Haàu heát caùc Cô ñoác nhaân ñeàu bieát raèng khi ngöôøi ta cheát, hoaëc hoï thieân ñaøng hoaëc laø ñòa nguïc. Tuy nhieân, khoâng phaûi taát caû moïi ngöôøi ñeàu nhaän bieát thieân ñaøng khoâng phaûi laø nôi ôû cuoái cuøng cuûa ngöôøi coâng bình, vaø ñòa nguïc (Hades) cuõng khoâng phaûi laø nôi ôû cuoái cuøng cuûa ngöôøi khoâng coâng bình.
Khi nhöõng ngöôøi theo Chuùa Gieâ-su cheát, thì linh/ hoàn cuûa hoï ngay laäp töùc vaøo thieân ñaøng nôi Ñöùc Chuùa Trôøi ôû (xem 2 Coâr 5:6-8; Phi-líp 1:21-23; I Teâ-sa-loâ-ni-ca 4:14). Tuy nhieân vaøo moät thôøi ñieåm naøo trong töông lai, Ñöùc Chuùa Trôøi seõ taïo döïng trôøi môùi ñaát môùi, vaø thaønh Gieâ-ru-sa-lem môùi töø trôøi xuoáng treân ñaát (xem 2 Phi-e-rô 3:13; Khaûi-huyeàn 212:1-2). Ngöôøi coâng bình seõ soáng ôû ñoù maõi maõi.
Khi ngöôøi khoâng coâng bình cheát, thì ngay laäp töùc hoï ñi vaøo ñòa nguïc, nhöng ñòa nguïc chæ laø nôi hoï taïm thôøi chôø cho thaân theå hoï soáng laïi. Khi ngaøy ñoù ñeán, hoï soáng laïi ñöùng tröôùc ngai phaùn xeùt cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø bò neùn vaøo nôi hoà coù löûa vaø dieâm sinh chaùy böøng böøng, ñöôïc noùi ñeán nhö laø hoûa nguïc trong Kinh-thaùnh. Taát caû ñieàu naày chuùng ta seõ xem chi tieát hôn töø Kinh-thaùnh.
Khi Ngöôøi Baát Nghóa Qua Ñôøi
(When the Unrighteous Die)
Ñeå hieåu roõ hôn veà nhöõng gì xaûy ra cho ngöôøi khoâng coâng bình cheát, thì chuùng ta phaûi nghieân cöùu moät töø Hy-baù-lai trong Kinh-thaùnh Cöïu-öôùc vaø ba töø hy-laïp trong Kinh-thaùnh Taân-öôùc. Maëc duø caùc töø Hy-baù-lai vaø hy-laïp naày thöïc söï moâ taû ba nôi khaùc nhau, nhöng taát caû thöôøng ñöôïc dòch chung moät nghóa trong caùc baûn dòch Kinh-thaùnh laø ñòa nguïc, coù theå ñöa ñeán söï hieåu laàm cho ngöôøi ñoïc.
Tröôùc tieân, chuùng ta chuùng ta haõy xem moät Hy-baù-lai trong Cöïu-öôùc laø Sheol.
Töø Sheol ñöôïc ñeà caäp ñeán hôn 60 laàn trong Kinh-thaùnh Cöïu-öôùc. Roõ raøng töø naày ñeà caäp nôi ôû sau khi cheát cuûa ngöôøi khoâng coâng bình. Chaúng haïn, khi Coâ-reâ vaø ñoàng ñaûngcuûa oâng noåi loaïn choáng laïi Moâi-se trong ñoàng vaéng, thì Ñöùc Chuùa Trôøi hình phaït hoï baèng caùch môû ñaát ra, nuoát chöûng hoï vaø taøi saûn cuûa hoï. Kinh-thaùnh noùi raèng hoï rôi xuoáng Sheol:
Caùc ngöôøi ñoù coøn ñöông soáng vaø moïi vaät chi thuoäc veà hoï ñeàu xuoáng aâm phuû (Sheol); ñaát laáp laïi vaø chuùng noù bò dieät khoûi hoäi chuùng (Daân-soâ-kyù 16:33).
Sau naày trong lòch söû cuûa Y-sô-ra-eân, Ñöùc Chuùa Trôøi caûnh baùo cho hoï bieát raèng côn thaïnh noä cuûa Ngaøi chaùy buøng trong aâm-phuû (Sheol):
Vì coù löûa noåi phöøng trong côn giaän ta, Chaùy cho ñeán ñaùy saâu aâm phuû (Sheol), Thieâu-nuoát ñaát vaø thoå saûn, Cuøng chaùy ñoát neàn caùc nuùi (Phuïc-truyeàn 32:22).
Vua Ña-vít ñaõ coâng boá raèng:
Keû aùc seõ bò xoâ xuoáng aâm phuû (Sheol), Vaø caùc daân queân Ñöùc Chuùa Trôøi cuõng vaäy (Thi-thieân 9:17).
Vaø oâng ñaõ caàu nguyeän choáng nghòch laïi nhöõng ngöôøi khoâng coâng bình baèng caùch caàu xin,
Nguyeän söï cheát thình lình xaûy ñeán chuùng noù! Nguyeän chuùng noù coøn soáng phaûi sa xuoáng aâm phuû (Sheol) (Thi-thieân 55:15).
Khi caûnh baùo nhöõng ngöôøi trai treû veà möu chöôùc cuûa daâm phuï, Vua Saloâmoân khoân ngoan vieát raèng,
Nhaø naøng laø con ñöôøng cuûa aâm phuû (Sheol), Daãn xuoáng caùc phoøng cuûa söï cheát “Nhöõng ngöôøi chaúng bieát raèng keû cheát ôû ñoù, Vaø nhöõng ngöôøi khaùch cuûa naøng ñeàu ôû döôùi choán saâu cuûa aâm phuû (Sheol). (Chaâm-ngoân 7:27; 9:18).
Saloâmoân ñaõ vieát trong caùc chaâm-ngoân khaùc ñöa chuùng ta choã tin raèng dó nhieân laø ngöôøi coâng bình seõ khoâng keát thuùc taïi aâm phuû (Sheol):
Con ñöôøng söï soáng cuûa ngöôøi khoân ngoan daãn leân treân, Ñeå traùnh khoûi aâm phuû (Sheol) ôû döôùi thaáp (Chaâm-ngoân 15:24).
Khi con ñaùnh noù [con caùi baïn] baèng roi voït, AÉt giaûi cöùu linh hoàn noù khoûi aâm phuû (Sheol) (Chaâm-ngoân 23:14).
