng tieân tri giaû theo nghóa toái cao cuûa töø naøy. Ñaây laø nhöõng keû phaûn boäi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø nhaân loaïi” Hoï ñang tieáp tuïc daãn nhieàu ngöôøi vaøo trong nhöõng töøng soá cuûa boùng ñeâm; vaø khi naøo hoï ñuoåi theo sau linh hoàn keû ngheøo khoå, hoï beøn huûy dieät, “ñòa nguïc seõ ñöôïc chuyeån dôøi töø beân döôùi ñeå ñoùn chaøo hoï khi hoï ñeán!”[13]
Thaät lyù thuù, oâng Wesley ñaõ nhaän xeùt moät caùch khaù roõ raøng cuï theå veà nhöõng giaùo sö giaû laø nhöõng keû Chuùa Gieâ-su caûnh baùo nghòch cuøng trong Mathiô 7:15-23.
Haõy chuù yù raèng Chuùa Gieâ-su moät laàn nöõa ñaõ noùi roõ, traùi nghòch vôùi nhöõng gì maø nhieàu giaùo sö giaû baûo chuùng ta ngaøy nay, raèng nhöõng ai khoâng sanh traùi toát seõ bò quaêng vaøo ñòa nguïc (xem 7:19). Hôn theá nöõa, ñieàu naøy aùp duïng khoâng chæ cho caùc giaùo sö vaø tieân tri giaû maø thoâi, nhöng cuõng aùp duïng cho taát caû moïi ngöôøi. Chuùa Gieâ-su noùi, “Chaúng phaûi heã nhöõng keû noùi cuøng ta raèng: Laïy Chuùa, laïy Chuùa, thì ñeàu ñöôïc vaøo nöôùc thieân ñaøng ñaâu; nhöng chæ keû laøm theo yù muoán cuûa Cha ta ôû treân trôøi maø thoâi” (Mathiô 7:21). Ñieàu gì laø chaân thaät cho nhöõng tieân tri laø chaân thaät cho taát caû moïi ngöôøi. Ñaây laø chuû ñeà chính cuûa Chuùa Gieâ-su “Chæ nhöõng keû thaùnh khieát seõ ñöôïc höôûng vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng ai khoâng vaâng phuïc Chuùa Gieâ-su bò ñònh phoù cho ñòa nguïc.
Cuõng haõy chuù yù moái lieân keát Chuùa Gieâ-su laøm giöõa moät ngöôøi laø nhö theá naøo ôû beà trong vaø ngöôøi ñoù laø nhö theá naøo ôû beà ngoaøi. Nhöõng caây “toát” sanh ra traùi toát. Nhöõng caây “xaáu” khoâng theå sanh ra traùi toát ñöôïc. Nguoàn cuûa traùi toát baøy toû ra ngoaøi laø baûn chaát cuûa con ngöôøi. Bôûi aân suûng Ngaøi, Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ bieán ñoåi baûn chaát cuûa nhöõng ai thaät loøng tin vaøo Chuùa Gieâ-su.[14]
Lôøi Caûnh Baùo Cuoái Cuøng vaø Toùm Taét
(A Final Warning and Summary)
Chuùa Gieâ-su ñaõ keát luaän baøi giaûng cuûa Ngaøi vôùi moät lôøi caûnh baùo cuoái cuøng vaø ví duï toùm taéc. Nhö baïn mong chôø, noù laø moät minh hoïa veà chuû ñeå cuûa Ngaøi – Chæ nhöõng keû thaùnh khieát môùi höôûng ñöôïc vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi.
Vaäy, keû naøo nghe vaøo laøm theo lôøi ta phaùn ñaây, thì gioáng nhö moät ngöôøi khoân ngoan caát nhaø mình treân hoøn ñaù. Coù möa sa, nöôùc chaûy, gioù lay, xoâ ñoäng nhaø aáy; song khoâng saäp, vì ñaõ caát treân ñaù. Keû naøo nghe lôøi ta phaùn ñdaây, maø khoâng laøm theo, khaùc naøo ngöôøi daïi caát nhaø mình treân ñaát caùt. Coù möa sa, nöôùc chaûy, gioù lay, xoâ ñoäng nhaø aáy, thì bò saäp, hö hoaïi raát nhieàu (Mathiô 7:24-27).
Minh hoïa sau cuøng cuûa Chuùa Gieâ-su khoâng phaûi laø moät phöông thöùc cho “thaønh coâng trong cuoäc soáng” nhö nhieàu ngöôøi aùp duïng noù. Khuoân khoå phaân ñoaïn naøy cho thaáy raèng Ngaøi khoâng phaûi ñang ñöa lôøi khuyeân laøm theá naøo ñeå coù taøi chaùnh thònh vöôïng trong nhöõng thôøi ñieåm khoù khaên qua ñaët nieàm tin vaøo nhöõng lôøi höùa cuûa Ngaøi. Ñaây laø toùm taéc veà moïi ñieàu Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi trong Baøi Giaûng Treân Nuùi cuûa Ngaøi. Nhöõng ai laøm ñieàu Ngaøi daïy laø khoân ngoan vaø seõ tröôøng toàn; hoï khoâng caàn kinh sôï côn thaïnh noä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi khi noù giaùng xuoáng. Nhöõng ai khoâng vaâng theo lôøi Ngaøi laø nhöõng keû daïi vaø seõ maát maùt raát lôùn, traû giaù “cho hình phaït hö maát ñôøi ñôøi” (2 Teâsaloânica 1:9).
Traû Lôøi Nhöõng Thaéc Maéc (Answer to A Question)
Baøi Giaûng Treân Nuùi cuûa Chuùa Gieâ-su coù theå naøo chæ ñöôïc aùp duïng cho nhöõng keû böôùc theo Ngaøi laø nhöõng keû ñaõ soáng tröôùc söï cheát hy sinh vaø soáng laïi cuûa Ngaøi chaêng? Coù phaûi hoï ôû döôùi Luaät Phaùp nhö laø phöông caùch cöùu roãi taïm thôøi cuûa hoï, nhöng sau khi Chuùa Gieâ-su cheát vì toäi loãi cuûa hoï, thì sau ñoù ñöôïc cöùu bôûi ñöùc tin, vì theá laøm cho chuû ñeà ñaõ trình baøy caùch chi tieát trong baøi giaûng naøy khoâng coøn ñöôïc coâng nhaän chaêng?
Lyù thuyeát naøy thaät laø teä haïi. Chöa töøng coù ai ñöôïc cöùu bôûi coâng vieäc laøm cuûa mình. Noù luoân luoân laø bôûi ñöùc tin, tröôùc vaø trong giai ñoaïn Giao Öôùc cuû. Söù ñoà Phaoloâ bieän luaän trong Roâma 4 raèng AÙpraham (tröôùc khi coù giao öôùc cuû) vaø Ñavít (trong gian ñoaïn giao öôùc cuû) caû hai ñöôïc xöng coâng bình bôûi ñöùc tin vaø khoâng bôûi nhöõng coâng vieäc laøm.
Hôn theá nöõa, moät ñieàu khoâng theå xaûy ra cho baát cöù moät thính giaû naøo cuûa Chuùa Gieâ-su coù theå ñöôïc cöùu bôûi nhöõng coâng vieäc laøm, bôûi vì hoï taát caû ñeàu phaïm toäi vaø thieáu maát söï vinh hieån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (xem Roâma 3:23). Chæ aân suûng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi môùi coù theå cöùu hoï, vaø chæ ñöùc tin môùi coù theå nhaän laõnh ñöôïc aân suûng cuûa Ngaøi.
Khoâng may thay, raát nhieàu ngöôøi trong Hoäi thaùnh ngaøy nay coi nhöõng maïng leänh cuûa Chuùa Gieâ-su khoâng nhö ñeå phuïc vuï muïc ñích cao hôn, maø ñeå laøm cho chuùng ta maëc caûm toäi loãi vì theá chuùng ta seõ thaáy khoâng theå naøo nhaän laáy ñöôïc söï cöùu roãi bôûi nhöõng coâng vieäc laøm. Giôø thì chuùng ta ñaõ “nhaän ñöôïc thoâng ñieäp” vaø ñöôïc cöùu bôûi ñöùc tin, chuùng ta coù theå phôùt lôø phaàn lôùn nhöõng lôøi raên cuûa Ngaøi. Dó nhieân, tröø khi chuùng ta muoán laøm cho nhöõng ngöôøi khaùc “ñöôïc cöùu”. Sau ñoù chuùng ta coù theå ruùt ra caùc maïng leänh laàn nöõa ñeå toû baøy cho nhöõng ngöôøi khaùc bieát hoï toäi loãi nhö theá naøo ñeå hoï coù theå seõ ñöôïc cöùu bôûi moät “ñöùc tin” maø khoâng caàn ñeán caùc coâng vieäc laøm.
Tuy nhieân, Chuùa Gieâ-su khoâng baûo caùc moân ñoà Ngaøi, “Vaäy, haõy ñi khaép theá gian vaø taïo laäp caùc moân ñoà, vaø haõy chaéc raèng hoï bieát ñieàu ñoù, khi naøo hoï thaáy maëc caûm toäi loãi vaø sau ñoù ñöôïc cöùu bôûi ñöùc tin, nhöõng maïng leänh cuûa ta nhaèm phuïc vuï muïc ñích cuûa hoï treân ñôøi soáng hoï.” Nhöng maø Ngaøi baûo, “Vaäy haõy ñi vaø ñaøo taïo moân ñoà töø khaép caùc nöôùc “daïy doã hoï giöõ moïi ñieàu ta ñaõ phaùn daën caùc ngöôi.” (Mathiô 20:19-20, theâm phaàn nhaán maïnh). Ngöôøi ñaøo taïo moân ñoà chæ laøm ñieàu ñoù maø thoâi.