Cuoái cuøng, tieân baùo tröôùc söï moâ taû veà hoûa nguïc cuûa Chuùa Gieâ-su, Tieân-tri EÂsai ñaõ noùi tieân tri veà vua Ba-by-loân ñaõ töï nhaéc mình leân cao ñeå roài bò neùm vaøo aâm phuû:
Nôi aâm phuû (Sheol) saâu thaêm thaúm ñaõ ruùng ñoäng vì côù ngöôi ñaëng röôùc ngöôi ñeán. Noù ñaõ vì ngöôi ñaùnh thöùc caùc aâm hoàn, töùc laø nhöõng keû caû treân ñaát; noù ñaõ laøm cho vua caùc nöôùc ñöùng daäy khoûi ngai mình. Heát thaûy chuùng noù seõ caát tieáng noùi cuøng ngöôi raèng: Kìa ngöôi cuõng yeáu ñuoái nhö chuùng ta ö! Kìa ngöôi cuõng trôû gioáng nhö chuùng ta ö! Söï sang troïng vôùi tieáng ñaøn caàm cuûa ngöôi ñeàu xuoáng nôi aâm phuû (Sheol). Moät lôùp doøi laøm neäm cho ngöôi, saâu boï thì laøm meàn! Hôõi sao mai, con trai cuûa saùng sôùm kia, sao ngöôi töø trôøi sa xuoáng! Hôõi keû giaøy ñaïp caùc nöôùc kia, ngöôi bò chaët xuoáng ñaát laø theå naøo! Ngöôi vaãn buïng baûo daï raèng: Ta seõ leân trôøi, seõ nhaéc ngai ta leân treân caùc ngoâi sao Ñöùc Chuùa Trôøi. Ta seõ ngoài treân nuùi hoäi veà cuoái cuøng phöông baéc. Ta seõ leân treân cao nhöõng ñaùm maây, laøm ra mình baèng Ñaáng Raát Cao. Nhöng ngöôi phaûi xuoáng nôi aâm phuû (Sheol), sa vaøo nôi vöïc thaúm! Nhöõng keû thaáy ngöôi seõ ngoù chaêm ngöôi; vaø nhìn ngöôi caùch yù töù, maø raèng: Coù phaûi ngöôøi naày laø keû ñaõ laøm rung rinh ñaát, day ñoäng caùc nöôùc?” (EÂsai 14:9-17).
Nhöõng caâu Kinh-thaùnh vaø nhöõng caâu Kinh-thaùnh gioáng nhö vaäy ñöa chuùng ta ñeán choã tin raèng AÂm Phuû (Sheol) ñaõ luoân luoân vaø vaãn laø nôi khoå hình maø ngöôøi khoâng coâng bình bò boû tuø sau khi cheát. vaø coù nhieàu baèng chöùng hôn nöõa.
AÂm Phuû (Hades)
Kinh-thaùnh Taân-öôùc cho bieát roõ töø AÂm Phuû (Hades) trong tieáng Hy-laïp, ñeà caäp ñeán cuøng moät nôi maø töø AÂm Phuû (Sheol) trong Kinh-thaùnh tieáng Hy-baù-lai. Ñeå chöùng minh ñöôïc ñieàu naày, taát caû nhöõng gì chuùng ta caàn laøm laø so saùnh Thieân-thieân 16:10 vôùi Coâng-vuï 2:27 choã maø caâu Kinh-thaùnh naày ñöôïc trích laïi:
Vì Chuùa seõ chaúng boû linh hoàn toâi trong aâm phuû (Sheol), Cuõng khoâng ñeå cho ngöôøi thaùnh Chuùa thaáy söï hö naùt (Thi-thieân 16:10).
Vì Chuùa seõ chaúng ñeå linh hoàn toâi nôi aâm phuû (Hades), Vaø chaúng cho Ñaáng Thaùnh cuûa Ngaøi hö naùt ñaâu (Coâng-vuï 2:27).
Vì vaäy, thaät thuù vò laø trong taát caû möôøi choã noùi veà AÂm Phuû (Hades) ñöôïc ñeà caäp trong Kinh-thaùnh Taân-öôùc, thì noù luoân luoân ñöôïc söû duøng ôû nghóa tieâu cöïc vaø thöôøng laø moät nôi khoå hình nôi nhöõng keû aùc bò giam giöõ sau khi cheát (xem Ma-thi-ô 11:23; 16:18; Luca 10:15; 16:23; Coâng-vuï 2:27; 2:27; 2:31; Khaûi-huyeàn 1:18; 6:8; 20:13-14). Laïi moät laàn nöõa, taát caû töø AÂm Phuû cho thaáy raèng AÂm Phuû (Sheol/ Hades) ñaõ nôi vaø ñang laø nôi giam giöõ nhöõng ngöôøi khoâng coâng bình sau khi cheát, laø moät nôi khoå hình.[1]
Chuùa Gieâ-su Ñaõ Ñi Vaøo AÂm Phuû Khoâng?
(Did Jesus Go to Sheol/Hades?)
Chuùng ta haõy nghieân cöùu kyû theâm Thi-thieân 16:10 vaø caâu trích daãn cuûa Phi-e-rô ñöôïc ghi laïi trong Coâng-vuï 2:27, thì hai caâu Kinh-thaùnh naày cho thaáy Sheol vaø Hades laø cuøng moät nôi. Theo baøi giaûng cuûa Phi-e-rô trong ngaøy Leã Nguõ Tuaàn, thì Ña-vít ñaõ khi noùi ñeán chính oâng ôû trong Thi-thieân 16:10, nhöng oâng ñaõ noùi tieân tri veà Ñaáng christ, bôûi vì thaân theå cuûa vua Ña-vít khoâng gioáng nhö thaân theå cuûa Ñaáng Christ, thaân theå oâng bò hö naùt (xem Coâng-vuï 2:29-31). Vì vaäy, chuùng ta nhaän ra raèng thöïc söï laø Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi vôùi Cha Ngaøi trong Thi-thieân 16:10, coâng boá ñöùc tin cuûa Ngaøi raèng Cha Ngaøi seõ khoâng boû linh hoàn vaøo AÂm Phuû (Sheol) hoaëc khoâng cho pheùp thaân theå Ngaøi bò hö naùt.
Moät soá ngöôøi giaûi thích lôøi coâng boá naày cuûa Chuùa Gieâ-su laø baèng chöùng linh hoàn Ngaøi ñaõ ñi vaøo AÂm Phuû (Sheol/ Hades) trong suoát ba ngaøy töø luùc Ngaøi ñeán khi Ngaøi soáng laïi. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng thöïc söï ñöôïc nguï yù nhö vaäy. Moät laàn nöõa haõy xem caùch chính xaùc nhöõng gì Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi vôùi Cha Ngaøi:
Vì Chuùa seõ chaúng boû linh hoàn toâi trong aâm phuû, Cuõng khoâng ñeå cho ngöôøi thaùnh Chuùa thaáy söï hö naùt (Thi-thieân 16:10).
Chuùa Gieâ-su ñaõ khoâng noùi vôùi Cha Ngaøi, “Con bieát raèng Linh hoàn con seõ ôû vaø Ngaøi trong AÂm Phuû (Sheol/ Hades), nhöng con tin raèng Cha seõ khoâng boû con ôû ñoù”. Nhöng Ngaøi ñaõ noùi, “Con tin raèng khi con cheát, con seõ khoâng bò ñoái xöû nhö nhöõng ngöôøi khoâng coâng bình, chaúng boû linh hoàn con trong AÂm Phuû (Sheol/ Hades). Thaäm chí con seõ chaúng ôû ñoù laáy moät phuùt. Khoâng, Con tin laø keá hoaïch cuûa Cha laø ba ngaøy sau Cha seõ khieán con soáng laïi, vaø thaäm chí Cha seõ chaúng cho pheùp thaân theå Con bò hö naùt”.