[1] Thaät laø lyù thuù ngay caâu sau trong saùch Giacô laø: “Hôõi anh em, neáu ai noùi mình coù ñöùc tin, xong khoâng coù vieäc laøm, thì ích chi chaêng? Ñöùc tin ñoù cöùu ngöôøi ñoù ñöôïc chaêng?” Giacô 2:14
[2] Ñieàu naøy cuõng seõ thaät vôùi nhöõng gì chæ veà “phöông dieän leã nghi cuûa luaät phaùp” cuõng nhö “khía caïnh ñaïo ñöùc cuûa luaät phaùp”. Maëc duø söï dieãn giaûi ñaày ñuû hôn cuûa Chuùa lieân quan ñeán laøm troïn luaät nghi leã seõ ñöôïc thöïc hieän bôûi Ñöùc Thaùnh Linh cho caùc söù ñoà sau khi Chuùa soáng laïi. Hieän nay chuùng ta hieåu taïi sao khoâng caàn phaûi daâng sinh teá döôùi giao öôùc môùi vì chính Gieâ-su laø chieân con cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Chuùng ta cuõng theo Cöïu öôùc veà luaät thaùnh saïch vì Chuùa Gieâ-su coâng boá moïi thöùc aên ñeàu ñöôïc trong saïch (xem Maùc 7:19). Chuùng ta khoâng caàn söï caàu thay cuûa thaày teá leã thöôïng phaåm ôû döôùi ñaát vì Chuùa Gieâ-su hieän nay laø thaày teá leã thöôïng phaåm cuûa chuùng ta, vaø v.v… Tuy nhieân khoâng nhö luaät leã nghi khoâng phaàn naøo cuûa luaät ñaïo ñöùc bò söûa ñoåi bôûi vì Chuùa Gieâ-su laøm vaø phaùn tröôùc hoaëc sau söï cheát vaø phuïc sinh cuûa Ngaøi. Hôn theá nöõa Chuùa Gieâ-su ñaõ dieãn giaûi vaø xaùc nhaän luaät ñaïo ñöùc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø caùc söù ñoà cuõng laøm nhö theá bôûi söï haø hôi cuûa Ñöùc Thaùnh Linh. Nhöõng phöông dieän ñaïo ñöùc cuûa luaät Moâise ñeàu goàm toùm trong luaät cuûa Ñaáng Christ, luaät cuûa giao öôùc môùi. Cuõng haõy nhôù raèngluùc ñoù Chuùa Gie su ñöông daïy cho ngöôøi Do Thaùi ôû döôùi luaät phaùp cuûa Moâise. Vì theá lôøi cuûa Ngaøi trong Mat 5:17-20 caàn phaûi dieãn giaûi trong aùnh saùng cuûa söï khaûi thò lieân tuïc trong Taân öôùc.
[3] Hôn theá nöõa neáu Chuùa Gieâ-su noùi veà vieäc ñöôïc ñaët vaøo, söï coâng nghóa hôïp phaùp maø chuùng ta nhaän nhö moùn quaø cuûa ñöùc tin chuùng ta nôi Ngaøi thì taïi sao ít nhaát Ngaøi khoâng gôïi yù tôùi noù? Taïi sao Ngaøi phaûi noùi ñieàu laøm cho daân ít hoïc ñang nghe Ngaøi deã bò hieåu laàm, laø nhöõng ngöôøi hoï khoâng bao giôø nghó raèng söï coâng bình ñöôïc ñaët vaøo?
[4] Ñieàu naøy aùp duïng cho moái quan heä vôùi anh chò em trong Chuùa. Chuùa Gieâ-su goïi moät soá ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo laø ñoà ngu (xem Mat 23:17) y nhö kinh thaùnh noùi chung (xem Chaâm 1:7; 13:20)
[5] Dó nhieân Chuùa khoâng keå laø phaïm toäi ngoaïi tình khi baø taùi hoân; baø chæ laø naïn nhaân do toäi loãi cuûa choàng baø. Roõ raøng lôøi cuûa Chuùa Gieâ-su seõ khoâng coù yù nghóa gì cho ñeán khi baø taùi hoân. Neáu khoâng thì thaät laø voâ nghóa khi baø bò xem nhö keû ngoaïi tình.