Dó nhieân söï giaûi thích naày ñöôïc baûo chöùng. Khi Chuùa Gieâ-su noùi, “Cuõng khoâng ñeå cho ngöôøi thaùnh Chuùa thaáy söï hö naùt,” thì chuùng ta khoâng giaûi thích raèng coù nghóa laø thaân theå cuûa Chuùa Gieâ-su daàn daàn bò thoái röõa trong ngaøy maõi cho ñeán khi noù ñöôïc phuïc hoài laïi luùc Ngaøi phuïc sinh. Nhöng chuùng ta neân giaûi thích ñieàu naày coù nghóa laø thaân theå cuûa Ngaøi khoâng bao giôø bò thoái röõa chuùt naøo töø khi Ngaøi cheát ñeán khi Ngaøi soáng laïi.
Vaäy lôøi Ngaøi noùi raèng linh hoàn Ngaøi khoâng bò boû vaøo AÂm Phuû (Sheol/ Hades) thì khoâng caàn phaûi giaûi thích laø Ngaøi bò boû trong AÂm Phuû (Sheol/ Hades) vaøi ngaøy nhöng cuoái cuøng khoâng bò boû ôû ñoù.[2] Nhöng neân dieãn giaûi theo caùch ñeå hieåu raèng linh hoàn Ngaøi khoâng bò ñoái xöû nhö linh hoàn keû baát nghóa vaø bò töø boû nôi aâm phuû. Linh hoàn Ngaøi chöa töøng ôû ñoù moät phuùt naøo. Cuõng löu yù raèng Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi “Ngaøi seõ khoâng boû linh hoàn toâi vaøo aâm phuû” chöù khoâng noùi “Ngaøi seõ khoâng boû linh hoàn toâi nôi aâm phuû”.
Linh Hoàn Cuûa Chuùa Gieâ-su Ñaõ ÔÛ Ñaâu Trong Suoát Ba Ngaøy?
(Where Were Jesus’ Soul During the Three Days?)
Haõy nhôù raèng Chuùa Gieâ-su ñaõ baûo vôùi caùc moân ñoà cuûa Ngaøi raèng Ngaøi seõ ôû trong loøng ñaát ba ngaøy ba ñ eâm (xem Ma-thi-ô 12:40). Ñieàu naày döôøng nhö khoâng gioáng vôùi Kinh-thaùnh noùi thaân theå Ngaøi ôû ba ngaøy trong moà maû, vaø moà maû khoù coù theå ñöôïc xem nhö laø ôû “trong loøng ñaát”. Ñuùng hôn thì Chuùa Gieâ-su chaéc Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi linh hoàn Ngaøi ôû saâu trong loøng ñaát. Vì vaäy, chuùng ta keát luaän raèng linh hoàn Ngaøi ñaõ khoâng ôû nôi thieân ñaøng giöõa khoaûng thôøi gian Ngaøi cheát vaø soáng laïi. Xaùc nhaän ñieàu naày vaøo luùc Ngaøi soáng laïi khi Ngaøi baûo vôùi Ma-ri raèng Ngaøi chöa leân vôùi Cha Ngaøi (xem Giaêng 20:17).
Haõy nhôù raèng Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ baûo vôùi teân cöôùp aên naên treân thaäp töï giaù laø ngay ngaøy hoâm nay anh ta seõ ôû nôi Ba-ra-ñi vôùi Ngaøi (xem Luca 23:43). Haõy ñaët taát caû nhöõng döõ kieän laïi vôùi nhau, thì chuùng ta bieát raèng, linh hoàn cuûa Ngaøi ñaõ ôû trong loøng ñaát ba ngaøy ba ñeâm, toái thieåu laø phaàn thôøi gian ñoù Ngaøi ôû nôi Ngaøi goïi laø “Ba-ri-ñi,” taát nhieân nghe khoâng gioáng nhö töø ñoàng nghóa coù theå chaáp nhaän ñöôïc cho choán hình khoå goïi laø AÂm Phuû (Sheol/ Hades)!
Taát caû nhöõng ñieàu naày daãn toâi ñeán choã nghó raèng chaéc phaûi coù moät choã trong loøng ñaát beân caïnh Sheol/ Hades, goïi laø Ba-ra-ñi. Taát nhieân yù töôûng naày ñöôïc cuûng coá maïnh meõ theâm bôûi caâu chuyeän maø coù laàn Chuùa Gieâ-su ñaõ keå veà hai ngöôøi cheát, moät ngöôøi khoâng coâng bình vaø moät ngöôøi coâng bình, ngöôøi nhaø giaøu vaø La-xô-rô. Chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän naày:
Coù moät ngöôøi giaøu maëc aùo tía vaø aùo baèng vaûi gai mòn, haèng ngaøy aên ôû raát laø sung söôùng. Laïi coù moät ngöôøi ngheøo, teân laø La-xa-rô, naèm ngoaøi cöûa ngöôøi giaøu ñoù, mình ñaày nhöõng gheû. Ngöôøi öôùc ao ñöôïc aên nhöõng ñoà ôû treân baøn ngöôøi giaøu rôùt xuoáng; cuõng coù choù ñeán lieám gheû ngöôøi. Vaû, ngöôøi ngheøo cheát, thieân söù ñem ñeå vaøo loøng AÙp-ra-ham; ngöôøi giaøu cuõng cheát, ngöôøi ta ñem choân. Ngöôøi giaøu ôû nôi aâm phuû (Nguyeân-vaên laø Hadeøs, theo yù ngöôøi Gôø-reùc laø nôi ngöôøi cheát ôû) ñang bò ñau ñôùn, ngöôùc maét leân, xa thaáy AÙp-ra-ham, vaø La-xa-rô trong loøng ngöôøi; beøn keâu leân raèng: Hôõi AÙp-ra-ham toå toâi, xin thöông laáy toâi, sai La-xa-rô nhuùng ñaàu ngoùn tay vaøo nöôùc ñaëng laøm cho maùt löôõi toâi; vì toâi bò khoå trong löûa naày quaù ñoãi. Nhöng AÙp-ra-ham traû lôøi raèng: Con ôi, haõy nhôù laïi luùc ngöôi coøn soáng ñaõ ñöôïc höôûng nhöõng söï laønh cuûa mình roài, coøn La-xa-rô phaûi nhöõng söï döõ; baây giôø, noù ôû ñaây ñöôïc yeân uûi, coøn ngöôi phaûi bò khoå hình. Vaû laïi, coù moät vöïc saâu ôû giöõa chuùng ta vôùi ngöôi, ñeán noãi ai muoán töø ñaây qua ñoù khoâng ñöôïc, maø ai muoán töø ñoù qua ñaây cuõng khoâng ñöôïc (Luca 16:19-26).