[6] Moät laàn nöõa Chuùa khoâng coù keå ngöôøi choàng môùi phaïm toäi ngoaïi tình. Oâng ta ñöông laøm moät vieäc nghóa laø cöôùi vaø chu caáp cho moät ngöôøi nöõ bò ly dò. Tuy nhieân neáu ñaøn oâng khuyeán khích ñaøn baø ly dò choàng ñeå cho mình cöôùi naøng thì oâng aáy seõ bò ñònh toäi ngoaïi tình. Vaø ñoù coù theå laø toäi maø Chuùa Gieâ-su ñang suy nghó.
[7] Dó nhieân coù nhöõng tình huoáng khaùc coù theå ñöôïc dieãn taû. Ví duï moät nöõ tín ñoà bò choàng chöa ñöôïc cöùu ly dò thì dó nhieân coâ ta seõ khoâng phaïm toäi ngoaïi tình neáu taùi hoân vôùi moät tín ñoà khaùc.
[8] Trong chöông sau baøn ñeán ly dò vaø taùi toân toâi seõ baøn baïc ñeán vaàn ñeà naøy kyõ hôn.
[9] Chính thaày daïy luaät mô öôùc xöng coâng bình cho chính mình, neân hoûi Chuùa Gieâ-su “ai laø nöôøi laân caän cuûa toâi?” Baïn neân bieát raèng anh ta ñaõ bieát caâu traû lôøi. Chuùa Gie su ñaùp laïi anh ta baèng caâu chuyeän cuûa ngöôøi Samari laø doøng gioáng maø ngöôøi Do Thaùi gheùt, nhöng toû ra laø ngöôøi laân caän cuûa ngöôøi Do Thaùi bò naïn (xem Luca 10:25-37)
[10] Phaàn sau cuûa saùch naøy toâi daønh nguyeân moät chöông noùi veà söï kieâng aên.
[11] Khoâng may thay moät soá ngöôøi cho raèng ñaây khoâng phaûi laø lôøi caàu nguyeän maø tín ñoà ñang laøm vì khoâng ñöôïc caàu nguyeän trong danh Gieâ-su. Tuy nhieân neáu aùp duïng loâ-gíc nhö vaäy chuùng ta phaûi keát luaän nhieàu lôøi caàu nguyeän cuûa caùc söù ñoà ghi laïi trong saùch Coâng-vuï vaø caùc thö tín khoâng ñöôïc goïi laø “lôøi caàu nguyeän cuûa tín ñoà”.
[12] Trong tröôøng hôïp khaùc Chuùa Gieâ-su cuõng noùi nhö vaäy veà vieäc khoâng theå haàu vieäc Chuùa vaø thaàn Ma-moân. Vaø Luca cho chuùng ta bieát: “Ngöôøi Pha-ri-si laø keû ham tieàn taøi, nghe moïi ñieàu ñoù beøn cheâ cöôøi Ngaøi” (Luca 16:14). Vì theá, laàn nöõa ñaây laø baøi giaûng treân nuùi Chuùa Gieâ-su phôi baøy roõ raøng thoùi quen vaø söï daïy doã cuûa Pha-ri-si.
[13] Nhöõng coâng vieäc cuûa John Wesley (Baker: Grand Rapids, 1996) ñöôïc taùi xuaát baûn vaøo naêm 1872 bôûi ngöôøi Giaùm lyù, bôûi phoøng saùch Giaùm lyù, Luaân Ñoân, trang 441,416.
[14] Toâi khoâng theå boû qua cô hoäi ñeå bình luaän ôû ñaây veà bieän minh thoâng thöôøng ngöôøi ta duøng ñeå bieän hoä toäi loãi nôi ngöôøi khaùc: “toâi khoâng theå bieát ñieàu gì coù trong loøng hoï”. Nhöng ngöôïc laïi vôùi ñieàu naøy Chuùa Gieâ-su phaùn ôû ñaây ñeàu toû ra beân ngoaøi bieåu loä ñeàu coù ôû beân trong. Moät choã khaùc thì Ngaøi phaùn :”Loøng ñaày daãy thì mieäng noùi ra” (Mat 12:34). Khi moät ngöôøi noùi nhöõng lôøi ghen gheùt thì bieåu loä söï ghen gheùt ñaày daãy trong loøng hoï. Chuùa Gieâ-su cuõng baûo chuùng ta raèng: “Vì thaät laø töï trong loøng ngöôøi maø ra nhöõng aùc töôûng, söï daâm duïc, troäm cöôùp, gieát ngöôøi, taø daâm, tham lam, gian aùc, hoang ñaøng, loäng ngoân, kieâu ngaïo, ñieân cuoàng” (Maùc 7:21-22). Khi moät ngöôøi phaïm toäi taø daâm thì chuùng ta bieát ñieàu gì coù trong loøng: ñoù laø taø daâm.