Dó nhieân, caû La-xô-rô vaø ngöôøi nhaø giaøu khoâng ôû trong thaân theå cuûa hoï moät khi hoï ñaõ cheát roài, nhöng hoï ñaõ ñi ñeán nhöõng nôi rieâng cuûa mình baèng linh/ hoàn.
La-xa-rô Ñaõ ôû Ñaâu? (Where Was Lazarus?)
Chuù yù thaáy raèng ngöôøi nhaø giaøu thaáy chính mình ôû trong AÂm Phuû (Hades), nhöng oâng ñaõ coù theå thaát La-xa-rô ôû moät nôi khaùc nöõa vôùi AÙp-ra-ham. Thöïc ra, La-xa-rô ñöôïc noùi ñeán nhö laø ôû trong “loøng AÙp-ra-ham,” chöù khoâng phaûi moät teân cho nôi ñoù nhöng coù theå ñeà caäp ñeán laø La-xô-rô nhaän ñöôïc söï an uûi cuûa AÙp-ra-ham khi La-xa-rô ñeán nôi ñoù.
Khoaûng caùch giöõa ngöôøi nhaø giaøu vaø La-xa-rô sau khi hoï cheát lôùn bao nhieâu?
Kinh-thaùnh cho bieát ngöôøi nhaø giaøu thaáy La-xô-rô “ôû ñaèng xa,” vaø chuùng ta ñöôïc bieát coù “moät khoaûng caùch lôùn coá ñònh” ôû giöõa hoï. Vì vaäy, khoaûng caùch giöõa hoï laø vaán ñeà suy ñoaùn. Tuy nhieân, döôøng nhö khoâng hôïp lyù khi keát luaän raèng khoaûng caùch ñaõ khoâng quaù lôùn nhö khoaûng caùch giöõa loøng ñaát ñeán thieân ñaøng. Neáu ñaõ xa döôøng aáy, thì chaéc coù leõ khoâng theå naøo ñöôïc cho ngöôøi nhaø giaøu coù theå thaáy ñöôïc La-xa-rô (ngoaøi söï giuùp ñôõ thieân thöôïng), vaø chaúng caàn ñeà caäp khoaûng caùch ôû ñaây laøm gì hoaëc thaäm chí coù moät “khoaûng caùch lôùn coá ñònh” ôû giöõa hai nôi ñaëc bieät ñeå ngaên caùch ngöôøi töø beân naày muoán sai beân kia. Hôn theá nöõa, ngöôøi nhaø giaøu “keâu gaøo” leân AÙp-ra-ham vaø AÙp-ra-ham ñaõ noùi laïi vôùi oâng. Ñieàu ñöa chuùng ta ñí choã nghó raèng hoï raát gaàn nhau khi hoï noùi xuyeân qua “vöïc saâu” naày.
Taát caû nhöõng nhöõng lyù leõ naày khieán toâi tin raèng La-xa-rô ñaõ khoâng ôû nôi chuùng ta goïi laø thieân ñaøng, nhöng ñuùng hôn laø ôû trong moät nôi rieâng bieät trong loøng ñaát.[3] Chaéc haún ñoù laø nôi maø Chuùa Gieâ-su ñaõ ñeà caäp ñeán nhö laø Ba-ra-ñi vôùi teân cöôùp ñaõ aên naên toäi. Ñoù laø Ba-ra-ñi trong loøng ñaát, nôi maø nhöõng ngöôøi coâng bình trong Cöïu-öôùc ñi ñeán sau khi cheát. Ñoù laø nôi La-xa-rô ñaõ ñi ñeán vaø cuõng laø nôi Chuùa Gieâ-su vaø teân cöôùp ñaõ aên naên ñi ñeán.
Taát nhieân ñoù cuõng laø nôi tieân tri Sa-mu-eân ñi ñeán sau khi cheát. Chuùng ta ñoïc 1Sa-mu-eân 28 thaáy raèng Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ cho pheùp linh cuûa tieân tri Sa-mu-eân ñaõ cheát xuaát hieän vaø noùi tieân tri cho Sau-lô, maø baø boùng ôû EÂn-ñoâ-rô ñaõ moâ taû Sa-mu-eân nhö laø “moät vò thaàn töø döôùi ñaát leân” (1Sa-mu-eân 28:15). Chính Sa-mu-eân ñaõ noùi vôùi Sau-lô, “Nhaân sao ngöôi quaáy söï yeân tònh ta maø goïi ta leân?” (1Sa-mu-eân 28:15). Roõ raøng linh/ hoàn cuûa Sa-mu-eân ñaõ ôû trong Ba-ra-ñi trong trong loøng ñaát.
Döôøng nhö Kinh-thaùnh hoã trôïï cho söï kieän soáng laïi cuûa Ñaáng Christ, nôi Ba-ra-ñi ñaõ troáng khoâng, vaø nhöõng ngöôøi coâng bình cheát trong suoát thôøi gian kyø Cöïu-öôùc ñaõ ñöôïc vaøo thieân ñaøng vôùi Chuùa Gieâ-su. Kinh-thaùnh ñaõ cho bieát khi Chuùa Gieâ-su leân thieân ñaøng töø caùc mieàn thaáp ôû döôùi ñaát, “thì Ngaøi ñaõ daãn muoân vaøn caùc phu tuø” (EÂ-pheâ-soâ 4:8-9; Thi-thieân 68:18). Toâi nghó raèng taát caû caùc phu tuø laø nhöõng ngöôøi ñaõ soáng trong nôi Ba-ra-ñi. Taát nhieân, Chuùa Gieâ-su ñaõ khoâng giaûi phoùng ngöôøi ta ra khoûi aâm-phuû (Sheol/ Hades)![4]
Chuùa Gieâ-su Ñaõ Giaûng Cho Nhöõng Linh Hoàn Bò Caàm Tuø
(Jesus Preached to Spirits in Prison)
Kinh-thaùnh ñaõ cho chuùng ta bieát raèng Chuùa Gieâ-su ñaõ rao giaûng cho moät nhoùm ngöôøi, nhöõng linh hoàn khoâng coù thaân xaùc vaøo moät soá thôøi ñieåm töø luùc Ngaøi cheát ñeán khi Ngaøi soáng laïi. Chuùng ta ñoïc trong I Phi-e-rô 3:18-20):
Vaû, Ñaáng Christ cuõng vì toäi loãi chòu cheát moät laàn, laø Ñaáng coâng bình thay cho keû khoâng coâng bình, ñeå daãn chuùng ta ñeán cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi; veà phaàn xaùc thòt thì Ngaøi ñaõ chòu cheát, nhöng veà phaàn linh hoàn thì ñöôïc soáng. AÁy bôûi ñoàng moät linh hoàn ñoù, Ngaøi ñi giaûng cho caùc linh hoàn bò tuø, töùc laø keû boäi nghòch thuôû tröôùc, veà thôøi kyø Noâ-eâ, khi Ñöùc Chuùa Trôøi nhòn nhuïc chôø ñôïi, chieác taøu ñoùng neân, trong ñoù coù ít ngöôøi ñöôïc cöùu bôûi nöôùc, laø chæ coù taùm ngöôøi.
Taát nhieân ñoaïn Kinh-thaùnh naày ñaõ noåi leân moät soá caâu hoûi maø toâi khoâng coù caâu traû lôøi. Taïi sao Chuùa Gieâ-su ñaõ rao giaûng chæ cho moät soá ngöôøi khoâng vaâng lôøi ñaõ cheát trong côn nöôùc luït cuûa Noâ-eâ? Ngaøi ñaõ giaûng gì cho hoï?
Trong baát kyø tröôøng hôïp naøo, döôøng nhö ñoaïn Kinh-thaùnh naày khoâng hoã trôïï cho söï kieän Chuùa Gieâ-su ñaõ khoâng ôû troïn heát ba ngaøy ba ñeâm trong Ba-ra-ñi töø luùc Ngaøi cheát ñeán khi Ngaøi soáng laïi.
Ñòa Nguïc (Gehenna)
Ngaøy hoâm nay khi thaân theå cuûa nhöõng ngöôøi coâng bình cheát, thì linh/ hoàn cuûa hoï ñi vaøo thieân ñaøng ngay laäp töùc (2 Coâr 5:6-8; Phi-líp 1:21-23; I Teâ-sa-loâ-ni-ca 4:14).
Nhöõng nguôøi khoâng coâng bình vaãn ñi vaøo AÂm Phuû (Sheol/ Hades) laø nôi hoï bò khoå hình vaø chôø ñôïi söï soáng laïi thaân theå cuûa hoï ñeå ñöùng tröôùc söï phaùn xeùt cuoái cuøng, vaø hoï neùn vaøo “hoà löûa,” moät nôi khaùc taùch rieâng khoûi AÂm Phuû (Sheol/ Hades).
Hoà löûa naày ñöôïc moâ taû bôûi moät töø thöù ba maø thænh thoaûng ñöôïc goïi dòch laø Ñòa nguïc (Hell), tieáng Hy-laïp laø Ñòa nguïc (Gehenna). Töø naày ñöôïc laáy ra töø teân cuûa moät baõi raùc ôû ngoaøi thaønh Gieâ-ru-sa-lem trong thung luõng Hi-noâm, moät ñoáng raùc thoái röõa ñaày nhuùc luùc saâu boï vaø gioøi, vaø ngoaøi ra nôi ñoù boác khoùi vaø löûa chaùy böøng böøng khoâng heà döùt.
Khi Chuùa Gieâ-su noùi ñeán ñòa nguïc (Gehenna), thì Ngaøi noùi ñeán noù nhö laø nôi ngöôøi ta bò neùn caû thaân theå vaøo ñoù. Chaúng haïn, Ngaøi ñaõ noùi trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô:
Laïi neáu tay höõu xui cho ngöôi phaïm toäi, thì haõy chaët maø lieäng noù cho xa ngöôi ñi; vì thaø chòu moät phaàn thaân theå ngöôi phaûi hö, coøn hôn laø caû thaân theå vaøo ñòa nguïc [Gehenna] “Ñöøng sôï keû gieát thaân theå maø khoâng gieát ñöôïc linh hoàn; nhöng thaø sôï Ñaáng laøm cho maát ñöôïc linh hoàn vaø thaân theå trong ñòa nguïc [Gehenna] (Ma-thi-ô 5:30; 10:28).
Ñòa nguïc (Gehenna) vaø AÂm Phuû (Hades) khoâng theå naøo cuøng moät nôi ñöôïc bôûi vì ngöôøi khoâng coâng bình bò neùn vaøo AÂm Phuû nhö daïng linh/ hoàn khoâng coù thaân theå. Chæ sau moät ngaøn naêm cai trò cuûa Ñaáng Christ, thì thaân theå cuûa nhöõng ngöôøi khoâng coâng bình seõ ñöôïc soáng laïi ñeå chòu söï phaùn xeùt cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi roài hoï seõ bò neùm vaøo hoà löûa, hoaëc Ñòa nguïc [Gehenna] (Khaûi-huyeàn 20:5; 11-15). Hôn nöõa, moät ngaøy kia chính AÂm Phuû cuõng seõ bò neùm vaøo hoà löûa (Khaûi-huyeàn 20:14), vì vaäy AÂm Phuû chaéc haún phaûi laø moät nôi khaùc vôùi hoà löûa.
Vöïc Saâu (Tartaros)
Töø thöù thöôøng ñöôïc dòch laø Ñòa nguïc ôû trong Kinh-thaùnh laø tieáng Hy-laïp Tartaros. Töø naày chæ ñöôïc thaáy moät laàn trong Kinh-thaùnh Taân-öôùc:
Vaû, neáu Ñöùc Chuùa Trôøi chaúng tieác caùc thieân söù ñaõ phaïm toäi, nhöng quaêng vaøo trong vöïc saâu, taïi ñoù hoï bò troùi buoäc baèng xieàng nôi toái taêm ñeå chôø söï phaùn xeùt (2 Phi-e-rô 2:4).
Tartaros thoâng thöôøng ñöôïc xem nhö laø tuø ñaëc bieät cho nhöõng thieân söù phaïm toäi; vì vaäy noù khoâng phaûi laø AÂm Phuû (Sheol/ Hades) hoaëc ñòa nguïc (Gehenna). Giu ñe cuõng vieát veà caùc thieân söù bò giam giöõ:
Coøn caùc thieân söù khoâng giöõ thöù baäc vaø boû choã rieâng mình, thì Ngaøi ñaõ duøng daây xích hoï trong nôi toái taêm ñôøi ñôøi, caàm giöõ laïi ñeå chôø söï phaùn xeùt ngaøy lôùn (Giu-ñe 6).
Söï Khuûng Khieáp Cuûa Hoûa Nguïc
(The Horrors of Hell)
Ñaõ moät khi ngöôøi khoâng aên naên toäi loãi cheát, thì ngöôøi ñoù khoâng coøn coù cô hoäi aên naên nöõa. Kinh-thaùnh noùi raèng, “Nhö ñaõ ñònh cho loaøi ngöôøi phaûi cheát moät laàn, roài chòu phaùn xeùt” (Heâ-bô-rô 9:27).
Ñòa nguïc laø ñôøi ñôøi, vaø nhöõng ngöôøi bò giam giöõ ôû ñoù khoâng coù hy voïng troán thoaùt. Khi noùi veà söï phaùt xeùt nhöõng ngöôøi khoâng coâng bình trong töông lai, thì Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi, “Roài nhöõng keû naày seõ vaøo hình phaït ñôøi ñôøi, coøn nhöõng ngöôøi coâng bình seõ vaøo söï soáng ñôøi ñôøi” (Ma-thi-ô 25:46). Söï hình phaït cuûa ngöôøi khoâng coâng bình trong hoûa nguïc laø ñôøi ñôøi cuõng gioáng nhö söï soáng ñôøi ñôøi cho ngöôøi coâng bình vaäy.
Söù ñoà Phao-loâ ñaõ vieát töông töï gioáng vaäy:
Vaû, theo söï coâng bình Ñöùc Chuùa Trôøi, thì aét laø Ngaøi laáy ñieàu khoå baùo nhöõng keû laøm khoå anh em, vaø cho anh em, laø keû chòu khoå, ñöôïc nghæ ngôi vôùi chuùng toâi, trong khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su töø trôøi hieän ñeán vôùi caùc thieân söù cuûa quyeàn pheùp Ngaøi, giöõa ngoïn löûa höøng, baùo thuø nhöõng keû chaúng heà nhaän bieát Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø khoâng vaâng phuïc Tin laønh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su Christ chuùng ta. Hoï seõ bò hình phaït hö maát ñôøi ñôøi, xa caùch maët Chuùa vaø söï vinh hieån cuûa quyeàn pheùp Ngaøi (2 Teâ-sa-loâ-ni-ca 1:6-9).
Ñòa nguïc laø nôi ñau ñôùn khoâng theå naøo taû ñöôïc bôûi vì noù laø hình phaït khoâng bao giôø thay ñoåi. Bò giam giöõ ôû ñoù maõi maõi, ngöôøi khoâng coâng bình seõ chòu laáy toäi loãi ñôøi ñôøi cuûa hoï vaø chòu ñau ñôùn côn thaïnh noä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong löûa khoâng heà taét.
Chuùa Gieâ-su ñaõ moâ taû ñòa nguïc nhö laø moät nôi “toái taêm beân ngoaøi,” nôi seõ coù khoùc loùc vaø nghieán raêng, “vaø laø nôi” saâu boï cuûa chuùng noù chaúng heà cheát, vaø laø nôi löûa chaúng heà taét” (Ma-thi-ô 22:13; Maùc 9:44). Chao oâi, chuùng ta phaûi caàn thieát caûnh baùo moïi ngöôøi veà choã naày vaø noùi cho hoï bieát veà söï cöùu roãi chæ ñöôïc coù trong Chuùa Gieâ-su döôøng bao!
Moät giaùo phaùi kia daïy veà khaùi nieäm nguïc luyeän toäi, nôi maø nhöõng ngöôøi tin seõ chòu ñau ñôùn trong moät thôøi gian ñeå chòu toäi loãi hoï ñöôïc thanh luyeän vaø vì vaäy môùi ñöôïc xöùng ñaùng maø vaøo thieân ñaøng. Tuy nhieân, yù töôûng naày khoâng tìm thaáy ñöôïc daïy ôû choã naøo trong Kinh-thaùnh caû.
Ngöôøi Coâng Bình Sau Khi Qua Ñôøi
(The Unrighteous After Death)
Khi moät ngöôøi tin Chuùa cheát, thì linh hoàn cuûa ngöôøi ñoù ñi vaøo thieân ñaøng ngay laäp töùc ñeå ôû vôùi Chuùa. Söù ñoà Phao-loâ ñaõ laøm saùng toû söï kieän treân khi oâng vieát veà söï cheát cuûa mình:
Vì Ñaáng Christ laø söï soáng cuûa toâi, vaø söï cheát laø ñieàu ích lôïi cho toâi vaäy. Ví thöû toâi cöù soáng trong xaùc thòt, laø ích lôïi cho coâng khoù toâi, thì toâi chaúng bieát neân löïa ñieàu chi. Toâi bò eùp giöõa hai beà muoán ñi ôû vôùi Ñaáng Christ, laø ñieàu raát toát hôn (Phi-líp 1:21-23).
Chuù yù thaáy Phao-loâ noùi raèng, OÂng ñaõ muoán ñi, vaø neáu oâng ñaõ ñi, thì chaén oâng seõ ôû vôùi Ñaáng Christ. Linh cuûa oâng seõ khoâng böôùc vaøo tình traïng khoâng nhaän bieát, ñeå ñôïi söï soáng laïi (ruûi thay, moät soá ngöôøi nghó gioáng nhö vaäy).
Cuõng chuù yù thaáy Phao-loâ noùi raèng, ñoái vôùi oâng, cheát laø ñieàu ích lôïi. Ñieàu ñoù seõ chæ thaät söï ñuùng neáu oâng ta ñaõ vaøo thieân ñaøng khi oâng cheát.
Phao-loâ cuõng ñaõ coâng boá trong thö tín thöù hai cuûa mình giöû cho Hoäi thaùnh Coâ-rinh-toâ raèng neáu linh hoàn cuûa moät ngöôøi tin Chuùa lìa khoûi thaân theå cuûa mình, thì ngöôøi ñoù “veà nhaø vôùi Chuùa”:
Vaäy, chuùng ta haèng ñaày loøng tin caäy, vaø bieát raèng khi chuùng ta ñang ôû trong thaân theå naày thì caùch xa Chuùa “muoán lìa boû thaân theå naày ñaëng ôû cuøng Chuùa thì hôn (2 Coâ-rinh-toâ 5:6-8).
Phao-loâ cuõng vieát theâm ñeå hoã trôïï:
Hôõi anh em, chuùng toâi chaúng muoán anh em khoâng bieát veà phaàn ngöôøi ñaõ nguû, haàu cho anh em chôù buoàn raàu nhö ngöôøi khaùc khoâng coù söï troâng caäy. Vì neáu chuùng ta tin Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ cheát vaø soáng laïi, thì cuõng vaäy, Ñöùc Chuùa Trôøi seõ ñem nhöõng keû nguû trong Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuøng ñeán vôùi Ngaøi (I Teâ-sa-loâ-ni-ca 4:13-14).
Neáu Chuùa Gieâ-su saép ñem “nhöõng ngöôøi ñaõ nguû” töø thieân ñaøng vôùi Ngaøi luùc taùi laâm, thì chaéc haún baây giôø hoï ñang ôû thieân ñaøng vôùi Ngaøi.
Thieân Ñaøng Ñöôïc Nhìn Thaáy Tröôùc (Heaven Forseen)
Thieân ñaøng nhö theá naøo? Trong taâm trí haïn heïn cuûa chuùng ta khoâng bao giôø coù theå hieåu ñaày ñuû taát caû nhöõng söï vinh hieån ñang ñôïi chuùng ta ôû ñoù, vaø Kinh-thaùnh cho chuùng ta chæ caùi nhìn thoaùng qua. Söï thích thuù nhaát veà thieân ñaøng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi tin nhaän Ngaøi laø chuùng ta seõ thaáy Cöùu Chuùa Gieâ-su cuûa chuùng ta vaø Ñöùc Chuùa Trôøi Cha cuûa chuùng ta maët ñoái maët. Chuùng ta seõ soáng trong “nhaø Cha”:
Trong nhaø Cha ta coù nhieàu choã ôû; baèng chaúng vaäy, ta ñaõ noùi cho caùc ngöôi roài. Ta ñi saém saün cho caùc ngöôi moät choã. Khi ta ñaõ ñi, vaø ñaõ saém saün cho caùc ngöôi moät choã roài, ta seõ trôû laïi ñem caùc ngöôi ñi vôùi ta, haàu cho ta ôû ñaâu thì caùc ngöôi cuõng ôû ñoù (Giaêng 14:2-3)
Khi chuùng ta ñeán thieân ñaøng, nhieàu söï huyeàn nhieäm maø taâm trí cuûa chuùng ta thuôøng khoâng theå hieåu noåi seõ ñöôïc hieåu roõ. Phao-loâ ñaõ vieát:
Ngaøy nay chuùng ta xem nhö trong moät caùi göông, caùch maäp môø: Ñeán baáy giôø chuùng ta seõ thaáy hai maët ñoái nhau; ngaøy nay toâi bieát chöa heát: Ñeán baáy giôø toâi seõ bieát nhö Chuùa ñaõ bieát toâi vaäy (I Coâr 13:12).
Saùch Khaûi-huyeàn cho chuùng ta moät böôùc tranh toát hôn veà thieân ñaøng nhö theá naøo. Ñöôïc moå taû nhö laø moät nôi raát soáng ñoäng, ñeïp tuyeät vôøi, ñi laïi khoâng bò giôùi haïn vaø nieàm vui khoâng theå naøo dieãn taû noåi, thieân ñaøng khoâng phaûi laø nôi ngöôøi ta chæ ngoài treân maây vaø gaõy ñaøn haïc caû ngaøy!
Söù ñoà Giaêng ñaõ moät laàn ñöôïc thaáy khaûi töôïng veà thieân ñaøng, tröôùc heát chuùng ta thaáy Ngaøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø trung taâm cuûa caû vuõ truï:
Töùc thì toâi bò Thaùnh Linh caûm hoùa; thaáy moät ngoâi ñaët taïi treân trôøi, treân ngoâi coù moät Ñaáng ñöông ngoài ñoù. Ñaáng ngoài ñoù röïc rôõ nhö bích ngoïc vaø maõ naõo; coù caùi moáng daùng nhö luïc böûu thaïch bao chung quanh ngoâi. Chung quanh ngoâi laïi coù hai möôi boán ngoâi; treân nhöõng ngoâi aáy toâi thaáy hai möôi boán tröôûng laõo ngoài, maëc aùo traéng vaø ñaàu ñoäi maõo trieàu thieân vaøng. Töø ngoâi ra nhöõng chôùp nhoaùng, nhöõng tieáng cuøng saám; vaø baûy ngoïn ñeøn saùng röïc thaép tröôùc ngoâi: Ñoù laø baûy vò thaàn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Tröôùc ngoâi coù nhö bieån trong ngaàn gioáng thuûy tinh, coøn chính giöõa vaø chung quanh coù boán con sinh vaät, ñaèng tröôùc ñaèng sau choã naøo cuõng coù maét. Con sinh vaät thöù nhaát gioáng nhö sö töû, con thöù nhì nhö boø ñöïc, con thöù ba maët nhö maët ngöôøi, con thöù tö nhö chim phuïng hoaøng ñang bay. Boán con sinh vaät aáy moãi con coù saùu caùnh, chung quanh mình vaø trong mình ñeàu coù maét; ngaøy ñeâm luùc naøo cuõng noùi luoân khoâng döùt: “Thaùnh thay, thaùnh thay, thaùnh thay laø Chuùa, laø Ñöùc Chuùa Trôøi, Ñaáng Toaøn naêng. Tröôùc ñaõ coù, nay hieän coù, sau coøn ñeán!” Khi caùc sinh vaät laáy nhöõng söï vinh hieån, toân quí, caûm taï maø daâng cho Ñaáng ngöï treân ngoâi laø Ñaáng haèng soáng ñôøi ñôøi, thì hai möôi boán tröôûng laõo saáp mình xuoáng tröôùc maët Ñaáng ngöï treân ngoâi, vaø thôø laïy Ñaáng haèng soáng ñôøi ñôøi; roài quaêng maõo trieàu thieân mình tröôùc ngoâi maø raèng: “Laïy Ñöùc Chuùa Trôøi laø Chuùa chuùng toâi, Chuùa ñaùng ñöôïc vinh hieån, toân quí vaø quyeàn löïc; vì Chuùa ñaõ döïng neân muoân vaät, vaø aáy laø vì yù muoán Chuùa maø muoân vaät môùi coù vaø ñaõ ñöôïc döïng neân” (Khaûi-huyeàn 4:2-11).
Giaêng ñaõ raát coá gaéng moâ taû nhöõng ñieàu maø treân traàn gian khoù coù theå so saùnh ñöôïc baèng nhöõng ngoân ngöõ cuûa loaøi ngöôøi. Hieån nhieân, khoâng coù caùch naøo maø chuùng ta seõ hieåu heát moïi thöù Giaêng ñaõ thaáy cho ñeán chính chuùng ta töï chöùng kieán vieäc naày. Nhöng taát nhieân vieäc naày khôi nguoàn caûm höùng ñeå ñoïc.
Nhöõng ñoaïn Kinhh-thaùnh gaây caûm höùng nhieàu nhaát veà thieân ñaøng ñöôïc tìm thaáy trong saùch Khaûi-huyeàn chöông 21 vaø 22, khi Giaêng ñaõ moâ taû veà thaønh Gieâ-ru-sa-lem môùi, hieän coù ôû thieân ñaøng nhö seõ xuoáng treân ñaát sau moät ngaøn naêm cai trò cuûa Ñaáng Christ:
Roài toâi ñöôïc Thaùnh Linh caûm ñoäng, thieân söù ñoù ñöa toâi ñeán treân moät hoøn nuùi lôùn vaø cao, vaø chæ cho toâi thaáy thaønh thaùnh, laø Gieâ-ru-sa-lem, töø treân trôøi, ôû nôi Ñöùc Chuùa Trôøi maø xuoáng, röïc rôõ vinh hieån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Söï choùi saùng cuûa thaønh aáy gioáng nhö cuûa moät vieân böûu thaïch, nhö bích ngoïc saùng suoát. Thaønh coù moät böùc töôøng cao lôùn, vôùi möôøi hai cöûa, treân nhöõng cöûa coù möôøi hai vò thieân söù”..Ñaáng noùi cuøng ta tay caàm moät caùi thöôùc, töùc laø caây saäy baèng vaøng ñeå ño thaønh, caùc cöûa vaø töôøng cuûa thaønh. Thaønh laøm kieåu vuoâng vaø beà daøi cuøng beà ngang baèng nhau…. Töôøng thì xaây baèng bích ngoïc, thaønh thì xaây baèng vaøng roøng, tôï nhö thuûy tinh trong vaét….Möôøi hai cöûa thì laøm baèng möôøi hai hoät chaâu; moãi cöûa baèng moät hoät chaâu nguyeân khoái laøm thaønh. Ñöôøng trong thaønh baèng vaøng roøng, gioáng nhö thuûy tinh trong suoát. ÔÛ ñoù, toâi khoâng thaáy ñeàn thôø naøo; vì Chuùa laø Ñöùc Chuùa Trôøi toaøn naêng vaø Chieân Con ñeàu laø ñeàn thôø cuûa thaønh. Thaønh cuõng khoâng caàn maët trôøi, maët traêng ñeå soi saùng; vì vinh hieån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi choùi loùi cho, vaø Chieân Con laø ngoïn ñeøn cuûa thaønh….Thieân söù chæ cho toâi xem soâng nöôùc söï soáng, trong nhö löu ly, töø ngoâi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø Chieân Con chaûy ra. ÔÛ giöõa phoá thaønh vaø treân hai bôø soâng coù caây söï soáng troå möôøi hai muøa, moãi thaùng moät laàn ra traùi; vaø nhöõng laù caây ñoù duøng ñeå chöõa laønh cho caùc daân. Chaúng coøn coù söï nguyeàn ruûa nöõa; ngoâi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø Chieân Con seõ ôû trong thaønh; caùc toâi tôù Ngaøi seõ haàu haï Ngaøi; chuùng seõ ñöôïc thaáy maët Chuùa, vaø danh Chuùa seõ ôû treân traùn mình. Ñeâm khoâng coøn coù nöõa, vaø chuùng seõ khoâng caàn ñeán aùnh saùng ñeøn hay aùnh saùng maët trôøi, vì Chuùa laø Ñöùc Chuùa Trôøi seõ soi saùng cho; vaø chuùng seõ trò vì ñôøi ñôøi (Khaûi-huyeàn 21:10-22:5).
Moãi moät ngöôøi theo Chuùa Gieâ-su coù theå mong chôø taát caû nhöõng ñieàu kyø dieäu naày, heã bao laâu ngöôøi ñoù caøng böôùc ñi trong ñöùc tin. Khoâng nghi ngôø gì, chuùng ta seõ daønh moät vaøi ngaøy ñaàu tieân treân thieân ñaøng ñeå noùi vôùi nhau, “OÀ! Vaäy ñaây laø nhöõng gì maø Söù ñoà Giaêng ñaõ coá gaéng moâ taû trong saùch Khaûi-huyeàn roài!”
[1] Moät soá ngöôøi coá gaéng ñöa ra nhöõng lyù leõ baèng vaøi caâu Kinh-thaùnh, chaúng haïn Saùng-theá 37:35, Gioùp 14:13, Thi-thieân 89:48, Truyeàn-ñaïo 9:10 vaø EÂ-sai 38:9-10 laø Sheol ñaõ laø moät nôi maø ngöôøi coâng bình ñi ñeán sau khi cheát. Baèng chöùng Kinh-thaùnh cho quan ñieåm naày khoâng ñöôïc thuyeát phuïc cho maáy. Neáu Sheol ñaõ laø nôi maø caû ngöôøi khoâng coâng bình vaø coâng bình ñeàu ñi ñeán ñoù sau khi cheát, thì Sheol chaéc ñaõ coù hai phaàn rieâng bieät, moät beân laø ñòa nguïc vaø moät beân laø ba-ra-ñi, ñaây laø nhöõng gì thöôøng ñöôïc tranh caõi bôûi nhöõng ngöôøi coù quan ñieåm naày.
[2] Nhöõng ngöôøi taùn thaønh söï giaûi thích cuï theå naày chaéc phaûi taùn thaønh moät trong hai quan ñieåm thaàn hoïc. Moät quan ñieåm cho raèng Sheol/ Hades laø teân goïi cho nôi ôû sau khi cheát cuûa ngöôøi khoâng coâng bình vaø coâng bình. Ñoù laø nôi chia ra laøm hai phaàn, moät nôi khoå hình vaø moät nôi Ba-ra-ñi maø Chuùa Gieâ-su ñi ñeán. Quan ñieåm khaùc cho raèng Chuùa Gieâ-su ñaõ chòu söï khoå hình cuûa ngöôøi bò keát toäi ôû ñoù ba ngaøy ba ñeâm trong hoà löûa Sheol/ Hades vì Ngaøi chòu söï ñau ñôùn cuøng cöïc vì gaùnh thay hình phaït toäi loãi cuûa chuùng ta. Caû hai quan ñieåm thaàn hoïc naày raát khoù chöùng minh ñöôïc töø Kinh-thaùnh, vaø cuõng khoâng caàn thieát neáu Chuùa Gieâ-su khoâng bao giôø ôû moät chuùt naøo trong Sheol/ Hades vaø ñoù laø nhöõng gì lôøi coâng boá cuùa Ngaøi thöïc söï muoán noùi. Ñeà caäp ñeán quan ñieåm thaàn hoïc thöù hai, Chuùa Gieâ-su khoâng chòu khoå hình cuûa moät ngöôøi bò keát toäi ba ngaøy ba ñeâm töø luùc Ngaøi cheát ñeán luùc Ngaøi soáng laïi, vì söï cöùu chuoäc cuûa chuùng ta ñöôïc mua chuoäc bôûi söï ñau ñôùn cuûa Ngaøi treân thaäp töï giaù (Coâloâse 1:22), khoâng phaûi qua söï ñau ñôùn ñöôïc vin vaøo cuûa Ngaøi trong Sheol/ Hades. Ñuùng hôn, lôøi coâng boá naày neân ñöôïc giaûi thích coù nghóa laø linh hoàn Ngaøi khoâng bò ñoái xöû gioáng nhö linh hoàn cuûa ngöôøi khoâng coâng bình seõ bò boû vaøo AÂm Phuû (Sheol/ Hades). Linh hoàn cuûa Ngaøi seõ khoâng bao giôø daønh moät phuùt ôû ñoù. Cuõng haõy chuù yù ñieàu Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi, Ngaøi khoâng boû linh hoàn con vaøo AÂm Phuû,” chöù khoâng phaûi “Ngaøi seõ khoâng boû linh hoàn con trong AÂm Phuû”.
[3] Chuù yù thaáy caû La-xa-rô vaø ngöôøi nhaø giaøu, daãu thaân theå cuûa hoï phaân caùch, nhöng ñaõ nhaän bieát raát roõ vaø sôû höõu taát caû caùc khaû naêng cuûa hoï nhö khaû naêng thò giaùc, xuùc giaùc vaø thính giaùc. Hoï ñaõ coù theå traûi qua söï ñau ñôùn vaø an uûi vaø nhôù laïi nhöõng kinh nghieäm quaù khöù. Ñieàu naày khoâng chöùng minh quan ñieåm thaàn hoïc veà yù töôûng “linh hoàn nguû,” laø ngöôøi ta ñi vaøo tình traïng khoâng nhaän bieát khi hoï cheát, ñôïi ñeå laáy laïi söï nhaän bieát vaøo luùc thaân theå cuûa hoï soáng laïi.
[4] Ñaây laø ñieàu moät soá ngöôøi nghó raèng, coù leõ ñuùng, nhöõng ngöôøi bò caàm tuø noùi trong 4:8-9 laø taát caû chuùng ta nôi caàm tuø toäi loãi, baây giôø ñaõ ñöôïc töï do bôûi söï soáng laïi cuûa Ñaáng Christ.